10.12.2012 Views

3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ 

3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ 

3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ 

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Birinci sınıftan, çocuğun biri alıp götürdü.<br />

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 179<br />

Yukarıdaki birinci ve üçüncü cümle virgülsüz, ikinci ve dördüncü<br />

cümleler ise virgüllüdür. ilk cümlede geçen +dAn eki tamlama kurmuĢ ve<br />

sınıf ile biri kelimelerini birbirine bağlamıĢtır. Bu cümlede belirtilen götürme<br />

iĢi birinci sınıfta okuyan biri tarafından yapılmıĢtır. Ġkinci cümlede ise<br />

sınıftan ve biri kelimelerinin tamlama oluĢturmasını önlemek üzere ayırıcı<br />

olarak virgül kullanılmıĢtır. Bu cümlede götürme iĢinin herhangi biri tarafından<br />

yapıldığı anlatıldığı gibi, götürme iĢinden etkilenen nesnenin çıktığı,<br />

ayrıldığı yer (fiilin gerçekleĢmeye baĢladığı yer) de anlatılmaktadır. Üçüncü<br />

cümlede anlatılan, götürme iĢinin birinci sınıfta okuyan bir çocuk tarafından<br />

yapıldığıdır. Son cümlede sınıftan kelimesinden sonra virgül kullanılmıĢ ve<br />

götürme iĢinin herhangi bir çocuk tarafından birinci sıradaki sınıftan yapıldığı<br />

anlatılmıĢ, bununla birlikte fiilin belirttiği iĢin gerçekleĢmeye baĢladığı<br />

yer de anlatılmıĢtır.<br />

Yukarıdaki cümlelerin yer aldığı metnin bağlamı, anlamları incelenen<br />

cümlelerden hangisini gerektiriyorsa karıĢmayı önlemek üzere virgül kullanılmalı<br />

veya kaldırılmalıdır.<br />

Seni yakaladığımızı haber vermek için aradım.<br />

Seni, yakaladığımızı haber vermek için aradım.<br />

Yukarıdaki cümlelerde +I ekini alan seni kelimesinin bağlandığı fiiller<br />

arasında fark vardır. Ġlk cümlede yakala- fiiline bağlanan kelime ikinci cümlede<br />

ara- fiiline bağlanmıĢtır. Ġkinci cümledeki virgül ayırıcı iĢ görmektedir.<br />

Bağlam hangisini gerektiriyorsa ona göre virgül kullanılmalı veya kaldırılmalıdır.<br />

Mehmet RaĢit bu eseri, yazmaya hevesli gençlere imlâyı öğretmek için<br />

meydana getirmiĢtir.<br />

(Elvan MATARACI, Ġlköğretim Okullarında I…, s. 8)<br />

Yukarıdaki cümlede +I ekini alan eser kelimesi yazmaya kelimesine<br />

bağlanmıĢtır, oysa yazarın anlatmak istediğine göre kelimenin meydana<br />

getirmiĢtir öbeğine bağlanması gerekmektedir. Bu yüzden bu eseri tamlamasından<br />

sonra virgül getirilmeli ve karıĢıklık oluĢması önlenmelidir.<br />

3.2.3.1.4.4.1 +daki eki ile virgül (+daki: +dA ve +ki)<br />

+ki eki almıĢ bir kelimeden sonra isim geldiğinde sıfat tamlaması olu-<br />

Ģabilir. Tamlama oluĢması istenmiyorsa araya ayırıcı virgül konmalıdır.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!