3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

178 / Faysal Okan ATASOY
Sana, verdiğimiz bütün kitapları topla, dedim.
Yukarıdaki ikinci cümlede, hâl eklerinden +A ekini almıĢ olan sen kiĢi
zamirinden sonra virgül kullanılmıĢtır. Virgülün kullanılması ile sana kelimesinin
bağlanacağı fiil değiĢmiĢtir. Ġlk cümlede sana kelimesi verdiğimiz
kelimesine bağlanırken, ikinci cümlede topla ve dedim kelimelerine bağlanmıĢtır.
Cümlenin içinde bulunduğu bağlamın gerektirdiği ne ise ona göre
virgül kullanılmalı veya kaldırılmalıdır.
+dA eki fiilin anlattığı iĢin gerçekleĢme yeri hakkında tamamlayıcı
bilgi verir. Zaman anlamı taĢıyan bazı kelimelere eklendiğinde de fiilin gerçekleĢme
zamanı ile ilgili bilgi verir.
Sınıfın ortasında kitap okuyan çocuğa hakaretler yağdırdı.
Sınıfın ortasında, kitap okuyan çocuğa hakaretler yağdırdı.
Yukarıdaki ilk cümlede ortasında kelimesinden sonra virgül kullanılmamıĢ,
böylece kelime oku- fiiline bağlanmıĢtır. Ġkinci cümlede ortasında
kelimesinden sonra virgül kullanılarak kelimenin hakaretler yağdır- fiiline
bağlanması sağlanmıĢtır. Ġkinci cümledeki virgülün ayırıcı olarak kullanıldığı
görülmektedir.
Her Ģey 12 yaşında bir inek karĢılığı evlilikle baĢladı.
(Hürriyet, Ġstanbul, 7 Haziran 2007, s. 3)
Bir haber metninin baĢlığından alınan yukarıdaki cümlede ineğin ya-
Ģından bahsedildiği sanılabilir. Oysa haber metninden anlaĢılan, bir inek
karĢılığı zorla evlendirilen on iki yaĢındaki bir kız çocuğunun baĢına gelenlerdir.
12 yaĢında öbeğinin inek isminin sıfatı olmasını önlemek için ayırıcı
virgül kullanılması gerekmektedir. Cümledeki karıĢıklık 12 yaĢında öbeğinden
sonra virgül kullanılarak giderilebilir: Her Ģey 12 yaĢında, bir inek kar-
Ģılığı evlilikle baĢladı.
+dAn eki bazen fiilin yapıldığı yerin baĢlama noktasını, bazen fiilin
belirttiği iĢin sebebini bildirirken, bazen de iki ismin birbirine bağlanmasını
sağlayarak tamlama oluĢturabilir. Bağlama göre, bu eki almıĢ kelimenin
bağlanacağı fiili göstermek üzere, kelimenin arkasına virgül getirilir:
Birinci sınıftan biri alıp götürdü.
Birinci sınıftan, biri alıp götürdü.
Birinci sınıftan çocuğun biri alıp götürdü.