3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

192 / Faysal Okan ATASOY
Sonra eski püskü bir bez yığınına uzanıp önüne çekerken, bize dönüp;
herhalde bütün bunlar bir karı koca kavgasının sonucu diye mırıldanıyor.
(s. 23)
(Hasan Ali TOPTAġ, Kayıp Hayaller Kitabı, s. 8-23.)
HATĠBOĞLU, ―demek‖ fiiliyle kurulan cümle parçalarını baĢka bir
cümle içinde isim olarak yer alan cümlecikleri iç cümle diye adlandırmıĢtır.
Çantalar hafif olsun diye örme hasırdan yapılıyor. Gelen tren tıka basa doluydu
dediler. BaĢbakan, maaĢlar yılbaĢından önce verilecektir, dedi. Bana
bak, dedim. Ġçimden, helikopteri görünce, Ģuna bir binebilsem, derim. Hastayım,
beni doktora gönder, diyor. Konak, büsbütün çöksün, yıkıcıya veririz
diye düĢünüyorlardı. Bir Ģey istiyor musunuz? diye sordu. Çocuk, kitabımı
kaybettim diye ağlıyor. Gelirim diye gitti, daha gelmedi. ġu duruma bakıp
nerelere sürüklenmiĢiz diye düĢünmemeye imkân yok. Kurda ensen niye
böyle kalın diye sormuĢlar, kendi iĢimi kendim yaparım demiĢ. 171 KalıplaĢmıĢ
yan cümleler olarak belirlediği cümleler içinde saydığı örneklerde virgülü
birinde kullanmıĢ birinde kullanmamıĢtır:
Kavaklı köyünde sağır Emin derler, bir semerci vardı. Çakıcı derler
bir efe, Aydın dolaylarında yaĢamıĢtı.
3.2.3.3.3 Tasdik veya ret ifadeleri ile virgül
(Vecihe HATĠBOĞLU, Türkçenin Sözdizimi, s. 152)
Tasdik belirten kelimelerden olan, evet, peki, hayhay, elbette ile ret
belirten yok, hayır, olmaz, öyle değil, gibi kelimelerin arkasından virgül kullanılarak
bu kelimeler cümlenin kalanından ayrılır. Virgül burada hem sıralayıcı,
hem de ayırıcı iĢ görmektedir.
Acaba kapı yoldaĢımdır diye herif acıtmayacak gibi mi vuruyordu?
Yok, hayır, adamakıllıydı vuruĢları. Hani, ölsün de yerine geçeyim vuruĢlarındaydı.
(Mustafa Necati SEPETÇĠOĞLU, Kutsal Mahpus, s. 161)
Yukarıdaki metinde geçen yok ve hayır kelimeleri virgülle ayrılmıĢtır.
Bu kelimelerden baĢka ―bari‖ anlamında edat olarak kullanılan hani kelimesinin
de ana cümleden virgülle ayrıldığı görülmektedir.
171 bk. Vecihe HATĠBOĞLU, Türkçenin Sözdizimi, s. 152-153.