karayolu taşıtları imalat sanayii özel ihtisas komisyonu raporu

Sekizinci Beş Yõllõk Kalkõnma Planõ Karayolu Taşõtlarõ İmalat Sanayii ÖİK Raporu
Otomobilde Yüksek Satõş Vergisi”, otomobil edinme isteğini engellemekte ve “Düşük Yõllõk
Vergi” eski otomobil kullanõmõnõ özendirmektedir.
Otomobil yoğunluğu 1998 yõlõ itibarõ ile, (otomobil/1,000 kişi) olarak dünya ortalamasõ 95,
AB ortalamasõ 600 iken baskõ altõndaki potansiyel talep nedeni ile Türkiye’de 60 dõr.
Kentleşme oranõ % 70 leri aşan Türkiye’de, yaşam tarzõ ve tüketim kalõplarõ dünya ile
bütünleşen bir ekonomik sistemdeki genç nüfus, otomobil için büyük bir “Potansiyel Talep”
taşõmaktadõr. Yüksek vergiler, “Potansiyel Talep” in “Gerçek Talep” e dönüşmesini
engellemektedir.
Türkiye’de teşviklerle arttõrõlan kurulu kapasite 800 bin adet/yõl iken, bu kapasite ile ancak
250-300 bin adet/yõl ile kõsõtlanan bir pazara üretim yapõlmaktadõr. Yüksek satõş vergisi yükü,
talebi kõsõtlayarak sanayinin gelişmesini engellemektedir. Otomobil sanayiinde “Kapasite
Kullanma Oranõ” çok düşüktür ve bu da sanayinin rekabet gücünü olumsuz etkilemektedir.
Otomobil sektörü tümü ile kayõt içindedir, yüksek talep net vergi geliri artõşõ yaratõr. Otomobil
son ürün olarak mutlaka fatura ile satõlõr. Aksi halde kayõt ve tescili yapõlamaz ve trafiğe
çõkamaz. Bu nedenle otomobille ilgili tüm sinai ve ticari faaliyet kayõt içindedir, tümü ile
vergilendirmeye tabidir. Otomobil kullanõmõnõn artõşõ, “Net Vergi Geliri” artõşõ sağlar. Bu
vergi gelirleri:
• Satõnalma vergisi
• Yõllõk kullanma vergisi
• Akaryakõt tüketiminden alõnan vergi
• Sinai ve ticari faaliyetten alõnan vergiler olarak sõralanabilir
Son ürüne uygulanan yüksek vergi, talebi sõnõrlayarak azaltmakta ve diğer net vergi
gelirlerinin gerçekleşmesini de engellemektedir. Otomobil üretimi, ham madde ve yan
sanayide lokomotif etkisine sahiptir. Bu üretimin artmasõ, tüm kayõt içindeki ekonomide
canlõlõk ve dolaylõ vergi geliri yaratõr. Talebin sõnõrlanmasõ bu geliri azaltmaktadõr.
Satõş vergilerinin belirli oranda azalmasõ talebi arttõracaktõr. Halen % 50 ler düzeyinde
bulunan satõş vergilerinin kademeli olarak azaltõlmasõ, talep artõşõnõ olumlu etkileyecektir.
İndirim ile azalan satõş vergisi gelirini dengelemek ve vergiyi tabana yaymak üzere, yõllõk
Motorlu Taşõtlar Vergisi’nin ise trafikteki tüm otomobiller için 100 $ düzeyinde ve eşit olarak
uygulanmasõ gerekmektedir. Bu amaçla aşağõdaki düzenlemelerin yapõlmasõ gerekli
bulunmaktadõr:
• Halen oransal ve maktu olarak farklõ sistemde olan tüm vergiler, (KDV+ÖTV)
şeklinde oransal olarak yeniden düzenlenmelidir;
• Toplam satõş vergisi oranõ % 48 yerine % 25 olarak uygulanmalõdõr;
• Çevre Fonu çevreyi daha az kirleten yeni araçlar yerine parkta bulunan ve eski
teknoloji nedeni ile çevreyi daha çok kirleten taşõt araçlarõndan alõnmalõdõr;
• Motorlu taşõtlar vergisi arttõrõlmalõ ve motorlu araçlardan yaşõna bakõlmaksõzõn eşit
olarak alõnmalõdõr.
50
http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/karayolt/oik566.pdf…