3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

Noktalama - sorunlar çözümler teklifler / 105
Amerikan ve Ġngiliz Ġngilizcelerinde tırnak iĢaretlerinin kullanılıĢı
farklılık göstermektedir. Amerikan Ġngilizcesinde nokta kapatma tırnağının
içinde yer alırken, Ġngiliz Ġngilizcesinde tırnağın dıĢında yer almaktadır. 117
Tırnak iĢareti alıntı göstermek için değil de baĢka bir amaç için kullanılmıĢsa
(vurgu amaçlı…) ve tırnak içine alınan kelime ya da kelime öbeği
cümlenin sonunda yer alıyorsa bu durumda nokta kapatma tırnağının arkasına
konmalıdır:
Elbette öyle davranacak, çünkü o bir “sonradan görme”.
Bu cümlede tırnak iĢareti vurgulama amaçlı kullanılmıĢtır. Tırnak içine
alınan kelimelerle birlikte cümle, kapatma tırnağından sonra bitmektedir.
Kapatma tırnağı da cümleye dahildir, çünkü cümle içinde bir öğeyi vurgulamaktadır.
Bu yüzden nokta tırnağın içine konmamıĢ, cümlenin sonunu
göstermek üzere tırnağın dıĢına yerleĢtirilmiĢtir. Çünkü tırnak da cümlenin
bir parçası durumundadır.
Alıntı cümlelerinin gösterilmesi ile ilgili açıklamalar ―tek tırnak‖ ve
―çift tırnak‖ iĢaretlerinin iĢlendiği bölümde ayrıntısıyla ele alınmıĢtır.
3.1.3.4 Kısaltmalarda nokta
Yazım Kılavuzu‘na göre kısaltma ―bir kelime, terim veya özel adın,
içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve
simgeleĢtirilmesi‖ olarak tarif edilmiĢtir. 118
117
Geraldine WOODS, Webster‘s New World Punctuation, s. 7. Ayrıca, tırnak iĢaretinin
ayrıntıları için bk. aynı eser s. 93-112.
118
Yazım Kılavuzu‘nda ―bazı kısaltmaların sonuna konur‖ dendikten sonra bu kuralın örnekleri
sıralanmıĢtır:
Alb. (albay), Dr. (doktor), Yrd. Doç. (yardımcı doçent), Prof. (profesör), Cad. (cadde),
Sok. (sokak), s. (sayfa), sf. (sıfat), vb. (ve baĢkası, ve benzeri, ve bunun gibi), Alm. (Almanca),
Ar. (Arapça), Ġng. (Ġngilizce).
Ġmla Kılavuzu (1948): ―[b]ir veya birkaç kelimenin ilk harfleri veya bir iki harflik kısımları
kısaltma halinde yazılırsa bu kısaltmalardan sonra konulur. ‖ Örnek: P. T. T.
(posta telgraf, telefon), Dr. (doktor), Prof. (profesör), B. (bay), Bn. (bayan), bk. (bakınız),
v. b. (ve baĢkaları)… gibi.
Yazım Kılavuzu‘nda ayrıca kısaltmalar dizini yer almaktadır. Bu dizinde sonunda nokta
yer alan kısaltmalar ve açılımları aĢağıdadır. Kısaltmaların baĢ harfleri dizinde verildiği
Ģekliyle alınmıĢ; büyük harfle baĢlayanlar büyük harfle, küçük harfle baĢlayanlar küçük
harfle yazılmıĢtır. Bu yazım satır veya paragraf baĢına gelse de aslı korunmuĢtur.