3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 149
beyi olur. Ancak, haber metninden anlaĢıldığına göre anlatılmak istenen bu
değil, bir televizyon programında ağabeyi için sarf edilen sözler sebebiyle
kız kardeĢin ağladığıdır. Kız kardeĢ, K.Ö‘nün görümcesidir. Burada yanlıĢ
anlamanın önüne geçmek üzere kız kardeĢinin öbeğinden sonra virgül getirilebilir.
Bundan baĢka, kız kardeĢinin öbeği, sebebiyle öbeğinin arkasına alınabilir.
Kedinin yavrularını yemesine aldırıĢ etmedi.
Yukarıdaki cümlede art arda gelen tamlamalardan dolayı bir anlam belirsizliği
varmıĢ gibi görünmektedir 161 :
Kedinin yavruları
Kedinin…yemesi
Anlam belirsizliği cümlenin bağlamından koparılmıĢ olmasından kaynaklanmaktadır.
Buna uygun bir bağlam oluĢturulduğunda, belirsizlik oluĢmayacaktır:
Çocuk bahçede oynuyordu. Biraz ileride bir kedi hüzünlü hüzünlü gidip
geliyordu. Çocuk kedinin bir Ģeyler taĢıdığını fark etti. Bunlar, ölü eniklerdi.
Belli ki erkek kediler, yavrularını boğmuĢtu. Kedicik biraz sonra yavrularını
yemeye baĢladı. Çocuk kedinin yavrularını yemesine aldırıĢ etmedi.
Cümle aĢağıdaki Ģekilde düzeltildiğinde de bu karıĢıklık ortadan
kalkmaktadır:
[Fare,] kedinin[,] yavrularını yemesine aldırıĢ etmedi.
[O,] kedinin [kendi] yavrularını yemesine aldırıĢ etmedi.
Cümle içinde iyelik eki alan kelimeler kendinden önceki kelimeleri
kendine bağlamaya meyillidir. Ġlgi eki (+In) alan kelimeler de bağlanmak
için, cümle içinde iyelik eki almıĢ kelimeyi arar.
161 Burada bugünkü yazı dilinde geniz n‘si (nazal n, ñ) kullanılmamasından kaynaklanan
anlam belirsizliği de vardır. ÇalıĢma noktalama iĢaretleri ile ilgili olduğu için bu konuya
bir örnek verilerek geçilecektir:
[Senin, onun] kitaplarını getirdiler. (Kitapların kime ait olduğu belirsiz: senin, onun. )
Bu sesi gösteren iĢaret kullanıldığında karıĢıklık ortadan kalkar:
Kitaplarıñı getirdiler. (Seniñ)
Kitaplarını getirdiler. (Onuñ)