3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

146 / Faysal Okan ATASOY
Kitap okurken arkadaĢım gibi, yaĢadığımı hissediyorum.
Yukarıdaki ilk cümleler de gibi edatından sonra virgülün konması anlamı
etkilemektedir. Birinci cümle ―ben kitap okumam sırasında arkadaĢımın
yaĢadığına benzer bir hayat sürdüğümü hissediyorum‖ anlamına gelir.
Ġkinci cümlede gibi edatından sonra virgül kullanıldığı için ―Kitap okuyan
arkadaĢım okuma sayesinde hayatın farkına varıyormuĢ, ben de aynı duyguları
paylaĢıyorum‖ anlamı doğmaktadır.
Her insanın duyum, algılama, davranıĢ, düĢünüĢ biçimleri birbirinden
farklı olduğu için her insan baĢlı baĢına bir varlık olarak değerlendirilmelidir.
DavranıĢçıların ileri sürdüğü gibi, sadece davranıĢları dıĢtan gözlemekle
insan yaĢantısı çözümlenemez.
Yukarıdaki metnin son cümlesinde gibi edatından sonra virgül kullanılmıĢtır.
Bu cümleden davranıĢçıların ileri sürdüğü öbeğinin gözle- fiiline
mi çözümle- fiiline mi bağlanacağı virgülün kullanılıp kullanılmamasına
göre değiĢir. Bu cümleye göre, davranıĢçılar davranıĢların dıĢtan gözlenmesiyle
insan yaĢantısının çözümlenemeyeceğini ileri sürmüĢ olmaktadırlar.
Oysa davranıĢçı akım, insanı dıĢtan gözlemekle çözmeye çalıĢmaktadır, bu
yüzden burada virgül yanlıĢ kullanılmıĢtır. Cümlede virgülün kısa duraklamayı
göstermek üzere kullanıldığı görülmektedir, bu da anlamın bozulmasına
sebep olmuĢtur.
Göre edatı ile birlikte kullanılan virgül de kelimelerin veya öbeklerin
bağlanma yerlerini değiĢtirebilmektedir:
Ġngiliz bilim adamları, karıncaların yuvalarının içinde konuĢtuğunu
ifade ediyor. Ġngiliz gazetelerinde yer alan habere göre, yuvaların içine
minyatür mikrofon ve hoparlör yerleĢtiren araĢtırmacılar, kraliçe karıncanın
iĢçi karıncalara yönelik sesini kaydedip tekrar çaldı.
(http://www.hurriyet.com.tr/dunya/10953507.asp?gid=229)
Yukarıdaki haberde göre edatından sonra virgül kullanılmıĢtır. Buradaki
virgül kaldırılırsa anlam değiĢir. Cümle ―yuvaların içine minyatür mikrofon
ve hoparlör yerleĢtir‖me iĢi ―Ġngiliz gazetelerinde yer alan habere‖
uygun yapılmıĢ gibi anlaĢılabilir. Göre edatından sonra konan virgül ile
cümle, olan bitenin Ġngiliz gazetelerinde bir haber olarak yer aldığını anlatmaktadır.