3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 165
papatya görse, bir kuĢ çalıların arasından pırrr diye havalanıp ufka doğru
uçarak kaybolsa, kalbindeki kapandı denilen yara kanamaya baĢlıyor, ak
güllerin üzerine kızıl kan damlıyordu.
(Mustafa KUTLU, MenekĢeli Mektup, s. 27)
Ben Ģuna inanıyorum; iĢin sorumlusu çalıĢkansa, dürüstse, hayal gücü
varsa, formül bulur.
…Çevrilen kitap yaklaĢık 1500 adet basılıyor, elde bir liste var, yüz
nüsha Londra Büyükelçiliğine, yüz nüsha Washington Büyükelçiliğine, yirmi
nüsha Paris Büyükelçiliğine gönderiliyor. Büyükelçi kitaba meraklı biriyse,
tanıdığı varsa onlara veriyor.
(Cahide BĠRGÜL, Aklın Yolu Bindir, s. 225)
Halbuki bunu ticarî olarak planlayıp oradaki bir yayınevi ile yaparsanız,
onlar her Ģeyden önce kârı düĢündükleri için dağıtacak, reklamını
yapacaklardır.
(Cahide BĠRGÜL, Aklın Yolu Bindir, s. 226)
Yukarıdaki birinci cümlede geçen varsa kelimesinden sonraki virgül
gereksizdir, kullanılmasa da olur. ÇalıĢkansa, dürüstse kelimeleri arasındaki
virgül eĢ görevli öğeleri ayırmak için kullanılmıĢtır. Ġkinci metnin son cümlesinde
de eĢ görevli öğeleri ayırmak için virgül kullanılmıĢtır. Son cümledeki
yaparsanız kelimesinden sonra getirilen virgüle gerek yoktur, çünkü bu
fiilden sonra cümle tamamlanmaktadır.
ġart eki -sA‘dan sonra virgül kullanılarak Ģart cümlesinin temel cümleden
ayırılması vurgu bakımından uygun görülmekte ve durak yerini göstermekte
ise de anlama etki etmez.
Medeniyet ‗birikimdir‘ denmektedir. Aslında sanat da birikimdir. Öncekilerden
yararlanmasalardı Fuzuli, Baki olur muydu!
(Mehmed Niyazi ÖZDEMĠR, Zaman, s. 19)
Yukarıdaki cümlede Fuzuli kelimesinden sonra virgül kullanıldığı için
cümleden, öncekilerden yararlanan Fuzuli sonunda Baki olmuĢtur anlamı
çıkabilir. Virgül burada yanlıĢ kullanılmıĢtır. Cümle virgül kullanılmadan,
+lAr çokluk eki Fuzuli ve Baki kelimelerine getirilerek düzeltilebilir: Öncekilerden
yararlanmasalardı Fuzuliler Bakiler olur muydu!