karayolu taşıtları imalat sanayii özel ihtisas komisyonu raporu

Sekizinci Beş Yõllõk Kalkõnma Planõ Karayolu Taşõtlarõ İmalat Sanayii ÖİK Raporu
Japonya’da % 6.6 olan ithalatõn pazar payõ, G.Kore’de yalnõz % 0.3 oranõndadõr. G.Kore’de
1998 yõlõnda toplam 779,905 otomobil üretilirken, aynõ yõl yalnõz 2,500 adet otomobil ithalatõ
yapõlabilmiştir. İncelenen pazarlar arasõnda en yüksek ithalat Brezilya pazarõnda % 28.3
değerindedir. Türkiye pazarõnda ithalat oranõ, incelenen pazarlar arasõnda en yüksek
değerdedir.
1994 yõlõndaki krizden sonra 1995-1999 yõllarõ arasõnda, otomobil talebi, daha çok ithalat ile
karşõlanmõş ve ithalat talebi toplam talebe göre daha hõzlõ artmõştõr. Bu dönemde, AB+EFTA
ülkelerinden yapõlan motorlu taşõ aracõ ithalatõnõn toplam ithalat içindeki payõ, AB dõşõ
ülkelere göre daha büyük bir artõş göstermiştir.
Toplam motorlu taşõt ithalatõ içinde, otomobil ithalatõnõn payõ 1995 yõlõnda % 54 iken, 1999
yõlõnda artarak % 75 e yükselmiştir. Aynõ dönemdeki hafif ticari araçlarõn durumu
incelendiğinde, toplam motorlu taşõt aracõ ithalatõ içindeki oranõ 1995 yõlõ için % 40, 1999
yõlõnda ise azalarak % 23 olmuştur.
1995/1998 yõllarõ arasõnda motorlu taşõt aracõ toplam ithalatõ değerleri, bazõ ülke ve bölgelere
göre aşağõda verilmektedir.1995 yõlõnda Gümrük Birliği Kararõ sonucunda AB için
sõfõrlanacak olan gümrük vergilerinin beklentisi ve devam eden 1994 krizinin etkisi ile ithalat
büyük oranda azalmõştõr. Ancak 1996 yõlõnda uygulamaya başlanan Gümrük Birliği ile birlikte
ithalat özellikle AB+EFTA ülkelerinden büyük bir artõş göstermiştir.
Özellikle 1997 yõlõnda pazarõn genişlemesi ile ithalat Almanya’dan büyük oranda artõş
göstermiştir. 1998 yõlõnõn ikinci yarõsõndaki kriz nedeni ile 1998 yõlõnda ithalat 1997 yõlõ
düzeyinde seyretmiştir. 1999 yõlõnda ise otomobil ithalatõ % 18 artõş göstermiştir.
DİE verilerine göre, 1995-1998 döneminde motorlu taşõt aracõ ithalatõ ağõrlõklõ olarak
AB+EFTA ve Uzak Doğu ülkelerinden yapõlmõştõr. 1995 yõlõnda AB+EFTA ülkelerinden
gerçekleşen ithalatõn oranõ % 40 ve Uzak Doğu ülkelerinden gerçekleşen ithalatõn oranõ ise %
51 iken, bu durum 1998 yõlõna kadarki dönemde AB+EFTA ülkelerinden yapõlan ithalat
oranõnõn artmasõ şeklinde değişmiştir. 1998 yõlõ itibariyle, AB+EFTA ülkelerinden yapõlan
ithalatõn oranõ toplam içinde % 68 olurken, Uzak Doğu ülkelerinden yapõlan ithalatõn oranõ ise
% 29 gibi düşük bir seviyede gerçekleşmiştir. Uzak Doğu ithalatõnõn 1998 yõlõnda en düşük
seviyeye ulaşmasõ, aynõ yõl içinde bölgede gerçekleşen finansal kriz ile açõklanabilir.
37
http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/karayolt/oik566.pdf…