3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 167
veya boğanın boynuzunda iliĢeyim[delineyim]
ya kağan [kükreyen] aslanın kıynağında [pençesinde] didileyim,
ya varayım ya varmayayım, ya geleyim ya gelmeyeyim…».
(Mustafa KAÇALĠN, Oğuzların Diliyle Dedem Korkudun Kitabı, s. 112)
Toinette — Yapmaz diyorum.
Argan — Ya yapar yahut da bir manastıra kapatırım.
Toinette — Siz mi?
Argan — Ben. (…)
Toinette —Baba Ģefkati elinizi ayağınızı bağlar?
Argan — Ne bağlar ne bir Ģey.
Toinette — Bir iki damlacık gözyaĢı, iki sarmaĢ bir dolaĢ, üstelik tatlı
bir sesle de ―Ah benim cici babacığım!‖ dedi mi, sizde hemen yelkenler
suya iner.
(Nüzhet ġENBAY, AlıĢtırmalı Diksiyon Sanatı, s. 212)
Ne yardan geçerim ne serden geçerim.
Hem nalına hem mıhına.
Yukarıdaki cümlelerde ikili bağlaçların oluĢturduğu öbekler arasına
virgül konmamıĢ anlamda herhangi bir kayıp oluĢmamıĢtır. Buna rağmen
tekrarlı bağlaçların cümleleri bağlaması durumunda virgül kullanıldığı görülmektedir.
3.2.2.6 Virgülün yetmediği durumlar
Virgül anlamın karıĢmadan iletilmesi için ayırıcı olarak kullanıldığı
kadar, yazılı metnin konuĢmaya aktarılmasında vurgu ve tonlamaya da iĢaret
eder. Ancak bazı metinlerin seslendirilmesine dönük iĢaretlemede virgülle
yetinilmediği görülmektedir.
Virgül için cümle içinde geçtiği yerlerde kısa durak yerini gösterdiği
veya yarım nefeslik durak yerini gösterdiği kuralı kılavuzlarda yer almaktadır.
Buna rağmen virgülü yazı noktalaması sayıp bunun karĢısına soluk noktalaması
terimiyle değiĢik iĢaretler teklif eden Nüzhet ġENBAY, eserinde,
cümleyi yorumlarken cümle içinde soluk alma yerlerini göstermek dik çizgi
(│) iĢaretini, ara cümleleri seslendirirken ses tonunu değiĢtirmek üzere konuĢma
çizgisine benzer kalın çizgi ( — ) iĢaretini kullanmıĢtır.