Cinedergi 99

takip ediliyor olması sevindirici. Doğayı ne
kadar anlar vey yakın olursak kendimizi de o
kadar anlar, barış ve huzur içinde yaşarız belki.
Beğendiğin takip ettiğin yaban hayatı belgeselcileri
ve yayın kanalları var mı? Discovery,
National Geographic gibi kanalların yayınladığı
yapımları nasıl buluyorsun? Maalesef seyirci
hala neyin belgesel, neyin magazin, neyin
sadece bir bilim ve kültür programı olduğunu
ayırd edemiyor. Tabii sürekli bu tür programlara
maruz kalınca nasıl farkı fark edecek.
Benim en beğendiğim yaban hayatı belgeselleri
BBC yapımı olanlar. Yalnızca milyon dolarlık,
muhteşem görüntülerin olduğu yapımlardan
bahsetmiyorum. Tek bölümlük, Türkiye’deki
televizyonlarda çok görmediğimiz belgeseller
bunlar. National Geographic’in de çok iyi belgeselleri
var ama onlar zaman zaman magazine
dönüyor, aksiyon ağırlıklı, içinde doğa olan
ama aslında çok yapay bir heyecan yaratan
programlar yayınlıyor. Discovery’de bu tür programlardan
bol bol var. Bunları da seven çok
insan var tabii ki ama bana göre bu programlar
belgesel olmadığı gibi, doğayı ve hayvanları
da çok yanlış yansıtıyor. Yaban hayatı belgeseli
festivallerinde de çok eleştirilen programlar
bunlar. Ama kan, aksiyon, şiddet, bir şekilde rating
yapıyor ve bu yüzden de hayvanların “ölüm
makinası” olanları makbul oluyor, ya da insanlar
doğaya gidip zorla timsahlara ya da yılanlara
musallat oluyor.
Sana göre bir yaban hayatı belgeseli nasıl
olmalı?
Bana göre gerçek yaban hayatı belgeselleri,
sürekli olarak aksiyon, av, kavga, kan revan
peşinde olmayan, belgeselin konusu olan
hayvanları olabildiğince gerçekçi anlatan filmler
olmalı.
Bir de görüntülü zeoloji kitabı olmamalı değil mi,
bir öyküsü, bir duygsu, ruhu olmalı.
Elbette ders kitabı niteliğinde, didaktik bir
anlatım, bir eğitim-ders programı olmamalı.
Bunu söylemeye gerek bile var mı?
Evet öyle ama öte yandan böyle o kadar çok
program var ki belgesel adı altında. Gerçi her
türde belgesel için geçerli bu ya… Neyse biz
devam edelim.
Yaban hayatı belgeselciliğinin olmazsa olmaz
evrensel prensipleri neler?
Tek kelimeyle, etik. Çekimlerde, öykü
oluşturmada, metinde… Güvenilir olmak, yapılan
çekimlerde hayvanlara zarar verebilecek hiçbir
şey yapmamak, doğaya müdahele etmemek,
bilgileri doğru vermek, hayvanları canavarlar ya
da ölüm makinaları gibi yansıtmamak, yanlış
anlaşılabilecek hiçbir şey söylememek. Bunlar
dikkat edilmesi gereken en önemli evrensel prensipler.