3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Recommendations

Info

196 / Faysal Okan ATASOY 3.3 NOKTALI VĠRGÜL Noktalı virgül bir nokta ve bir virgül birleĢmesinden oluĢur. Yerini virgüle bırakmaya baĢlayan iĢaret, virgülden bir üst derece ayırıcıdır. 3.3.1.1 Noktalı virgülün tarihi Noktalı virgül, Antik Yunan‘dan beri kullanılır. Bugünkü Ģeklini Ġtalyan Rönesans bilgini Aldus Manutius 172 vermiĢtir. 173 ĠĢaret önceleri satır çizgisinin biraz yukarısında, ortada bir nokta olarak yer alırken zamanla yerini bugünkü Ģekline bırakmıĢtır. PARKES, iĢaretin, ilk olarak Pietro BEMBO‘nun De Aetna (1494) adlı eserinde görüldüğünü, BEMBO‘nun bu iĢareti, bugünkü virgül ile iki nokta üst üste iĢareti kuralları arası bir ayırıcı olarak kullandığını belirtir. ĠĢaret ilk olarak De Aetna adlı eserin Aldus MANUTĠUS tarafından yapılan 1494‘teki baskısında kullanılmıĢtır. 174 Bugünkü Ģeklini MANUTĠUS‘un kullandığı döküme borçludur. Bu Ģekil değiĢmeden kullanılagelmiĢtir. Osmanlıcada iĢarete müfreze 175 adı verilmiĢtir. Kural olarak da virgülden bir üst ayırıcı olarak yazılı metnin seslendirilmesinde virgüle göre biraz daha uzun soluklanılacak yeri gösterdiğine değinilmiĢtir. Cumhuriyet dönemi yazım kılavuzlarında iĢaretin noktalı virgül adıyla ve aĢağı yukarı birbirinin tekrarı kurallarla yer aldığı görülür. 176 172 Aldus MANUTĠUS, asıl adı Teobaldo MANUCCĠ [1450-1525], Venedikli matbaacı. Ġtalya - Sermoneta. (GLAISTER, Encyclopedia of the Book, s. 5) 173 Geraldine WOODS, Webster‘s New World Punctuation, s. 75. M. B. 174 M. B. PARKES, Pause and Effect, s. 49, s. 51, s. 86 175 ġEMSEDDĠN SAMĠ için bk. s. 28; Tahir Ken‗an, Kavâid-i Lisân-ı Türkî, s. 43; ―noktalı virgül‖ Ahmet Cevat EMRE, Türkçe Sarf ve Nahiv… s. 18; ―menkûta‖ MEHMED ZĠHNĠ, Muktadab, s. 2-3. 176 AYDIN-MEYDAN, Türkçe Ġmlâ Kılavuzu, noktalı virgül s. 19; ÇOTUKSÖKEN, Türkçe Yazım Kılavuzu, noktalı virgül s. 34; DEMĠRAY, Temel Yazım Sözlüğü ―Ġmla Kılavuzu‖, noktalı virgül s. 41; Eğitim Yayınları Yazım Kılavuzu, noktalı virgül s. 29; GÖNÜLAL, Noktalama,‖noktalı virgül‖ s. 76-88; HENGĠRMEN, Yazım Kılavuzu Noktalama ĠĢaretleri, noktalı virgül, s. 58; Ġmlâ Kılavuzu, TDK, 7 1962, noktalı virgül; XXV; KARATAġ, Türk Di-
3.3.1.2 Noktalı virgül - anlam ilişkisi Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 197 Noktalı virgül cümleleri birbirine bağlamak için kullanılır. Birbirine bağlanan cümleler arasında anlam ilgisi olmak zorundadır. Bu ilgi, sebepsonuç, karĢıtlık, açıklama ilgilerinden biri olabilir. Gücenmekte haksız mıyım; biriniz bile hatırımı sormadınız. Yukarıdaki ilk cümlede gücenme iĢi anlatılmıĢ, noktalı virgülle bağlanan öbür cümlede de gücenmeye sebep olan davranıĢ açıklanmıĢtır. Ġki cümle arasında sebep-sonuç ilgisi vardır. ĠĢsizlik günden güne artıyor; aileler periĢan durumda. Yukarıdaki cümlede noktalı virgül bu yüzden anlamı vermekte ve iki cümle arasında sebep-sonuç ilgisi kurmaktadır. Sanat, insanları mutlu eder; fakat gerçekler karĢısında çaresiz kalır. Yukarıdaki cümlede noktalı virgülden sonra fakat kelimesi kullanılmıĢ bu Ģekilde iki cümle arasında anlam bakımından bir karĢıtlık ilgisi kurulmuĢtur. Aralarındaki karĢıtlık ilgisi sebebiyle cümleler birbirine noktalı virgülle bağlanmıĢtır. Ġngilizce noktalama kurallarında aralarında bağlaç bulunmadan bağımsız cümleleri bağlamak için kullanılır. Ġngilizcede, aralarında sebepsonuç ilgisi bulunan cümlelerin birbirine bağlanmasında kullanılan noktalı virgül çünkü kelimesinin yerini tutabilmektedir. 177 Türkçede aralarında se- linde Ġmlâ ve Noktalama, noktalı virgül, s. 27; ÖZÖN, Türkçe Ġmla Kılavuzu, noktalı virgül s. XXX; SANDER, Bütün Okullar Ġçin Yeni Ġmlâ Kılavuzu,‖noktalı virgül‖ s 235; TULUM, Yeni Ġmla Kılavuzu, Ġstanbul 1986, noktalı virgül s. 45; Yeni Yazım Kılavuzu, TDK, 8 1975, noktalı virgül, s. 34; Yazım Kılavuzu, Dil Derneği, s. 67-69. 177 Konuyla ilgili olarak GENCAN, noktalı virgülden sonra kullanılan ve bağımsız önermeleri bağlamaya yarayan fakat, çünkü bağlaçlarının düĢeceğini, noktalı virgülün çünkü, fakat, öyleyse, bunun için bağlaçlarının yerini tuttuğunu kötülerle düĢüp kalkmayalım; huyumuz bozulur örneğiyle açıklar. Bu cümlede noktalı virgül çünkü kelimesinin yerini tutar. Tahir Nejat GENCAN, Dilbilgisi, s. 465 & 556. Ġngilizcede noktalı virgül iki cümleyi birbirine bağladığında iki cümle arasında açıklama, karĢıtlık ve sebep-sonuç ilgisi kurabilir: He reported the decision: we were forbidden to speak with the chairman directly. (O, kararı açıkladı: Müdürle doğrudan görüĢmemiz yasak. )
Page 1 and 2:
T.C. MARMARA ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠ
Page 5 and 6:
ÖNSÖZ Noktalama iĢaretleri, söz
Page 7 and 8:
ÖZET Anahtar Kelimeler: Türkçede
Page 9 and 10:
ABSTRACT Key words: Punctuation in
Page 11 and 12:
ĠÇĠNDEKĠLER Noktalama - sorunla
Page 13 and 14:
Noktalama - sorunlar çözümler te
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
1 GĠRĠġ Noktalama - sorunlar ç
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
3 NOKTALAMA ĠġARETLERĠ Noktalama
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
(Ayrıntılı bilgi için lütfen i
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Efes‘te bir meydan. Maiyeti ile b
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
TRT Türkiye Radyo Televizyon Kurum
Page 121 and 122:
M. Kemal Mim Kemal Noktalama - soru
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
3.1.3.5.6 Sayı dilimlerinin yazıl
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
3.2 VĠRGÜL Noktalama - sorunlar
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Meyve-î memnû‘dan tadmak günâ
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156: Noktalama - sorunlar çözümler te
Page 163 and 164: Kraliçe, Papa ile evliyken boĢanm
Page 189 and 190: Birinci sınıftan, çocuğun biri
Page 203 and 204: A — Bu adamı tanıyor musun?k B
Page 205: Noktalama - sorunlar çözümler te
Page 211 and 212: 3.3.2 SORUNLAR - ÇÖZÜMLER Noktal
Page 229 and 230: 250 Camberwell Road Camberwell Vict
Page 239 and 240: 3.3.3.5 Başlıklarda noktalı virg
Page 243 and 244: 3.4.2 SORUNLAR - ÇÖZÜMLER Noktal
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
3.4.3.8 Genel ağ adreslerinde iki
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
3.5 ÜÇ NOKTA ( ... ) Noktalama -
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
3.5.3 TEKLĠFLER Noktalama - sorunl
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
3.6.2.2 Gerçek soru cümlesi - sö
Page 301 and 302:
3.6.2.4 Soru işaretinin yeri Nokta
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
KaĢınıyorsun galiba? 3.6.3.2.4 O
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Pakize — (ĢaĢkın) Efendim? Avn
Page 321 and 322:
3.6.3.2.12 Rica - Teklif Noktalama
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
3.7 ÜNLEM ĠġARETĠ ( ! ) Noktala
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
(2a) Bana baksana sen! dedi. (2b) B
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
3.7.3.3.8 Acıma - Acıyı dile get
Page 367 and 368:
Eyvah! Vah vah! Noktalama - sorunla
Page 369 and 370:
Ġç Oğuz‘da DıĢ Oğuz‘da ad
Page 371 and 372:
Kadir Tanrı seni namerde muhtaç e
Page 373 and 374:
Gideceksin! Dur! Yürüme! Araba ge
Page 375 and 376:
Kimseye görünme! Noktalama - soru
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 385 and 386:
Page 387 and 388:
tır: Noktalama - sorunlar çözüm
Page 389 and 390:
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403 and 404:
Page 405 and 406:
Page 407 and 408:
3.8.3.18 Matematikte kısa çizgi -
Page 409 and 410:
3.9 KONUġMA ÇĠZGĠSĠ 3.9.1.1 Ko
Page 411 and 412:
3.9.2 SORUNLAR - ÇÖZÜMLER Noktal
Page 413 and 414:
Page 415 and 416:
Page 417 and 418:
3.10 EĞĠK ÇĠZGĠ ( / ) 3.10.1.1
Page 419 and 420:
3.10.3 TEKLĠFLER Noktalama - sorun
Page 421 and 422:
Page 423 and 424:
Page 425 and 426:
Page 427 and 428:
3.11 ÇĠFT TIRNAK ĠġARETĠ (“
Page 429 and 430:
Page 431 and 432:
Page 433 and 434:
Page 435 and 436:
Page 437 and 438:
Page 439 and 440:
Page 441 and 442:
Page 443 and 444:
Page 445 and 446:
Page 447 and 448:
Page 449 and 450:
3.12.3.5 Bibliyografik künyelerde
Page 451 and 452:
3.13.1.1 Yay işaretinin tarihi Nok
Page 453 and 454:
Page 455 and 456:
Page 457 and 458:
Page 459 and 460:
Page 461 and 462:
Page 463 and 464:
Page 465 and 466:
Page 467 and 468:
Page 469 and 470:
Page 471 and 472:
Page 473 and 474:
Page 475 and 476:
Page 477 and 478:
Page 479 and 480:
Page 481 and 482:
Yukarıdaki metne müdahale edilere
Page 483 and 484:
Page 485 and 486:
Page 487 and 488:
3.16.2 SORUNLAR - ÇÖZÜMLER Nokta
Page 489 and 490:
Page 491 and 492:
Page 493 and 494:
Page 495 and 496:
Page 497 and 498:
Page 499 and 500:
Sevenleri göyer dedi Anın için b
Page 501 and 502:
Page 503 and 504:
Page 505 and 506:
Page 507 and 508:
3.17.1.6 ~ Benzerlik, yaklaşıklı
Page 509 and 510:
Page 511 and 512:
Page 513 and 514:
Page 515 and 516:
Paralel � Dik Noktalama - sorunla
Page 517 and 518:
Page 519 and 520:
Page 521 and 522:
Page 523 and 524:
Page 525 and 526:
Page 527 and 528:
Page 529 and 530:
Page 531 and 532:
Page 533 and 534:
Page 535 and 536:
Page 537 and 538:
Page 539 and 540:
Page 541 and 542:
show all

3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?