3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

172 / Faysal Okan ATASOY
DurmuĢ, kahraman, kerim, sakin, seçkin, satılmıĢ, güler, olgun, çetin
gibi, kiĢilere isim olarak verilebilen sıfatlar cümle içinde kullanılırken kendilerinden
sonra gelen isimlerle sıfat tamlaması oluĢturmaması için virgülle
ayrılmalıdır:
Seçkin, tezgâhtaki karpuzları tek tek sildi.
Yukarıdaki cümlede geçen Seçkin kelimesi kiĢi adıdır. Hemen arkasından
virgül getirilerek tezgâh kelimesinin sıfatı olmaktan kurtarılmıĢtır.
Virgül konmadığı takdirde seçkin tezgâh sıfat tamlaması oluĢabilir, virgül
burada karıĢmayı önleyici olarak kullanılmıĢtır.
Doğru bir konuda uzmanlar.
Doğru, bir konuda uzmanlar.
Yukarıdaki cümlelerden ikincisinde doğru kelimesi ile bir konu öbeğinin
sıfat tamlaması oluĢturmasını önlemek üzere virgül kullanılmıĢtır.
Yukarıdaki Ģekillerden hangisi cümlenin bağlamına uygunsa ona göre virgül
kullanılmalı veya kaldırılmalıdır.
Fakat Sakarya baĢka, yokuĢ mu çıkıyor, ne?
(Necip Fazıl KISAKÜREK, Çile, s. 177)
Yukarıdaki metinde baĢka kelimesinden sonra virgül kullanılmadığı
takdirde yokuĢ kelimesi ile baĢka yokuĢ tamlaması oluĢabilir. Bunu önlemek
üzere araya ayırıcı-karıĢmayı önleyici virgül konmuĢtur.
Fiillerden sıfat yapan -AcAk, -An, -Ar, -AsI, -dIk, -mAz, -mIĢ eklerini
alan kelimelerden sonra isimlerin gelmesi durumunda sıfat tamlaması (sıfat
+ isim = sıfat tamlaması) oluĢacağından, tamlama oluĢması istenmiyorsa
virgül kullanılmalı ve kelimeler birbirinden ayrılmalıdır.
Ergenekon ve Türk-Metal‘in bağlantısını deşifre eden, sendikanın eski
Genel BaĢkan Yardımcısı M.T., can güvenliği olmadığı için sürekli adres
değiĢtiriyor.
(Zaman, Ġstanbul, 25 ġubat 2009, s. 5)
Yukarıdaki haber metninde yer alan deĢifre eden öbeğinden sonra virgül
kullanılarak sendika kelimesi ile tamlama kurması engellenmiĢtir. Virgül
kullanılmadığında bağlantıyı açıklayan kiĢi sendika olur. Virgül, karıĢıklığı
gidermek üzere kullanılmıĢtır.