3 NOKTALAMA Ä Ä¡ARETLERÄ

92 / Faysal Okan ATASOY
(Fotospor, 17 Mayıs 2008, s.2)
Yukarıdaki birinci ve üçüncü örneklerde kapatma tırnağının önünde
hiçbir iĢaret kullanılmamıĢtır. Ġkinci örnekte cümlenin anlamı gereği soru
iĢareti kullanılmıĢtır.
Bilgisayar kelime iĢleme yazılımları, baĢkasına ait bir sözün alıntılandığını
gösterirken kullanılan tırnak iĢaretinin içine yerleĢtirilen nokta sebebiyle
tırnaktan sonra gelen kelimenin ilk harfini kendiliğinden büyük harfe
çevirmektedir. Bu yüzden olsa gerek yazı iĢiyle uğraĢanlar öbür iĢaretleri
yerleĢtirmede gösterdikleri titizliği tırnak içinde nokta için göstermemekte
veya iĢareti virgülle değiĢtirmektedirler. Nokta yerine virgül kullanılması
Amerikan ve Ġngiliz Ġngilizcesinde de görülmektedir. Alıntı söz nokta gerektirdiği
halde asıl cümle alıntıdan sonra da devam ederse noktanın yerini virgül
almaktadır. Ġngilizce noktalamada hiçbir tamamlanmıĢ cümle birden
fazla son verme iĢareti içeremez kuralı gereği alıntının içine değil alıntıyı da
içeren asıl cümlenin sonuna nokta konmaktadır. 107
Amerikan Ġngilizcesinde alıntının içinde yer alan baĢka bir alıntı tek
tırnak iĢareti ile gösterilmektedir. 108 Amerikan Ġngilizcesinde eğer bir alıntı
cümlesi baĢka bir alıntı cümlesi ile bitiyorsa, nokta iĢareti tek ve çift tırnaklardan
en içtekinin önüne konmaktadır. Ġngiliz Ġngilizcesinde ise nokta en
sonda yer almaktadır. 109
Tırnak iĢareti içinde noktanın durumu ile ilgili olarak Yazım Kılavuzu‘nun
noktanın kullanıldığı yerlerin sıralandığı bölümünde bir kural yoktur.
Tırnak iĢaretinin iĢlendiği bölümde uyarı içinde yer alan kuralda ve örneğinde
cümle içinde cümle alıntısına yer verilmiĢtir. 110
Bazı metinlerde cümle içine yerleĢtirilen ve tırnak iĢareti içine alınan
alıntı cümlesi tamamlanmıĢ bir cümle olduğu halde virgülle bitirilmekte,
tırnak kapatıldıktan sonra cümlenin kalan kısmı verilmektedir:
107 Geraldine WOODS, Webster‘s New World Punctuation, s. 8.
108 Ġngiliz Ġngilizcesinde ise tek tırnak dıĢta, çift tırnak içte kullanılmaktadır. (‗ ― ‖ ‘)
109 Geraldine WOODS, Webster‘s New World Punctuation, s. 9. Canwell explained, ―My
favorite saying is ‗just do it. ‘‖ Aynı cümle Ġngiliz Ġngilizcesinde Canwell explained,
‗My favorite saying is ―just do it‖‘. Ģeklinde yazılmaktadır.
110 Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan iĢaret (nokta, soru iĢareti, ünlem iĢareti vb. )
tırnak içinde kalır: ―Akıl yaĢta değil baĢtadır. ‖ atasözü yüzyılların tecrübesinden süzülüp
gelen bir gerçeği ifade etmiyor mu? (Yazım Kılavuzu, TDK, Ankara 25 2008, s. 43. )