2016-2

CAPITAL BRAVE | "" 

www.capitalbrave.com.tr 

1

CAPITAL BRAVE | "SAĞLIK" 

4 Şubat 2016



5





7





9





11

SAYFA 16 

İÇİNDEKİLER 

ASIRLARDIR YALNIZIM 

PİŞMANIM ALIN YAZIM 

GÖKÇEN ERDOĞAN 

BARIŞ MANÇO 

SAYFA 40 

VEFATININ 17. YILINDA, SEVGI 

SAYGI VE ÖZLEMLE 

SAYFA 98 

SAYFA 50 

alan turing 

münİh 

ALMANYA'NIN EN GÜZELİ 

KATLEDİLEN DEHA 

SAYFA 38 

KAPAK KONUĞU 

kuytu 


GÜZELLİK 

SAYFA 70 

TECRÜBENİN ADI 

Op. Dr. Aret 

KAMAR 

TENDEKİ SANAT 

ömer karakuyu 

Mehmet Korkmaz 

BİR RESSAMIN TUVALİNDEN 

DÖKÜLEN SÖZLERİ 

SAYFA 78 

SAYFA 44 

PROF. DR ÜSTÜN DÖKMEN 

Küçük Şeyler 

KÜRŞAT TUNCEL 

Seninle Olmaktan Keyif Alıyorlarsa Senden Satın Alırlar 

GÜL YİĞİT 

Aşk İçin Aşk 

DİAMON EROS 

Sen Ne Güzelsin Sevgili 

SAYFA 14 

SAYFA 16 

SAYFA 20 

SAYFA 42 

OKTAY DERELİOĞLU 

Türk Futbolunun Efsane İsmi 

sayfa 88 

VUSLAT OLCAYDU 

Loch Ness Yaratığı 

ERDOĞAN MUNGAN 

Lezzetli Yemek Tarifleri 

NURAY SAYARI 

Astroloji 

SAYFA 96 

SAYFA 118 

SAYFA 126 


13

YIL:6 SAYI:66 ŞUBAT - 2016 

YAYINCI 

CAPITAL BRAVE MEDYA PAZARLAMA 

SAHİBİ VE SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ 

N.GÜVEN GÜNGÖR 

EDİTÖR 

TUNA EBRU ÖZDEMİR 

YARDIMCI EDİTÖR 

A. BİLGEHAN AYDEMİR 

MODA EDİTÖRÜ 

MÜGE İSKENDER 

HABER DİREKTÖRÜ 

ASLI KAYA 

HUKUK DANIŞMANI 

ERTAN SÜTÇÜ - AHU ERDOĞAN 

0505 440 77 08 - 0532 227 40 13 

Z.EMRE KURT 

0532 263 76 96 

İSTANBUL İLETİŞİM KOORDİNATÖRÜ 

GÖKAY KALAYCIOĞLU 

0533 252 99 02 

gokaykalaycioglu@gmail.com 

HALKLA İLİŞKİLER VE REKLAM MÜDÜRÜ 

E. İDİL BAHADIR 

0312 446 26 21 - 0546 800 08 13 

reklam@capitalbrave.com.tr 

REKLAM SORUMLULARI 

HANDE SAY - EZGİ BAKAN - ONUR BOR 

0312 446 26 21 - 0546 800 08 12 

ADVENTURER 

Ş.GÜROL GÜNGÖR – DENİZ AUDRICK 

GRAFİK TASARIM VE MİZANPAJ 

SELİM ÖZDEMİR 

tasarim@capitalbrave.com.tr 

GÖRSEL EDİTÖR YÖNETMENİ 

MELİH İPEK 

GÖRSEL EDİTÖRLER 

İLYAS KARATEKİN, DİLARA ÇAĞLAYAN 

KATKIDA BULUNANLAR 

● ARZU KILIÇOĞLU ÖZDEMİR 

● ARET VARTANYAN ●CENK ERDEM 

● GÖKÇEN ERDOĞAN●KÜRŞAT TUNCEL 

PROF. DR. ÜSTÜN DÖKMEN ●NURAY SAYARI 

● MERVE TIĞLI ÇINAR ●ERDOĞAN MUNGAN 

● SELDA TEREK BİLECEN ● GÖKÇEN GÖKYER 

● POSION TURCA ● SONY MUSIC TÜRKİYE 

YAYIN MERKEZİ 

REŞİT GALİP CAD. HAZAN SOKAK. 7/1 

G.O.P.-ANKARA - 0312 446 26 21 

İSTANBUL İRTİBAT BÜROSU 

ERAY ORAL 

ÇIRPICI MAH. PROF. TURAN GÜNEŞ CADDESİ 

NO: 167 / A ZEYTİNBURNU/ İSTANBUL 

0538 527 99 57 

EGE İRTİBAT BÜROSU 

MUSTAFA HOROZ 

BAHÇELİEVLER MAH. 1706. SOK. 

NO:7/3 35510 KARŞIYAKA/İZMİR 

0533 318 31 68 

BASKI-CİLT 

PELİN OFSET TİPO MATB. SAN. VE 

TİC. LTD. ŞTİ. 

Tel: 0312 395 25 80 

www.pelinofset.com.tr 

DAĞITIM 

CAPITAL BRAVE - B&B LOJİSTİK DAĞITIM HİZMETLERİ 

0312 446 26 21 - 0312 419 88 82 

YURTİÇİ KARGO - PTT KARGO 

ELEKTRONİK POSTA 

capitalbrave@gmail.com 

info@capitalbrave.com.tr 

AYLIK, YEREL SÜRELİ YAYIN 

Ücretsiz 

ISSN: 1309-9221 

Dergi içerisinde yayımlanan yazıların doğruluğu 

ve sorumluluğu yazarlara aittir 


Dönüp de arkanıza baktığınızda keşke 

diyeceğiniz bir şeyler kalmasın istiyorum. 

Tadına varın hayatın istiyorum. 

Yani diyorum ki; ‘’Yaşayın da , Nasıl yaşarsanız 

yaşayın!” çocukluğunuzu yerine 

koyup, tam da kalbinizde oluşacak 

o heyecanla yaşayın. Öyle bir heyecan 

ki o; hani çok sürükleyici bir romanın 

sonuna yaklaşır gibi ertelemeden, kıpır 

kıpır, merakla... 

Korkularınız elbette ki olsun; mesela 

kaybetmekten korkarak yaşayın. “Seviyorum” 

demeyi ihmal etmeden, sevdiklerinize 

her gün sarılarak. Var olduklarını, 

var olduğunuzu göstererek; 

lunaparkta kaybolmuş gibi yaşayın... 

Hayata baktığınızda yüzünüzdeki tebessüm 

her daim artsın, dudaklarınız 

tebessümü aşıp kulaklarınıza doğru kocaman 

genişlesin. Tıpkı, oyuncak dükkanında 

kaybolmuş çocuğun iştahıyla 

yaşayın... 

Kaybolmuşluğu unutun, etrafınıza bakın! 

Yüzmek gibi yaşayın, boğulmak 

gibi değil... Uçmak gibi yaşayın, düşmek 

gibi değil... Kaybolmuşluğu unutun, etrafınıza 

bakın! Yüzmek gibi yaşayın, boğulmak 

gibi değil... Uçmak gibi yaşayın, 

düşmek gibi değil... 

O sonsuz huzur vardır ya hani; kuş sesleriyle 

bir ağacın gölgesinde uzanır gibi 

yaşayın... 

Kaşık kaşık çikolata yeyip, ellerini beyaz 

tişörtüne silen çocuk gibi yaşayın.. 

Neş’eyle... Saatlere bakmadan, beklemeden, 

yorulmadan yaşayın... 

Bir tırtılın kelebek olma hayali vardır, 

hayallerinize izin verin sizlerin de bir 

hayaliniz olsun... Öyle yaşayın işte! 

Boynu bükük soru işaretlerini boşverin 

şimdi, haberiniz var mı; sizin de bu hayatta 

dik ünlemleriniz var. 

Hadi hemen şimdi, noktaları atın çöpe, 

kucak dolusu virgül getirdim sizlere... 

Allah’ın sizlere uzattığı beyaz kağıdı geri 

çevirmeyin... Yeni yılın her gününde tam 

da böyle yaşayın; bembeyaz, umut, sevgi, 

huzur dolu... 

Yani diyorum ki; haydi arkadaş; 

Yaşa da, 

Nasıl yaşarsan yaşa! 

14 Şubat 2016 

14 Ocak 2016 

/capitalbrave 

Baskı Tarihi: Şubat 2016

CAPITAL BRAVE | "RÖPORTAJ" 


15

CAPITAL BRAVE | "KÜÇÜK ŞEYLER" 

PROF. DR. ÜSTÜN DÖKMEN 

Akademisyen, psikolog 

KÜÇÜK ŞEYLER 




17

CAPITAL BRAVE | "İŞ DÜNYASI" 

KÜRŞAT TUNCEL 

Satış Küpü Sales & Marketing Solutions | Yönetim Kurulu Başkanı 


atış için de aynı prensiplerin geçerli 

olduğunu söyleyebiliriz. İçgüdüsel 

olarak neyin doğru olduğunu anlamaya 

çalışır ve öyle davranırsınız. 

Ancak bu davranış ya terbiye edilmemiş 

bir panik hamlesidir ya da uzun 

alıştırmalar sonucu edinilmiş ve sizde yerleşerek 

mükemmelleşmiştir. İşte bu nedenle Karate 

Kit filminde Miyagi San, öğrencisi Daniel’e son 

derece saçma gözüken parlat-cilala hareketini 

binlerce kez yaptırıyordu. Öğrenmenin ve gelişmenin 

formülü basittir; mükemmelleşene kadar 

tekrar etmek! Ancak bu şekilde içgüdüsel olarak 

ve düşünmeden en doğru davranışı sergilemeniz 

mümkün olabilir. 

Satışta mükemmelleştirilmesi gereken becerilerin 

başında ilişki kurmak gelir. Dönüp de kendime 

baktığım zaman, Miyagi ustanın karatede mükemmel 

şekilde yaptığı bir şeyi satışta doğallıkla 

yapabildiğim için başarılı olabildiğimi görüyorum. 

Bu işin sırrı; samimi ilişkiler kurabilmektir. 

Müşteriler sizin mesleğinizde iyi olmanızı 

ve onlara değer katmanızı bekler 

ancak büyük bir çoğunluğu zaten 

sizin mesleki bilginizi değerlendirecek 

durumda değildir. 

Örneğin, sizi ameliyat etmeye 

aday bir cerrahın mesleki 

bilgisini siz değerlendiremezsiniz. 

Geçireceğiniz 

operasyon hakkında ne 

kadar sizi aydınlatır, empati 

gösterir ve yardımcı gözükürse 

onun o kadar iyi bir 

cerrah olduğunu varsayarsınız. 

Bu durum bir ceza davası öncesi 

sizi savunacak olan avukatınıza 

hissettikleriniz için de geçerlidir. Aslında 

müşteriler sizi derinlemesine değerlendirmez ve 

yalnızca sizin işinizi bildiğiniz algısına takılı kalırlar, 

peki neden? Yalnızca onlarla kurduğunuz iyi 

iletişim yüzünden… Zaten siz de bir restoranda 

tamamen aynı nedenle garsona bahşiş bırakıyorsunuz, 

sizinle özel olarak ilgilendiği ve tanıdığı 

için, yoksa yemeğinizi hızlı getirdiği için değil. 

Öyleyse ilişki kurma becerisi satışta mükemmelleşmemiz 

gereken temel bir yetkinliktir. 

Görünümünüz, ses tonunuz, duruşunuz, hatasız, 

aksansız, kekelemeden ve duraklamadan 

konuşabilmeniz, normalden biraz daha yüksek 

tempolu konuşmanız, konuşurken sesinizde 

varyasyonlar yapabilmeniz karşınızdaki kişide 

bir uzman olduğunuz algısını yaratmanın bazı 

yollarıdır. Ama her şeyden önemlisi nedir biliyor 

musunuz? Size güvenmeleri ve samimiyetinize 

inanmaları… Bunun yolu da hiçbir politik kaygı 

duymadan yalnızca bilginiz ve değerleriniz çerçevesinde 

insanlara önerilerde bulunmanız, onlara 

“Bazı 

satıcılar satış 

kapama problemleri 

olduğunu düşünüyor ama 

aslında ilişki başlatma 

problemleri var” 

bir şeyler satmak için endişelenmemeniz, yardımcı 

olmaktan ve onlarla birlikte olmaktan keyif 

almanız, eğilip bükülmemeniz ve prensiplerinizden 

taviz vermemenizdir. 

Siz biraz indirim yaparak müşteri adayına hoş 

gözükmeyi düşünebilirsiniz ama çoğu zaman indirim 

vermemek çok daha güven verici bir davranıştır 

alıcı gözünde. Çünkü müşterilerin asıl 

umursadığı şey bir miktar daha para tasarrufu 

yapmak değil, başkalarına nazaran kazıklanıp 

kazıklanmadıklarıdır. Oysa indirim verdiğinizde 

şüpheye düşecek ve daha fazlasını talep edeceklerdir. 

Daha kötüsü, eğer indirim istememiş olsalardı 

sizin onlara yüksek fiyattan satarak onları 

kandırmış olacağınızı düşünebilirler. Siz herkese 

aynı şekilde davrandığınızı kanıtlayabildiğiniz 

sürece indirim önemini yitirecek ve alıcılar size 

güven duyacaklardır. 

Güven kazandırıcı davranışlar kolay kolay 

sahtesi yapılamayan davranışlardır. Yapılsa da 

karşınızdaki kişi bunu kolaylıkla anlar. Size istedikleri 

an ulaşabileceklerine ve onların dertlerine 

hemen koşacağınıza inanmaları, 

siz böyle söylediğinizde değil ancak 

gerçekten bunu hayata geçirebildiğinizde 

mümkün olabilir. İletişimin 

%90’ından fazlası sözsüz 

iletişimdir, yani insanlar 

vücut dilinizden, konuşma 

temponuz ve tonlamanızdan 

aslında ne demek istediğinizi 

anlar. Kullandığınız kelimeler 

ile vücut diliniz veya ses 

tonunuz uyumsuz olduğunda 

müşterinin zihni hemen alarma 

geçecektir. 

Her zaman şunu söylüyorum; satış 

harika bir iştir. Başka hiçbir işte insanlarla 

tanışıp, sohbet edip, arkadaşlıklar kurarak bir de 

üstüne para kazanamazsınız. İyi satıcılar, satmayı 

değil aslında ilişki kurmayı severler. Satış 

bunu kendiliğinden takip edecektir zaten. Bu nedenle 

iyi satıcılar sanki satmak için hiçbir çaba 

harcamıyormuş gibi gözükürler. Onlar bilirler ki 

müşteri adaylarıyla iyi ilişkiler kurmayı başarabilirlerse 

iş yapmaları kolaylıkla mümkün olabilir. 

Ancak bunu doğallıkla ve başarıyla yapabilmeniz 

için uzun süre üzerinde çalışmanız gerekebilir. 

Çünkü iyi ilişkiler kurabilmek ve devam ettirebilmek 

her zaman söylendiği kadar kolay olmayabilir. 

Ama konumuz satışsa pek de başka şansınız 

yoktur aslında. Bu nedenle “Satış kapatmak yoktur, 

ilişki başlatmak vardır” derim hep, zira doğru 

şekilde ilişki kurduğunuzda satışı kapatmak için 

ayrıca bir çaba harcamanız gerekmez. İnsanlar 

sizinle birlikte olmaktan keyif alıyorlarsa sizden 

satın almaktan da keyif alacaklardır. Satışın sırrı 

budur…



19

CAPITAL BRAVE | "KÖŞE YAZISI" 

GÖKÇEN ERDOĞAN 

Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı | Cinsel Terapist 


‘Asırlardır yalnızım, pişmanım alın 

yazım’ 

Vücudundaki tatsız ve hadsiz misafirle 

mücadele eden sevgili Kayahan’a da 

acil şifalar, saygılar, sevgiler ve şarkıları 

için sonsuz teşekkürler yollamak istiyorum 

bu vesileyle. Asırlardır yalnızsanız 

ve dahası pişmansınız, pardon ama 

neden hala yalnızsınız? Bu doymazlık, 

bu aymazlık neden? Hem de memnun 

değilken. 

Sık sorulan ve pek çok sorudan daha 

anlamlı bulduğum bir soru var : Bunca 

insan yalnızken neden bunca insan 

yalnız? 

Herkes şikayetçi yalnızlıktan, yalnız 

gezmekten, yemekten, içmekten, film 

izlemekten, mücadele etmekten, ağlamaktan, 

gülmekten. Bu yazıyı yalnız 

okuyanlar, siz de bir köşede sessizce 

ağlayın. Sonra toparlanın size birlikte 

bakalım. 

Herkes sessizlikten kırılıyor ama bir 

dokunsan bin ah düşüyor senin kulakların 

payına. Soru havada, yanıtı uzak. 

Kaybedenler Kulübü’nde sorulan soruya 

ağır ve ağdalı bir yanıt beklerken, 

ne zaman sonra İsmail YK’nın şarkısı 

yetişiyor imdada; beni beğeneni ben 

beğenmem. 

Tabi bu sözün daha uzunu ve anlamca 

zengini de vardır ama şu satırlarda 

İsmail YK’yı anımsamak bile yalnızları 

gülümsetir diye düşündüm. Teselliniz 

uzaydan gelmişçesine uzak insanlığa 

ama içinizdeki uzaylı kadar yakın size 

aslında. Yalnızlıktan sıyrılmayı amaç 

edinmezseniz ilk fırsatta, size Ragga 

Oktay’dan anlayamayacağınız çözümler 

sunacağım. En olmadı ‘hayatı 

tespih yapar sallarsınız’. Ama şimdilik 

bir doz İsmail YK.


Düşün yani; ne kadar yalnız ne kadar çaresiz ve ne kadar temsili 

güçsen, seni İsmail YK temsil etmiş! Hala mı memnunsun 

yalnızlığından, hala mı entelektüel bir nişan gibi taşıyacaksın 

onu göğsünde? Hala mı tek kişilik masalarda yudumlanacak 

o içki? Hala mı yatağın bir o tarafını, bir bu tarafını ısıtarak 

edeceksin sabahı? 

Yok gülüm, yok cancağızım, bu iş zor Yonca! İnsanlar 

78709574865848430’e ayrılırlar. 

Ama yalnızlar o kadar karmaşık değildirler. 

En alengirli haliyle bakalım hadi, hepi topu 5’e ayrılırlar: 

1) Bir hobi olarak yalnız kalanlar 

2) Yalnız olmaktan ölesiye korktukları için yalnız 

kalanlar 

3) Yalnızlığı meslek edinenler 

4) Yalnız olmamak için kılını kıpırdatmayanlar 

5) Yalnız kalmaya mahkum olanlar 

Size 5 yalnız türünü de can sıkmayacak biçimde anlatacağım 

ama bu yazının konusunun neden yalnızlar olduğunu henüz 

anlatmadım. Çünkü hem Kayahan haklı, hem de İsmail YK. 

Çünkü hem yalnızlar mutsuz, hem mutsuzlar yalnız. Çünkü bir 

şey yapmayanlar çok şikayetçi, her şeyden şikayetçi olanlar 

çok yalnız. 

1)Bir hobi olarak yalnız kalanlar 

Yalnız olmayı hayatının neredeyse bütün bölümlerine biraz 

serpiştiren; arada yalnız kalmaktan, kimseye hesap vermemekten, 

kimseyle ilgilenmemekten zevk alan ve bununla 

dinlenen konforlu yalnızlar. Bunlar kendini seven ve özleyen 

yalnızlardır. Hangi türleri tehlikelidir derseniz; kendini narsistçe 

sevenler, ilerleyen dönemlerde sevgili ya da dost olarak referans 

bulmakta güçlük çekerler. Yalnızlıktan bunaldıklarında 

dost ya da sevgili edinmekte güçlük çekmeyenler kurs açsalar 

yeridir. Toplumun onlar gibilere ihtiyacı var. 

2) Yalnız olmaktan ölesiye korktuğu için yalnız kalanlar 

Ne de olsa ayrılacağız deyip çift olmayanlara bayılırım. Öyle 

bayılırım ki anne terliği atasım gelir! Ne de olsa öleceğiz deyip 

yaşamayalım, ne de olsa uyuyacağız deyip uyanmayalım, ne 

de olsa mutsuz olacağız deyip mutlu olmayalım öyle mi? Ahh 

ne dahiyane! Ha bir de buna ek olarak sürekli bir sevgilisi 

olsun diye debelenenler, bir miktar itici görünürler. Bir miktar 

dediysem sizi kırmak istemediğimden. 

3) Yalnızlığı meslek edinenler 

Yalnızlığı meslek edinenler, başka seçimlerinin kaçınılmaz 

sonucu olarak yalnız kalanlarla yalnızlıkta adeta ustalaşanların 

tatlı bir birleşimidir. Seçtiği meslekten, takındığı tavırdan, 

eğrisinden doğrusundan dolayı maalesef iflah olmaz biçimde 

yalnız kalanlar, tez zamanda çözüm arasınlar. Çünkü bugünün 

yarını var; eğlenceli gelen tek tabancalık yarın olur, intihara 

dönüşür. Kendi kendini yalnızlıkla vuranlar, ölmezler, o tür bir 

intihar değil konumuz, yaşasa da yaşamaz olmak bilin ki daha 

ağır. 

4 Yalnız olmamak için kılını kıpırdatmayanlar 

Vardır böyle dırdırcılar. Kahvaltı niyetine şikayet edip gece 

kahvesi niyetine yine şikayetle yatağa gidenler. Hiçbir şey yapmama 

konusunda ustalaşanlar, dünyayı kalkındıracak olsalardı, 

dünya onların omuzlarında yükselirdi vesselam. Sorasım 

gelir o zaman; be güzel kardeşim madem şikayetçisin madem 

bunaldın yalnızlıktan, nedir bu tatildeymiş gibi ayakları uzatman. 

Kalk bir silkelen, hedefe doğru bir ayaklan! 

5)Yalnız kalmay mahkum olanlar 

Bencil, egoist, düşüncesiz, tekelci, duygusuz, mantıksız aşağılık 

insanlar! Şaka bir yana yalnız kalmaya mahkum olanlar 

ya aşırı incelikli olduklarından darbe alacak ya da kabalıktan 

yalnızlığa terk edilenler olacaktır. İki kişilik dünyaya yatkın 

olmayan kafalar gider, bedenler sürünür. Yalnızlar hapishanesinde 

heveslendiren görüş günlerine razı gelir ama iyi halden 

dışarı çıkmaya da hiç çabalamazlar. Parmağımı sallayarak 

kızıyorum onlara. 

Bunca insan yalnızken neden bunca insan yalnız? Bana bir 

anlatsanız… Asırlardır yalnız olmaktan pişman olanlar, yalnız 

olmayanlara düşman olanlar, eleştiriyi hayata katık sayanlar, 

mutluluğa zamanla düşman olanlar, henüz çok geç değil. 


21


GÜL YİĞİT 

DR. PSİKOLOG 

www.gulyigit.com 

ana gelip aşktan korktuğunu söyleyen insanların 

sayısının çokluğu beni her zaman şaşırtmıştır. Aşk 

korkusu nedir? Kimler korkar bu ‘Aşk’tan? Bunun 

nedeni birisini gerçekten sevdiğinde egonun eriyip 

kaybolmaya başlamasıdır. Ego ile birlikte sevemezsin. Ego büyük 

bir bariyerdir. Ve sen kendinle diğer kişi arasındaki bariyeri 

kaldırmak istediğinde ego "bunun sonu son olacak, dikkat et!" 

der. 

Egonun bitişi senin ölümün değildir, egonun bitişi gerçekte senin 

yaşam olasılığındır. Ego sadece senin etrafındaki ölü bir kabuktur, 

kırılıp atılmalıdır. O, varlığa doğal bir şekilde erişir. 

Zaman içerisinde ilerlerken tecrübelerimizin, sahip 

olduğumuz bilginin, yaşamış olduğumuz hayatın, 

geçmişin yükünü toplar toplar dururuz. 

Bu yük, egoya dönüşür. O birikir ve kırılıp 

atılması gereken etrafındaki bir kabuğa dönüşür. 

Kişi her gün, aslında her an yükleri 

daimi olarak öğütücüye atmak zorundadır. 

Egonun nereden geldiğini, köklerini anlamak 

faydalı olacaktır. 

Bana gelip, "nasıl aşık olmalı, bir yolu var 

mı?" diye soran hastalarım var. Nasıl aşık olmalı? 

Onlar bir yol, bir yöntem, belirli bir teknik 

isterler. Öyle bir teknik olmasa da; işin nörolojik 

ve psikoloji tarafından değerlendirebiliriz. 

Romantik aşkın 

aşırı canlılık, enerji, 

uykusuzluk, iştah kaybı 

gibi bazı davranış 

özellikleri, kokain 

bağımlılarında görülen 

davranışlara 

benzemektedir. 

Bütün bunlar yaşanırken insan vücudunun kumanda merkezi 

olan beyin ve sinir sisteminde neler olmaktadır? Aşkın oluşumunda 

rol oynayan sinir sistemi yapıları nelerdir? 

Yoğun romantik aşk tüm kültürlerde görülebilen, evrensel bir fenomen 

olarak kabul edilir. Romantik aşk özellikle erken dönemlerde 

kendine özgü psikolojik ve fizyolojik özellikleri, davranış 

şekillerini de beraberinde getirir. Coşku ve mutluluk, seçilmiş kişiye 

odaklanan yoğun dikkat; yine seçilen kişi hakkında şüpheli 

düşünceler veya aşırı duygusal bağımlılık, tutku ve yoğun enerji 

olarak özetlenebilir. Bunlar, bilimadamları tarafından tespit edilerek 

ölçülebilmektedir. 

Aşk, oldukça karışık nörobiyolojik bir olay olarak 

tanımlanır. Beyinde güven, inanç, haz duyma 

ve ödüllendirme fonksiyonları etkinleşmeye 

başlar. Bu fonksiyonlar, oksitosin, vazopressin, 

dopamin ve serotonin isimli 

maddeler aracılığıyla gerçekleşir. Gebelik 

ve süt verme dönemlerinde farklı etkileri 

olan oksitosin, duyguları değiştirebilme 

özelliğine sahiptir. Bu hormon, sevecenlik 

ve duygusallık dönemlerinde bol 

miktarda salgılanmakta, oksitosin oranı 

yükseldikçe aşk duyguları da aynı paralelde 

artmaktadır. Stres ve gerginlik dönemlerinde 

oksitosin salgılanması azalır. 

Aşık olunca vücudumuzda neler değişir hiç düşündünüz 

mü? Aşkın üzerimizdeki fizyolojik ve biyolojik etkileri nelerdir? 

Önce hayranlıkla gelişen his daha sonra birlikte olunduğunda 

veya karşılaşıldığında büyük bir hazza dönüşür. Hayranlık duyulan 

kişiye karşı ümitler yeşerir. Aşk artık yavaş yavaş oluşmaktadır. 

Daha sonra 'kristalleştirme' denilen bir dönem başlar. Yani 

dünyadaki tüm güzelliklerin ve iyiliklerin ilgi duyulan kişide bulunması. 

Her şey ve her fikir onu hatırlatır. Sevilen kişi sevenin 

gözünde yüceldikçe yücelir. Şüphe evresi bundan sonra gelir ve 

hayranlık yerini endişelere bırakır: "Acaba beni sevmiyor mu?" 

Gerçekleşmeyen ümitler, kuşkularla yer değiştirir. En sonunda 

ikinci kez kristalleştirme dönemi gelir. Sevgilide yeni cazibeler 

keşfedilir. Onsuz yaşanamayacağı düşünülür. 

Bazı çalışmalarda fonksiyonel MRI kullanılarak romantik 

aşkla ilgili sinir yapıları incelenebilmiştir. MRI uygulanırken kişiye 

sevdiği kişinin ve daha sonra da arkadaşlarının fotoğrafları 

gösterilerek tekrar MRI yapılır. Her iki durumda elde edilen sonuçlar 

kıyaslanır. Romantik aşk, ventral tegmantal alan, ventral 

striatum ve nukleus accumbens denen beyin kabuğunun altındaki 

bölümlerle ilişkilendirilmiştir. Yoğun aşk duyguları yaşanırken 

bu bölgelerdeki faaliyetler artmaktadır. 

Romantik aşkın aşırı canlılık, enerji, uykusuzluk, iştah kaybı 

gibi bazı davranış özellikleri, kokain bağımlılarında görülen 

davranışlara benzemektedir. Kokain alanlarda da fonksiyonel 

MRI ile ventral tegmental alanın aktif olduğu gösterilmiştir. 



Pek çok insanın 'en büyük zaafı' olarak 

bilinen çikolata, yine aynı bölgelerdeki 

faaliyeti artırır. Aşkın sağlık ve mutluluk 

gibi sonuçları da söz konusudur. Aşk, 

yukarıda bahsedilen bölgelerin yanı sıra, 

duygulanım, dikkat, motivasyon ve hafızayla 

ilgili beyin alanlarını da aktif hale 

getirir. Bu yapıların aktifleşmesi, stresin 

azaltılması gibi sonuçlar verir. Zamanla, 

beynin kendisi üzerinde koruyucu bir etki 

oluşur. Bu nedenle aşk, sağlıklı ve mutlu 

olma yolunda uyarıcı etkiye sahiptir. 

Sevgi ve Aşk 

Psikolog Zick Rubin (1973) sevgi ve hoşlanmanın 

birbirinden farklı şeyler olduğunu 

söyler. Ona göre hoşlanma, bir kişiye 

saygı ve sıcak duygular beslemeyi içermektedir. 

Sevme ise bağlanmayı, kişiye 

önem vermeyi ve mahremiyeti gerektirir. 

Rubin’in yaptığı araştırmalar seven kimselerin 

birbirlerini benzer olarak algıladıklarını, 

birbirlerine karşı bir bağlılık 

duygusu taşıdıklarını, gelecek yıllarda 

beraber olmayı düşündüklerini ve birbirlerine 

daha uzun ve daha sık baktıklarını 

göstermiştir. Birbirlerinden hoşlanan kişilerde 

ise en sık gözlenen karşılıklı saygı 

ve iyi niyetdir. 

Aşkın en önemli iki özelliğinden bir tanesi 

benzerliktir. İnsan kendisiyle benzer olanı 

seçiyor, benzerliğin kişiler arası çekicilikte 

önemli bir rol oynamaktadır ve ilişkilerinin 

uzun veya kısa olmasında önemli 

bir rol oynar. Benzerlik kişileri birbirlerine 

yaklaştırdığı gibi, ilişkilerinin uzun süreli 

olmasına da yol açmaktadır. Bununla 

birlikte, aşkın diğer bir önemli özelliği 

ise tam olma arzusunun, bütünleşmenin 

yoğunlaştığı alandır aşk yani diğer bir 

ifadeyle, insanın bir yanı eksiktir ve onu 

tamamlamaya çalışmaktadır. 

Kişi benzerlik faktörü sayesinde, diğer 

birçok birey arasından seçerek biriyle 

ilişki içine girer ve daha sonra zamanla, 

kişiler birbirlerinin tamamlayıcı yönlerini 

arar. Bu bakımdan da birbilerinin eksikliğini 

giderme yoluna giderler. İnsanın tam 

olma arzusunun, bütünleşmemin simgeleştiği 

alandır aşk. İlişki kavramı, çift 

kişilik çalışır. Bir çift olmaya ihtiyacımız 

var çünkü öteki ile tamamlanmaya ihtiyacımız 

var. 

Yazar Proust’ta göre: “aşk, bizden çıkıp 

karşı taraftan kendisine bir yüzey bulduktan 

sonra, bize geri yansıdığında 

hissettiğimiz şeydir. Bunu aşk yapan ise 

onun bizden çıktığını unutmamızdır” demiştir. 

Bir aşk hikayesi başladığında, aşk masallarındaki 

gibi büyüsel bir çerçevede 

yaşanıyor. Onun her zaman benzersiz ve 

gizemli olduğuna inanmak isteriz. Ancak, 

yakından baktığımızda, aşk, çoğu 

duygular gibi, aynı zamanda yasaları 

vardır. 

En ikna edici yaklaşımın biri de Yale 

Üniversitesi'nden Robert Sternberg 

(1980) tarafından önerilen, aşk üçgen 

teorisi, üç özelliklerine göre: yakınlık, 

tutku ve bağlılık. 

Ona göre; 

Yakınlık: yakın olmak, diğerini desteklemek, 

onunla paylaşımda bulunmak 

ve sevildiğini hissetmek. 

Tutku: Cinsel arzu cazibe ve coşku 

duyguları, iki kişiyi birleştiren, bu 

duygudur. 

Bağlılık: Birine sadık kalma ve uzun 

süreli ilişki arzusudur. 

Bu üç bileşenden yedi farklı kombinasyona 

ulaşabiliceğini belirtmektedir. Yedi 

kombinasyon da üçgenin köşeleri arasındaki 

bağlantılardır: 

Aşık olmama durumu: yani aşkın üç ana 

ögesinin de olmadığı durumları anlatır. 

Örneğin, arkadaşlarımızla ve ailemizle 

yaşadığımız ilişkiler bu kategoriye girmektedir 

(aşk üçgeninde yeri yoktur). 

Hoşlanma: Arkadaşlık olarak algılanabilecek 

duyguların hissedildiği aşktır. Kişiye 

duyulan bağlılık ve yakınlık durumlarıdır. 

Delicisine aşk: İlk görüşte aşk yaşayanların 

hissettiği seydir. İlk kez gördüğümüz 

kişide yaşadığımız hormonal değişimler 

ve fiziksel çekiciliğin ağırlıkta olduğu 

aşktır. 

Boş aşk: Aşk üçgeninde, yakınlık ve tutku 

içermeyen, yalınızca bağlılığın olduğu 

aşk türüdür. Günümüzde gördüğümüz 

gibi güçlü aşklar zamanla bozularak boş 

aşka dönüşebilir. 

Dostça aşk: Tutkunun olmadığı, bağlılığın 

ise yüksek derecede olduğu aşklardır. 

Romantik aşk: Burada, bağlılık ve tutku 

hislerinin görüldüğü aşk türüdür. 

Aptalca aşk: Bu aşk türünde, yakınlığın 

ve mantığın olmadığı ancak bağlılık ve 

tutku öğelerinin yüksek derecede bulunmasıdır. 

En son olarak da mükkemmel aşk: Aşkın 

en dengeli ve sağlıklı olduğu turdur. Aşk 

üçgenindeki; yakınlık, bağlılık ve tutku 

öğelerini dengeli bir şekilde bulundurur. 

Sternberg’e göre mükkemmel aşka ulaşmış 

çiftler, birlikteliklerinin üzerinden ne 

kadar zaman geçerse geçsin kendilerini 

başka biriyle daha mutlu hissedilebilecekleri 

ihtimalini göz önünde bulundurmazlar 

çünkü birbirlerine karşı hissettikleri 

tutku, bağlılık ve yakınlık hep dengeli 

bir şekilde ilerler ve süreklidir. 

Aşkı Sternberg’in teorisi üzerinden inceleyerek 

farklı bir boyuttan bakmanızı sağ 

ladığımızı düşünüyoruz ancak aşkın ne 

olduğu, nelerle ölçümlendiği ve hangi 

değerleri barındırdığına dair yüzlerce çalışma 

ve yaklaşım bulunmaktadir. Kişisel 

öğeler barındıran ve insan psikolojisiyle 

doğrudan bağlantılı olan aşk duygusunu 

tam olarak tanımlayabilmek mümkün değildir. 

Bu nedenle her bireyin aşk tanımı, 

aşka yüklediği anlam ve duygular oldukça 

farklı ve subjektiftir. Örnek vermek gerekirse, 

Mevlâna’ya göre aşk, söylenmez 

yaşanır; yani sübjektif bir tecrübedir. 

Son olarak, bilinmelidir ki, sevgili seçimini, 

kişinin kendisine göre yapılıyor. Bu 

bağlamda, mutlu birlikteliğinin ilk önemli 

unsuru kişinin kendisini tanımasıdır. 

Hintli mistik Osho’ya göre: “ Aşk iki şey 

yapar: Önce o egoyu uzaklaştırır, sonra 

sana bir merkez verir. Aşk muazzam bir 

simyadır. Sadece sen derin aşkın içine 

girdikten sonra ve ego gerçekten bırakıldıktan 

sonra ve sadece sen egoyu bırakırsan 

elde edilebilecek bir şey vardır ve bu 

bedel ödenmek zorundadır sen gerçekten 

derinlemesine sevdiğinde o zaman senin 

içinde yeni bir tür bütünleşme ortaya çıkacaktır. 

Bu nasıl olabilir? Aşk enerjidir; 

eğer aşk oradaysa enerji akacaktır. 

Her zaman bir şeyi anımsa: Âşık olmak 

iyidir. O çok büyük bir sevaptır. Eğer o 

birisi ile akmıyorsa o zaman onun başka 

birisi ile akmasına izin vermek iyidir. 

Ama takılma, aksi takdirde acı çekeceksin, 

partnerinin acı çekmesine sebep olacaksın, 

her ikiniz de acı çekeceksiniz. Ve 

sorun şudur ki eğer çok uzun süre acı çekersen 

acılarına bağımlı hale geleceksin. 

O zaman acının içinde bir tür hoşnutluk 

hissetmeye başlayacaksın. Bir mazoşist 

haline gelebilirsin ve o zaman onun dışına 

çıkmak çok zor olacaktır. O zaman sorun 

çok büyüktür.” 


23


Medicana International Ankara Hastanesi Kalp ve 

Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Dilek Erer, Antik 

Yunan'dan bu yana bilinen bir hastalık 

olduğunu belirttiği varis hakkında bilgi verdi. 

Varis, "bacak toplardamarlarının genişlemesi, 

uzaması ve büklümlü hale gelmesi" olarak tanımlanır. 

Antik Yunan döneminden bu yana bilinmekte 

olan bir hastalıktır. Türkiye’de en az 5 milyon 

bireyde değişik derecelerde varis olduğu öngörülebilir. 

Kadınlarda erkeklerden daha sıktır. Yaşla 

birlikte varis görülme olasılığı çok artmaktadır. 

Gün içerisinde çoğu zaman ayakta geçirmek zorunda 

kalan ya da sürekli masa başında oturan bireyler, 

varis rahatsızlığıyla daha sık karşı karşıya 

gelmektedir. 

Neden oluşuyor, tipleri neler? 

Toplardamarlarda kanın akış yönü kalbe doğru olmalıdır. Mevcut 

olan yer çekimi, kanı aşağı kısma çeker. Toplardamarlarda 

yer alan kapakçıklar sayesinde kanın aşağıya doğru gelmesi 

engellenir. Varis hastalığı yaşayan bireylerde ise bu kapakçıklar 

görevini yerine getiremez. Dolayısıyla kan ayaklarda birikerek rahatsızlık 

yaratır. Görsel açıdan bireyi oldukça rahatsız eden ve 

hoş bir görünüme sahip olmayan varisleri Kozmetik Varis olarak 

adlandırabiliriz. Tedavisi çok daha kolaydır. Fiziki anlamda bireyi 

rahatsız eden varisleri ise Varis Hastalığı olarak değerlendirebiliriz. 

Belirtileri nelerdir? 

Hastalığın ilerlemesinden sonra bireyler, bacaklarında genişlemiş, 

morarmış, kıvrımlaşıp dışarı taşmış damar yapılarını rahatlıkla 

görebilirler. Ayrıca bacaklarda ağrı, kaşıntı, dolgunluk hissi 

ve kramp gibi diğer belirtiler de tabloya eşlik eder. Bacaklarınızda 

sürekli olarak aniden kramplar yaşıyorsanız mutlaka kalp ve 

damar cerrahisi uzmanına görünmeniz gerekmektedir. Gündüze 

oranla geceleri daha sık yaşadığınız ağrılar varisin habercisidir. 

Zaman zaman bacaklarda bilek bölgelerine doğru şişlikler belirir. 

Bunun dışında çoğu zaman bacaklarda karıncalanma hissinin 

yaşanması da olasıdır. 

İlerleyen aşamasına dikkat... 

Tedaviyi geciktirmeniz halinde cildinizde sertleşme ve kalınlaşmaya 

başlayan durumlar meydana gelir. Sonraki aşamalarda ise 

kanamalarla yaraların oluşumu göze çarpar. Varisleriniz bu hale 

gelmeden mutlaka bir uzmana başvurun. Aksi durumda tedavi 

için geç kalınmış olabilirsiniz. Doppler Ultrason, varis tedavisi 

öncesinde hastalığın altında gelişen her türlü nedenin saptanması 

aşamasında son derece tercih edilen bir tekniktir. Tedavinin 

ne derece gerekli olup olmadığı ve rahatsızlığın ne boyutta 

olduğu hastalara göre değişiklik göstermektedir. Öncelik olarak 

temelde yatan ve toplardamarda basıncın artmasına sebep olan 

sorun giderilmelidir. 

Skleroterapi (İğne Tedavisi): Varislere çok ince iğneler 

aracılığıyla bir madde verilerek toplardamarın tıkanması 

sağlanır. Orta ya da küçük çaplı varislerde başarı şansı bu 

yöntemle çok yüksektir. Boyutu 1-3 mm civarında olan varislerde 

tercih edilmektedir. 

Köpükle Skleroterapi Tedavisi: Hasta belirli aralıklarla 

çağırılarak tedavi süreci tamamlanmaktadır. Hasta işlem 

sonrasında yürüyerek evine rahatlıkla gidebilmekte ve 

araç kullanabilmektedir. 

Lazer Varis Tedavisi: En popüler tekniklerdendir. Ortalama 

30 dakika veya 1 saat sürer ve sonrasında kişiler hareketlerinde 

herhangi bir kısıtlama yaşamaz. Cildin dışından 

verilen lazer ışınları sayesinde çapı 1 mm altında olan 

toplardamar genişlemeleri rahatlıkla yok edilebilmektedir. 

Büyük varislerin iç kısımdan lazer ile kapatılması oldukça 

popülerdir. 

Radyofrekans Dalgaları ile Varis Tedavisi: Yaklaşık olarak 

20 mm’ye kadar olan safen damarları için kullanılabilmektedir. 

İşlem sonrasında toparlanma süreci ise oldukça kısa 

ve kolaydır. Hastalar bir gün sonrasında normal hayatlarına 

geri dönebilmektedirler. 

* Genetik yatkınlığınız varsa dikkat... 

* Fazla hareketlilik gerektirmeyen işlerde çalışanlarda da 

gelişir. 

* Doktorunuzun önerdiği varis ilaçları ile korunabilirsiniz. 

* Kilo kontrolünü unutmayınız. 

* Günlük egzersizler çok yararlıdır. 

* Uzun saatler sabit bir şekilde oturmayınız. 

* Varis çorabı kullanınız. 

* Çok sık topuklu ayakkabı giymeyiniz. 

* Bacaklarınızı fırsat buldukça yukarıda tutunuz. 

* Varisiniz var ise tedaviyi ihmal etmeyiniz. 


CAPITAL BRAVE | "HABER" 

Medicana International Ankara Hastanesi hekimleri, 

kendi aralarında gerçekleştirdikleri bir toplantı dizisiyle 

uzmanı oldukları branşlara ve sundukları sağlık 

hizmetine sanatın bir türüyle yorum getiriyor. 

Hekimler, yaklaşık altı aydır düzenli aralıklarla öğle aralarında 

Hastanenin Konferans Salonu'nda biraraya gelerek, bölümlerinin 

yaptığı bilimsel çalışmaları ve sunduğu tıbbi hizmetleri hastanedeki 

diğer meslektaşları ile paylaşıyor. Bu sunumları farklı 

kılan ise hekimlerin kullandıkları yöntemler oluyor. 

Frida tablosu eşliğinde "ağrı tedavisi" sunumu 

Medicana uzmanları, kendilerini müzikten resime, fotoğrafçılıktan 

sinemaya kadar sanatın çok geniş bir yelpazesinden seçtikleri 

tekniklerden biriyle anlatıyor. Örneğin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon 

Bölümü hekimleri tarafından yapılan sunumda, "ağrı" 

olgusu ünlü ressamların tablolarında yer alan figürlerin durumlarıyla 

örtüştürülerek paylaşılıyor. Sunumda, ünlü bir Nuri İyem ya 

da Frida tablosundaki karakter, bir anda bir ağrı tedavisi hastası 

haline gelebiliyor. Ya da İç Hastalıkları uzmanları, Hastanede geçen 

bir günlerini kısa bir film ile meslektaşlarıyla paylaşabiliyor. 

Öğle arasında kilometrelerce uzakta stres atıyorlar 

Göz Hastalıkları Bölümü, İstanbul fotoğrafları ve Orhan Veli şiirleriyle 

"hem göze hem kulağa" seslenen bir sunum yaparken; 

Kardiyoloji uzmanları ise meslektaşlarını bir öğle arasında yerel 

ezgilerle kilometrelerce uzağa, Küba'ya götürerek onların günün 

stresini atmalarına yardımcı oluyor. Üroloji Bölümü'nün toplantısında 

ise, hekimler, bilimsel sunumun ardından müzisyen meslektaşlarının 

Türk müziğinin öne çıkan eserlerini dinleme imkanı 

buluyor. 

Toplantıların düzenlenmesi fikrini ilk ortaya koyan Medicana Ankara 

Genel Müdürü Op. Dr. Gülçin Türkmen Sarıyıldız, bu toplantıları 

şöyle anlatıyor: 

"Son derece zor ve stresli bir meslek icra eden değerli hekimlerimiz 

zamanla bu toplantılarda, 'nasıl keyif alarak çalışabiliriz'in 

de yöntemini buldu. Hem motivasyonlarını yüksek tutma hem de 

bölümlerin birbirlerini keyifli bir ortamda daha yakından tanıma 

imkanı oluştu. Bir sonraki toplantıda nasıl bir etkinlikle karşılaşacağımızı 

bilmemek de işin eğlenceli yanı..." 


25



Değerli taş tanım olarak mücevher yapımında ve bazende 

sanayide kullanılan, az bulunur olduğu için 

maddi değeri yüksek minerallere verilen addır. 

Eski Yunanda taşlar değerli ve yarı değerli olarak 

ayrılmıştırlar. Değerli taşlar elmas, yakut, zümrüt ve safirdir. 

Mücevher yapımında kullanılan tüm geri kalan taşlar ise yarı 

değerli olarak adlandırılar. Değerli taşları inceleyen jeolojinin 

alt bilimine gemoloji ve değerli taşları inceleyen uzmanlarada 

gemolog denilmektedir. Değerli taşlar ilk önce kimyasal kompozisyonları 

açısından incelenirler. Daha sonra kristal sistemleri, 

habitleri, kırılma indisi, dağılımı, özgül ağırlığı, sertliği, 

dilinmesi, çatlakları ve parlaklığı konularında incelenirler. 

Ayrıca değerli yada yarı değerli taşların içlerinde doğal olarak 

başka mineraller de bulunabilir ve buna da arakatkı (inclusion) 

denilmektedir. Bütün minerallerin en belirgin özelliklerinden 

biri olan kristal sistemler, değerli taşların atomlarının 

hangi patternler ile bir araya geldiğidir (Şekil 1). Örnek vermek 

gerekirse kübic (cubic) 

sistemde gelişen minerallerin 

habitleri, atomlarını 

küp oluşturacak şekilde 

bir araya getirmektir. Sertlik 

ise minerallerin tırnak 

ile tutunda, demir aletlere 

kadar hangi malzemelerin 

çizebildiğine göre derecelendirilmiş 

ve Mohs sertlik 

ölçeği olarak adlandırılan 

sınıflama sistemidir 

(Şekil 2). Hepimizin bildiği gibi doğada en sert olan mineral 

elmastır. Elmas ancak elmas ile çizilebilir başka hiç bir şey 

gerçek elması çizemez, kesemez. Bu nendenledir ki elmasın 

fasetlemesi (faced) yani yüzleklemesi, namı diğer kesimi sadece 

elmas ile yapılabilir (Şekil 3). 

Bir mineralin diğer önemli belirleyici zelliği ise özgül ağırlğıdır. 

Hepimizin bildiği gibi özgül ağırlık, yoğunluğunun bir göstergesidir 

ve bir taşın özgül ağırlığı aynı hacimdeki suyun ağırlığı 

ile bulunur. Diğer bir özellik olan dilinlenmesi ve çatlak olşumu 

minerali kırdığınızda oluşan kırılma yüzeyidir (Şekil 4). 

Zaten eskiden özellikle tarih öncesi ve antik çağlarda minerallerin 

ve değerli taşların bu özelliğinden faydalanarak mücevher 

yapılmıştır. Hatta elektrikli kesme aletleri yapılmadan 

öncede yani 1800lerden önce mücevher yapımında bu kırılma 

yüzeyleri kullanılarak ve kotrollü bir şekilde taş kırılarak 

fasetleniyordu (yüzlekleniyordu). O yüzden eski mücevherler 

el işçiliği ile bu dilinlenme yüzeylerinden yontularak yapıldığı

için son derece kıymetlidirler. Ayrıca elektrikli kesme aletlerinden 

önce elmas sadece bugün elmas kesim dediğimiz şekilde fasetlenebiliyordu. 

Prlanta kesimi ancak hasas elektrik aletler ile yapılabilir. 

Günümüzde halk arasında sıkça yapılan bir yanlış elmas ile 

pırlantanın ayrı taşlar olduğunu düşünmektir. Değerli taş aynıdır 

oda elmas madenidir ancak kesimi sebebi ile pırlanta yada elmas 

adını almaktadır. Elmas kesimde ışığı yansıtıp parlaması için taşın 

altına foya koymak gerekir, “foyası çıktı” deyimi de buradan 

dilimize yerleşmiştir. Ancak pırlanta kesim ışığı kendisi kırdığı ve 

yansıttığı için böyle bir işleme gerek duyulmaz direk montürlenir. 

Kırılma indisi ise ışığın taş içerisinden geçerken yaşadığı bir nevi 

sapmadır (Şekil 5). değerli taşları bu mineral özellikleri üzerinden 


çoğu Kelopatra madenlerinden Mısır’da çıkarılmaktaydı. Çoğunlukla 

arakatkıları olan yakut görünümü biraz dumanlı bir görüntü 

sunmaktadır. Ancak dikkat edilmesi gereken bir husus labaratuar 

ortamında sentetik olarak üretibilen bir minerallerdir. Yakut ise; 

kristal sistemi trigonal olan ve sertlik derecesi 9 olan kırmızı rengi 

ile mücevherlerin vaz geçilmez değerli taşdır (Şekil 8). 

Özgül ağırlığı 4 olan ağır bir mineraldir ve kırılma indisi 1.76 ve 

incelersek; elmas dünya üstündeki en sert mineraldir. Yukarıdada 

bahsedildiği gibi Mohs sertlik ölçüsünde 10 ile derecelendirilmiştir. 

Eski Yunan’da ismi kırılamaz anlamına gelen adamas’dır. 

Genellikle renksizdir ama sarı, kahverengi ve pembe nadir bulunan 

renkleridir. Bu renklerin nedeni çok ender olarak içine aldığı 

arakatkı (inclusion) kaynaklanmaktadır. Kübik kristal sisteminde 

sadece C (karbon) mineralinden oluşan, özgül ağırlığı 3.52 ve kırılma 

indisi 2.42 olan bir mineraldir. Genellkile güney Afrika, Hindistan, 

Brezilya, Ghana, Sierra Leone, Zaire, Botswana, Namibia, 

Rusya, Amerrika ve Avustralya’da çıkarılmaktadır. Renksiz ve şeffaf 

olanlarındada arakatkı olarak kömür bulunablir ancak bunlar 

gözle görülemez. Bir lup (X10 el büyüteci) yardımı ile bakarsanı 

görebileceğiniz şekilde içinde küçük noktacıklar olarak kömür çoğunlukla 

mevcuttur. Maddi olarak en kıymetli taşdır ve değeri 4C 

olarak adlandırılan kesim (cut), renk (color), berraklık (clarity) ve 

ağırlık (carat) üstünden verilir (Şekil 6). Zümrüt ise; maddi olarak 

en değerli ikinci 

taşdır. Kimyasal formülü 

Be3Al2(SiO3)6 

(berilyum aliminyun 

silikate) olan Mohs 

sertlik ölçeğine göre 

7.5-8 sertliğinde olan 

yeşil renkli olan minerallerdir 

(Şekil 7). 

Kristal sistemi hexagonal 

olan özgül ağırlığı 

2.71 ve kırılma indisi 

1.57 olan camsı, 

parlak görünümü olan yakut, Kolombiya, Avusturya, Brezilya, Güney 

Afrika, Mısır, Amerika, Norveç, Pakistan ve Zimbabve’de çıkarılmaktadır. 

Eski çağlarda mücevher olarak kullanılan yakutların 

camsı parlak bbir görünümü vardır. Aliminyum oksit grubuna ait 

olan yakut’un kimyasal formülü ise Al2O3Cr dir. İçerisinde Cr (krominyum) 

sayesinde kırmızıdan, morumsu pembeye kadar rengi 

mevcuttur. Tüm dünyada volkanik ve başkalaşım kayalarında 

mevcuttur ama mücevher değerindeki yakutlar, Myanmar, Tayland, 

Afganistan, Pakistan, Vietnam, Amerika, Rusya, Avustralya 

ve Norveç’de çıkarılmaktadır. 1902’de Auguste Verneuil labaratuar 

ortamında sentetik yakut üretmiştir. Mücevher olarak satılan 

yakutların bazıları renk olarak çok benzeyen garnetten yapılmaktadır. 

Elmasdan sonra en sert ikinci mineralden biri olan yakut, 

yıldız yakut (star ruby) denilen ve üzerinde bir altı kollu bir yıldızın 

olduğu yine mücevher değerinde olan bir çeşitidir. Bu yıldız yakut, 

igne şekilli rutil arakatkılı olduğu zaman oluşmaktadır (Şekil 9). 

Safir ise yine aliminyum oksit grubuna ait ama mavi den laciverte 

kadar doygun rengi olan, özgül ağırlığı 4, kırılma indisi 1.77 olan 

ve sertliği Mohs ölçeğinde 9 olan 

ikinci mineraldir. Kimyasal özelliği 

Al2O3 dür ve içerinde yakut gibi 

başka mineral olmadığından alimunyumun 

rengi olan mavi renkli 

mineraldir (Şekil 10). Kristal sistemi 

ise yine trigonal sistemdir. 

Genellikle Myanmar, Sri Lanka, 

Hindistan, Tayland, Avustralya, 

Nijerya, Kamboçya, Brezilya, 

Kenya, Malawi ve Kolombiya çıkarıldığı 

ülkelerdir. Eğer kimyasal 

förmülüne sarı, yeşil ve kahverengi verecek vanadyum, kromiyum 

gibi başka mineral katılırsa değişik renklerdede bulmak mümkündür. 

Yıldız safir içerisinde igne şeklinde rutil minerali içeren şeklidir.19.yy 

itibaren sentetik safir üretilmektedir. 

Maddi değeri en yüksek olan ve mücevher yapımında en çok tercih 

edilen değerli taşlardan elmas, yakut, zümrüt ve safiri bilimsel 

olarak nasıl tanındığı konusunda bilgilere yer vererek aslında 

gemoloji’nin ne kadar zor bir iş kolu olduğunu anlatılmaya çalışılmıştır. 

Kimileri taşların bazı durumlara, hastalıklara veya organlara 

iyi geldiğini savunmaktadır. Bu belkide o taşların kristal sistemi 

ile ilgili olabilir. Ve her birine özgü bu kristalsistemleri enerjimizi 

düzenlenmede yardım ediyor olabilir. Ancak çağlar boyunca biz 

kadınların ve dahi erkeklerin güç ve zenginlik sembolü olan değerli 

taşlar hem duyularımıza hemde gururumuza hitab ederek, 

sahip olunması 

kıymetli 

minerallerdir. 

Dünya’nın, 

bize armağan 

ettiği değerli 

hazinelerdir. 

zeynepelifyildizel @ZeynepYildizel zeynepelif@zeynepelifyildizel.com www.zeynepelifyildizel.com 


27


Ben bir duygu romanları yazarı değil miydim? Aylardır neden gece gündüz siyaset dinliyor, gündem 

uyuyor, terör uyanıyor, haksızlık konuşuyor, ekonomi düşünüyor, tartışmalar seyrediyor ve bir satır 

bile kendi çizgim de yazamıyorum? Ne oldu o kalemimi coşturan duygulara? 

elki bir çoğunuz benimle aynı durumdadır. 

Televizyondaki haberlere 

şöyle bir göz ucuyla baktığı zaman 

morali bozuluyor, radyodaki haberleri 

dinlemeye kalktığında günü 

kararıyordur. Sonra da hayattan tat almaya 

uğraş dur. Aynı moral bozukluğu ile işinde 

performans sergilemeye uğraş, yaratıcılık 

bekle, üretimi artır, başarıya koş... Hepsi ne 

kadar anlamsız geliyor değil mi? Az ötemdeki 

insanımın aç olduğunu bilerek doymak, 

çıplak olduğunu bilerek giyinmek, donduğunu 

bilerek ısınmak mümkün mü? Peki bu 

durumda ben ne zaman icat yapacağım, neden 

yaratıcı olacağım, nasıl başarılı olacağım, 

ne için yaşayacağım? 

Bu ruh haliyle ivmesi düşen hayat, kenarları 

aşağı sarkmış dudak kenarları gibi... İçten 

gelen bir gülümseme olmadıkça toparlamak 

zor. İyi de böyle de yaşanmaz ki kardeşim. 

Sosyal medyada bile gülen insan gördüğümüzde 

öfkelenir olduk. O halde ne yapalım? 

Sanırım yapılması gereken şey şu; biz, kapasitemiz 

yettiğince, elimizden geldiğince 

çevremize yardım edelim ve daha sonra 

yüzümüzü doğaya, bilime, uzaya dönelim 

çünkü bozuk bir moralin ne kendine ne insanlığa 

ne de evrene faydası olur. Belgesel 

filmler izleyelim mesela. Hayata mizah katmaya 

çalışalım. Evet biraz kendimizi kandıralım 

ama unutmayalım ki evren çok büyük 

ve doğada olup biten insanın yaşadıklarıyla 

sınırlı değil. Kendimize uzaktan bakalım. 

“Kendine uzaktan bakmak” konusunda son 

romanım Mahrem Gölgeler’den bir alıntı 

yapmak istiyorum. 

Soluk Mavi Nokta’yı biliyor musunuz? 

1990’lı yıllarda, Voyager I uzay gemisinin 

Güneş Sistemindeki gezegenleri çekip ‘aile 

fotoğrafları’ diye Dünyaya iletmesinden 

sonra, o zamanlar NASA’da görevli olan, 

kitaplarıyla da tanınan, ünlü astronom Carl 

Sagan’ın 6 milyar kilometreden çekilmiş 

Dünya fotoğrafı için kullandığı tanımdı bu, 

‘Soluk Mavi Nokta’... Uzayın eşsiz görüntülerini 

insanlığın gözlerine seren bilim, aslında 

ne çok felsefeye ilham kaynağı oluyordu. 

Carl Sagan şöyle demişti: “Şu noktaya tekrar 

bakın. Orası evimiz. O biziz. Sevdiğiniz ve 

tanıdığınız, adını duyduğunuz, yaşayan ve 

ölmüş olan herkes onun üzerinde bulunuyor. 

Tüm neşemizin ve kederimizin toplamı, 

binlerce birbirini yalanlayan din, ideoloji ve 

iktisat öğretisi; insanlık tarihi boyunca yaşayan 

her avcı ve toplayıcı, her kahraman ve 

korkak, her medeniyet kurucusu ve yıkıcısı, 

her kral ve çiftçi, her aşık çift, her anne ve 

baba, umut dolu çocuk, mucit, kâşif, ahlak 

hocası, yoz siyasetçi, her süper star, her 

“yüce önder”, her aziz ve günahkâr onun 

üzerinde – bir günışığı huzmesinin üzerinde 

asılı duran o toz zerresinde. Evrenin sonsuzluğu 

karşısında dünya çok küçük bir sahne. 

Böbürlenmelerimiz, kendimize atfettiğimiz 

önem, evrende ayrıcalıklı bir konumumuz 

olduğu hakkındaki hezeyanımız, hepsi bu 

soluk ışık noktası tarafından yıkılıyor. Gezegenimiz, 

onu saran uzayın karanlığı içinde 

yalnız bir toz zerresi. Bu muazzam boşluk 

içindeki kaybolmuşluğumuzda, bizi bizden 

kurtarmak için yardım etmeye gelecek kimse 

yok.” 

Evet, birilerinin bu yerlerde sürünen moral 

bozukluğunu toparlamak için harekete geçmesi 

lazım artık. O birileri bizleriz. Siyasi 

liderleri takip edip sorunlu söylemleri üzerimizde 

taşıyıp onlar gibi saldırgan tavırlar 

içerisinde olacağımıza, saldırgana dur demeyi 

becerebilecek erk, bizleriz. Bu ülke 

sahipsiz değil duruşunu hepimizin göstermesi, 

bu ümitsiz söylemlerden sıyrılmayı 

ve düştüğümüz yerden doğrulmayı becerebilmemiz 

lazım. Hepimizin kendi işine konsantre 

olup doğru dürüst işler çıkarması, 

inovasyon yapabilmek için yaratıcı düşünceyi 

canlı tutmanız lazım. Çocuklarımızın 

ışığını karartmamak, onları güvenli yarınların 

beklediğini hissettirmemiz lazım. Birbirimize 

umut dolu söylemler, gülen gözlerle 

bakabilmemiz gerekiyor. İsterseniz, hep 

bir ağızdan konuşmayı keserek, birbirimize 

cevap üretmek için değil anlamak için dinleyerek 

başlayabiliriz işe. Eleştirmek yerine 

“hak vermeyi”, “iyileştirmeyi” becerebildiğimizde 

ülkemize ve geleceğimize iyi bir miras 

bırakacağız. Hadi atalım üzerimizden şu 

ölü toprağını ve derhal olumlu düşünmeye, 

davranmaya, konuşmaya, değişmeye, değiştirmeye 

kendimizden başlayalım. O zaman 

düzelecek mi bir şeyler? KESİNLİKLE... 

Bir kıyıdan baktım dünyaya 

Ellerimde tuz avucumda sedef 

Bir mavilik bir açıklık 

Özgürlük hasreti 

Yüreğime vuruyor 

Nerede nerede insanlar 

Dünyayı güzellik kurtaracak 

Bir insanı sevmekle başlayacak her şey 

O üzüntü birden gelir 

Yağmurlu havalarda 

Yeniden kurarım dünyayı ben 

Kederlerle 

Kimseler aşık değil mi bu şehirde 



Hava, martılar, ışıklı şehir 

Sarhoş ediyor beni yosun kokusu 

Hilesiz kucaklamak istiyorum 

Dünyayı, şehri ve seni 



Sait Faik Abasıyanık 


SeldaTerekBilecen Seldatrkblcn selda.terek@gmail.com http://seldaterek.wordpress.com

CAPITAL BRAVE | "DETAY" 


29


Dyt. Afife AYDEMİR 

Beslenme ve Diyet Kliniği 

Koru Ankara Hastanesi 

ış mevsiminin başladığı 

bu günlerde sağlıklı ve 

dengeli beslenmek ayrı 

bir önem kazanmaktadır. 

Gerek günlerin kısalması 

gerekse havaların soğumasıyla birlikte 

fiziksel aktiviteler azalmakta. 

Ayrıca kışın vücut metabolik hızının 

da yavaşlaması kilo alma hızımızın 

artmasına neden olur. 

Bağışıklık sistemini biraz daha güçlendirmek 

için A ve C vitamininden 

zengin beslenmek gerekir. Kış sebzeleri 

ve meyveleri de bize yeterli 

oranda A ve C vitamini sağlayacaktır. 

Elma, armut, portakal, kivi, mandalina 

greyfurt, nar ve kumkuat’ı (kamkat) 

mutlaka diyetinize ilave edin. Nar anti-oksidan 

kapasitesi yüksek bir meyvedir. 

Ayrıca A ve C vitamini, niasin, 

potasyum ve lif içerir. 

Dünyada turunçgiller arasında kabuğuyla 

yenilen tek meyve Kumkuat’tır. 

100 gram Kumkuat meyvesi 71 kkal 

enerji, 1.88 gram protein, 6,6 gram 

lif, 47.9 gram C vitamini içermektedir. 

Kalsiyum, potasyum ve magnezyum 

açısından da zengindir. 

Yeşil yapraklı sebzeler (maydanoz, 

tere, ıspanak), lahanagiller (karnabahar, 

lahana, brokoli, brüksel lahanası) 

A ve C vitamininden zengin besinlerdir. 

Kış mevsiminde güneş ışınlarının 

azalması ile D vitamini ihtiyacını karşılamakta 

sıkıntılar yaşanır. Güneşli 

günlerde 20 dakika güneş ışığından 

yararlanmaya özen göstermeli. Omega-3 

yağ asitlerinin eksik olması, sizi 

depresyona karşı korumasız hale getirebilir. 

Beslenme programınız bol 

miktarda balık ve omega-3 yağ asitleri 

bakımından zengin diğer besinleri de 

(ceviz, keten tohumu, semizotu) içermelidir. 

Suyun metabolizmanız için ne kadar 

önemli olduğunu hepiniz biliyorsunuz. 

Kışın susama isteği az olsa da 

günlük 2 lt altında su tüketilmemelidir. 

Kışın sıcak olduğu için sıklıkla tercih 

edilen çay kahve gibi kafein-tein 

içeriği yüksek içecekler yerine bitki 

çaylarını (ıhlamur, kuşburnu, yeşil 

çay vb. ) tercih edin sıcak bitki çaylarına 

tarçın ve karanfil atmak da iştahınızı 

kontrol etmeye yardımcı olacaktır 




31


takdirde yönetici ve lider 

arasındaki fark nedir. 

Daha da ötesi lider kimdir. 

Ekibiyle ilişkileri nasıl 

olmalıdır. Maalesef bizim 

sektörümüzde birçok sektörde olduğu 

gibi insanların kıymeti ancak onlar gidince 

anlaşılıyor. İyi bir lider ekibiyle iyi iletişim 

kuran süreci sadece yöneten değil 

her aşamasıyla sürecin içinde olan ekibe 

ivme kazandıran kişidir. Ben oldum mantığı 

taşımayan kişidir. Ve sadece yönetici 

vasfı taşıyan kişilerden ayıran en büyük 

farkta budur. Liderler işe ve iş görene yönelik 

diye iki gruba ayrılabilir. En iyi lider 

ise davranış biçimini koşullara ekibe ve 

kişisel özelliklerine uydurabilen kişidir. 

İyi bir lider konuşmadan önce dinlemeyi 

bilmelidir. Bu sayede karşısındakini tanır 

ve anlar. Ve bu sayede isteklerinizi ve ondan 

beklentilerinizi doğru ifade edebilir. 

Toparlarsak iyi bir liderde olması gereken 

en önemli vasıflardan birisi doğru iletişim 

olduğunu anlıyoruz. 

İyi bir liderin peşinden sürükleyeceği insanlara 

ihtiyacı vardır. Bu özelliğiyle işletme 

tarafından personele yansıyan olumsuz 

etkileri en aza indirebilir. İnsanların 

onu tanıması güvenmesi ve sahip olduğu 

gücün farkında olmaları gerekir. Lider kendini 

iyi ifade eder yapabileceklerini insanlara 

doğru iletişim kurarak kendi fikirlerini 

anlatarak kendini tanıtabilir ve kabul ettirebilir. 

Bu yönüyle diğer klasik yöneticilerden 

kolayca ayrılır. 


İyi bir liderin diğer bir özelliği ise ona inanan 

heyecanlı ufku açık onla birlikte ilerle 

yecek bir ekibe sahip olması gerekir. Ve bu 

kitleyle iyi iletişim kurarak onlara şans vermesi 

gerekir. Yöneticiler ise bu özellikleri 

taşıyan insanlarla iletişim kurmaktan çekinir. 

Bu sayede kendini daha çok güvende 

hisseder. Oysa iletişim kurmak anlamak, 

dinlemek, desteklemek yöneticiyi lider yapar. 

İletişim tek taraflı olmaz lider ekip arkadaşlarına 

sadece isteklerini sunan değil 

duygu ve isteklerini paylaşan aynı zamanda 

onları da dinleyen kişidir. 

İyi bir lider takım çalışmasına önem verir. 

Çalışma esnasında yapılabilecek hataların 

personele anlatımında kullandığı dil 

önemlidir. Hatayı her ne kadar söylerken 

düzeltilebileceğini empoze etmek personeli 

cesaretlendirip işine daha çok motive 

olmasını sağlar. Yapılanları takdir etmesi 

lideri güçlendirir ve saygınlığını arttırır. 

Empati yapabilmek lider için önemlidir. 

Kendini karşınızdakinin yerine koymak 

onun gibi düşünmek, hissetmek lidere ayrıcalık 

ve üstünlük katar. Çünkü empati yapabilmek 

yeteneği ilişkiyi sağlar. Ve doğru 

tepki vermenizi sağlar. Empati yapmayı 

becerebilenler iyi takım oyuncularıdır. Beceremeyenler 

ise iyi takım kaptanı olur. 

Liderin kabul görebilmesi için kendi gibi 

olduğu gibi davranması gerekir. En önemlisi 

ise kendine güven duyması gerekir ki 

insanlarda o güveni hissedip ona güvensinler. 

İnsanların idolü olmak harika bir 

duygudur. İnsanların idolü olduğunuzda 

aslında doğru yoldasınızdır. Yöneticiler 

çok fazla idol alınmaz. Ancak liderlik vasfı 

taşıyan yöneticiler her daim göz önünde 

ve birçok insanın idolü olurlar. 

Lider işletmenin alt ve üst kademelerini iyi 

tanımak zorundadır. Ve her iki kesimle de 

doğru iletişim kurmayı başardığında ekibi 

ve işletme için doğru politikayı oluşturması 

kolaylaşır. Sadece yönetici değil lider 

olabilmenin olmasa olmazlarından biri 

organizasyon yapabilmektir. Organizasyon 

yapabilmek için işletmenin içindeki 

herkes kadar işletmenin dışındaki gerekli 

yerlerle 

iletişim kurmayı gerektirir. Ve teknolojiyi 

iyi kullanıyor olmaları gerekiyor. Liderlikte 

samimiyet önemlidir. Güven duygusunu 

pekiştirir. Bir liderin verdiği söz çok önemlidir. 

Verdiği bir sözü yerine getirebilmesi 

ona güç katar. Güvenilmez bir lidere kimse 

saygı duymaz ve onun için risk almaz. 

Kendi çalıştığım sektörde ise hayalim öncelikle 

işverenlerin iyi bir lider olmasıdır. 

Böyle olduğunda sanırım başarı hem işveren 

hem de işçi açısından kaçınılmaz 

olurdu. 

Size tanımını yapmaya çalıştığım liderlik 

vasfını taşıyan ne kadar yönetici tanıdığınız 

var bilemem. Ama şunu biliyorum bu 

yazıyı okuduğunuzda ben iyi bir liderim 

veya sadece süreci yönetenim ya da iyi bir 

lider olma yolunda ilerliyorum diyebilirsiniz. 

Benim düşüncem insan lider olmaz lider 

doğar. Zamanla Taşıdığı özellikler onu 

hak ettiği yere getirir. Ama kimse yönetici 

doğmaz.



33

CAPITAL BRAVE | "MAKYAJ" 

Mutlaka dikkatinizi çekmiştir, biz profesyonel makyör/makyözler 

yüzün her bir bölgesi için ve makyajın her bir detayı 

için ayrı ayrı fırçalar kullanırız. Bunun sebebi şov yapmak 

değil, en iyi makyajı ortaya çıkarmak istememizdir. Her bir 

fırça, yemeğe koyulan farklı baharattır. 

Çok yumuşak tüylü fırçalar makyaj ürünlerini iyi almaz ve cilde 

gerektiği gibi yaymaz. Çok sert tüylü olanlar ise cildi tahriş 

eder. en doğrusu orta yumuşaklıkta bir fırça seçmektir. 

İyi bir fırçanın kılları dayanıklı olmalı, birkaç kıldan fazla 

dökülmemelidir. 

Fırça kıllarının formları ve boyları yüzün hangi bölümünde 

kullanılacağına göre değişir, ona göre seçim yapmak gerekmektedir. 

Fırça saplarının uzun veya kısa olması tamamen zevk ve kullanımdaki 

rahatlığınızla ilgilidir; işlevinde bir fark yaratmaz. 

Makyaj için kullanılan fırçaların yapısı ikiye ayrılır: 

Doğal kıllar genelde hayvan kıllarıdır (sincap, keçi, samur 

veya tay) Doğal kıllı fırçalar pudra, allık ve göz farı uygulaması 

için idealdir. 

Sentetik makyaj fırçaları ise kimyasal maddelerden yapay 

olarak üretilirler.Sentetik makyaj fırçaları genel olarak likit 

veya krem fondöten, ruj ve krem allık uygulamak için kullanılır.Ayrıca, 

doğal kıllı fırçalara tepki verebilecek hassas ciltler 

tarafından da rahatlıkla uygulanabilirler. 

Uçları tamamen yuvarlanmış ufak uçlu fırçalardır. Doğal kıllardan 

olanlar tercih edilmeli, farı iyi alması için seyrek olmamalı, 

cildi çizmemesi için sert olmamalı, farı bütün göz 

kapağına sürebilmek için ucu yeterli uzunlukta olmalıdır. 

Göz farları genellikle sünger uçlu bir aplikatör ile birlikte 

satılır. Ama kıl uçlu bir fırça kullanmak, renk nüanslarını 

belirginleştirebilmek, ton farklarını yedirmek, gölgeyi iyi dağıtabilmek 

için daha uygundur. Bundan başka renkleri birbirleriyle 

karıştırmaya da olanak sağlar. 

Toz farlar için en iyi tercih, ucu tam oval ve orta kalınlıkta 

olanlardır. Bunlar farı üst göz kapağına tam olarak yaymaya 

ve gölgelemeye yardımcı olurlar. 

Bizote uçlular ( fırça kısmı yassı olan), bilhassa göz kapağının 

dış kısımlarındaki farı dağıtmak, gölgeyi yedirmek veya 

kirpik diplerini gölgelemek için idealdirler. Ama kullanmak 

için bir miktar ustalık bir oran da el alışkanlığı gerekmektedir. 

Sünger uçlular ,daha çok kirpik diplerine ince hat çekmek 

için uygundurlar. Bundan başka kıl uçlu fırçalara nazaran farı 

daha bol alabildikleri için koyu göz makyajı yapmak isteyenler 

için daha uygundur. 

Sentetik kıllı fırçalar daha çok krem yapıdaki farları uygulamak 

içindir. doğal kıl fırçalara göre krem yapıdaki ürünleri 

daha kolay alır ve yayarlar. 


CAPITAL BRAVE | "MAKYAJ" 

Eyeliner makyaja belirginlik kazandırır. Ama 

akıcı yapısından dolayı uygulaması çok kolay 

değildir.İnce, düzgün ve tam kirpik dibinden 

çizmek gerekmektedir. Dolayısıyla fırça tercihi 

çok önemlidir. 

Fırça ucu çok ince, belirgin, orta yumuşaklıkta 

olmalıdır. Çok yumuşak fırçayla çizmek daha 

zorlaşır, çok sert olursa göz etrafındaki duyarlı 

cilt yaralanabilir. 

Su bazlı bir üründe kullanacağınız için kıl yapısından 

çok şekli daha önemlidir. Kesik ve 

ince şekilli olmasına dikkat edin. Bu sayede 

krem, toz, su bazlı ürünleri uygulamanız daha 

kolay olacaktır. 

Kılları kısa ve küt kesimlidir. Kapatıcının, sivilce 

izleri üzerine ve gözaltına daha iyi uygulanmasını 

sağlar. Fırça kapatıcıya batırıldıktan 

sonra yumuşak dokunuşlarla uygulama 

yapılır. 

Allık fırçaları diğer makyaj fırçalarına göre 

daha büyük, geniş ve yumuşaktır. genellikle 

3 değişik formdadırlar: Klasik, bizote uçlu ve 

düz uçlular. Formlarındaki farklılık beklenti, 

zevk ve alışkanlıklara cevap vermek içindir; 

işlevsel bir değişiklikleri yoktur. 

Uçları yuvarlaktır, kılları bol ve yumuşaktır. 

Sapı uzun olanların kullanımı, uzaktan çalışmaya 

izin verdiği için, daha kolaydır ve daha 

doğal bir sonuç verir. Kısa saplı olanlar ise 

çanta içerisinde taşımak için daha pratiktir. 

Formları orijinal ve özeldir. fırça kısmı yassı ve 

uçları eğik kesilmiştir. Yoğun ve belirgin uygulamalar 

için idealdir. Benim tercihim budur. 

Kılları kısa ve sıktır; uçları düzdür. Kullanımı 

diğer allık fırçalarına göre olabildiğince farklıdır.Hafif 

vuruşlarla yanak çukuruna veya elmacık 

kemiklerine uygulamak gerekmektedir. 

Bilhassa "porselen bebek" diye tanımlanan 

yanakta sağlıklı al görünüm uygulamaları için 

uygundur 

Ruju direkt dudaklara uygulamak daha pratik 

olsa da ve yeterli gibi görünse de, ruj sürerken 

fırça kullanmak rengin kalıcılığı ve dudakların 

formunun tam olarak verilmesi açısından 

lazımdır. Doğal görünüm için bilhassa koyu 

renklerde kesinlikle fırça kullanmak gerekmektedir 

çünkü ruju direkt sürmek rengi daha 

da koyu ve yoğun gösterir. Bundan başka dudak 

kalemi ile dudak çevresi çizildiyse ya da 

dudağa yeni bir form verildiyse çizginin içini 

tam olarak boyayabilmek için fırça kullanmak 

şarttır.Sentetik olmalıdır.Fırça kullanırken 

ufak ve dikine darbeler uygulanmalı sonra 

aralar doldurulmalıdır. 

makeupernursakalli @ernurmua makeup_ernursakalli www.ernursakalli.com 


35


1 yılda %50 büyüme ! 

2014 yılında, Tüm Avupa’yı ‘Dev Anne ve Bebek Mağazacılığı’ ile 

tanıştıran BabyMall, geçtiğimiz yıl %50 büyüme göstererek anne 

ve bebek ürünleri sektöründe zirveye oturdu. Kaliteli ürünleri, 

zengin ürün gamı, uygun fiyatı, sosyal donatıları sayesinde tüm 

anne ve anne adaylarının adeta ikinci evi haline gelen 

BabyMall, bünyesinde bulundurduğu oyun parkı, seminer 

alanı, emzirme odası, bay-bayan mescidi 

ile misafirlerinin tüm ihtiyaçlarını göz önünde 

bulunduruyor. Kısa zamanda büyük başarı 

yakalayan BabyMall’ün Yönetim Kurulu Başkanı 

Ahmet Özelcan, açılışta mutluluğunu 

şu sözler ile ifade etti: 

“Bizlere bu mutluluğu yaşatan, bize güvenen, 

kendilerine verdiğimiz değeri karşılıksız 

bırakmayan tüm Ankaralılara teşekkürlerimi 

iletiyorum. Burada, bizler birer 

aile gibiyiz. Buraya gelen müşterilerimiz de 

kendilerini evlerinde hissediyor. Çocukları oyun 

oynarken kendileri alışveriş yapabiliyor, bebekleri 

ve kendileri için gerekli olan tüm ürünleri bir arada 

bulabiliyorlar. Dünya markası binlerce kaliteli ürünü aynı çatı 

altında, aile samimiyeti ile müşterilerimize sunduğumuzda da 

mükafatını kelimelerle anlatılmayacak bir gururla yaşayarak alıyoruz. 

Bir çocuğun girmek için can attığı, bir anne adayının eşi ile 

birlikte ürün seçerkenki mutluluğu, yeni teyze olacak bir bireyin 

yeğenine alacağı hediyeyi seçerkenki heyecanı inanın ki görülmeye 

değer. Aradığını bulmanın mutluluğu her müşterimizin yüzüne 

yansıyor ve bu mutluluk bizleri her gün bir adım daha ileri gitmemiz 

için cesaretlendiriyor. BabyMall’ün kısa sürede büyümesinin 

bir sebebi ürünlerimizin kalitesi ve uygun fiyatı ise diğer sebebi 

de sıcakkanlı Ankaralıların bizlere duyduğu güvendir.” 

“Avrupa’ya yürüyoruz” 

Açılışta tüm misafirleriyle yakından ilgilenen Özelcan, 2. yıllarında 

2. mağazalarıyla başarılarını taçlandırdıkları BabyMall’ün gelecek 

yıl yeni şubelerle tüketicilerle buluşacağının da sinyallerini 

verdi. Asıl hedeflerinin tüm Avrupa’ya BabyMall kalitesini götürmek 

olduğunu belirten Özelcan, sağlam adımlar atmak için 

basamakların birer birer çıkılmasına dikkat ettiklerinin 

altını çizdi. 

Davetlilerin, medyanın ve Ankaralıların yoğun 

ilgisinden oldukça memnun olduğunu ifade 

eden Özelcan, kalitenin her zaman ödüllendirileceğini 

belirtti. Büyük indirim avantajından 

yararlanmak 

isteyen Ankaralıların akınına uğrayan mağazadaki 

ürünler saatler içerisinde tükendi. 

“Mağazacılık ekip işidir” 

Ürün kalitesinin önemi kadar müşteri memnuniyetinin 

de önemli olduğunu belirten Özelcan, kalifiye 

personelin önemine dikkat çekti. Personellerine hizmet 

içi eğitim verdiklerini belirten Ahmet Özelcan, son olarak şunları 

aktardı: 

“Mağazacılık ekip işidir. Bir ürün her ne kadar kaliteli olursa olsun 

satış temsilcisinin tüketiciye olan tavrı kötü ise müşteri o mağazaya 

bir daha gelmez. Bizim olmazsa olmazlarımızın arasında yer 

alan güler yüzlülük ve mutlak müşteri memnuniyeti hızlı büyümemizdeki 

en büyük etkenlerden bir tanesi olmuştur. Bu sebeple, 

bugün burada çalışan ekip arkadaşlarım başta olmak üzere; tüm 

misafirlerime, basın mensuplarına ve Ankaralılara sonsuz teşekkürlerimi 

iletiyorum. ” 




37



39

CAPITAL BRAVE | "KAPAK KONUĞU" 


CAPITAL BRAVE | "KAPAK KONUĞU" 

Cenk ERDEM 

Universal Müzik Türkiye etiketiyle piyasaya merhaba diyen 

Kuytu ve ilk albümleri ‘Düş İçime’ sayesinde uzun 

bir aradan sonra Türkçe pop - rock müziğe nihayet tutan 

bir iş ve güzel yeni şarkılar kazanmış olduk… 

Birçok rock grubunun hikayesinde olduğu gibi çok uzun vakitlerdir 

müzisyen olan ve aslında daha önce bambaşka projelerde 

beraber birçok iş çıkaran Denizer Özveren, Cem Kurt, Taha 

Rıza Özmen ve Gökçe Kölüksüz’den oluşan Kuytu, ‘bu aralar 

müzik piyasasında yeni çıkanlardan kimler tutuyor?’ sorusunun 

net cevabı. 

Nereden baksanız 4 yıllık bir geçmişi olan Kuytu, Denizer 

Özveren’in Londra’dan dönmesiyle start almış. Deliler gibi 

stüdyodan çıkmayan Kuytu, Universal Müzik Türkiye elinden 

nihayet bugün şarkılarını kazandığımız bir rock grubu oluyor… 

Albüm kayıtları ve düzenlemeleri İstanbul 3K1A stüdyosunda 

gerçekleşirken, miksler pek havalı Londralı… Albümden yayınlanan 

ilk single ‘Ada’ için hazırlanan video ayrıca çok samimi. 

Videoyu en başından beri gayet iyi biliyordum ama yazıyı yazarken 

lansman gecesinin videosunu daha yeni gördüm, bir baktım 

hepimiz oradayız. 

Böyle lansman gecelerinde hep olduğu gibi o kalabalık izleyici 

grubunun arasında kültür sanat gazileri olarak başrol olanlarımız 

var, hepsini öpüyorum. Yumuşak bir pop rock şarkısı olarak 

‘Ada’ hem melankolik hem de kolaylıkla dilinize takılıyor. Devrin 

Usta’nın yönettiği klibi ise youtube ‘da 470 bin izlenmeyi 

geçmiş bile… 

“Sen bana uzakta ıssız bir ada, ben hala vururum her gece kıyına…” 

diyor şarkı nakaratında. Kendimize bile uzakta ıssız bir 

ada gibi kaldığımız yalan aşklar ortamında içten sözleri ve güzel 

de bir melodisi olunca nasıl tutmasın? 

Plak şirketinin pazarlama müdürü zarif arkadaşım Berna Özyurt; 

ilk günlerinden beri inanarak paylaşıyordu heyecanını 

ve ne güzel hepimize anı oluyor şimdi o başlangıç hikayeleri… 

Kuytu aldı başını yürüyor, tutabilene aşk olsun… 

Vokal ve gitarda Denizer Özveren; gitar ve cümbüşte Cem Kurt; 

bas gitarda Taha Rıza Özmen; davul ve perküsyonda Gökçe Kölüksüz 

var Kuytu’da… En acilinden “Düş İçime’ albümüne ve 

şarkılarına bir kalp verin… 


41

CAPITAL BRAVE | "BARIŞ MANÇO ÖZEL" 

arış Manço 31 Ocak 1999 gece saat 23:30 civarında 

İstanbul'un Moda semtindeki evinde kalp krizi geçirdi 

ve kaldırıldığı Siyami Ersek Göğüs-Kalp-Damar Cerrahisi 

Hastanesi'nde aynı gece saat 01:30'da hayatını 

kaybetti. Daha önce 1983 yılında bir kalp spazmı geçirmişti. 

1991 yılında Devlet sanatçısı ünvanı aldığından 

dolayı cenazesi için devlet töreni düzenlendi. Bu töreni, TRT, Kanal 

D, KANAL 6 canlı olarak kesintisiz yayınladı. Star televizyon Manço 

Köşk'ten sevenlerinin düşüncelerini gün boyunca aralıksız paylaştı. 

3 Şubat 1999 tarihinde üzerinde Galatasaray bayrağı da bulunan 

Türk bayrağına sarılı naaşı Atatürk Kültür Merkezi'ne getirilerek tören 

düzenlendi, akabinde Levent Camisi'nde cenaze namazı kılındı 

ve Kanlıca'daki Mihrimah Sultan Mezarlığı'nda toprağa verildi. 

Mezarına "Gesi Bağları" yorumundan ötürü Kayseri'nin 

Gesi beldesinden getirilen toprak da kondu.Ölümünün 

duyulmasının ardından Cumhurbaşkanı Süleyman 

Demirel ve bazı siyasetçiler başsağlığı 

mesajı yayınladılar. 

Barış Manço ölmeden önce müzik hayatının 

40 yılını anlatan 40. yıl şarkısını bestelemişti. 

Ancak sözlerini yazamadan hayatını kaybetti. 

Bu şarkının da bulunduğu Mançoloji 

1999 yılında yayımlandı ve 2,6 milyon satarak 

o yılın en çok satan albümü oldu. Daha 

sonra 2002 yılında Yüreğimdeki Barış Şarkıları 

adında bir anma albümü yayınlandı. 2006 yılında 

Barış Manço'nun anısını sürdürmek için "Barış Manço 

Rock Derneği" kuruldu. 

Barış Manço'ya TRT roportajı sırasında sorulan soru üzerine, "benim 

birkaç hayalim var ama" diyerek, "80 yaşındayken elimde bastonum, 

belki kolumda Doğukan, onun yardımıyla çıkarım sahneye 

ve senfoni orkestrasına 2023 çaldırmak en büyük ideallerimden 

birisi olarak gerek" demiştir. ayrıca yine bu roportajda, "belki altmışıma 

gelmeden ölürüm" demiştir. "bu kadar hayat dolu olmanıza 

rağmen şarkılarınız neden hep ölüm içeriyor sorusuna ise, "ölüm 

yaşam uykusundan uyanmaktır" demiştir. 

Kendi portresini çizerken anlattığı yaşam öyküsündeyse, "Cahit Sıtkı 

üstadın dediği gibi yaş 35 yolun yarısı, ben burayı geçtim, yarı 

yolum kaldı" demiştir. 


“Bir 

insanın adı 

en son ne zaman 

anılmış ise işte o 

zaman o insan 

ölmüş 

demektir.” 

Kendi belgeselinde sorulan bir soruda, "albümleriniz japonya'da 

daha çok satıyor bunu neye bağlıyorsunuz?" sorusuna, "orada albümlerim 

milyonları geçti. Türkiye'de ise yarım milyon olsa çok sevinirim" 

açıklamasını yapmıştır. Bu belgeselde kendisine hatırlatılan, 

trafik kazasında vefat eden bir bebekle ilgili soruya, "o benim 

arkadaşım olacaktı, arkadaşımdı" "bunlar çok zor sorular" diyerek 

gözleri dolu dolu cevap vermiştir. 

Müge Anlı tarafından hazırlanan belgeselinde, "ben gelin istiyorum 

iki tanede kızım olacak" , "allah bize ömür versin" demiştir. 

Müge Anlı'nın sorusu üzerine, "hayır evimin müze olmasını 

istemem,burası bizim evimiz, biz burada yaşadık, çocuklarımızda 

burada yaşasın, gelinlerim gelecek daha, Allah bize ömür versin biz 

yaşayalım burada" demiştir. Sanatçı, evinin müze yapılmasını istememiştir.

CAPITAL BRAVE | "BARIŞ MANÇO ÖZEL" 

BARIŞ MANÇO KİMDİR? 

Mehmet Barış Manço (2 Ocak 1943; Üsküdar, 

İstanbul - 1 Şubat 1999; Kadıköy, İstanbul), 

Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve TVprogramı 

yapımcısı. Türkiye'de rock müziğin öncülerinden, 

Anadolu Rock türünün kurucuları 

arasında sayılır. Müziğe başlangıcıGalatasaray 

Lisesi'nde oldu. Yüksek öğrenimini Belçika 

Kraliyet Akademisi'nde tamamladı. Bestelediği 

200’ün üzerindeki şarkısı, kendisine 

12 altın ve bir platin albüm ve kaset ödülü 

kazandırdı. 

Bu şarkıların bir bölümü daha sonra Arapça, 

Bulgarca,Flemenkçe, Almanca , Fransızca, İbranice, 

İngilizce, Japonca ve Yunanca olarak 

yorumlandı. Hazırladığı televizyon programıyla 

Dünya'nın pek çok ülkesine gitmiş, bu 

nedenle "Barış Çelebi" olarak adlandırılmıştır. 

Barış Manço 1991 yılında Türkiye Cumhuriyeti 

Devlet Sanatçısı Unvanı'na layık görüldü. 

GENÇLİĞİ 

Devlet konservatuarı klasik Türk sanat müziği 

hocası, sanatçısı ve yazar Rikkat Uyanık 

ve Hakkı Manço çiftinin ikinci çocuğu olan 

Mehmet Barış Manço 2 Ocak 1943 tarihinde 

Üsküdar Zeynep Kâmil Hastanesi'nde doğdu.II. 

Dünya Savaşı yıllarında doğduğu için 

ailesi Mehmet Barış adını verdi.Oğlu Doğukan 

Manço katıldığı bir söyleşi de "Babam 

1943'te İstanbul'da doğdu ve Türkiye'de ilk 

Barış ismini aldı, esasında isim babası. 

Barış ismi, 1941'de dünya savaşlarının ardından 

barışa duyulan özlemden doğdu. Amcam 

da 41 doğumludur, savaşın başlangıç 

tarihi. Ancak 1941 yılında babamın hiç görmediği 

amcası Yusuf vefat etmiş, lakabı Tosun 

Yusuf imiş. Bunun verdiği hüzünle Tosun 

Yusuf Mehmet Barış Manço koymuşlar adını. 

Babam ilkokula başladığı zaman da Tosun 

Yusuf Mehmet Barış Manço'yu nüfus kaydından 

sildiriyorlar sadece Mehmet Barış 

Manço ismi kalıyor" açıklamasıyla babasının 

Türkiye'de ilk Barış isimli kişi olduğunu 

ve adının Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço 

olduğunu söylemiştir. Dört çocuklu ailede 

Savaş, İnci ve Oktay adlarında üç kardeşi vardı. 

Konservatuardaki çalışması sırasında Zeki 

Müren'in de hocalığını yapan Rikkat Uyanık 

daha sonraları Barış Manço'yla beraber televizyon 

programlarına da katıldı, şarkı söyledi. 

Aile kökenleri İstanbul'un fethinden sonra 

Konya'dan Selanik'e göç etmiş ve savaş yıllarındaki 

zorluklar nedeniyle I. Dünya Savaşı 

sırasında İstanbul'a göç etmişti. Üç yaşındayken 

anne babasının ayrılığından sonra Barış 

Manço, babası ile yaşamaya başladı. Babasıyla 

birlikte sık ev değiştirdi ve cihangir'de, 

Üsküdar'da, Kadıköy'de ve kısa bir süre için 

Ankara'da yaşadı. 

İlkokula abisi Savaş ve ailenin en küçük ferdi 

olan kız kardeşi İnci'nin de okuduğu Kadıköy 

Gazi Mustafa Kemâl İlkokulu'nda başladı. 

4. sınıfı Ankara Maarif Koleji'nde okudu ve 

ilkokulu Kadıköy'deki başladığı okulda tamamladı. 

Yatılı olarak Galatasaray Lisesi'nin 

orta bölümüne devam etti. 1957'de amatör 

olarak müzikle ilgilenmeye başladı. 4 Mayıs 

1959'da babasının ölümü üzerine Galatasaray 

Lisesi'nden ayrılarak, eğitimini Şişli Terakki 

Lisesi'nde tamamladı. 

1957'de amatör olarak müzikle ilgilenmeye 

başlayan Manço, 1958 yılında ilk grubu Kafadarlar 

grubunu kurdu. Ortaokul yıllarında 

kurulan bu grup rock'n roll coverları yaparken, 

Barış Manço'da ilk bestesi Dream Girl'ü 

bu dönemlerde yaptı ve Ankara'da küçük bir 

müzik ödülünün de sahibi oldu. İkinci grubu 

Harmoniler'de yine Galatasaray Lisesi'ndeki 

arkadaşları vardı. 1959'da Galatasaray 

Lisesi konferans salonunda 

ilk konserini verdi. 

BARIŞ MANÇO EVI 

Barış Manço, bütün sanatsal 

üretimi bir tarafa, salt insani 

sıcaklığı, karşısındakine de 

geçen, çevresinde kolektif bir 

sevgi akışı sağlayan karakteriyle 

de özel bir değer. Dolayısıyla, 

yaşamının en üretken 

dönemlerini geçirdiği evi de 

Mançoseverler tarafından özel 

bir anlam taşıyor. 

On yedi yıl önce yaşama veda eden Barış 

Manço’nun Moda, Yusuf Kâmil Paşa Sokak’taki 

evi, artık Barış Manço Müzesi olarak sevenlerinin 

ziyaretinde. 

Yaşamı boyunca parayı sevmeyen, samimiyeti, 

sevgisi ilgi ve alakasıyla gönüllerimizde 

taht kuran "çocuk kalpli" adam, 1991 yılında 

devlet sanatçısı ünvanı almış, onursal doktora 

sahibi, başka ülkelerin ona verdiği vatandaşlık 

hakkı, Belçika ve Fransa'dan aldığı 

ödüller, Japonya'dan aldığı ödüller, hepsi 

değil ama bir kısmı Barış Manço Evi'nde sergilenmektedir. 

1998'de programı "reyting" sebebiyle yayından 

kaldırılan Barış Manço'nun TRT'ye 

kırgınlığı büyüktür. Zira, o dönem patlayan 

pop kültürünün etkisiyle ve özel kanalların 

çoğalmasıyla, "programının eskisi kadar reyting 

getirmemesi" sebebiyle finalini yaparak 

televizyondan çekilmiştir. 

Milliyet gazetesi'nde, 1993'de yazmaya başlayan 

Barış Manço, programıyla alakalı şöyle 

bir şey yazmıştır; "ben gidiyorum diye ıspanak 

yememek, dişlerinizi fırçalamamak yok. Kalbim 

sizlerle beraber çocuklar!" yazmıştır. Ayrıca 

bu yazının başlığı, "MÜSADENİZLE ÇOCUK- 

LAR!" olmuştur. 

Vefatının 17. yılında, sevgi saygı ve özlemle. 


43


İçinde bulunduğumuz şubat ayı kısa ama ne çok şey barındırır 

içinde. En önemlisi "Sevgililer günü"... 

Gerçekten de ne güzeldir Sevgili olmak. 

İçinde sevgiyi barındıran demektir. 

İçi sevgi olan demektir. 

Ve sevgi, az bilinse de, şifadır bedene. O yüzden sevmek gerekir... 

Dualite zıtlıklardan oluşmuştur ve bize öğreteceği ne varsa, onun 

zıddını yaşatarak öbür tarafı bilmemizi, görmemizi, hissetmemizi 

sağlar. 

Sevginin zıddı hali ise, korku, öfke, üzüntü, endişe, kıskançlık, 

bencillik, aç gözlülük, kin gibi negatif duygulardır ve bunları bir 

bedende azaltabilecek yegane hal, sevgi halidir. 

Sevgi tıpkı karanlıkta yaktığınız bir ışık gibidir ve siz o ışığı yakmaya 

karar verdiğiniz anda, bütün o negatif duygular bedeninizi 

terk ederler. Düşünsenize, odanın içinde kuvvetli bir ışık yaktığınızda 

ya da güneş doğduğunda görülmedik köşe kalmaz. Yani 

saklanacak yer yoktur ama sizde ortalarda duruyorsanız eğer... 

Ortalarda durmak terimini biraz aydınlatmak gerekir elbette. O, 

dürüst olma halidir. Yanlış anlamayın, başkalarına dürüst olmaktan 

çok, kendine dürüst olma halidir. 

Bu iki hal bir bedende birleşirse de, beden panayır yerine dönüverir. 

Hem dürüst ve hem de sevgili... 

İşte bu yüzden sevmek gerekir... 

Sevmek yaşamın ilacı gibidir. 

Sevmek insanın beden halini genişletir ve enerjinin bedenden 

rahat akmasını sağlar. 

Sevmek sizi başka bir dünyaya taşır. Dünya değişmez fakat sizin 

ona bakışınız güzelleşir. 

Günlerin bir kıymeti yoktur. 14 şubat, 15 şubat hiç de mühim değildir. 

Mühim olan sizin sevmenizdir ve hergün sevmenizdir. 

Zira insan sevdikçe güzelleşir, sevdikçe etrafı onun ışığını görür. 

Tam da bunun için; 

Sen ne güzelsin Sevgili... 

Yaşamınızı ışığınız aydılatsın... 




45


Röportaj: Gökay KALAYCIOĞLU 

ayatı dolu dolu yaşarken, işinde de bir o kadar 

başarılı olmayı kendine düstur edinen insanları 

hep takdir etmişimdir. Bu ay röportaj konuğum 

işte tam da bu profile uyan bir hekim. Esprili, sürüden 

ayrı, tam bir işkolik ve inanılmaz başarılı. 

Benim diyen ekran yüzü ile aşık atacak kadar 

da güçlü bir üne sahip zira ismi alanında dilden 

dile dolaşıp artık markalaşma sürecini çoktan 

tamamlamış. Tüp Bebek ve Kadın Doğum Uzmanı 

Op. Dr. Aret Kamar’dan bahsediyorum sevgili dostlar. “ Ne 

alaka? ” dediğinizi duyar gibiyim hemen izah edeyim. Günümüzde 

her altı çiftten birinin çocuk sahibi olamama sorunu var ve bu 

adam imkansızı başarıyor. Sorunun çoğu zaman erkekte olduğu bir 

diğer gerçek! Zira sigara, alkol ve stres erkekte sperm kalitesini git 

gide bozmaya başladı. Tüp bebeğin yapısı itibariyle kadına işlem 

yapılıyor, erkeğin sperminde problem olsa dahi! Bu da kadının sorunsuz 

olmasına rağmen, sorunu omuzlamak zorunda olduğu bir 

hayat sahnesini oluşturuyor. Bekar bir erkek olarak, erkeklerin bucak 

bucak kaçtığı soruları sormak ve kadınların da sırtladığı veya 

sırtlamak zorunda kaldıkları sorunlara ışık tutmak adına hocamın 

kapısını çaldım. Güler yüzü ve arkadaş canlısı enerjisi ile hoş bir 

plan yaptı. Ben soğuk bir ofis ortamında konuşuruz diye düşünürken, 

kendimi bir anda Aret Hoca’nın kendi elinden çıkan pizzayı 

tadarken buldum. O an binlerce hastanın ona neden hayran olduğunu 

bir kez daha anladım. Zira o, önce dost ve arkadaş olmayı çok 

ama çok iyi biliyor… Buyursunlar efendim, Op. Dr. Aret KAMAR ile 

bambaşka bir serüven… 



Bir jinekolog olarak mesleğinizdeki bu ünü ve popülerliği neye 

bağlıyorsunuz? 

Çok çalışmaya diyebilirim. İlk asistan olduğum günden itibaren 

kliniğin bütün hastalarına ben bakardım. Diğer servistekiler 

ve kendi ailemdekiler de dahil herkes hastasını bana getirdi. Ne 

kadar hastaya bakarsanız tecrübeniz artıyor. Ne kadar ameliyat 

yaparsanız el beceriniz ve uzmanlığınız artıyor. Herkes mecburi 

hizmete gidip, geri dönerken ben Denizli Buldan’da 11 yıl çalıştım. 

Bunu herkese de anlatırım; benim gerçek üniversitem ve 

uzmanlığım Denizli’de çalıştığım yıllarım. Ben Taksim İlk Yardım 

ihtisaslıyım. Denizli’ye çok ameliyat yapmış biri olarak gittim. 

Ama ne kadar iyi eğitim alırsanız alın, ben Denizli’ye gittiğimde 

ne dahiliye, ne de çocuk doktoru vardı. Biz bu sebeplerden dolayı 

hastaların herşeyi ile ilgilenirdik. Tabi bu durum insanı terletiyor 

ve stres altında ameliyat yapmanıza sebep oluyor. Aynı anda birkaç 

hastayla ilgilenmek zamanla ciddi bir rahatlık sağlıyor. Sonuç 

olarak ameliyattayken, diğer hastanın kalp atışlarının değişmesi 

ile ilgilenip, sonra tekrar ameliyata dönmek birçok problemle aynı 

anda ilgilenebilme ve hastanın jinekolojik problemini en kısa sürede 

çözebilme becerisini de beraberinde getiriyor. 

Ülkede üremeyle ilgili sorunlar ve cinsel sıkıntılar bu kadar çok 

mu var ki Aret Kamar adı bu kadar ön plana çıktı? 

Sorun var gerçekten. Biz şunu biliyoruz; evlendikten sonra altı 

çiftten birinin çocuğu olmuyor. Bu çiftler de doktora başvuruyor. 

Ben Taksim İlk Yardım’da çalışırken bu işle uğraşmak istemeyen 

insanlar bu iş bana paslandı... Çocuğu olmayan hastaların dosyalarını 

ben çıkardım, onlarla ben ilgilenirdim ve bir şekilde bu 

işe heves ve yatkınlık oluştu. O dönemlerde tüp bebek merkezleri 

bu kadar yaygın değildi. Doğrusu ülkede tüp bebeklerin bir çoğu 

Ankara’da bir hastane vardı orada yapılırdı. 

Ben Buldan’da görevliyken, muayenehane açtığım yerde alt komşumuzun 

uzun yıllardır çocuğu olmuyordu. Onun tedavisi sonuç 

verdi ve gebe kaldı. Durum böyle olunca Buldan gibi küçük bir 

yerde büyük sansasyon oldu… Bir kişinin senin hakkında iyi bir 

yorum yapması, kulaktan kulağa yayılıyor. İlk zamanlarda daha 

az hastam olurdu ama o olay sonrasında bu sorunla gelen birçok 

hastam oldu… Aslında şartlar beni bu güne getirdi diyebilirim. Sadece 

yaptığım işi önemseyerek ciddiyetle yaptım. 

İmkansızı mı başarıyorsunuz, sırrı ne bu işin? 

İşi iyi bilmek, işe hakim olmak, ultrasonu ve endoskopiyi çok iyi 

bilmek diye sıralayabilirim. Bu saydıklarımın hepsi bir elin parmakları 

gibi… Bu konulara çok hakimseniz, hasta geldiği zaman 

onu nasıl çocuk sahibi edebileceğini veya edemeyeceğinizi çok 

daha iyi anlayıp, çok çabuk sonuca ulaşabiliyorsunuz. 

Hocam doğru olan çiftlerin ortak karar alarak size gelmesi ve bu 

gerçekle yüzleşmeleri gerekiyor değil mi? 

Elbette bu çiftleri psikolojik olarak etkiliyor. Bu bir travma aslında. 

Sosyal bir yara denilebilir. 

Sizi çıkmaza sokan yegâne iki konu başlığı bu diyebilir miyiz? 

Çocuk olmamasının başlıca sebebi kadının yaşının 45’in üzerinde 

olması ve yumurta sayısı yetersiz olması… 

Bazen görüyoruz 50’li yaslarda çocuk sahibi olanlar var? 

Onlar daha çok dışarıdan yumurta alarak doğum yapabiliyorlar, 

kendi yumurtalarıyla değil, bu Türkiye’de yasak. Diğer kesim, eğer 

kadından az ya da çok yumurta geliyorsa, erkekten az ya da çok 

sperm geliyorsa, kadının doğuştan rahmiyle ilgili bir sorunu yoksa 

çocuk sahibi olabiliyorlar. Dolayısıyla evlilik öncesi bir kontrolden 

geçmeleri en azından doğurganlıkla ilgili durumlarını bilmeleri 

hem evlendiklerinde çocuk sahibi olup olamayacaklarını bilirler. 

Şimdi şöyle bir trend var; evleniyorlar biz daha çocuk düşünmüyoruz 

diyorlar, kadın çalışıyor, erkek kariyer yapıyor, o süre içerisinde 

korunuyorlar. O konuma sonrasında bakıyorlar ki çocukları 

olmuyor. Bu yüzden biraz önce dediğim gibi doğurganlıkları hakkında 

önceden önlem almaları gerekli. 

Peki bu bahsettiğiniz spiral takılması gibi yöntemler ilerleyen zamanda 

çocuk sahibi olmayı etkiliyor mu? 

Engelliyor elbette… Spiral yaygın bir yöntem ama en çok kullanılan 

doğum kontrol hapıdır. Doğum kontrol hapı kullandığınız zaman 

mesela kadının yumurta rezervinin kötü olduğunu düşünelim; her 

kadın düzenli adet görür ama kendi vücudundaki değişimlerinde 

farkında olmaz. Diyelim ki kadın yumurta rezervi düşük olduğu 

halde 3 yıl doğum kontrol hapı kullandı, 4 sene sonra dedi ki ben 

hapları bırakacağım çocuk sahibi olmak istiyorum sonra bir bakıyorlar 

ki adet yok, menopozda kadın… O 4 yıl içerisinde de kalan 

yumurtaları tüketmiş ve çocuk sahibi olamaz bir duruma gelmiş. 

Dolayısıyla tedavi olmasa bile en azından yeni evlenen çiftlerin 

korunmadan ya da kariyer uğruna süreyi uzatmadan önce doğurganlıkla 

ilgili durumlarını gözden geçirmeleri gerekiyor. 

Yani daha açık sormam gerekirse; sonuç almak için kadının jinekolojiden, 

erkeğin ürolojiden mi geçmesi gerekiyor? 

Bu çiftin bu konuya ne kadar önem verdiğine bağlı. Çift gerçekten 

çocuk sahibi olmak istiyorsa bu yollardan elbette geçmeli. Sorunların 

bir kısmı kadınla, bir kısmı erkekle alakalı. Çözümü olmayan 

bazı sorunlar olabiliyor. Örneğin; erkekte sperm yok, kadının doğuştan 

rahmi yok gibi sebeplerde olabiliyor. 


47


Peki istatistiklere göre sorun daha çok 

kimde? 

Yarı yarıya. Bu dönem biraz daha ibre erkeklere 

doğru kayıyor; sigara, stres gibi 

nedenlerden dolayı… 

Kaynağı ne peki stres mi, genetik mi? 

Her şey etkiliyor. İnsanoğlunun sonu muhtemelen 

üremesinin durmasından olacak 

savaştan falan değil. Buna da insanoğlu 

kendi sebep oluyor. Örneğin yediğimiz ıspanak 

bile yapay.. Topraktan çıkan ürünler 

yemiyoruz ki, hormonlarla 

yaprakları büyütülmüş, genetiği 

ve yapısı değiştirilmiş 

ürünlerle besleniyoruz. Bunların 

hepsi bir birikim. Ben 

Denizli’de çalışırken hastaların, 

sonuç aldıklarında 

gebe kaldıklarında bana hep 

kendi yetiştirdikleri ürünleri 

getirirlerdi. Ama her şeyi 

kendileri yetiştirmedikleri 

için kendileri de yapay ürünler 

tüketebiliyordu. Eskiden 

yoğurdu kapının önünden alırdık, bir günde 

ekşirdi, şimdi alıyorsunuz bir ay ekşimiyor 

çünkü bir sürü katkı maddesi var. 

Sigara, stres, hayat şartları derken erkeklerin 

sperm sayısı, kadınların yumurtalık 

rezervi düşmeye başladı. Kadın gencecik 

ama yumurtası çok az. Bu sorunların hepsi 

birikiyor ve sonuç olarak çocuk olmamasına 

yol açıyor. 

Çalışma yaşantısında şöyledir; kazanırlarsa 

Allah’tan, kaybederseniz sizden 

bilirler. Sizin de böyle sorunlarınız oldu 

mu? 

Oldu elbette… Benim hayatımda yaşadığım 

travmalardan biri de şudur; Bir anne 

kaybedildi. Bu anne 5 defa tüp bebek denedi 

ve son denemede üçüz hamile kaldı. 

Defalarca 3 bebek taşımanın risklerini anlattık 

ama Allah üç tane verdi üçünü de doğuracağım 

dedi. Gebeliğinin son aylarında 

yüksek tansiyon sorunu oluştu. O zaman 

kendisini daha teşekküllü bir hastaneye 

sevk ettik. Doğuma alındı kanaması durmadı, 

rahmi aldındı… Bebekler çok sağlıklı 

olmasına rağmen anne çok riskli bir sürecin 

içerisine girdi ve annenin yaşamını 

yitirmesinden beni sorumlu tuttular. Medyaya 

da yansıdı. Gebeliğinin bütün sürecinde 

onu uyardığımız halde, sen hamile 

bırakmasaydın bu olaylar olmayacaktı gibi 

bir durumla karşı karşıya bırakıldım. 

Erkeğin spermi problemli dahi olsa, tüp 

bebeğin yapısı itibari ile işlem kadına 

uygulanıyor. Aileler ise “ sorun 

oğlumda olsa, ona ilaç verirlerdi” 

diyerek kendilerini rahatlatıyorlar! 

Peki hocam enjeksiyonlarda bunun sayısı 

bir ya da iki değil midir? Eskiden tüp bebek 

denildiğinde 3 -4 tane bilinirdi. 

Eskiden öyleydi. Teknoloji değişti, kullanılan 

yöntemler değişti. Mantık aman bi 

gebe kalsın der gibiydi… Şimdiki yönetmelikte 

35 yaşın altına ilk iki denemede 

1 tane bebek veriyoruz. 35 yaşın üzerine 

de 2 bebek veriyoruz. Fazla bebekleri de 

dondurup saklıyoruz, o hastaya bir seferde 

birçok bebek vereceğimize bir bebek 

veriyoruz, gebe kalmazsa dondurucudan 

çıkarıp bir bebek dana veriyorsun, sonra 

iki bebek veriyorsun… Böylelikle kadının 

gebe kalma şansını artırıyorsun. 

Neden tüp bebek ismi kullanılmış, çok sevimsiz 

bir isim değil mi? 

Normalde yumurta ile sperm tüpün içerisinde 

birleşiyor. Kadın yumurtladığı zaman 

yumurtayı tüp alır ve eşiyle birlikte olduğunda 

vücuda sperm girdiyse spermle 

yumurta kendini tüpün başlangıç kısmında 

bulur. Sonra tüp onu rahmin içerisine 

taşır. Yani bebek o tüpün içerisinde anne 

rahmine kadar yolculuk yapıyor. 4-5 gün 

sonra rahme yerleşiyor ve böylece gebelik 

oluşuyor. 

Bizim yaptığımız şey aslında tüpün yaptığı 

şey. O tüpün ilerleyiş sürecini Laboratuvar 

koşullarında yapıyoruz. Biz bebeği tüpün 

yaptığı şekilde yaptığımız için adı tüp bebek… 

Size gelen kadına ya da erkeğe, sorunu 

yüzüne söylediğinizde verdikleri tepkileri 

merak ediyorum? 

Biz net olarak söylüyoruz. 

Sorun kadında diyelim? Sen doğurgan değilsin 

mi denilir? 

Bunu söylemeye de gerek yok aslında. 

Bekleme salonunu gözlemleyince sorun 

erkekteyse eğer, boynunu bükmüş bir erkek 

görebiliyorsunuz. Eğer kadındaysa 

problem kadın beklerken erkek dışarda sigarasını 

içiyor olarak görüyorsunuz. Çiftin 

duruşundan aslında kimde problem olduğunu 

daha net anlayabiliyorsunuz. 

Sorunu böyle de görebiliyor musunuz? 

Çoğu sorunun bilerek, tahlillerini yaptırarak 

geliyor. Erkek problem kendindeyse tedavi 

olmak istemez… Çift eğer 10 yıllık evliyiz, 

çocuğumuz olmadı ama bu işin peşine 

düşmedik diye geliyorsa erkek kendindeki 

problemin ortaya çıkmasını istememiştir. 

Ama kadında problem varsa erkek kadını 

evlendiklerinin üçüncü 

ayında getirmiştir. Özellikle 

toplumda sosyoekonomik 

durumu düşük yerlerde kadının 

üzerinde gerçekten ciddi 

bir baskı vardır. Onlara göre 

kadın hamile kalmayandır. 

Bu yüzdende çoğu zaman 

erkeğin ailesi kadını suçlar. 

Hatta öyle ki ilk eşi hamile 

kalmadığı için ikinci evliliğini 

yapan, ikinci eşini de hamile 

kalamıyor diye getiren 

eşler var… Bazı erkeklere senin 

spermin düşük demek yetmiyor. Onu 

yaşayıp görmesi gerekiyor. 


İnsanlar bunu sağlık sorunu yerine bir kusur olarak mı görüyor? 

Hadi canım benim oğlum aslan gibi adam olur mu öyle şey diyen 

anneler var… 

Kadın burada da eziliyor yani? 

Kesinlikle… Çünkü onlara göre rol kadında, erkekte problem varsa 

bile kadın hamile kalacak… Tüp bebeğin tedavisi gereği neredeyse 

bütün tedavi kadının üzerinde oluyor. Kadın hamile kalsın diye 

uğraşıyorsun. Erkeğin sperm problemli bile olsa biz kadının yumurtalarıyla 

birleştirmeye çalışıyoruz. Erkeğe ilaç verilmiyor. Böyle 

olunca; gördün mü bak benim oğlumda problem olsa ona da ilaç 

verirlerdi diye kendi kendilerini rahatlatmaya çalışıyorlar. 

Tüp bebeğe karar veren çift tedaviye başladığında erkek 

içinde tuhaf bir durum söz konusu oluyor. Yani 

bir odada sperm vermek gibi… 

Mecbur kalınca o odaya giriyorlar. Spermi evden 

getirenler bile var. 

Peki bunu size getirmesi için belli bir süre 

var mı? 

Yarım saat 40 dakika bir şey olmaz. Sperm 

çok dayanıklı bir organizma aslında. Evden 

getirenler, ve ne yaparsa yapsın o stres altında 

sperm vermeyenler de oluyor. Onlarında 

yumurtalıklarından enjektörle alıyoruz. 

Türkiye’de yasal değil ama, Kıbrıs’ta yapılan 

taşıyan annelik gibi… Çocuk sahibi olamayan ve 

birbirinden vazgeçmeyen çiftler bu yola başvuruyor. 

Türkiye ne zaman hazır olacak bu işlere? 

Bu bir bakış açısı. Bazı ülke bunu kendi içinde çözmüş. 

Bazı müslüman ülkeler sperm almayı yasak kabul ediyor, yumurta 

almayı caiz kabul ediyor. Erkek namahrem olduğu için… Kıbrıs’ta 

her şey serbest… Bazı ülkeler bunu legal olarak yapıyor, yumurta 

kimden alındıysa ismi nüfus kağıdına yazılabiliyor. Ama Türkiye’de 

bence bu durum şu an için çözüme ulaşmaz. Bizim ülkemizde bu 

işe bakışımız şöyle; çocuk olmuyorsa evlatlık edinsin deniliyor. 

Toplum bu konuda birazcık kapalı. Aslında biz çiftlere de anlatıyoruz; 

bir çocuğun evlatlık edinilmesinin bir sürü sosyal problem var. 

Çocuğun kendisi için de bir çok sorun barındırıyor. 

Biyolojik olarak da kimseye ait olmuyor o çocuk değil mi? 

Diyelim ki kadında problem var erkeğin hiçbir problem yok. Erkeğin 

spermiyle çocuk olabilecekken, çocuk sahibi olma ihtimalini de ortadan 

kaldırıyorsunuz. 

Çocuğun 

genetiği yumurtayı 

ve spermi verene 

aittir. Taşıyıcı anne 

sadece 9 ay 

bebeğe ev sahipliği 

yapıyor. 


Ama taşıyıcı annelik ve sperm bankası olduğunda kadının ya da 

erkeğin biyolojik çocuğu oluyor değil mi? 

Bunu belli kanunlar çerçevesinde bunu çiftin seçimine bırakmak 

lazım. Hükümetin bunu yönetmesi yerine, bunu kanunlarını belirleyip, 

kararı çiftlere bırakmak gerek. Yani bir ülke senin çocuğun olmuyorsa 

evlat edin dememeli… Seçenekleri insanların önüne sunmalı 

diye düşünüyorum. Bırakın siz sperm ve yumurta almayı. Sizin 

dört tane kızınız var ve oğlunuz olsun istiyorsunuz. Bu teknolojik 

olarak mümkün. Sizin bir fabrikanız var ve o işi oğlunuza devretmek 

istiyorsunuz bu da yasak. Kendi yumurta ve sperminizle olabilecekken 

bu seçimi yapmanız yasak… 

Yani aslında çok yakınızda Kıbrıs’ta bu yapılırken ülkede bunu yasaklamak 

da tuhaf değil mi zaten? 

Nasıl ki kumar burada yasak, herkes oraya gidiyorsa, bu da bir rant 

oluşturdu. 

Taşıyıcı anneliği de sormak istiyorum biraz bahseder misiniz? 

Kadından yumurta, erkekten sperm alındı ama kadının rahmi yok. 

Başka bir kadına enjekte ediliyor. 

Çocuk doğduğunda taşıyıcı anneyi yok sayamayız, onun kadından 

besleniyor ama yumurta diğer kadından. Bu çocuğun iki annesi mi 

var? Hangisi daha ağır basıyor? 

Çocuğun genetiği tamamen yumurtayı ve spermi verene aittir. Taşıyıcı 

anne kan veriyor evet ama o çocuğa verdiği hiçbir şey yoktur. 

Sadece süt anne gibi değerlendirilmelidir. O bebeğe 9 ay ev sahipliği 

yapmış oluyor. Taşıyıcı annenin o aile içerisinde nasıl bir yer bulacağı 

o çiftle alakalı. Bu bir aile yakını da olabilir. Kız kardeşine de 

bunu yaptırabilir, annesine de bunu yaptırabilir. Kadın 70 yaşında 

da olsa rahmi sağlamsa bu herhangi biri olabilir. Parayla kiralanan 

biriyle günü gelince gidecektir ama aile içerisinden biriyse bu o çiftle 

aileyle alakalıdır yerini bulacaktır. 

Peki taşıyıcı anne imzaladığı prosedüre uymaz, annelik ağır basarsa 

ne olur? 

Kanunlar da diyor ki bebek kimden çıktıysa onun bebeğidir. Sonra 

da uğraşmaları gereken yasal bir süreç var. 

Bütün bu konuştuğumuz konular içerisindeki en hassas konu taşıyıcı 

annelik. Her an suistimal edilebilir. Kadın karnında bebek 

varken uçağa atlayıp gidiyor. Sonra ara ki bulasın, bulamıyorsun. 

Ya da 40 bin liraya anlaşıldıysa 80 bin lira isteyebiliyor. 

Çok dertli bir mesele. Bu yüzden de bu konulara 

aracı olmak istemiyoruz. Çift kendi bulmalı. 

Zaten Türkiye’de de yasak… Yumurta ve sperm 

almaktan çok daha hassas bir konu. Bazı ülkeler 

bununla ilgili resmi ajanslar kurarak bu 

işi kontrol edebiliyor. Taşıyıcı anne ajansları 

var, kadınlar belli, isimleri belli… 

Mesela ünlü biri sadece baba ya da anne 

olmak için, duygusal bir bağı olmadan biriyle 

çocuk yapmak için size geliyorlar mı? 

Proje çocuk diyorlar sanırım buna bu işin 

psikolojik bir boyutu var. İşin içinde ruh yok, 

bu yüzden insiyatif kullanarak geri çevirebiliyor 

musunuz? 

Türkiye’de tüp bebek yapabilmek için resmi nikah gerekli. 

Peki bu işi kılıfına uydurmak için nikah kıymış olurlarsa eğer? 

Öyle olsa bile maalesef siz çocuk yapmayın diyemiyoruz. Anne işitme 

engelli ya da baba, bu çiftlere çocuk yapma diyemiyorsunuz. Kanunlar 

ve tıbbi imkanlar çerçevesinde elimizden geleni yapıyoruz. 

Özetle anne baba adaylarına tavsiyeleriniz neler? 

Başa döneceksek eğer, evlenmeden önce sağlık kontrollerinden 

geçmeli ve ileride oluşabilecek problemlere karşı önlem almalarını 

tavsiye edebilirim. 

Teşekkür ederim hocam 

Ben teşekkür ederim. 


49


PINAR NURHAN UZ 




51

CAPITAL BRAVE | "SEYAHAT" 


CAPITAL BRAVE | "SEYAHAT" 


53

ŞEHRE BAKIŞ 

erlin ve Hamburg’dan sonra Almanya’nın en büyük üçüncü şehri olan Münih, Bavyera Eyaleti’nin de başkentidir. Uzun zamandır 

Münih şehrinin sloganı “Yürekli Dünya Şehri (Die Weltstadt mit Hertz)” olmuştur. Şehrin temiz, güvenli ve yemyeşil oluşu turistlerin 

ve Almanların Münih’e sıkça gelmelerinin sebeplerindendir. Kendine özgü gelenekleri, operaları, yüksek standarttaki yaşam 

kalitesi, dört mevsim devam eden kültürel etkinlikleri, restoranları, barları ve yaz festivalleriyle Münih; adeta bir şölen yeri gibidir. 

Münih, Avrupa’nın önemli kültür başkentlerinden biridir. Almanlara en çok hangi şehirde yaşamak istedikleri sorulduğunda, Almanya’daki 

en pahalı şehir olmasına rağmen, büyük çoğunluğun yanıtı her zaman Münih olmuştur. Alpler’e yakın oluşu, muhteşem manzaraları, Barok 

ve Rokoko tarzı harika mimarisi, kültürel zenginliği ve ulaşım sistemi Münih’i yaşanılası hâle getiren özelliklerden bazılarıdır. 

Bavyeralı oluşlarından ötürü Almanlarla pek çok noktada farklılaşan Münihliler, çalışma konusunda Almanlar kadar disiplinli değildir. İş 

yaşamında disiplinin gerekli olduğu kadar keyifli çalışmanın da gerekli olduğunun bilincinde oldukları görülür. Münih’te iş yemekleri daha 

uzun, çalışma saatleri daha azdır. 

Münih’te şehir içinde çok düzenli bir metro sistemi vardır. Şehirdeki yollar 

bilinçli olarak şehrin çevresinde yapılmıştır. Bu şekilde şehir içinde yaya olarak 

gezmek, daha kolay ve keyifli hâle getirilmiştir. Yaya olarak gidilemeyecek 

yerler içinse metro sistemi ve tren yolları kullanılmaktadır. 

Münih’te, ucuzdan pahalıya, 1 yıldızdan 5 yıldıza, pansiyondan kamp alanlarına 

kadar pek çok konaklama alternatifi bulunmaktadır. Münih Almanya’daki 

en güvenli şehirlerden biri olduğu için konaklama alternatiflerini rahatlıkla 

değerlendirebilirsiniz. 

Şehirde, tam teşekkülü otellerin yanı sıra gasthof denilen pansiyonlar da 

bulunmaktadır. Ayrıca özel evlerde konaklama da ayarlanabilmektedir. Bu 

şekilde Bavyera’yı Bavyeralılardan dinleyerek, görerek öğrenebilirsiniz. 


Münih Turizm Danışma Bürosu’nun hazırladığı “Münih Anahtarı” kartları konaklama 

olanakları, toplu taşıma araçları, müze, tiyatro ve benzeri yerlerde 

kullanılabilmektedir. Yukarı Bavyera’daki konaklama listeleri hakkında bilgi 

almak için Tourismmusverband München- Oberbayern e. V.’den faydalanabilirsiniz.

NERELER GEZİLİR? 

Kentin kalbi Marienplatz etrafında 

atar. Eski zamanlarda 

meydan, buğday pazarı kurulan 

ve şövalyelerin düello yaptığı bir 

alanmış. Müzeler, kiliseler ve 

pazar tezgâhlarıyla çevrili meydan; 

çiçek tarhları ve kafelerle 

keyifli ve canlı bir gezi alanına 

dönüşmüştür. 

Bayerisches National Museum 

Farklı sanat evlerinin izlerini yansıtan Ulusal 

Bavyera Müzesi binası, ortaçağdan 19. 

yüzyıla uzanan muhteşem koleksiyonları 

bünyesinde barındırmaktadır. Müzede 

çoktan yok olmuş kilise, manastır ve kule 

gibi yerlere ait olan Gotik taş yontuları, ahşap 

heykeller ve tablolar bulunmaktadır. 

Heilbron Manastırından getirilen ürpertici 

saat, keşişlerin ayarladığı zamanda 

ürkütücü ölüm bestesini çalar. Saatin üzerindeki 

ölüm figürleriyle işlenmiş aslan ve 

yontmalar geç Gotik dönemine ait eserlerdir. 

Müzedeki orijinal ortaçağ süslemeleri 

ve oymalarından oluşan salonda Bavyera 

Dükalığına ait 16. yüzyıl kentlerinin 

Jakop Sandtner tarafından yapılmış Münih, 

Ingolstadt ve Landhut grift maketleri 

sergilenmektedir. Müzede ayrıca İncil ve 

Tevrat’tan sahnelerin işlendiği mükemmel 

oyma kapıları görebilirsiniz. 

BMW Museum 

Bavyera Motor Fabrikaları tarihçesiyle ilgili 

tüm eseri barındıran bu müzede BMW’yi 

dünyaya tanıtan tüm klasik tasarımların 

orijinallerini görebilirsiniz. BMW’nin en 

klasik otomobilleri, motosikletleri ve uçak 

motorları burada sergilenmektedir. 

Müzede teknolojik gelişimlerin yanı 

sıra bu gelişimlere paralel olarak dünyada 

gerçekleşen önemli olaylar da anlatılmaktadır. 

Müzede sergilenen nesneleri vurgulayan 

etkileyici bir aydınlatma eşliğinde; 

yakın tarih, politik ve kültürel boyutlarıyla 

sahnelenmektedir. 

Müzede kısa filmler izleyebilir, Alman 

bakanlarının, Amerikan başkanlarının ve 

Elvis Presley, Marilyn Monroe gibi ünlülerin 

gerçek boyutlardaki mankenlerini görebilir, 

onların ağzından dünyadaki önemli 

olaylar hakkındaki tanıklıklarını dinleyebilirsiniz. 

Deutches Museum 

Dünyadaki en geniş ve en büyük bilim 

ve teknoloji koleksiyonunun bulunduğu 

müze, küçük büyük herkesin beğenisini 

toplamaktadır. Çok büyük olmasına karşın, 

müzeyi gezmek yorucu olmayacaktır; 

çünkü müzedeki her şey ziyaretçilerin keyif 

alacakları şekilde titizlikle tasarlanmıştır. 

Bilim ve teknoloji müzesi oluşu ciddiyetin 

hâkim olacağı bir yer gibi görünse de 

aslında çok eğlenceli bir müzedir. Ziyaretçilerin 

bir düğmeye basmaları, bir direksiyonu 

çevirmeleri, bir kolu çekmeleri ile harekete 

geçen maket ve deney düzenekleri 

küçüklerin olduğu kadar yetişkinlerin de 

ilgisini çeker. 

En karmaşık makinelerin, maket ya da 

oyuncak gibi sunulması hem eğlendirir 

hem de ziyaretçilerine bir şeyler öğretir. 

Müzedeki en dikkat çekici eserlerden biri 

ise dünyada ilk uçuş yapan jet olan Dornier 

Do 31’dir. Bu jetin kendisini görmek çok 

etkileyicidir. 

60 metre uzunluğundaki 19. yüzyıl Alman 

yelkenlisini bünyesinde barındıran ulaşım 

bölümünde; Kızılderili kanosundan İrlanda 

gondoluna kadar pek çok deniz taşıtı 

görebilirsiniz. Bunların hiçbiri maket ya da 

sonradan yapılma değil, hepsi tamamen 

orijinaldir. Yel değirmenleri, su değirmenleri, 

rüzgâr türbini ve Nürnberg’den getirilen 

1893 tarihli bir buharlı motor gibi enerji 

üretiminde kullanılan makineler; tarihi 

özellik taşımakla kalmaz. Eserlerin hepsi 

aynı zamanda birer sanat eseri niteliğindedir. 

Tren teknolojisine ilgi duyanlar için, ilk 

İngiliz lokomotiflerinden olan 1813 tarihli 

“Puffing Billy” en çok ilgi çeken araçlardandır. 

En çok ilgi çeken bir diğer eser ise 

204 metrelik ray sistemi, 100 adet dönemeci 

ve dokuz paralel peronluk geniş bir 

istasyonu bulunan demiryolu maketidir. 

Müzede Karl Benz’in 1886 yapımı muhteşem 

arabası “Automobil Nummer 1” tan, 

155.000 km kullanımdan sonra hâlâ iyi 

durumda olan 1967 tarihli boyasız, paslanmaz 

çelik bir Porsche spor arabaya kadar 

büyük bir araba koleksiyonu vardır. II. 

Ludwig’in “makam arabası” da bu büyük 

koleksiyonun yanında yer alır. Altın yaldız 

kaplamalı, Rokoko tarzı at arabası ilk otomobilden 

sekiz yıl önce yapılmıştır. At arabası 

ile teknik bilgilerin arasında şöyle bir 

not vardır; “Freni yoktur”. 

Müzede ayrıca; dünyanın en modern planetaryumu 

olarak adlandırılan etkileşimli 

astronomi ve katılabileceğiniz lazer gösterileri 

olan büyük bir alan bulunur. Nükleer 

enerji, baskı ve müzik aletleri, madenler ve 

pırlantaların gelişimi temalı sergiler de bu 

büyük müzede inceleyebileceğiniz bölümler 

arasındadır. 


55

FUAR / FESTİVAL & ÖNEMLİ 

GÜNLER 

MART 

Starkbierzeit Festivali - “Strong Beer Festival” 

olarak da bilinen festivalde çok çeşitli biralar 

tadılmaktadır. Müzik vedans gösterilerinin yanı 

sıra çok sayıda yarışma da düzenlenmektedir. 

MAYIS / HAZİRAN 

Münih Comic Festivali 

Münih Film Festivali 

Stadtgründungs Festivali 

TEMMUZ / AĞUSTOS 

Münih Opera Festivali 

Magdalenenfest - 1728 senesinden bu yana 

devam eden bir festivaldir. Bu festivalde pek çok 

kişi takıdan oyuncağa, kıyafetten yiyeceğe kendi 

ürünlerinin satışını yaparlar. Etkinlik süresince 

yiyacek içecek standları ve çeşitli müzik organizasyonları 

da yer alır. 

Theatron - 24 gün süren müzik festivalidir. 

Sommerfest Olympiapark 

EYLÜL / EKİM 

Isarinselfest - Festival süresince pek çok yiyecek 

içecek standı kurulur. Farklı sahne performans 

gösterileri gerçekleştirilir. 

Münih Bira Festivali (Oktoberfest) 

KASIM 

Winter Tollwood Festivali – 400 civarında 

farklı aktiviteyer alır. 

Nymphenburg Sarayı 

Fıskiyeler, havuzlar ve bahçesinde muhteşem 

yapıtlar olan ışıltılı saray aslında 

Residenz’da devlet işlerinden yorulan 

Wittelsbach ailesine mütevazı bir yazlık 

ev olarak planlanmıştı. Fakat gelen her 

yeni kral eve yeni tasarımlar eklediği için 

saray sürekli genişleyerek büyüdü. 

Saray binasının tavanında ve duvarlarında 

zarif 18. yüzyıl süslemeleri vardır. 

Ziyafet salonunun duvarlarını ise 

“Nymphaların Doğa Tanrıçası’na Saygılarını 

Sunuşu” freskleri süslemektedir. 

Shönheitengalerie, I. Ludwig’in Joseph 

Stieler’a yaptırdığı Münih’in en güzel 

kadınlarının portrelerinden oluşan “Güzel 

Kadınlar Galerisi”dir. Koleksiyonun 

en güzel parçalarından biri; belinde yılan 

derisi kemeri ve elinde kırbacı olan 

Ludwig’in sevgilisi Lola Montez’in tablosudur. 

Marstallmuseum; taç giyme törenleri, 

düğünler ve kraliyet eğlencelerinde kullanılan 

tüm eşyalardan oluşan koleksiyonun 

sergilendiği yerdir. Şaşaalı at arabalarından 

zarif porselen koleksiyonlarına 

kadar her şeyi görebilirsiniz. 

Bavaria Film Studios 

Alfred Hitchcock’un ilk filmini yaptığı 

stüdyolarda birçok ünlü yönetmen çalışmıştır. 

Her gün 11.30 ve 12.30’da heyecan 

verici dublör gösterileri yapılmaktadır. 

Hafta sonları ve tatil günleri ek olarak 

14.00’da bir gösteri daha olur. 

Schwabing 

Kentin en popüler mahallelerinden biri 

olan Schwabing, Odeonsplatz meydanının 

hemen kuzeyinde yer almaktadır. 

Ludwig Maximilian Üniversitesi’nin bu 

bölgede oluşu sebebiyle, öğrenci mahallesi 

görünümünde olan Schwabing'de; 

Adalbertstrasse, Schellingstrasse ve Turkenstrasse 

caddeleri boyunca güzel kitapçılar, 

antika dükkânları, popüler kafe 

ve publar bulabilirsiniz. 

Eski Belediye Sarayı binasının yerine 

yapılan oyuncak müzesi; Avrupa ve 

ABD'den toplanmış antika oyuncaklardan 

oluşan çok etkileyici bir koleksiyona 

sahiptir. Yalnızca çocukların değil 200 

yıllık oyuncaklarıyla yetişkinlerin de ilgisini 

çeken müzeyi görmelisiniz. 

Marienplatz (Meryem Ana Meydanı) 

Bu meydanda en dikkat çeken yapı 

Mariensäüle (Meryem Ana Sütunu)’dır. 

Bu sütun, I. Maximilian’ın kentin vebadan 

kurtuluşuna şükretmek amacıyla diktirdiği 

bir sütundur. Meryem Ana sütununun 

alt kısmında bulunan aslan, ejderha ve 

yılan figürleri; kahraman meleklerin alt 


ettiği veba, açlık ve savaşı simgelemektedir. 

Üst kısımda ise kenti koruduğuna inanılan 

ihtişamlı Meryem Ana vardır. 

Meydanda yer alan Fischbrunnen Anıtı 

altında bir havuz bulunur. Eskiden kasaplıkta 

çıraklıktan ustalığa geçenler, usta 

oluşlarını kutlamak için bu havuza atlarmış. 

Bugünlerde ise bu gelenek Oktoberfest 

katılımcıları ve fanatik futbol taraftarları 

tarafından sürdürülmektedir. 

Marienplatz’ın doğusunda bulunan Altes 

Rathaus, eski belediye sarayıdır. Bu 

Gotik yapı; zarif kubbeleri, renkli çan kulesi 

ve kumru rengi cephesiyle etkileyici 

güzelliğe sahiptir. II. Dünya Savaşı’nda 

bombalanmış olan belediye sarayı restore 

edilmiş ve eski hâline uygun olarak yeniden 

yapılmıştır. Yeni yapı işlevsellikten 

çok dekoratif estetiğe önem verilerek yapılmıştır. 

Özel olarak ışıklandırılmış Altes 

Rathaus, geceleri Marien Meydanı’nı aydınlatmaktadır. 

Bugün, Belediye Sarayı Binası olarak 

Neues Rathaus binası kullanılmaktadır. Bu 

binanın cephesinde krallar, prensler, dükler, 

prensesler, azizler ve halk kahramanlarının 

rölyef ve heykelleri bulunmaktadır. 

Binada bulunan kule, 80 m. yüksekliğindedir. 

Asansörle en üst kata çıktığınızda 

göreceğiniz panoramik manzara, sizi kente 

hayran bırakacaktır. 

Kuleden aynı zamanda Glockenspiel’i 

de görebilirsiniz. 43 çanı olan karinyonda 

iki figür grubu bulunur. Sabah 11’de sergilenen 

ilk grupta; 15. yy’da düzenlenen tören 

ve düğünde yapılan turnuva ve ikinci 

grupta 1517’de vebayı kovmak için yapılan 

fıçıcı dansı Schäfferkertanz sahnelenmektedir. 

Akşam saat 9’daki son grupta ise 

elinde feneriyle gezinen bir gece bekçisi, 

düdüğünü çalar ve bir melek Münihli küçük 

keşiş Münder Kindl’i kutsar. 

Meryem Ana Meydanı’nda görebileceğiniz 

diğer önemli yerler ise aşağıdaki şekildedir. 

MÜNİH 

Frauenkirche (Meryem Ana Kilisesi) 

Kubbeleriyle ünlü Frauenkirche Kilisesi 

şehrin simgesidir. Asıl ismi "Yüce Leydi'mizin 

Katedrali"dir. 15. yüzyılda yapılan 

yaklaşık 100 metre yükseklikteki kubbeler 

için güney kulede özel bir asansör bulunuyor. 

Münih’i en iyi ve en güzel şekilde 

sembolize eden kilisede iki kule üzerine 

kurulu altın uçlu kubbede şehrin silueti 

bulunmaktadır. 

Kilisenin bahçesinde bulunan Barış 

Meleği Heykeli (Friedensengel) 1871 yılında 

Alman-Fransız savaşından sonra yapılmıştır. 

Kilisenin içindeyse Bavyera Kralı 

Ludwig'in altın mezarı da dâhil olmak üzere 

onlarca hazine görülebilir.1483’te Friederich 

Pacher tarafından yapılan altar panolarında; 

İsa’nın vaftiz edilişini, İsa’nın 

Zeytin Dağı’na yürüyüşünü, tutuklanmasını, 

çarmıha gerilişini ve gömülmesini tasvir 

eden resimleri görebilirsiniz. 

Isator Kapısı 

II. Dünya Savaşı’nda tahribata uğrayan şehir 

kapısı özveriyle restore edilmiştir. 14. 

yüzyıldaki orijinal ölçülerinin korunarak 

bugüne ulaştırılan tek eser olan Isator Kapısı 

üzerinde tarihi olayların betimlendiği 

freskler vardır. 

Peterkirsche 

Münih’in en eski kilisesi olan Peterkirsche, 

bu meydanda bulunur. Kilise; rönesans 

çizgileriyle inşa edilmiş, kulelerdeki 

saatler asimetrik şekilde düzenlenmiştir. 

Saat kulesine çıkarak şehir meydanının 

muhteşem manzarasını izleyebilirsiniz. 

Kilisenin iç kısımlarında yüksek altar; 

Erasmus Grasser, Aziz Petrus ve kilisenin 

ileri gelen insanlarının altınla kaplanmış 

ahşap heykellerinden oluşmaktadır. 

Altarın yan kısımlarına ise Jan Polack’ın 

yapmış olduğu Aziz Petrus resimleri bulunmaktadır. 

Bu resimlerde Aziz Petrus; 

hastalara şifa dağıtırken, tahta çıkmış 

hâlde, denizde, hapishane ve çarmıhta olmak 

üzere tasvir edilmiştir. 

NE ZAMAN GİDİLİR? 

Münih'de yaz aylarında sıcaklıklar 

gündüz 21-23 derece civarındayken 

gece 11-13 derece civarındadır. Kışın ise 

sıcaklıklar -5 ile 2 derece arasındadır. Bu 

yüzden Münih'e seyahat etmek için en elverişli 

dönemler Mayıs - Ekim arasıdır. Aslında 

Münih'e gitmek için her mevsim uygundur. 

Çünkü yıl boyunca pek çok festival 

ve kültürel aktivite mevcuttur. 

NASIL GİDİLİR? 

THY, Lufthansa, Condor Flugdienst, 

Alitalia, Air-France havayollarının 

İstanbul Atatürk Havalimanı ve 

Sabiha Gökçen Havaalanı’ndan Münih 

Havaalanı’na giden uçuş seferleri mevcuttur. 

KENT MERKEZİNE ULAŞIM 

Münih Uluslararası Havalimanı 

şehrin en önemli ve şehre en yakın havalimanıdır. 

S-Bahn trenleri ile havaalanından 

şehir merkezine yolculuk yapabilirsiniz. 

S1 ve S8 kodlu trenlerle yapılan yolculuklarda 

şehre varış 40 dakika sürmektedir. 

Yolculuk 10 Euro olarak ücretlendirilmektedir. 

Daha küçük ve daha az uçuş yapılan 

Memningen Havalimanı şehre 110 km. 

uzaklıktadır. Bu havalimanından da şehir 

merkezine belli periyotlarla otobüsler 

kalkmaktadır. 

NE YENİR NE İÇİLİR? 

Ana yemekler genellikle etli yemeklerdir. 

Dana ve domuz eti 

ağırlıklı olmakla birlikte uygun mevsimlerde 

geyik, tavşan, keklik ve sülün gibi av etlerini 

de tadabilirsiniz. Geyik eti genellikle 

yumuşayıncaya kadar marine edilir, Frenk 

üzümleri ve kestane püresiyle servis edilir. 

Münih’te alabalık, yerel bir balık çeşididir 

ve taze alabalıklara blau denmektedir. 

Blau, haşlanarak pişirilir ve özel soslarla 

lezzeti arttırılır. Gideceğiniz restoranda ne 

sipariş ederseniz edin patatesten ya da 

ekmekten yapılmış knödel mutlaka yanında 

servis edilecektir. 

Blaukraut ise elma ve üzüm sirkesi ve 

beyaz sirkeyle pişirilen tatlı ekşi kırmızılahanadır. 

Lahana turşusu; beyaz şaraba 

eklenen ardıç meyvesi, kimyon tohumu ve 

karanfille hazırlanmaktadır. 

Bavyera’da kötü bira yoktur; iyi bira 

ve daha iyi bira vardır. Bunun sebebi Dük 

William tarafından 1516 yılında konulmuş 

olan saflık yasasıdır. Bu yasaya göre “bira 

yapımında; arpa, şerbetçiotu ve sudan 

başka bir malzeme kullanılmaz”. En eski 

yiyecek kanunlarından biri olan bu kanun 

hâlen geçerlidir. Münih’te bira genellikle 

1 litrelik bardaklarla servis edilir. Siyah ve 

hafif tatlı bira çeşitleri, bira tadının alınmasını 

sağlamak için özellikle soğuk olarak 

sunulmaz. Alkolsüz içecekleri tercih 

ediyorsanız, çeşitli meyve suları bulabilirsiniz. 

En iyileri kırmızı ya da siyah Frenk 

üzümü, elma, portakal ve üzüm suyu çeşitleridir. 

GECE HAYATI 

Münih’te gece hayatı şehrin iki 

noktasında toplanmıştır. Bu 

noktalar; Kunstpark Ost ve Maximilian 

Caddesi’dir. Maximilian Caddesi daha 

pahalı ve seçkin bir müşteri kitlesine hitap 

ederken, Kunstpark Ost daha çok 

öğrencilerin bulunduğu bir noktadır. Münih 

Beergarden ismi verilen kalabalık mekanlarıyla 

da ön plana çıkmaktadır. 

ALIŞVERİŞ 

Birbirinden şık kıyafetler bulabileceğiniz 

Münih, Almanya’nın moda 

başkentidir. Theatinerstrasse, Maximilianstrasse 

ve Leopold Strasse caddelerinde en 

iyi butik ve mağazaları bulabilirsiniz. Kaufingerstrasse 

ve Neuhauserstrasse orta bütçeli 

kesime hitap eden, mağaza zincirlerinin ve 

özgün butiklerin bulunduğu yaya yollarıdır. 

Alışverişten yorulduğunuzda dinlenebileceğiniz 

sayısız kafe, restoran ve bira bahçeleri 

bulunmaktadır. 

Bavyera’da üretilen Loden kumaşından 

ısmarlama kaban, ceket, ve takım elbise 

yaptırabilirsiniz. Bu su geçirmez kumaş, 

başlangıçta avcıların kullanımı için üretilmiş 

daha sonra tüm Münihlilerin beğenisini kazanmıştır. 

Almanya’da üretilen deri ve spor 

giysiler oldukça kalitelidir. 

Eski Rokoko tarzıyla üretilmekte olan zarif 

Nymphenburg porselenlerinden alabilirsiniz. 

Alman malı elektronik eşyalar, mutfak 

araç gereçleri hem çok iyi tasarlanmıştır hem 

de çok dayanıklıdır. 


57


GÖKÇEN GÖKYER 

www.gokcengokyer.blogspot.com.tr 

Yaşadığın yerin evinden ibaret olmadığını, kentin bütünü olduğunu 

veya olması gerektiğini ilk Hamburg’da keşfetmiştim. 

Kendini evinde hissetmen; oturduğun ev, yerleşik düzene girmiş 

olduğun yer anlamına gelmiyordu sadece. Kenti tüm özellikleri, 

coğrafyası, yapılaşması, insanları, alt yapısı, aktiviteleri ve 

network’ü ile sahiplenmeliydin öncelikle, o kenti evin olarak 

hissetmen için. 

Ankara’daki "içinden çıkmak istemediğin belirli bir sınır çizgisi" 

veya İzmir’de olduğu gibi "şu iki özellikle şehri kabullenebilirim" 

gerçeği gibi değildi o şehri evin olarak görmek. 

"O kenti evin olarak hissedebilmen için içermesi gerekenler" diye 

yeni bir yazı dizisi başlatıyorum bundan sonra.! 

Bunlardan ilki şehir festivalleri.! 

Her an her yerde karşınıza çıkabilecek, kentin her kamusal alanını 

değerlendirerek yaşatabilecek ve evde sıkıldığınız bir pazar 

günü “hadi çıkıp şehre karışalım” dediğiniz an mutlaka önünüze 

çıkabilecek şehir festivallerinden bahsediyorum. 

Belki limanda kurulmuş bir Astra-Fest, belki bana yeni bir müzik 

türü sevdiren elektro-müzik festivalleri, belki de kent-parkında 

önünüze çıkan muhteşem kadife sesin eşliğinde bir caz konseri… 

Bisikletinize –ki o da ulaşım amaçlı kent bisikletinin ta kendisiatladığınız 

gibi ulaşabileceğiniz, biranızı alıp içlerine karışabileceğiniz, 

yanında durmaktan çekinmeyeceğiniz etkinliklere alışık 

bir kitle ile hiçbir gününüzün çöpe atılmasına izin verilmeyeceğiniz 

bir festival kenti mesela. 

Her an kafanızı boşaltacak, dejenere olmuş ruhunuzu onararak 

deşarj edecek dinamizme sahip bir kent… 

Evin olarak hissetmene katkı sağlayacak, kalmaktan mutlu olacağın 

bir kent.. 

Her dinlediğimde -nedense- bana bu cümleleri hatırlatan bir şarkı 

ile bölümü tamamlıyorum. (Milky Chance - Stolen Dance) 

Sevgiler! 




59


Vikinglerin hikayeleri yüzlerce yıldır cazibesini 

koruyor. Amerikan yapımı dizisi ile tekrar 

popüler olduğu günlerde, şu soru gündemde: 

Acaba onları tamamen yanlış mı anladık? 

Vikinglerin yelkenlileri kıyıya yanaştığında 

günlerden 8 Haziran 793'tü. 

Lindisfarne'deki rahipler o sırada 

farkında değildi ama Vikinglerin 

İngiltere'ye 300 yıllık kanlı akınları 

işte o gün başlamıştı. Yorklu Alcuin 

o sırada "Britanya daha önce hiç bir zaman şu 

anda putperest bir ırkın elinden çektiklerimizin 

benzeri bir terörle karşılaşmadı" yazmıştı. O günlerin 

üzerinden 12 yüzyıldan fazla zaman 

geçer ve Vikingler hala hayallerimizi 

süslerken, British Museum 

geçtiğimiz sene dev bir Viking 

sergisi açtı. Sarışın, yapılı, 

boynuzlu miğferler giymiş, 

burunlarından soluyan 

saldırgan bu savaşçıların 

korumasız köylere girip 

yağmalayıp yıktıkları, 

öldürüp tecavüz ettikleri 

canlanıyor gözümüzün 

önünde. 

En azından yaygın algı 

böyle. Ama uzun zamandır 

egemen olan algıların gerçekleri 

yansıtmadığını artık biliyoruz. Mesela 

miğferlerden başlayalım, hani o İskandinav 

futbol taraftarlarının giydiklerine benzer boynuzlu 

miğferler. Vikingler, hiç bir zaman böyle 

miğferler giymedi. Bu miğfer modeli ilk olarak 19. 

yüzyılda Wagner'in Norveç sagalarını konu alan 

ünlü operası Die Valküre'nin 1876 tarihli Beyrut 

Festivali performansı için tasarlandı. İngiltere'deki 

York kentine kurulan Jorvik Merkezi'nden 

uzman Emma Boast "Aslında boynutlu miğfer 

tarihsel bir şey ama Vikinglere ait bir şey değil" 

diyor. British Museum'da Demir Çağı'ndan 

kalma boynuzlu bir miğfer sergileniyor örneğin. 

Thames nehrinde bulunmuş. Milattan önce 150 

ile 50 yılları arasından kalma olduğu saptanmış. 

Vikingler boynuzları iki şekilde kullanıyordu: İçki 

içmek ve öttürerek haberleşmekte. O nedenle 

Viking broşları ve iğnelerinde de boynuz motifi 

kullanılıyor ama miğferlerinde kullanmıyorlardı. 

Zaten miğferin mümkün olduğunca hafif olması 

önemliydi. Yanlış anlamalar boynuzlu 

miğferlerle bitmiyor. Daily Telegraph 

gazetesinden bir yazar British 

Museum'daki Viking sergisinin 

Vikinglerle ilgili "putları 

kırdığını" söylüyor. "Kısık 

gözlü, sert yüzlü, yağmacı 

ve tecavüzcü Vikingler 

imajıyla büyüyen biri 

korkarım ki bu sergiyi 

gezdiğinde, bu barbarların 

aslında vejetaryen 

olduklarını, o zamanın en 

önde gelen üniversitelerinden 

bazılarını onların kurduğunu 

ve asla boynuzlu miğfer 

giymediklerini öğrenecek." 

York Üniversitesi Eski Norveç dili öğretim 

üyesi Matthew Townend "Vikingler sevimli bir 

halk mıydı yoksa vahşi zorbalar mıydı tartışması 

uzun süredir devam ediyor" diye hatırlatıyor. Klasik 

Viking imajı 1958 yapımı Vikingler adlı Hollywood 

filmi ile oluşmuştur diyebiliriz. Başrollerde 

Kirk Douglas, Janet Leigh ve Tony Curtis'in 

oynadığı bu film kanlı bir yağma, kundaklama 

ve tecavüz sahnesiyle başlar. Neyse ki boynuzlu 

miğfer kullanılmaz. 




61


1960'lar ve 70'lerde Vikinglerin, bütün faaliyeti öldürmek, yağmalamak 

ve tecavüz etmek olan barbarlar şeklinde resmedilişi 

sorgulanmaya başlanır. Tarihçiler İngiltere'ye yönelik Viking akınlarının 

çoğunun, bu akınların "mağduru" pozisyonundaki rahipler 

tarafından yazıldığına, dolayısıyla tarafsız olamayacağına işaret 

ederler. Sonra, İskandinav sagaları yani olayları aslında oldukları 

tarihten yüzlerce yıl sonra yazıya dökmüş olan destanların yerini 

yavaş yavaş çok daha güvenilir veriler sunan arkeoloji almaya 

başlar. 

Bu konuda en kritik dönüm noktasının 1970'lerin 

sonlarına doğru yaşandığını söyleyebiliriz. 

İngiltere'nin kuzeyindeki York kentinde bir 

alışveriş merkezi için temel kazılırken toprağın 

altından bozulmamış durumda çok 

sayıda Viking evi, giysileri, takıları ve 

miğferleri çıkar. İşte York'daki Jorvik 

Merkezi bu kazıdan sonra kurulur. 

Bulgular Vikinglerin yerleşik hayatları 

da olan aile bağları güçlü insanlar 

olduğunu ortaya koymuştur. 

Bu bulguları inceleyen arkeologlar 

Vikinglerin başarılı tüccarlar ve 

yer yer iyi şairler olduklarını, deri 

ayakkabılar giydiklerini ve saçlarını 

taradıklarını da söyleyebiliyor. 

Fakat vahşi Vikinglerden sevimli 

Vikinglere geçiş kimilerine göre fazla ileri 

gitti. Cambridge Üniversitesi'nin Anglo Sakson 

tarihi bölümünden Profesör Simon Keynes, 

çalıp çırpma, yıkma yakma hikayelerinin çoğunun 

doğru olduğunu söylüyor. Vikinglerin özellikle kiliseleri 

yağmaladıkları, bastıkları yerlerdeki insanların hayvanları paraları, 

ve yiyeceklerini aldıkları biliniyor Keynes'e göre. Kadınları da 

birlikte götürüyor olabileceklerini söylüyor. 

O dönemde herkesin vahşice davrandığı tezlerine karşı Profesör 

Simon Keynes "Arkalarında yanıp yıkılmış yerler bırakıyorlardı. 

Bu kendilerine hiç bir şey yapmamış insanlara yönelen bir 

saldırganlıktı. Diğer silahlı güçlerden farklı olarak denizden ve 

nehirlerden gelebildikleri için köyleri hazırlıksız yakalıyabiliyorlar 

ve yerle bir ediyorlardı" diyor. 

Vikinglerin bir başka bilinen özelliği ise aynı eve defalarca 

giren hırsız gibi köylere evlere tekrar tekrar geri dönmeleri ve 

yağmaları. 

En acımasız Vikinglerden biri Kemiksiz İvar, sagalarda hikaye edilenler 

doğruysa East Anglia Kralı Edmund'u bir ağaca bağlatmış 

ve başı parçalanana kadar okçularına hedef ettirmişti. İvar, rakibi 

Viking lider Kral Ella'yı ise York'da sırtından doğru kaburgalarını 

kırdırıp yanlara açtırıp ciğerlerini dışarı çıkarmak suretiyle 

öldürtmüştü. Fakat tabi sagalarda anlatılanların 

gerçekten o şekilde cereyan edip etmediği 

çok tartışmalı. 

Buna karşılık, dönemin Anglo Saksonlarının 

da 20. yüzyılın Cenevre konvansiyonuna 

uygun davranan melekler 

olmadığına dikkat çekenler de var. 

Örneğin 2010 yılında yapılan kazılarda 

Weymouth'da bulunan 50 cesedin 

Anglo Saksonlar tarafından öldürülen 

Viking esirler olduğu düşünülüyor. 

Bir yandan da İngiltere açısından 

bakıldığında Vikinglerin hem yağmacı 

bir saldırgan güç ama hem de bir güçmen 

toplum olduğu artık kabul ediliyor. 

300 yıllık Viking tarihi içinde çok sayıda 

Viking Britanya topraklarına yerleşmiş, bir 

çoğu Hristiyanlığı kabul etmiş. Evlilik yoluyla 

İngiltere kralı olan ve ülkeyi 25 yıl yöneten Viking 

soylu bir Kral Knut var. 

York Üniversitesi Eski Norveç dili öğretim üyesi Matthew 

Townend, tarihin sadece saldırganlar ve mağdurlar boyutu değil, 

bu toplumların birbirleriyle nasıl ilişkiler kurduğu ve birbirini nasıl 

etkilediği boyutuyla ele alınması gerektiğini söylüyor. 

Kuşkusuz Vikingler hakkındaki klasik görüşler ve yeni tezler arasındaki 

tartışma yeni bilgilerle hep daha detaya inerek sürdürülecek. 

Ama Vikinglerin hikayesi şiddetiyle, sömürgeciliğiyle, ticareti 

ve aile yaşamıyla bir bütün aslında, boynuzlu ya da boynuzsuz... 


İlk Viking akınlarında yalnızca vur-kaç 

taktiği uygulanmıştı. İç bölgelere yönelik 

daha büyük akınlar için ise, bir kampı üst 

olarak kullanmak gerekiyordu, bunun için 

çoğunlukla nehir ağzındaki bir ada seçilirdi. 

Örneğin, İngiltere’nin doğu sahilinde 

yer alan Blackwater Nehri’ndeki Northey 

Adası, 991 yılının Ağustos ayında iç bölgelere 

düzenlenecek akınlar için üs olarak 

kullanılmıştı. Kamp, kazıklardan bir duvar 

ve hendekle çevrilir ve buraya az sayıda 

muhafız bırakılırdı; ardından Vikingler, 

nehir yoluyla ya da, nehir bulunmuyorsa, 

beraberlerinde getirdikleri veya bölge 

halkından çaldıkları atlarla iç bölgelere 

yönelirlerdi. Hedeflerine ulaştıkları zaman, 

yağmalamak için attan iner ve ancak 

gerekirse savaşırlardı. Bu akınlar yazın 

düzenlenirdi, kış gelmeden tekrar evlerine 

dönerlerdi. Fakat zaman içerisinde 

Vikinglerin kendilerine güvenleri arttıkça, 

kışı da tahkimli kamplarında geçirmeye 

başladılar. Danimarka Vikingleri, 866-886 

ve 892-896 yılları arasında İngiltere’ye 

büyük seferler düzenlediklerinde, bunu 

nehir yoluyla değil, atlarla yaptılar; böylece, 

kamplar kurdular ve halihazırdaki 

Roma yollarını kullanarak tüm ülkeye 

yayıldılar. Onlara karşı savunma sistemi 

nehir ve deniz çevresine kurulduğundan 

-çünkü bu yolları kullanmaları bekleniyordu-, 

Roma yollarını kullanmaları elde 

ettikleri başarılarda kritik bir rol oynadı 

ve bu sayede geniş toprak parçalarını ele 

geçirdiler. 

Fakat toprak ele geçirmek için düzenlenen 

büyük Viking akınları, farklı taktiklerin 

kullanımını zorunlu kılıyordu. Örneğin, 

meydan savaşları ok atışlarıyla başlar, 

bunu mızrakların fırlatılması takip eder 

ve nihayetinde Vikingler, skeggox denilen 

uzun baltalar ya da kılıçlarla yakın 

savaşa girerlerdi. Zincir zırh, deri ya da 

demir miğfer (boynuzsuz) giyer, uzun 

üçgen şeklinde tahta kalkanlar taşırlardı. 

Yakın savaşa girdiklerinde uyguladıkları 

taktik, safları birbirine yaklaştırıp kalkanlarını 

bir arada tutarak bir kalkan duvarı, 

yani “savaş çalısı” oluşturmaktı; bunun 

ardından, kendilerine benzer durumdaki 

düşman saflarını mızrak, kılıç ve balta 

kullanarak yarmaya çalışırlardı. Düşman 

safları bir kez yarıldı mı, yok edilmeleri 

fazla zor olmazdı. Kimi zaman, Vikinglerin 

ön saflarında “berserk” adı verilen gözü 

dönmüş savaşçılar bulunurdu; “bare 

sark,” zırh giymeyen demektir. Bir Viking 

destanı, Odin’in berserklerini şöyle tasvir 

ediyordu: “Zırh giymeyi reddeder ve 

kudurmuş köpek ya da kurt gibi savaşıp, 

kendi kalkanlarının kenarlarını ısırırlar. 

Ayı ya da boğa kuvvetindedirler. Düşmanlarına 

saldırdıklarında, ne demir ne de 

ateş onları ürkütür.” 

Vikinglerin asıl gücü, düşmanlarına 

yaydıkları korkudan kaynaklanıyordu, 

çünkü böylece korku ve tehdit altındakiler, 

savaşmaktansa haraç ödemeyi tercih 

ederdi. İngilizler, 992-1012 yılları arasında 

kendilerini koruyabilmek için binlerce 

poundluk Danegeld gümüşü ödediler; 

öyle ki, ödenen bu haraç, vergi sisteminin 

bir parçası haline geldi. Benzer şekilde, 

Fransa da, 845-926 yılları arasında 

vergi olarak toplanan paralarla, binlerce 

poundluk gümüş haraç ödemek zorunda 

kalmıştı. Aksi durumda, yani savaşmayı 

seçmeleri durumunda, Vikinglerin karşısına 

çıkan ordu, daha savaş başlamadan 

psikolojik olarak yenilmiş olurdu. Viking 

vahşetine dair hikâyeler de gün geçtikçe 

artmaktaydı; örneğin, kurbanların göğüs 

kafeslerinin açıldığı ve kartal şekli vermek 

için akciğerlerinin dışarı çıkarıldığı kankartal 

kurban töreni… Böyle bir törenin 


düzenlendiği şüphelidir, ama bu tür 

hikâyeler, insanların Vikinglerin acımasızlığına 

dair kanaatlerini daha da artırıyor 

ve bu da, orduları gerçekten çok küçük 

olan Vikinglerin (çoğunlukla 2.000 kişi ya 

da daha az) fazlasıyla işine geliyordu. 

Franklar ve İngilizler, bu vahşi saldırganlara 

karşı kendilerini nasıl savunmuşlardı? 

Savunma metotları içerisinde en bilineni 

haraç ödemekti. Öte yandan, şehirler, 

surlarını yeniden inşa etti ve milis kuvvetleri 

oluşturma yön-temleri geliştirildi. 

Vikinglerin iç bölgelere erişmesini engellemek 

için, nehir ağızlarına ve köprülerin 

yakınlarına kaleler inşa edildi. Saldırıya 

açık önemli kıyı bölgeleri de, kaleler 

inşa edilerek savunulmaya çalışıldı. 

İngiltere’de Kral Wessexli Alfred, donanma 

inşa ederek Vikingleri denizde durdurmayı 

denedi. Alfred, gemiler ne kadar 

büyükse, o kadar iyidir düşüncesindeydi; 

bu nedenle, 60 ya da daha fazla kürekli, 

geniş güverteli gemiler inşa ettirdi. Fakat 

bu gemilerin idaresi oldukça güçtü ve nihayetinde 

bu gemiler de yenilgiye uğradı. 

Danimarkalılara karadan da birkaç saldırı 

düzenleyen ve düşük seviyeli bir gerilla 

savaşı uygulayan Alfred, bunda da başarılı 

olamadı ve sonunda haraç ödemek zorunda 

kaldı. Nihayetinde, Doğu ve Kuzey 

İngiltere’de, önce savaşçı-göçmenlerden, 

ardından sadece göçmenlerden oluşan iki 

göç dalgasıyla birlikte, yeni bir Anglo-İskandinav 

toplumu oluştu. York’ta (Viking 

Yorvik) yapılan son kazılarda elde edilen 

bulgular, Vikinglerin ticaret, deri işleme, 

ahşap işleme ve mücevher yapımıyla 

da ciddi ölçüde uğraştığını gösterse de, 

bu Vikinglerin asıl amacı tarım yapacak 

toprak bulabilmekti. Vikinglerin en büyük 

fetihleri Avrupa’da ve Slavlar arasında 

gerçekleşmiş olsa da, bu fetihlerin etkileri 

zaman içerisinde çözüldü ve Vikinglerin 

yerel halklarla kaynaşması, yeni toplumların 

temelini attı. 


63

CAPITAL BRAVE | "SPOR" 



Kışın yapılacak sporlar, kimimiz için hayatımızın olmazsa olmazı, kimimiz için büyük 

işkence, kimimiz içinse bir kenarda arada bir yapılan iyi bir aktivite. Bu sporlardan 

en yaygın ve popüler kış sporu olan kayak, en basit amatör kayıştan, helikopterden 

atlayıp el değmemiş ormanların el değmemiş karlarının üzerinde zirveden yamaca 

doğru kayılarak inilme esasına dayalı olarak yapılıyor. Unutulmamalı ki, birçok sportif 

faaliyet aynı zamanda bir gezi ve keşif fırsatı. Ayrıca karda ve karla yapılan kısmı da 

çok eğlenceli ve genelde şehirden uzaklaştırıcı birer kaçamak. 


65


Beyaz karlar ve nefis dağ havasıyla tam anlamıyla bütünleşmemizi sağlayan bir spordur kayak... Her türlü tabiat 

güzelliğiyle herkesi kendine hayran bırakan Türkiye'de, kış sporları da tatilcilerin yoğun ilgisiyle karşılaşmaya 

başladı. Karla iç içe yaşamayı sevenler, şehir gürültüsünden uzaklaşmak isteyenler, tatili hem spor hem de eğlenceyle 

değerlendirmeyi düşünenlerin ilk tercihi dağların dorukları oluyor. İki mevsimi birden yaşayan Antalya'dan 

en güzel toz karın bulunduğu Sarıkamış'a, eğlence merkezi halini de alan Uludağ'dan kış mevsiminin vazgeçilmezi 

halini alan Palandöken ve Kartalkaya'ya kadar birçok kayak merkezi kış mevsiminde tatilcilerle şenleniyor 

Tarihçe: Kayağın ilk çıkış şekli, insanların karda batmamak için 

çeşitli ağaçlardan çeşitli şekilde parçalar yapması olarak düşünülünür. 

Tarihçesi 5000 yıl öncesine ait ilk kayaklar, dişbudak, 

betula ve çam ağaçlarından yapılmış olup, bunların kayganlığını 

artırmak için çam ağacından yapılanların tabanları katranla, betuladan 

yapılan kayaklarda deriyle kaplanmıştır. Kayağın ilk ortaya 

çıktığı ve kullanıldığı bölgeler; Sibirya, Moğolistan ve Altaylar'dır. 

Daha sonra kullanım bölgeleri, Kuzey Amerika, Balkanlar, Anadolu 

ve Kuzeybatı yönünde İskandinavya ile İzlanda'ya doğru yayılmıştır. 

1921 yılında İsveç'te bulunan çam ağacından yapılmış ilkel 

kayağın (Hoting Ski) 4500 yaşında olduğu saptanmıştır. İlk defa 

bir ulaşım aracı olarak Norveç, İsveç, Finlandiya ve bazı Doğu 

Avrupa ülkelerinde kullanılan kayak, 15. yy.dan itibaren İsveç, 

Norveç, Polonya, ve Rusya tarafından askeri amaçlarla kullanılmaya 

başlanmıştır. Zaman içinde gelişerek bir spor aracı olarak 

benimsenmesi sonucunda, 1866'da Cristina'da ilk kez kayak 

yarışmaları düzenlenmiş, bu karşılaşmaya gösterilen büyük ilgi 

üzerine, 1879'da Oslo'da daha büyük bir organizasyon gerçekleştirilerek 

kayakla atlama yarışmaları yapılmıştır. 1880'li yıllarda 

Norveç'li Fridtjof Nansen'in 6 kişilik ekibiyle Grönland'ın kuzey 

ucunu kayakla geçip, daha sonra "Grönland'da Kayakla Gezi" 

kitabını yayımlaması, kayağa gösterilen ilginin daha da artmasına 

neden oldu. 1896 da Mathias Zdarsky, Alp disiplininin temellerini 

oluşturan yeni teknikler bularak kayakta büyük bir devrim 

gerçekleştirmiştir. Dünyadaki ilk kayak kulübü 1877'de, Fridtjof 

Nansen'in girişimleriyle Norveç'te "Ski Club de Cristina" adıyla 

kurulmuş, bunu 1890'da Almanya, 1894'te Avusturya, 1901'de 

Fransa ve 1903'te İngiltere'de kurulan kayak kulüpleri izlemiştir. 

1924'te merkezi Bern'de olan Uluslararası Kayak Federasyonu (Federation 

International de Ski) FIS'in kurulmasıyla birlikte kayak, 

aynı yıl kış olimpiyatları programına dahil edilmiştir. FIS'in ilk kez 

1925'te düzenlediği "Kuzey Disiplini" ile 1931'de düzenlediği "Alp 

Disiplini" yarışları günümüzde her iki yılda bir, ayrı yerlerde ve 

birbirinden bağımsız olarak yapılmaktadır. 

Türkiye ve kayak tarihi 

Kayıtlara göre eski Türklerde “Çana” olarak bilinen kayak M.Ö. 

4000 yıllarında Baykal Gölü çevresinde, karda yürüme aracı 

olarak kullanılmıştır. Göçlerle İskandinav ülkelerine ulaşan 

kayak, Avrupa’da 18. yüzyıldan sonra yaygınlaşmaya başlamıştır. 

Yurdumuzda ilk kez 1914 yılında, Haliç’te bir marangoz atölyesinde 

yapılan çok sayıda kayak hayvan sırtında Erzurum’a taşınmış 

ve Kafkas cephesinde kayakçı er yetiştirmek üzere Erzurum’da 

açılan kurslarda 30 kayakçı yetiştirilmiştir. 1 Ocak 1933 yılında 

Galatasaray Lisesi'nden bir grup öğretmen ilk kez Uludağ’da kayak 

yaparak bu sporun Türkiye’de öncülüğünü yapmışlardır. 

1933-1934 yılları arasında Bursa, Ankara ve Erzurum Halkevleri ile 

Muhafız Alayı kayak sporu ile özellikle ilgilenmişlerdir. 1934 yılından 

sonra karlı bölgelerdeki Halkevleri aracılığıyla kayak sporu 

yurt düzeyinde yayılmaya başlamıştır. 1939 yılında Dağcılık ve Kış 

Sporları Federasyonu kurulmuştur. Türkiye Kayak Federasyonu ise 

aslında 1935 yılında kayak federasyonu olarak değil de, “Dağcılık 

ve Binicilik Federasyonu” olarak kurulmuştur. Bu 1935'ten 1938 

senesine kadar birlikte yürümüştür. Yalnız 1936 senesinde Kış 

Olimpiyatları yapılacağı sebebiyle, Olimpiyatlar'ın iki ay öncesinden 

Federasyonun adı "Dağcılık ve Kış Sporları" olarak değiştirilip 

Kış Olimpiyatları'na katılım sağlanmıştır. Türkiye'de uluslar arası 

kurallara uygun ilk kayak yarışması 1944'te Asım Kurt'un çabalarıyla 

gerçekleştirilmiştir. Türk kayakçıları 1948 Saint Moritz, 

1952 Oslo, 1956 Cortina d'Ampezzo, 1960 Squaw Valley, 1964 

Inssbruck Olimpiyatları'na katılmalarına rağmen başarılı olamamışlardır. 

1968 Balkan Kayak Şampiyonası'nda Burhan Alankuş 

8. liği elde ederek, o güne kadar uluslar arası alanda alınmış olan 

derecelerin en iyisini yapmıştır. 1970 yılında Uludağ'da yapılan 

Balkan Şampiyonası'nda, Kuzey Disiplini Gençler Kategorisi'nde 

Sarıkamış Bölgesi'nden Rıdvan Özbek, Balkan Şampiyonu oldu. 

1975 yılında yapılan Balkan Kayak Şampiyonası'nda ise Genç ve 

Büyük Erkekler Kategorilerinde takımlarımız Balkan 3.sü oldular. 

1981 Balkan şampiyonası'nda Türk Takımı (Gençler) 4x10 km 

bayrak yarışında bronz madalya kazandı. Ülkemizde kayağın 

gelişebilmesi için Kayak Federasyonu tarafından her yıl kayak 

antrenörlüğü ve öğretmenliği kursları, minikler için kayak kampları 

açılmaktadır. Ülkemizde kayak sporunun geliştirilebilmesi için 

kayak yapılan illerde her yıl sömestr tatillerinde Gençlik ve Spor 

İl Müdürlükleri tarafından 7-15 yaş gruplarını kapsayan kayak 

kursları düzenlenmektedir. Ayrıca Türkiye'nin gösteri amaçlı en 

büyük kış sporları organizasyonu "Karadam Kayak Yarışları" 1983 

yılından beri Uludağ'da yapılmaktadır. 



Kayak Aksesuarları 

Kayak yaparken rahat ve güvenli hareket edebilmeniz için uygun 

olan aksesuarları tercih etmeniz gerekiyor. Poliüretan ya da sentetik 

kumaştan yapılmış özel eldivenler soğuğa karşı ellerinizi korurken, 

hareketini kısıtlamayacak şapka ise başınızı ve kulaklarınızı 

rüzgardan ve soğuktan koruyabilirsiniz. Yine gözlerinizi soğuktan 

ve güneşten koruyacak gözlüğün metal olmasına ve yanlardan 

rüzgar almamasına özen göstermeniz gerekiyor. Kayak sırasında 

vücudunuzun hareketini engellemeyecek ama yanı zamanda 

vücut ısısını koruyacak kıyafetler seçmeniz tavsiye ediliyor. Bunun 

için özel olarak üretilen kayak tulumları, pantolonlar, montlar ve 

polarlar, vücudunuzu soğuğa karşı koruyan kıyafetler arasında yer 

alıyor. 

Kaymanın zevkiyle fark etmeseniz de eksi derecelerdeki hava, 

zamanla el ve ayaklarınızın üşümesine neden olabilir. Bunun için 

alınacak iyi önlemlerden biriyse, kayak merkezindeki kafelerden 

birinde verilecek sıcak bir moladır. Sıcacık bir sütlü kahve ya da 

çay içinizin ısınmasını sağlayacak. Beyaz karların üstünde sizleri 

bekleyen diğer bir tehlikeliyse, güneş ve rüzgar yanığıdır. Karlardan 

yansıyan kış güneşi, en az yaz mevsimindeki kadar yakıcı 

olduğundan, cildinizi güneş, rüzgar ve soğuğun etkisinden korunmak 

için mutlaka özel güneş kremlerini ve dudak koruyucuları 

kullanmanız gerekir. 

Kayaklar 

Bu sporun en temel malzemeleri olan kayaklar, sporcunun 

boyuna, kilosuna ve ulandıkları kategorilerine göre 

değişiklik göstermelerine rağmen bütün kayaklarda ön 

taraf geniş ve ucu yukarı kıvrık, arka taraf dar ve dikdörtgen 

şeklindedir. Kayak uçlarının kavisleri, kayağın 

esnekliği ve bükülmeye karşı koyma düzeyi dönüş 

performansını belirleyen en önemli özelliktir. Kayak 

alanında yaşanan gelişmelere paralel olarak kayak 

uçların da yeni biçimler denenmektedir. Toz karda rahat 

kayak yapılmasını sağlayan geniş kayakların ardından, 

parabolik kesimleri sayesinde dönüşlerin daha kolay ve 

daha aza çaba harcanarak yapılmasına imkan tanıyan 

kayaklar üretilmiştir. 

Ayakkabılar 

Alp Disiplini'nde kullanılan ayakkabılar sert 

plastikten yapılmış olup diz altına kadar 

uzanırlar. Ayak bileklerini sabit tutabilmeleri 

amacıyla, ayakkabıların içleri süngersi dokularla 

kaplanır. 

Kuzey Disiplini ayakkabıları ise deri ve plastik 

karışımı hafif malzemelerden yapılıp, uzunluk- 

ları ayak bileklerine kadardır. Bu ayakkabı, spor ayakkabısı görünümünde 

olup uç kısmında bağlamalara takılacak çıkıntılar vardır. 

Fiksasyon (Bağlama) 

Ayakkabıların kayak üzerinde sabit 

durmasını sağlamak için Alp Disiplini'nde kayağa ayakkabının 

hem ön hem arka kısmından, Kuzey Disiplini'nde ise ayakkabının 

yalnız ön tarafından vidalanmak suretiyle monte edilir. Fiksasyonlar 

belli ölçülere bağlı kalınarak metal ve sert plastik gibi maddelerden 

üretilirler. Alp Disiplini'nde kullanılan bağlamaların arka 

kısmında stoperler (durdurucular) bulunur. 

Batonlar (Kayak sopaları) 

Alp Disiplini'nde kayarken denge sağlama ve dönüşlerin 

ritmik olması amacıyla; Kuzey Disiplininde ise düzlüklerde 

hız kazanmak, tepelere tırmanırken rahat ve hızlı 

çıkmak için kullanılan malzemelerdir. Batonlar hafif metallerden 

yapılır ve uzunlukları kullanan kişinin boyuna 

göre değişir. Düşme anında sporcunun elinden kaybolmaması 

için üst taraflarında bileğe takılan bir kayış 

bulunur. Alt tarafları sivri olur. Batonların kara batmaması 

için alt ucundan 5 cm yukarıda "simit" adı verilen 

çember biçiminde sert plastikten bir tabla bulunur. 

Vaks 

Kuzey Disiplini yarışmalarında, yokuş aşağı ve düz zeminde hızlı 

kaymak, yokuş yukarı tırmanırken geri kaymamak, Alp Disiplininde 

ise kayağın kar tutmasını önlemek ve hızını arttırmak için kayakların 

altına sürülen bal mumu ve parafin karışımı maddelerdir. 

Kayaklar genel olarak, ince tahta, plastik köpük, fiberglas ve metal 

tabakaların bir çeşit sandviç şeklinde bir araya getirilmelerinden 

sonra etraflarının kayağa esneklik verecek özel bir maddeyle kaplanmasıyla 

yapılmaktadır. 

Alp Disiplini kayaklarında, ön taraf 6-8 cm eninde olup, uzunlukları 

kullanan kişinin fiziksel özelliklerine göre değişir. Kayma sırasında, 

kar üzerindeki çukur ve tümseklere gelindiğinde kırılmaması 

için esnek maddelerden yapılırlar. 

Kuzey Disiplini kayakları ise daha ince ve uzun özelliklere sahip 

olup, sadece ön kısımlarında bağlama bulunur. 

Giysiler 

Kayakçılar vücudu saracak, sıcak tutacak ve su geçirmeyecek cinsten 

hafif giysiler kullanır. Eldiven ve bere giyer, gözlerin kardan, 

rüzgardan ve güneşin zararlı ışınlarından korunabilmesi amacıyla 

gözlük takarlar. 

Yüksek hızlarda dönüşler yapmaya başladıkça, daha uzun kayaklar 

kullanmak isteyebilirsiniz. Uzun bir kayak daha fazla denge sağlar 

ve kenarları daha iyi kavrar. Yüksek hızlarda kaymak için en ideal 

kayak dev bir slalom kayağıdır. Ancak şekilli kayak teknolojisinin 

ortaya çıkması ile birlikte genel kayak boylarında kısalma olmuştur. 

Örneğin, daha önceleri kayaklar boyunuzdan yaklaşık 30- 40 

cm daha uzun seçilirken, yeni teknoloji ile birlikte boyunuzdan sadece 

10- 15 cm uzun olan kayaklar kullanılmaktadır. Kısmen daha 

yavaş hızlarda kaymak ve dönüşlere kolayca alışmak için, kendi 

boyunuz ile aynı ölçüde şekilli bir kayak deneyin. 

Dönüşlerde esnek bir dönüş yapabilmek için, kayağı da döndürebilmeniz 

gerekmektedir. Bunun için kayaklarınız sizin ağırlığınıza 

ve fiziksel yeteneklerinize göre çok sert olmamalıdır. Eğer mümkünse 

kayağınızı test ederek almalısınız. Kayağınızın kontrolünüzde 

olduğunu hissetmek için, eğimdeki pozisyonunuz, hareket 

ettiğiniz yön ve hızınızın da kontrolünüzde olması gerekir. Bunu 

sağlamak için dönmeyi öğrenmeniz gerekir. Dönüşlerinizi birbirine 

bağlayarak (yani ard arda dönüş yaparak) kaymayı son derece 

keyifli yapan, kontrollü hız ve ritm hissidir. 


67


Ebru OĞUŞ - Ceyda TEZEL 

ceydatezel@optimalkocluk.com.tr 

ebruogus@optimalkocluk.com.tr 

Nöro Linguistik Programlama (NLP), diğer bir deyişle Sinir Dili 

Programlaması, kişisel gelişim ve iş hayatında başarı elde 

etmek için kullanılan bir teknikler bütünüdür. İnsanların davranış 

biçimlerini anlamak ve değiştirmek için geliştirilmiş bir 

yöntembilim olarak da ifade edilebilir. 1970’li yıllarda Amerikalı 

dil bilimcisi John Grinder ile matematik ve Gestalt terapisi 

kökenli Richard Bandler tarafından geliştirilmiş olan sistem 

günümüzde evrensel bir uygulama olarak yaygın bir şekilde 

kullanılmaktadır. Bandler ve Grinder NLP’yi geliştirirken aralarında 

Milton Erickson, Virginia Satir, Fritz Pearls gibi bir çok 

kişiden de etkilenmiş, onların çalışmalarını baz almışlardır. 

Her ikisi de halen NLP eğitimleri vermeye devam eden Bandler 

ve Grinder’ın bu alanda yazdıkları çok değerli kitapları da 

mevcuttur. 

NLP, insanların ürettikleri sonuçları oluştururken düşüncelerini, 

duygularını, kullandıkları dili ve davranışlarını ne şekilde 

düzenlediklerini anlamaya yönelik bir uygulamadır. En temel 

tekniği olan modelleme; her hangi bir alanda büyük başarılar 

kazanmış kişinin dil kalıplarını ve davranış biçimlerini ayrıştırma 

ve kopyalama işlemini esas alır ve bu şekilde benzer başarıyı 

elde etmek isteyen insanların kullanabileceği bir model 

oluşturulur. 

NLP’nin temel unsurunu oluşturan durum şu şekilde açıklanabilir; 

içerisinde yaşadığımız dünyadan gelen ve beş duyumuz 

yoluyla elde ettiğimiz bilgileri kendi filtreleme ve algılama 

yollarımızın bir ürünü olacak şekilde kullanarak, dünyaya ilişkin 

eşsiz içsel zihinsel haritalar oluştururuz. Yani her bir birey 

dünyayı, kendine has olan bu içsel zihinsel haritalar üzerinden 

okur. NLP de bireylerin kendi zihinsel haritalarını değiştirmek 

suretiyle yaşamda yeni deneyimler kazanmalarına yardımcı 

olan güçlü bir değişim teknolojisi ortaya koymaktadır. 

Peki; beraberinde kişisel gelişim ve değişimi de getiren bu 

NLP nerededir, nasıl ulaşılır? Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde 

de NLP uygulayıcılığına yönelik oldukça başarılı eğitimler 

mevcuttur. Eğer NLP danışmanı olmak istiyorsanız bir 

sertifika programına katılmanız gerekiyor. Ya da bu yöntemleri 

kendi duygu durumunuzun yönetimi için, kendi yaşamınızda 

ihtiyaç duyduğunuz değişimleri hayata geçirmek veya alanınızda 

daha etkin olmayı başarmak için öğrenmek isteyebilirsiniz. 

Bu durumda, bazı atölye çalışmalarına katılabilir ya da 

yolculuğunuza size önermek istediğim bir uygulama kitabını 

alarak da başlayabilirsiniz. NLP üzerinde yazılmış çok sayıda 

başarılı kitap mevcut, bunlardan biri olan “21 Günde NLP”, 

21 gün boyunca kendi durumunuza uygulayabileceğiniz NLP 

tekniklerini örnek ve alıştırmalarla sunan bir kitap ve özellikle 

yeni başlayanlar için oldukça güçlü bir rehber olarak çıkıyor 

karşımıza. 

NLP yazarı, uygulayıcısı ve eğitmeni olan Robert Dilts’in dediği 

gibi “NLP, işe yarayan bir şeydir.” Siz de denemek istemez 

misiniz? 

Ebru Oğuş 

Profesyonel Koç, NLP Danışmanı 

Koçluk ve NLP Eğitmeni 




69

CAPITAL BRAVE | "SEVGİLİLER GÜNÜ" 




71


Kaç yıldır dövme yapıyorsunuz ve nasıl başladınız dövme 

yapmaya? 

15 yılı aşkın zamandır dövme hayatımın bir parçası. Dövmeyle tanışmam, 

Almanyanın Frankfurt şehrinde Hanau ilçesinde bir dövmeciye, 

12 rakamını yazdırmak için girerek başladı. O zamanlar 

Eminem dinliyoruz, Eminem’in kolundaki 12 rakamını yazdırmak 

istiyordum, yaşım 13 14 ve ailem dövmeye aşırı karşı, neyse; girdim 

derdimi anlattım, adam çok ilgili bir şekilde yaşımdan dolayı 

yapamayacağını, üzülmemem gerektiğini şunun şurasında 4 sene 

gibi bir zaman daha beklemem gerektiğini anlatmıştı hatırladığım 

kadarıyla. Hevesli girdiğim dövme stüdyosundan buruk bir şekilde 

ayrılmıştım. O tarihlerde dövmeyle ilgili bir heves uyandı bende, 

bu stüdyo Frankfurt’a gittiğimde artık uğrak yerim olmuştu. Sanatçı 

arkadaş, ara sıra çalışmalarını izlememe izin veriyordu. Zaten 

yakın tarihlerde de ailemle beraber Türkiye’ye dönüş yaptık. O sıralar 

arkadaşlarıma geçici dövmeler yapar, vücutlarını karalamaktan 


büyük keyif alırdım. Lise, üniversite, askerlik, derken 22 -23 yaşlarında, 

bi arkadaşımla kozmetik dükkanı açtık, ben pek kozmetik 

işiyle ilgilenmezdim aşağı katta geçici dövme yapar, dünya dövme 

sanatçılarının çalışmalarını incelerdim. Sonra bobinli bir makine 

aldım ve internetten bulduğum bir dövmeciyi aradım. Şu an kendisi 

çok sevdiğim bir arkadaşım, kendisinin yanında bir yada iki 

hafta takıldım makine ayarı ve işin püf noktalarını öğrendikten 

sonra ilk olarak bir arkadaşıma ilk şaheserimi uyguladım. Şaheser 

dediğime bakmayın, kabus gibiydi çıkan sonuç, hatta arkadaşım 

yaptığım dövmeye yorum olarak; "Ömer’im şu dövmeye bi bak ya, 

kolu kesip atacağım valla" dediğini iyi hatırlıyorum. Daha sonra eş 

dost arkadaş derken talepler çoğalmaya başladı ve bizim o küçük 

kozmetik dükkânımız bir dövme stüdyosu olarak anılmaya başlandı. 

6-7 sene bu şekilde devam ettim. Daha sonra Ankara Bahçelievler 

7’nci caddeye geçtim ve hala 7-8 senedir burada çalışmalarıma 

devam ediyorum.


Dövmeci kelimesinden rahatsız oluyor musunuz? Sanki yaptığınız 

işin içinde bir sanat yokmuş da tamamen ticaretten ibaretmiş 

gibi geliyor mu, basitleştiriyor mu sizce? 

Dövmecilik yıllardır marjinal meslekler arasında yer alıyor ve gelecekte 

de bu şekilde devam edeceğine eminim. Bu yüzdendir 

ki dövmeci kelimesi beni rahatsız etmiyor, aksine onure ediyor. 

Ne diyelim yani, ressam sanatını tuvale işliyor, grafiti sanatçısı 

duvara, heykeltıraş çamura, biz ise deriye işliyoruz. Bu saydığım 

ve saymadığım birçok sanat dalı arasında bence en marjinali ve 

çekici geleni dövmeciliktir. Sebebi ise yaptığınız çalışmaların bir 

bedende can bulmasıdır. Gerek taşıyan kişi gerekse yapan kişi 

arasında bir bağ oluşur, o yüzden dövmecilik yapıp ressam olduğunu 

söyleyen arkadaşları anlamakta güçlük çekiyorum. 

Bildiğimiz kadarıyla dövme ile ilgili Sağlık Bakanlığı’nın son 

yıllarda yaptığı atılımlar var. Dövme Sanatçılarına sertifika vermek, 

boyaların standartlarını düzenlemek. Hijyenik ortam denetimleri 

yapmak vs. Bunların sektöre gözle görülür katkısı oluyor 

mu? 

Olması gereken ve geç alınmış bir karar olsa da yürütmede zayıf 

olduğunu düşünüyorum. Bu denetimlerin düzgün yapılması 

halinde, hijyene önem vermeyen stüdyoların kalkması ya da yeterlilik 

kazanmaları gerekecek, sektöre ciddi katkısı olacağına 

eminim. 

Bu meslekte şimdiye kadar başınıza gelen en saçma olay nedir? 

Yani stand-up komedi yapsam şunu anlatırım dediğiniz bir anınız 

var mı? 

Birçok ilginç olay başıma geldi ama burada anlatabileceğim ne 

var derseniz; İranlı ailenin bir projesi vardı, bunu anlatabilirim. 

Anne, baba ve kızları randevu alıp geldiler. Baba İranlı bir profesördü 

ve Türkçe bilmiyordu. Kızları da burada üniversite okuduğu 

için çok güzel Türkçesi vardı. Neyse, kız utana sıkıla derdini anlatmaya 

başladı. İran’da bir sevgilisi varmış, bu kızla beraberlikleri 

dönemlerde seninle evleneceğim diye kandırarak kızın hem 

parasını hem kendisini kullanmış ve kızı bırakmış. Daha sonra 

aynı şeyi başka kızlara da yaptığını duymuş bizim kız. Benden 

istediklerine gelince; onlarla beraber Irana gitmemi istediler, 

amaçları ise; önüme getirilen kişinin yüzüne ve görünen bir yerine, 

kızın ve ailesinin istediği bir modeli yapmamdı. Aile işi gücü 

bırakmış bu işe odaklanmış, paranın sorun olmadığını en kısa 

zamanda bu işin hayata geçmesini istediler. Tabii ki böyle saçma 

bir teklifi reddettim, ama ailenin durumunu görünce kıza, kısa 

bir kurs verebileceğimi söyledim, elimden fazlasının gelemeyeceğini 

anlattım. Düşünsenize suç işleyeceksiniz ve söz konusu 

olan ülke İran. : ) 

İnsanlar genelde dövme yaptırmaktan korkuyor pişman olma 

endişesiyle, ilk kez dövme yaptıracak ancak pişman olmaktan 

korkan birine ne gibi tavsiyeler verirsiniz? Nasıl bir dövme ile 

başlangıç yapmalarını önerirsiniz? 

İlk kez dövme yaptıracak bir kişiye genelde önerim; küçük bir 

model ya da bir yazıyla başlaması şeklindedir. Sebebi ise dövme 

acısına karşı olan tepkisini ve çevresinden alacağı tepkileri 

ölçmektir. Seçeceği modelin ya da yazının kendisi için bir anlam 

ifade etmesi çok önemlidir. Şu da bir gerçektir ki, kimse tek 

dövmeyle yetinmez, mutlaka iki üç diye devam edecektir. Benim 

müşterilerime söylediğim bir lafım var “dövme virüs gibidir, kana 

karışırsa yayılır”. 


73


Dövme yapmaya gelmeden önce birtakım önlemler gerekiyor 

mu? 

Dövme yaptıracak kişinin dövme öncesinde alacağı pek bir önlem 

yok aslında, Benim kendi müşterilerime söylemlerim, yorgun 

ve aç karnına gelmemeleri yönünde oluyor, bunun sebebi 

ise dövme öncesi dirençli bir vücut uzun saatler acı çekmeden 

kalabiliyor. 

18 yaşını doldurmadıysa aile iznini nasıl alıyorsunuz? İmzalı 

belge mi istiyorsunuz? 

İmzalı belgeyle olacak bir iş değil, bunu kullanabilirler. Biz anne 

ya da baba ile beraber gelmelerini söylüyoruz, imzalı belge ya da 

telefonla izin alma işi Türkiye’de pek gerçeği yansıtmaz. 

Bazıları yara, yanık, ameliyat izi, doğum lekesi olan yerlerini 

gizlemek için dövme yaptırıyor. Bu izleri gizliyor mu? 

Bu saydığınız izleri, dövmeyle gizleyebiliyoruz. Hatta dermatologların, 

estetikçilerin çıkamadığı işlerden, bir dövmeciyle görüşün 

diyerek bana yönlendirilen çok müşterim oldu. Bu izleri beğendiğiniz 

motif ya da modellerle kendinizin bile göremeyeceği 

şekilde kapatıyoruz. 

Peki acı var mı acı? En çok acıyan bölgelerden bahsedelim, bir 

de kadınlar mı daha dayanıklı oluyor erkekler mi? 

Acı yok dersek yalan söylemiş oluruz. Kiminin hoşuna giden 

bu acı kimini de rahatsız eder, ama bayanların erkeklere oranla 

daha dayanıklı olduğunu edindiğim tecrübelere dayanarak söyleyebilirim. 

Vücutta en çok acıyan yerler arasında ayak bileği, 

kasık, pazı içi şeklinde ince deriye sahip bölgeleri sayabilirim. 



Sizin en sevdiğiniz dövmeniz hangisi peki? Ve de hikâyesi? Bir 

kişisel soru soralım. 

Sol kolumda bir melek figürüm var, kolumun iç tarafında melek 

yazıyor, benim için yıllardır severek taşıdığım iki dövme. 15 yaşımdayken 

kaybettiğim ablam için 2003 yılında yaptırmıştım. 

Ablamın ismi Melekti, şimdi 1 yaşında bir kızım var onun adını da 

Melek koydum ve bu iki model benim için anlamını ikiye katladı. 

Dövme bakımı ile ilgili bi soru soralım, dövme nasıl en iyi bakılır 

ve dövme solar mı? 

İyi yapılmış bir dövme kadar, iyi bir bakım da dövmenin bir ömür 

canlı ve parlak kalması açısından önemlidir. Dövme bakımı, dövme 

yapıldıktan hemen sonra başlar ve gün içerisinde 2 saatte bir 

tekrar edilir. Uygun olan merhem her iki saatte bir ince bir tabaka 

şeklinde sürülür. Merhemi sürmeden önce kuru bir selpak ile 

silinmesi atan boyanın ve eski derinin kalkması açısından daha 

yararlıdır. Uyku zamanlarında ise 2 saatte bir merhem sürülemeyeceğinden, 

krem sürülerek üzerinin streçlenmesi dövme yüzeyini 

sabaha kadar nemli tutar. Bu yüzden yatmadan önce krem 

sürülür ve üzeri streç yardımıyla kapatılır. Dövme bakımı 7-10 gün 

arası yapılmalıdır. Bakımı titizlikle uygulamak dövmenizin bir 

ömür boyu canlı kalması açısından önemlidir. Her dövme, bakım 

bittikten sonra en az bir ton solma yapar, bu normaldir. 

Dövme silinebiliyor mu? 

Evet, dövmeler artık gelişen teknoloji sayesinde, iz bırakmadan 

silinebiliyor. Ama öncelikle şunu belirtmeliyim ki, sildirme ihtimali 

olan bir modeli ya da bir ismi en başta hiç yaptırmamalısınız. 

Nedeni, silme işleminin uzun bir süreci olması ve biraz masraflı 

olmasıdır. 

Dövmede yeni trend nedir? Bir ara herkes koluna “Only God Can 

Judge Me” yazdırıyordu mesela. 

Bence dövmede trend diye bir şey yoktur; çünkü dövme kişisel 

modellerdir. Size anlamsız ve saçma gelebilen bir model, yaptıran 

kişi için bir çok şey ifade edebilir. Renk ve zevk meselesi desek 

daha doğru olur. Türkiye’de dövme yaptıran kesimin ciddi bir 

kısmı hala ünlü dövmeleri ya da bilinen sorunuzdaki yazı dövmelere 

ilgi gösterebiliyor, bu da toplumda henüz dövme kültürünün 

oluşmadığını gösteriyor. 

İlk dövmesini yaptıracak biri mesela, derdi pişmanlıktan öte sıkılmak 

olabiliyor bazen, hem acısını merak edenler hem de sıkılmaktan 

korkanlar için en iyi ilk dövme yeri neresidir? 

Bu kişiler çok görmeyecekleri bölgeleri tercih etmelidirler. Fazla 

görmedikleri için sıkılmazlarıda söz konusu olmaz. Acı eşiği düşük 

ve sıkılgan yapıda olan arkadaşlar bölge olarak triceps bölgesiyle 

başlayabilirler. Bakın başlayabilirler diyorum, hiç kimse bir 

dövmeyle yetinmez. 

Türk toplumunun dövmeye bakış açısı hakkında ne düşünüyorsunuz? 

Türkiye’de dövme yaptıranların ve yapanların sayısı her sene bir 

önceki seneye oranla gittikçe artmaya devam ediyor ve dövmeye 

karşı olan kötü görüşler, değişmeye ve yerini bir sanat dalı olarak 

görmeye bırakıyor. Geçmiş senelerde belli bir kesme hitap eden 

dövmeler, toplumun her alanını sarmış, her meslekten ve kültürden 

insanların, rahat ve önyargısız bir şekilde vücutlarına yaptırır 

hale gelmiştir. Herkes sevdiği şeyleri, unutmak istemediği anılarını 

veya estetik buldukları herhangi bir objeyi önyargısız olarak 

daha rahat yaptırıyor. Sokakta yürüdüğünüz zaman bile bu artışı 

görebiliyorsunuz, özellikle büyük şehirlerde neredeyse her 10 kişiden 

3’ünün vücudunda ufak da olsa bir dövme var. 


75

CAPITAL BRAVE | "İLİŞKİLER" 


"ÜÇ YILLIK ERKEK ARKADAŞIYLA BERA- 

BER EV TUTMASININ HEMEN ARDINDAN 

YENİ CALIŞMA ARKADAŞIYLA BİR İŞ GE- 

ZİSİNDEN SONRA, ESRA KENDİNİ KAM- 

YON ÇARPMIŞ GİBİ HİSSEDİYORDU."... 

Onun ateşli bakışları, sıcak sesi ve 

kaslı kolları... Aylardır işinden bir hayli 

sıkılmış ve yılmış olan Esra, bir anda 

içindeki coşkuyu hisseder. Ancak bu 

heyecanın hemen ardında bir suçluluk 

duygusu sarar içini. Bir başkasına âşık 

olduğunu düşünürken nasıl böyle bir 

şey gerçekleşmiş olabilir ki? Esra kendini 

anlatırken "Kesinlikle uygun olmayan 

bir davranışta bulunmadım ancak yine 

de kendimi çok paniklemiş hissediyorum" 

diyor. 

Rutgers Üniversitesi'nde Antropoloji 

Profesörü Doktor Helen Fisher'a göre, 

öldürücü bir aşkla karşı karşıya kalındığında 

Esra'nın yaşadığı, beyin kimyasındaki 

ani bir değişimden kaynaklanıyor. 

Bundan 10 sene önce Fisher yeni ve etki-

leyici bir deneyim yaşamış olan insanların 

beyin aktivitelerinin haritasını çıkartarak, 

romantik bir ilişkinin başlangıç aşaması 

sırasında insanın bir anlamda gerçekten 

uçtuğunu söylüyor. Bunun en bariz kanıtı 

yüksek bir enerjiye yol açan, aşırı derecede 

mutluluk hissettiren ve obsesif düşüncelere 

neden olan dopaminin beyinde artması. 

Fisher, "Beraber çalıştığın bir insana aşık 

olmak, aynı bir çikolata düşkününün önüne 

sürekli çikolatalı kek koymak gibidir" 

diyor. 

Los Angeles'ta ilişki koçluğu yapan Doktor 

Jackie Black bunun gayet tehlike arz eden 

bir kek olduğunu belirtiyor. "Kendini hislerine 

teslim ettiğinde ki bu fantezi kurmak 

veya flört seklinde de olabilir. Zaten kendi 

kendini ele vermiş oluyorsun" diyor. 

When Good People Have Affairs kitabının 

yazarı Doktor Mira Kirshenbaum'un fikri ise 

bunun eğitici bir deneyim olacağı anlamına 

geldiği şeklinde. Kirshenbaum'un bakış 

açısına göre yaşanılan şey bir tehlike işareti 

değil, tam tersine hoş bir fırsat olarak değerlendirilmeli. 

"Hayatın, keyif alabileceğin 

bazı şeyleri kaçırdığını söyleme konusunda 

kendine has yöntemleri vardır" diyor Kirshenbaum. 

2008 yılında McGill Üniversitesi'nde yapılan 

bir çalışma, Kirshenbaum'un teorisini 

bir anlamda destekliyor. Araştırmacıların 

bulgularına göre, ilişkilerine bağlı yaşayan 

kadınlar doğru yoldan ayrılmaya açık olduğunda, 

mevcut ilişkilerini geliştirmek için 

daha çok efor harcıyor. 

O halde bir dahaki sefere karşınıza çekici 

ve kurnaz bir muhasebeci çıktığında duygularınızı 

görmezden gelip yokmuş gibi 

davranmaktansa, kendinizde olan değişimleri 

izleyip ardındaki düşünceyi bulmayı 

denemelisiniz. 

Günün Erkeği 

Kirshenbaum'a göre birinden hoşlandığınızda 

kendinize ilk sormanız gereken soru. 

"Niçin simdi?" olmalı. Çünkü enteresan 

olan, böyle şeylerin genellikle değişime en 

çok karşı koymaya çalıştığımız zamanlarda 

ortaya çıkması! 

"Bunlar yaşıyor olduklarımızı veya hayalini 

kurduklarımızı değerlendirmek için bir işaret 

gibidir" diyor Kirshenbaum. 

Hissettiklerimiz bir anda ortaya çıkmış gibi 

görünse de aslında pek tesadüf değil! 

Esra'ya göre hissettikleri bir anda ortaya 

çıkmış gibi görünüyor fakat aslında öyle 

değil! Yaşadığı olay erkek arkadaşıyla beraber 

yaşamaya başlayıp kariyeri konusunda 

sıkıntılarının belirmesiyle aynı zamanda 

meydana gelmişti. Geçen bir yıl boyunca 

ilişkisi heyecan verici olmaktan çıkmış, çekici 

tarafını kaybetmişti. Ayrıca biriyle aynı 

adresi paylaşma fikri umduğu gibi çıkmamıştı. 

"Ne işte ne de evde, geldiğimde dört 

gözle bulmayı beklediğim bir şey yoktu. 

Her şey gerçekten içimi sıkıyordu" şeklinde 

açıklıyor durumunu. Zaman geçtikçe de erkek 

arkadaşıyla arasına bir mesafe koymaya 

başlamıştı. O süreçte beğendiği adamla 

ara ara iş çıkısında geçirdiği zamanlar hoşuna 

gitmeye başlamıştı. 

33 yaşında masaj terapistliği yapan Sema, 

karizmatik ve flört meraklısı eğitmeninden 

hoşlanmaya başladığında henüz yeni evlenmişti. 

Kendisi evli olduğu için çok mutlu 

olduğunu ama bir daha asla flört edemeyeceğini 

düşündüğü için bir yandan da 

deliler gibi korktuğunu söylüyor. Psikolog 

Doktor Bernard Katz'a göre Sema, eş olma 

durumunun esas sihri bozmasından korkuyordu. 

O yüzden herkesle flört eden bir 

adamdan hoşlanması gayet mantıklıydı. 

Eğitmeni Sena'nın kaybetmekten korktuğu 

cinsel güvenine ayna tutuyordu. 

Çiftler ve Aile Terapisti Doktor B. Janet 

Hibbs, "Genel olarak sevgilinin dışında bir 

başkasından hoşlanmak, ortaya cıkmış 

olan zor dönemlerle basa çıkma mekanizmasıdır. 

Hayatın kolay olmadığı durumlarda 

çoğunlukla bizim yaptığımız "Eğer partnerimiz 

bizi yeteri kadar sevseydi, her şeyi 

düzeltebilirdi" gibi bir düşünceye girmek 

oluyor. Bunun sebebi ilişkinin romantik döneminde 

bizi böyle olacağına inandırmış 

olması. "Ancak gerçekçi beklentiler, daha 

mantıklıdır" diyor Hibbs. Demek istediğimiz 

Esra ve Sema ufak bir kriz içindeydi ve 

çözümü için başka erkekleri istiyorlardı... 

Sorun Sen Değil Ben! 

Düşünülmesi gereken ikinci soru; "Neden 

O?". Kirshenbaum'a göre bir anda birinden 

hoşlanmak genel olarak o kişiyle birlikte 

olmak istediğini göstermez. Kendinizi bir 

erkeğin karşısında zayıf hissetmeye başladığınızda, 

onda sizi çeken (kibarlık, espri 

yeteneği gibi) özellikleri belirlemeye çalışın. 

Sonra bunları kendi içinde hissetmeye 

ve yetiştirmeye başlayın. 

Psikolog Noelle Nelson'a göre bu, şu anlama 

geliyor: Normalde utanıp, yapmaktan 

çekindiğiniz hareketleri yapmaya başlayabilmek. 

Eğer hoşlandığınız ve kafanızı yorduğunuz 

insan tam bir parti tipiyse, biraz 

silkinip evde daha çok akşam yemeği düzenlemeye 

başlayın veya gittiğiniz bu tarz 

ortamlarda en azından bir yeni kişiyle tanışacağınıza 

dair kendinize söz verin. Kısaca 

adamı unutup kendinizin aslında neyin peşinde 

olduğunuzu ortaya çıkarın. Böylece 

kendinizi geliştirip yenileyebilirsiniz. 

Tabii ki bunu söylemesi yapmaktan daha 

kolay. Sema'nın duygularının düzelmesi 

için aradan aylar geçti. Bir gün spor salonunda 

eğitmenini uzaktan dikizlerken fark 

etti ki, aslında onun için çıldırdığı tek zaman 

beraber sakalaştıkları anlardı. Onun 

dışında kocasına göre hiçbir üstün tarafı 

yoktu. "Onunla bir süre daha bu şekilde 

takılmaya ve eğlenmeye devam ettim. Ama 

suçluluk duygusu ve endişe artik gitmişti. 

O aslında benim ilişkim için bir tehlike değildi" 

diyor. Bu anlayışı edindikten sonra, 

o tanrısal görünen eğitmen bir anda yine 

ölümlü hale bürünüverdi. 


Katz'a göre realiteye geri dönene dek hoşlandığımız 

insana taparız. 

İşleri toparlama ve karar verme 

zamanı! 

Zamanla farklı perspektifler kazanmak, işleri 

hızlandırmaya baslar. "Aşık olmayı ters 

çevrilmiş bir piramit olarak hayal et" diyor 

Kirshenbaum. İçinizde yanıp tutuşan bütün 

o hislerinizi tek bir adamın karakterinin küçük 

bir bölümüne sıkıştırdığınızı ve çekici 

bulduğunuz özellikleri onda yücelttiğinizi 

düşünün. Ancak onu daha fazla tanımaya 

başladığınızda, piramidin tepesi ağırlaşmaya 

başlar ve devrilir. Yani aşk hissi 

aşınmaya başlar. (Sempatik ofis arkadasın 

e-postalarında sinir bozucu grafikler kullanıyor 

ve çiğnerken ağzını kapatmıyor mu?) 

Oysa kocanızla veya erkek arkadaşınızla 

olan ilişkin kendisini içli dışlı bilmeniz üzerine 

kurulmuştur. Yani piramidin doğru tarafi 

üsttedir. O yüzden hangisi daha sağlam 

temeller üzerinde duruyor zamanla anlaşılır. 

Bütün bu kendini anlama süreçlerinde 

kendinizi de yalnız bırakmayın. 

Mesela Esra'nın işinden soğuması ve ask 

adına gerçek olmayan beklentileri gibi sıkıntılarının 

çözümlenmesi ve kabul etmesi 

birkaç farklı terapistle görüşmesi sayesinde 

gerçekleşmiş. Bir yıl sonra Esra yaşadığı 

bu durum yüzünden ilişkisinin de az kalsın 

biteceğini anlamış ve kendine itiraf etmiş. 

Kaldı ki bu deneyim ona daha uzun vadeli 

planlar yapabilmesi için bir katalizör oldu. 

Kendisi şu an hâlâ erkek arkadaşıyla beraber 

ve "Bazı iniş çıkışlarımız olsa da hiç 

olmadığım kadar mutluyum" diyor. 

Açıl ve Konuş 

İste tedirgin edici bir gerçek: Erkek arkadaşınız 

da sizin kadar aklı dışarılarda biri 

olabilir. Sosyoloji Profesörü Doktor Pepper 

Schwartz'a göre, onu bu yasaklı düşüncelerden 

uzaklaştırmanın en iyi yolu iletişim 

kurabilmek. 

Ona, aranızda hem seksi hem de ilgi çekici 

bir şeyler yaratabileceğinizi söylemelisiniz. 

" Eğer sıkılıyorsak veya iletişim kurmakta 

zorlanıyorsak, dürüst olup birbirimize işleri 

tekrardan yoluna koyabileceğimize dair söz 

vermeliyiz" seklinde konuşmalısınız. 

Böyle bir dürüstlük onu çok mutlu edecek 

ve size her şeyi söyleyebileceğini düşündüreceği 

için rahatlatacaktır. 

Bir diğer önemli gerçek ise, şimdiye kadar 

binlerce kez çıplak halinizi gördünüz diye 

bundan sonra birbirinize çekici gelmeyecek 

siniz diye bir şey yok! Fisher, "Çalışmalara 

göre orijinal, heyecanlı veya beklenmedik 

bir şeyler yapmak, partnerinle aranda yeniden 

bazı duyguları harekete geçirir" diyor. 

Beraber ilk kez kaya tırmanışına gitmek, 

yeni bir şehre seyahat etmek veya çatıda 

beraber olmak, dopamini yine yükseltecektir. 

Beyniniz yine o "ilk hissi" hissedip, 

ender bulunan harika hikâyelerden birini 

yaşamanızı sağlayacaktır. 


77




Eğer yaşça sizden çok büyük ya da küçük biriyle birlikteyseniz, bu 

durum içten içe sizi de rahatsız edebilir. Zaman zaman kendinize 

"Acaba yanlış mı yapıyorum?" diye sormanız ve çevrenin etkisi 

altında kalmanız da doğal. Ancak bu durumlarda kendinize yaşınızın 

sadece birsayı olduğunu hatırlatın. İlişkide asıl önemli olan 

kişiliğiniz! 20'li yaşlarda olgunluğa ulaşabileceğiniz gibi 40'lı 

yaşlarınızda hala çocuksu olabilirsiniz. Burada kişiliklerinizin birbirine 

ne kadar uygun olduğu önemli aslında. Birbirinizi çok sevmenize 

rağmen yaş farkınızdan dolayı ortak ilgi alanları bulmakta 

zorlanabilirsiniz. Bunu çözmek için ortak ve ikiniz için de yeni 

olan hobiler keşfetmeyi deneyebilirsiniz. Aradaki yaş farkı ne 

olursa olsun hiçbir eşin birbirinin aynısı olmadığını,karşılaştığınız 

sorunların sadece yaş farkından kaynaklanmayacağını aklınızda 

bulundurun. 

Elbette her sağlıklı ilişkinin temelinde dürüstlük var. Ancak yaş 

farkının fazla olduğu ilişkilerde sadece partnerinize değil kendinize 

karşı da dürüst olmanızda fayda var. İçinde bulunduğunuz 

ilişkiyi yaşama nedeninizi, neden partnerinizle birlikte olduğunuzu 

ya da onda neyi sevdiğiniziendinize sormalı ve dürüstçe cevaplamalısınız. 

Ona gerçekten aşık mısınız? Yoksa sizden yaşça 

büyük bir erkeğin size destek olması hoşunuza mı gidiyor? Ya 

da kendinizden küçük biriyle birlikte olup yaşlanma korkularınızdan 

mı kaçıyorsunuz? Bu soruları cevaplayıp ancak gerçekten 

ona aşıksanız ilişkinize devam etmeniz iki taraf için çok daha iyi 

olabilir. Birinin kariyerinizde ilerlemenize yardımcı olması, maddi 

destek sağlaması ya da sizi gerçeklerden uzaklaştırması bazen 

iyi gelebilir ancak bir ilişkiyi sürdürmek için yeterli değil. Partnerinizin 

size sunduklarından vazgeçmeniz ne kadar zor olursa 

olsun, bu ilişkiyi doğru sebeplerle yaşadığınızdan emin olmanız 

gerekiyor. Eğer gerçekten sevdiğiniz biriyle birlikteyseniz zaten 

hiçbir şey sizi engelleyemeyecektir. 

İlişkinizin kendi içindeki sorunların dışında, başta aileniz olmak 

üzere tüm çevrenizin bu konudaki fikirleri de biraz canınızı sıkabilir. 

İlişkinizi onaylamamaları ve size bu ilişkiyi bitirmeniz için 

baskı yapmaları, her şey çok iyi giderken ilişkinizi sorgulamanıza 

neden olabilir. Tüm bunların yaşanmaması için, daha en başından 

herkese karşı açık olmanızda fayda var. Siz ilişkinizi saklama 

gereği duyarsanız, herkes ilişkinizi daha çok merak edebilir. Bu 

yüzden daha en başından çevrenizdekilere ilişkinizden bahsedin. 

Hatta partnerinizi aileniz ve arkadaşlarınızla tanıştırın. Böylece 

onu tanıyıp, ne kadar iyi anlaştığınızı ve sizin ne kadar mutlu 

olduğunuzu görebilirler 


79


Röportaj: Gökay KALAYCIOĞLU 



Bize kendinizden kısaca bahsedebilir misiniz? 

1985 yılında Karabük’te doğdum. Evli ve 1 çocuk babasıyım.Karabük 

Ünüversitesi Safranbolu Fethi Toker Güzel Sanatlar Fakültesi 

Resim Bölümü mezunuyum. 

Ressamlık serüveni bir hobi olarak mı başladı? Ressamlığın 

mesleğiniz olması hikayesini paylaşır mısınız? 

Ressam bir babanın evladıyım. Doğal olarak çocukluğum boyalar 

ve tablolar arasında geçti. Babam resim yaparken sandalyesinin 

arkasına oturup resimle ilgili bütün olan biteni gözlemlerdim. 

Tabi doğal yaşam serüveni içinde bu benim için ciddi bir resim 

eğitimi oldu. Sonrasında babanın olumlu olumsuz eleştirileri altında 

resimler yapmaya başladım. Kendimi geliştirdim. Babam 

resim sanatında alaylı olduğu için benim hep eğitimle resmimi 

desteklememi isterdi. Güzel Sanatlar Fakültesi’ni kazandım ve 

böylece babamın isteğini gerçekleştirmiş oldum. Bir yandan babamın 

bana kattıkları, bir diğer yandan akademik eğitimi de bu 

harmana ekleyerek yoluma devam ediyorum. 

Resim sizin için ne ifade ediyor? 

Resim benim için bir anı defteridir. Her resimde resmi yaparken 

yaşanılan duygular gizli yaşanmışlıklar vardır. Anı defterinin 

mantığı kimseyle paylaşamdıkların ve yaşadığın değişik zamanları 

geleceğe not düşmektir. Ben bütün bunları yazı diliyle değil 

de resim diliyle ifade ediyorum. Üzerinden çok zaman geçse de 

yaptığım bir resim bana yaparken yaşadığım duygularımı bir bir 

anlatıyor ve bunları benden başkası okuyamıyor olması da resmime 

ayrı bir anlam katıyor. 

Tablolarınıza hangi tür çalışmalar yansıyor? İlla portre, manzara 

ya da natürmort gibi ayırımlarınız var mı? 

Herhangi bir tür ayrımım yok.Her türden resim yapıyor ve yapmayı 

da çok seviyorum. 

Seçtiğiniz boya tekniği nedir? Bir ressamın bir boyama ya da çizim 

tekniği üzerinde uzmanlaşması kural mıdır yoksa fark etmez 

mi? 

Bütün tekniklerle uğraşıyorum ama yağlıboya tekniği en severek 

yaptığım tekniktir. Aslında uzmanlaşmak şart değil ama hedefinizin 

ne olduğuna bağlı. Yani ben iyi bir sonuç almak istiyorum 

diyorsanız ve yaptığım çalışmayı hem kendim hem de görenler 

beğensin derseniz uzmanlaşmak şarttır. Ama ben kendim için resim 

yapıyorum derseniz uzmanlık şart değil. 

Hangi akımın takipçisisiniz? En beğendiğiniz ressamlar hangileri? 

Realizm takipçisiyim. İranlı ressam İmam Maleki beğendiğim bir 

sanatçı. 

Tablolarınızda sürrealizmin etkisini göreceğimiz çalışmalar var 

mı? 

Sürrealist çalışmaları beğenirim ama bu şekilde bir çalışmam bulunmuyor. 

Tuvalin karşısına geçtiğinizde, ilk fırça darbesini vurduran ne 

oluyor? 

Aslında tuvalin başına resim yapmak için oturmazsınız belli bir 

aşamadan sonra mecbursunuzdur. Aynı acıkmak gibi. Hüzün aşk 

ya da mutluluk yada herhangi bir duygu birikmiş ise ve ressamsanız 

kendinizi şövalenin başında bulursunuz. 

Ortalama bir eserin hayat buluşu ne kadar sürüyor? 

Aslında bir resmin minimum yada maksimum süresi yoktur. Dakikalar 

içersinde de bir eser çıkarabilirsiniz. Bir ömür boyu da çalışabilirsiniz. 

Aslında bir resim hiçbir zaman bitmez. 

En marjinal ya da sıra dışı çalışmanız ne oldu? Ebat ya da tablonun 

konsepti itibariyle… 

Aslında bir çok resim var bu şekilde ama bir tanesini söyleyebilirim. 

2003’de Amerika'nın Irak işgali sırasında ağlayan bir adamın 

yüzüne vuran acıyı resmetmiştim. Hem kendimin hem de görenlerin 

etkilendiği bir resim olmuştu. 

Portrelerde nelere dikkat etmek lazım? En titiz çalışılması gereken 

tür bu olsa gerek… 

Aslında portre yapıyorsanız resmin başından sonuna kadar her 

noktaya dikkat etmelisiniz. Çünkü bir çizgi kişiyi yaşlandırırken 

bir hatada kişiyi olmadık şekilde gösterebilir. İnsan kusursuz bir 

şekilde yaratıldığı için, bir o kadar da kusursuz bir şekilde resmedilmesi 

gerekiyor. 


81


Ressamlar ya da ellerinden çıkan eserler 

ülkemizde yeterince kıymet görüyor mu? 

Bilinen bir tabir vardır ressam öldüğünde 

resimleri değerlenir diye. Aynen öyle oluyor 

hem resimleri hem de kendi değerleniyor 

ama onun bundan haberi olmuyor. 

O nedenle çok rahat bir şekilde söyleyebiliyorum. 

Hayır! 

Sanata ve sanatçıya verilen değer anlamında 

bir on sene öncesi ile mukayese 

ettiğinizde durumu, bugün gelinen noktadan 

ve gelecekten umutlu musunuz? 

Aslında 10 sene öncesine göre genel olarak 

iyi görüyorum. Ama genel olarak dememin 

bir sebebi var. Günümüzde sanat 

ya da sanatçı dendiğinde şarkıcı ve oyuncu 

akla geliyor. Örneğin sanatçılara bir 

davet verildiğinde orada bir ressam olmuyor. 

Şöyle de bir örnek vereyim sokakta 

ressam ismi sorulsa Picasso, Van Gogh ya 

da neredeyse Türkleştirdiğimiz Bob Ross 

ismi akla geliyor. Neden bir Türk ressam 

yok? O nedenle bir ressam olarak gelecekten 

umutsuzum. 


Peki ya “günümüzde sanatçı olmak” dersem 

neler söylersiniz? 

Üç türlü sanatçı mevcut. Biri yıllar önce 

isim yapmış günümüzde bu ismin meyvesini 

yemekte olan, üretmeyi bırakmış eski 

ürettikleriyle kendini tekrarlayan o da olmadı 

aslında kendi alanine girmeyen yeni 

sanatlara o isimle yelken açan… 

İkincisi günümüzde çeşitli yollarla isim 

yapmış (televizyon yarışmaları, flaş haberler 

vb.) üzerine zorlama sanatçı kıyayafetleri 

giydirilmiş olanlar… Önce ses, 

ses olmadı görsellik, görsellik de olmadı 

o zaman da teknolojik yardımlarla olağanüstü 

gösterilen sözde sanatçılar… Ve 

üçüncü türe geçtiğimizde de tamamen 

doğalında sanatçı doğan kişilerle karşılaşıyoruz. 

Şartları hiç kolay olmasa da kazıya 

kazıya bir yerlere gelmeye çabalayan 

aslında sanatında çok yerlere gelen ama 

çeşitli kılıflar altında sanatçı olmak öyle 

kolay değil yaftasıyla dışlanan. Ne medyada 

ne yazılı basında heberi çıkabilen 

yada çeşitli sponsorlar yardımı göremediği 

için yaptığı sanatını sergileyemeyen. 

Yaptığı sanatı ismi bilinmediği için değer 

görmeyen ve aslında beğenilip pazarlıklarla 

neredeyse bedavaya getirilen.Bütün 

bu yaşadıklarına ragmen kendini ve sanatını 

sevmeyi başarabilen ve ruhu çıkana 

kadar o sanatı devam ettiren asıl ve asil 

sanatçılar. 

Genç yetenekler için eğitim veriyor musunuz? 

Eli yatkın birinin bu işin ilmini 

alma süreci nasıl işler? 

Çeşitli zaman aralıklarıyla eğitim amaçlı 

kurslar açtım. Talep oluyor elbette ve 

zaman buldukça da karşılamaya çalışıyorum. 

Benim görüşüme göre resim yapmak 

isteyen bir kişinin önce resim yapan 

uzman bir kişiyi gözlemlemesi gerekiyor. 

Eline direkt kalem verilip sadece önüne 

bir obje koyup biraz da teknikleri anlatıp 

hadi çizin denmesi çok yanlış. Eğitim sistemimiz 

malesef benim görüşümün tersi. 

Genç yetenekler demişken, ağaç yaşken 

eğilir ya… Okullarda resim ya da müzik 

eğitimleri sizce yeterli mi? 

Malesef yeterli değil. Yaşken eğilmiş bir 

insan olarak resim ve resim eğitiminin 

ikinci plana atıldığını görüyorum. Aslında 

resim diğer derslerdeki başarıyı da artıracak 

bir rahatlama seansı olarak kullanılması 

gerekirken seçmeli ders yada boşluk 

doldurmak için kullanılıyor.


Ünlü simaları ya da siyasi kimlikleri portrelemek ya da onlara 

eser yapmak daha mı zor? 

Alanınızda iyiyseniz resmini yaptığınız kişinin konumu çok önemli 

değildir. Zaten resim yapma aşamasında belli bir yerden sonra 

dış dünya sizin için bitiyor ve kendi dünyanıza dalıyorsunuz.Kendi 

dünyanızda da kişilerin konumları diye birşey olmuyor. 

Çalışmalarınız sırasında komik ya da enteresan bir anınız var mı 

başınıza gelen? 

Aslında bir çok anım var. O nedenle ana başlıklarını söyleyebilirim. 

Kişilerin özel günlerine portre çalışmalar yapıyorum. Resmini 

yapma esnasında resmini yaptığım kişinin trafik kazasında vefat 

etmesini de yaşadım, evli bir çiftin mutluluklarını resmederken 

kişilerin boşanmasını da yaşadım… İki ayrı şehirde olan sevgililerin 

birbirlerinden habersiz bir şekilde bana ulaşması ve süpriz 

olarak birbirlerinin yer aldığı aynı fotoğrafın resmini yaptırmaları 

da yine hoş bir anıdır. 

Bir fotoğraf karesi üzerinden tablo üzerine çalışma yapmak 

mümkün mü? 

Zaten resim 3 şekilde yapılır.Ya fotoğraftan bakarak, ya kişiyi 

yada manzarayı karşınıza alarak yada hayali olarak. 

Tercihiniz özgür çalışmalar mı? Bir fotoğraf karesi üzerinden birebir 

uygulamalar mı? 

Her ressam özgür çalışmak ister aslında, her sanatçı özgür ruhludur. 

Çünkü sanatçı yeniyi benzeri olmayanı üretendir. Tabi günümüzde 

de geçmişte olduğu gibi maddi kaygılar devreye girebiliyor 

ve sanatçı o özgür ruhundan taviz verebiliyor. 

Bir tablonun tarihi eser niteliği taşıması için ne kadar zaman 

geçmesi lazım? 

Bununla ilgili belli bir zaman verilemez. Aslında bir tablonun tarihi 

eser oluşunu sadece zamana ya da çok eski yıllarda yapılmış 

olmasına bağlayamayız. Eseri ortaya koyan sanatçının bir döneme 

yön çizen bir sanatçı oluşu, yine yaptığı resmin özgün oluşu 

ve benzerlerinin olmayşı gibi özellikleri de barındırmalı ki tarihi 

eser niteliği taşıyabilsin. 

Yerli ya da yabancı kimin portresini yapmak isterdiniz? 

Ara Güler hayranı olduğum bir sanatçıdır. Hem sanatçı duruşu ile 

hem de sanatındaki başarılarıyla beni hep kendine çekmiştir.O 

nedenle bir Ara Güler portresi yapmayı çok isterdim. 

Mesleki hedeflerinizde neler var? 

Gün geçtikçe teknolojinin insanları esir aldığı ve fikir düşünce yaratıcılık 

gibi sabır isteyen sanatların kaybolduğu dünyada takip 

edilen görüşleri merak edilen yaptığı resimlerle insanları resim 

sanatıda varmış dedirtebilen bir ressam olabilmek. 

Ressam Bob esprilerini bilirsiniz özellikle son dönemde sosyal 

medyada dönen… Bugün Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu 

tuvale aktarmanızı istesek, “ burada …. şu eksik ; o halde şuraya 

da …. şunu çizelim “ diyeceğiniz ne var? 

Sanat eksik ve onu yapacak sanatçı çizerdim. 

Sanatın evrenselliği hakkındaki görüşleriniz nelerdir? 

Sanat dünyadaki bütün insanların anlayabildiği tek dildir. Herhangi 

aracı ya da bilgi gerektirmez. Öyle ki bunda zaman farkı 

da önemli değildir. İlk çağlardaki insanları karşımıza alabilseydik 

onları anlayamayabilirdik ama çizdikleri duvar resimlerini şuan 

bile anlayabiliyoruz. Sanat insanlar için büyük önem arzeder. 

Günümüzde insanların yaptığı en büyük hata çok konuşmak ve 

yazmaktır. Kimse susmayı, düşünüp doğru konuşmayı tercih etmiyor. 

Ve bu yüzden barış değil de savaş kelimesini anıyoruz sadece. 

Sanat insanların yaptığı bu hatayı kabul etmez.Önce seni 

düşündürür sonra belli bir anlama ve yoğunlaşma gerektirir. Son 

olarak da sabırla sonucunu bekleme. Ortaya çıkan sonuç ise karşısındaki 

kişinin görüşüne ne kadar ters olursa olsun önce onu 

anlaması gerekmektedir. İnsanlar bunu konuşma ile başaramıyorken 

sanat tüm dünyaya kendi dili ile konuşurken hem anlaşılıyor 

hemde bunu yaparken kavga çıkarmıyor. O nedenle sanat 

herşeyde olması gerekendir. 

Yağlı boya tabloların bakımı nasıl yapılır? 

Yağlıboya bakımı eserin yaşıyla doğru orantılıdır. Bakım resmin 

durumuna göre çeşitli şekillerde yapılır. Üzerinden uzun yıllar 

geçmemiş ise ve herhangi bir yerinde hasar yok ise nemli tüy 

bırakmayan özel bezlerle tozunu alabilir resmin yapılışından en 

az 6 ay geçmiş ise özel yağlıboya vernikleri ile de resmi koruma 

altına alabilirsiniz. Resmin yapılışından uzun yıllar geçmiş ise ve 

resimde hasarlar meydana gelmiş ise alanından uzman bir ressamdan 

yardım alarak önce hasarlar giderilir sonrasında bakım 

çalışması yapılabilir. 


83


Harika bir adamla tanıştınız ve işler çok güzel gidiyor. Hatta o kadar iyi 

gidiyor ki, ciddi ciddi evliliği düşünmeye başladınız. Ama evliliğin sonsuza 

kadar süreceğini bilmek ya da sizi hep mutlu edecek mi diye öngörüde bulunmak 

mümkün mü? 

Bu aralar hangi gazeteye baksanız ya da 

hangi internet sitesini açsanız bir boşanma 

haberi alıyorsunuz. Biliyoruz çünkü 

biz de bunu yaşıyoruz. Erkeklerin en 

çok istediği kadınlar sıralamasında üstlerde yer 

alan Irina Shayk bile beş yıllık sevgilisi Cristiano 

Ronaldo'ndan ayrıldı. Haberi ortak açıklamayla 

duyurduktan sonra, Shayk'ın aldatıldığı dedikoduları 

yayıldı. Hiç boşanacağını düşünmediğiniz 

arkadaşlarınız bile boşandı. Peki, nasıl oluyor da 

"Seni sonsuza kadar seveceğim" sözü bir anda 

yalana dönüşüyor ve kadın büyük hayal kırıklığı 

yaşıyor? 

Yapılan bir araştırmaya göre, kadınların üçte ikisi 

yaptıkları kötü seçimden dolayı pişmanlık duyuyor 

ve boşanıyor. Ama uzmanlara göre, daha nişanlanmadan 

önce birkaç maddeye dikkat ederek 

kendinizi bu kaderden koruyabilirsiniz. Bir erkeğin 

evlenilecek erkek olduğunu anlamak ve yanlış erkeği 

seçme olasılığınızı azaltmanın yolları yok değil. 

Bu noktalara dikkat ettiğinizde erkek arkadaşınızla 

aynı değerlere sahip olup olmadığınızı ve 

doğru sebeplerle onunla evlenip evlenmeyeceğinizi 

anlayabilirsiniz. Erkek arkadaşınız hayatınızın 

aşkı mı ya da olası eski kocanız mı? Bunu anlamak 

için altı maddeye dikkat etmelisiniz. 

Geçmişini Görmezden Gelmeyin 

Erkek arkadaşınızın geçmişinde tanıdığınız erkeğe 

benzetemediğiniz için rahatsız olduğunuz bir 

bölüm var mı? Sonrasında ise ilişkinizin bir tekrarı 

kaldırıp kaldıramayacağı konusunda karar verin 

çünkü eski alışkanlıklar geri gelecektir. 

Birisinin gelecekte nasıl davranışlar sergileyeceğini 

anlamanın en güzel yolu, onun geçmişteki 

davranışlarına bakmaktan geçer. İlişki geçmişinde 

kısa süreli takılmalar ve kızgın eski sevgililer 

varsa, onu değiştirecek tek kadın olma düşüncesi 

eminiz ki size çok çekici gelir. Ama bir erkek birkaç 

sefer kötü davranışlar sergilediyse, bunlar mutlaka 

sonradan kendini tekrar edecektir. Sadece yüzeyde 

bunu göremiyorsunuzdur çünkü içinde bir 

yerde yatıyordur. Tutkulu aşk evresinde size çok iyi 

davranabilir. Bu da genellikle 18 ay sürer. Ama o 

süreden sonra eski alışkanlıklarına döner. 

İnsanlar tabii ki değişebilir. 20'li yaşlarındayken 

çapkınlıklarıyla nam salan erkekleri şimdi bebek 

arabası sürerken görebilirsiniz. O dönem 20'li 

yaşlarında mı kaldı yoksa kişiliğine etki bırakarak 

derinlerde bir yerde mi saklanıyor, önce bunu 

çözmelisiniz. Ona ne gibi davranışların güvenini 

kıracağını sorun ve kendi beklentilerinizden bahsedin. 


Geçmişinde evlilik için belirlediğiniz standartlara 

uymayan şeyler yaptıysa, onu bir kenara 

çekin ve konuyu gündeme getirin. Neyi, neden 

yaptı ğını ona sorun. Size verdiği sebepler arasında 

şimdiki durumuna uymayan şeyler varsa 

(örneğin arkadaşlarıyla yaşadığı dönemde çok 

partilediyse) bunun geçici bir durum olduğunu 

anlayabilirsiniz. Ama evlendiğinizde geçmişindeki 

bazı aksiyonlar harekete geçebilecek sinyalleri 

veriyorsa (örne ğin stresli olduğu dönemlerde 

çok partiliyorsa), bu alışkanlıklar onun 

hep içinde var olacak demektir. 

Ne İstediğinizi Bilin! 

Sevgiliniz yemekten anlıyor veya çok güzel giyiniyor 

ve siz bu duruma bayı lıyorsunuz, öyle 

değil mi? Bu çok güzel. Tabii daha önemli şeyleri 

göz ardı edip bu özellikler yüzünden gözlerinizi 

kör etmediğiniz sürece… Psikolog Elizabeth 

Lombardo, hastalarından büyük bir daire çizmelerini 

istiyormuş. O büyük dairenin içine bir 

de küçük daire çizdiriyormuş. O küçük dairenin 

içine bir eşte aradıkları özellikleri yazdırıyor, 

büyük daireyle arasında kalan kısıma ise "Olsa 

güzel olur" özelliklerini yazdırıyormuş. Bunun 

sonucunda ise şunu söylüyor: "Bir partnerde 

küçük daire içinde çizdiğiniz özellikleri arayın, 

tersini değil." 

Sevgilinizin özelliklerine bakarken, kötü tarafları 

var mı ve bunlarla baş edebilir misiniz diye bakın. 

Örneğin iyi bir finansçı olduğunu düşünüyor 

olabilirsiniz ama işi gereği çok seyahat etmesi 

gerekiyorsa hayatınızdaki yokluğu ile baş edebilecek 

misiniz? Geniş bir arkadaş çevreniz varsa, 

bu çok büyük bir problem olmayabilir ama 

evde sevgilinize sarılıp oturmayı seviyorsanız 

onun devamlı seyahat ettiği bir evlilikte mutlu 

olamazsınız. 

Geleceği gören gözlüklerinizi çıkarın 

ve onu olduğu gibi görün 

Ceo olmanın hayallerini kuran bir MBA öğrencisi 

ile birliktesiniz diyelim. Öğrenci kredilerini öderken 

geleceği görmek pek mümkün olmayabilir. 

Şunu unutmayın: Onun şu andaki haliyle evleniyorsunuz; 

bir gün olmasını umduğunuz erkekle 

değil. Onun tutkulu haline kendinizi kaptırmak 

çok güzel gelebilir ama onun potansiyel kariyerine 

ya da olası finansal durumuna bel bağlamamalısınız. 

Siz onun başarılı olacağından emin olsanız 

bile, dünyanın geri kalanının sizinle aynı fikirde 

olmayabileceği olasılığını da düşünmelisiniz. 

Beklentileriniz ve gerçekler farklı olabilir. Gerçekler 

beklediğiniz gibi çıkmadı- ğındaysa evlilik, 

zaman içinde mutsuzluğa sürüklenebilir. 

Ve parasal durumlar evlenmeniz konusunda sizi 

itekliyorsa durup düşünmenizi tavsiye ediyoruz. 

Çünkü kadınların yanlış erkeklerle evlenmesinin 

altında finansal güvensizlik yatıyor. Çünkü bazı 

kadınlar yaşadıkları maddi sorunların üstesinden 

birleşmiş ve iki katına çıkmış maaşla gelebileceklerine 

inanıyor. Bu noktada size zengin 

ama mutsuz olan çok evli çift olduğunu hatırlatmak 

isteriz. 

Aile dinamiklerine dikkat edin 

Ailesine bağlılığına dayanarak, sadece onunla 

evlenmeyeceğinizi söylemeliyiz. Şimdi onları 

görmezden gelebiliyor olsanız da, evlendiğinizde 

ailesi hayatınızda büyük rol oynayacak. Bu 

insanların sadece düğünüzde yer almayacağını, 

gelecekteki tüm özel günlerinizde hayatınızın 

bir kenarında var olacaklarını aklınızda bulundurmalısınız. 

Örneğin çocuğunuz olduğunda 

hastanede yanınızda ve büyük tatillerde geniş 

masanın etrafında mutlaka bulunacaklar. Birbirinizin 

ailesini sevmek zorunda değilsiniz ama 

onları hayatınıza ne kadar dahil edeceğiniz konusunda 

hemfikir olmalısınız. Aile geleneklerini 

dikkatlice inceleyin ve ne sıklıkta görüşüp 

iletişime geçtiklerine bakın. Eğer siz ailenizle 

her pazar akşam yemeği yiyorsanız ve o sadece 

bayramlarda ailesiyle bir araya geliyorsa, ailenin 

anlamı konusunda ileride sorunlar yaşayabilirsiniz. 

Bu, durumu göz ardı etmemenizi gerektiren bir 

durum. Dolayısıyla onunla konuşmalı ve orta 

nokta bulmalısınız. Zaman içindeki beklentilerinizi 

onun önüne dökün ve neyin içine girdiğinizi 

görün. Ailesini her zaman görmemek sorun olmayabilir 

ama onları sizden önemli bir konuma 

koyarsa ya da sorunlu zamanlarda onların tarafını 

tutma olasılığı varsa, ileride ciddi sorunlar 

yaşayabilirsiniz. Çünkü her zaman birbirinizi ön 

planda tutmalısınız. 

Aranızda bir kıvılcım yoksa onu 

unutun 

Tüm bu ortak değerlerden bahsettikten sonra, 

şu birincil gerçeği unutmayın: Aranızda mutlaka 

bir etkileşim olmalı. Ekonominin belirsizliğinin 

süregeldiği zamanlarda, kadınların çekimden 

daha çok istikrarın öneminden bahsetmesi 

daha kolaydır. Ama bir ilişkinin sürebilmesi için 

kimyaya da ihtiyacınız var. Tabii ki yıllardır birlikteyseniz, 

kapıdan girer girmez birbirinizin üzerine 

atlamazsınız. Ama yine de zaman zaman 

birbirinizin üzerindekileri parçalamayı istemelisiniz. 

Başarılı bir evlilik, çok iyi iki arkadaştan 

ötesi olmak anlamına geliyor. Muhteşem seks, 

sorunları yok etmez ama zor zamanlarda ilişkinizi 

zarar görmekten korur. 

Cinselliği önemseyin 

Tabii ki yıllardır birlikteyseniz, kapıdan girer girmez 

birbirinizin üzerine atlamazsınız. Ama yine 

de zaman zaman birbirinizin üzerindekileri parçalamayı 

istemelisiniz. Başarılı bir evlilik, çok 

iyi iki arkadaştan ötesi olmak anlamına geliyor. 

Muhteşem seks, sorunları yok etmez ama zor zamanlarda 

ilişkinizi zarar görmekten korur. 

Evlenmek için belli bir süre 

belirlemeyin 

Etrafımızdaki çoğu kadın kafasında evlenmesi 

gereken yaşı belirlemiştir. Sizin sayınız biyolojik 

saati yenmekle veya kız kardeşinizin kaç 

yaşında evlendiği gibi faktörlerle ilgiliyse, sizin 

üzerinizde gücünü ilan eder ve o yaş yaklaştıkça 

yanlış erkekle evlenme riskinizi artırır. Kadınlar 

evlenmeleri gereken yaşı geçtiklerini düşünmeye 

başladıklarında, "kararında" bir erkekle 


evlenmeye razı gelir. Değerli zamanlarını boşa 

harcamaktan korktuklarından, normalde birlikte 

olmayacakları erkeklerle olurlar. 

Böylesi korkuların kararınızı etkilemediğinden 

emin olmak için, daha genç olsaydınız o erkekle 

birlikte olur muydunuz diye kendinize sorun. Şayet 

cevabınız güçlü bir "Evet" değilse, o yüzüğü 

neden takmak istediğinizi belirleyin. Kafanızda 

belirledi ğiniz zamanın gerisinde kalmak ve yalnız 

olmaktan mı korkuyorsunuz? 

Çocuk sahibi olmak istiyor ama hayatınızdaki 

erkeğin çocuğunuzun babası olmasını isteyip 

istemediğinizden emin değilseniz, evliliği erteleyin. 

Yanlış erkekle evlenmek sizi ileride mutlu 

bir anne yapmayacak, bunu da aklınızın bir köşesine 

not edin. 

Evlenmekten korkmak normal mi? 

İçinizde başlayan titremeler geçici bir duruma 

mı işaret ediyor, yoksa iç sesiniz size hata yaptığınızı 

söylemeye mi çalışıyor? Korkunuz tavan 

yaptığında şunlara dikkat edin: O esnada evlilik 

hakkında mı konuşuyorsunuz ya da sadece sevgiliniz 

hakkında mı konuşuyorsunuz? Evlenmek 

üzereyken, nişanlınız hakkında konuşmak içinizi 

mutlulukla ve heyecanla doldurmalı. Düğün 

konusunda endişelenmeniz çok normal ama endişeleriniz 

damat konusundaysa durup düşünmekte 

fayda var. 

Başka bir şey daha var: Kendinize ya da arkadaşlarınıza 

şu soruyu sormamalısınız: "Onun 

doğru kişi olduğunu nasıl anlayabilirim?" Çünkü 

bu orgazma benzer. Orgazm olup olmadığınızdan 

emin değilseniz, olmamışsınızdır. Üzerinde 

düşündükten sonra erkek arkadaşınızın doğru 

kişi olduğundan hâlâ emin değilseniz, o doğru 

kişi değildir. 


85




İLİŞKİ DURUMU AÇIKLANMALI MI? 

Uzmanlar, Facebook hayatımıza girdiğinden beri ilişkilerimizin 

eski tadının kalmadığını söylüyor. Sevdiklerimizle buluşup hasret 

gidermek yerine onların site üzerinden neler yaptığını, kimlerle 

görüştüğünü, nerelere gittiğini takip etmeyi endişe verici olarak 

nitelendiriyor. Sitede en çok ikilemde kalınan durumlardan biri 

de ilişki durumunun belirtilmesi ya da belirtilmemesi. Sevgiliniz 

ilişki durumunu açıklamak istemediğinde sakin olun ve kendinize 

buranın sadece bir internet sitesi olduğunu, ilişkinizin geleceği 

ile ilgili karar vermek yetkisine sahip olmadığını hatırlatın. Yazar, 

buradaki herkesin sizin ilişki durumunuzu bilmek zorunda olmadığını, 

özel hayatınızı kendinize saklamanız gerektiğini söylü- yor. 

Dolayısıyla tavsiyesi de, bu bölümü boş bırakmanız yönünde. İlişki 

devam ederken ayrılığı düşünmek çok üzücü ama ayrıldığınız 

durumda "… ile ilişkisi var" kısmının birden bozulması, sinirlerinizi 

daha da yıpratır. Ayrılığın arkasından sırf ilişki durumunu değiştirmekle 

karşı karşıya kalmamak için, Facebook hesabını geçici 

süreliğine kapatanları görüyoruz. Sıkıntılı durumlarla karşılaşmamak 

ve daha da önemlisi erkek arkadaşınızla sorun yaşamamak 

için o kısmı boş bırakmakta fayda var. 

ESKİ SEVGİLİ İLE FACEBOOK'TA ARKADAŞ KALMALI 

MI? 

Bu sorunun cevabını ilişkinin nasıl bittiği veriyor. Eski sevgilinizin 

hâlâ listenizde olması durumu saatli bombaya benzetiliyor. 

Atacağı mesaj ya da fotoğrafınıza yaptığı yorum yeni sevgilinizle 

tartışmanıza, hatta ondan ayrılmanıza sebep olabiliyor. İleride bu 

kişinin sorun yaratacağına inanıyorsanız onu bir süre sonra listenizden 

silin. Sevgiliniz, eski kız arkadaşını listesinde tutuyorsa 

onunla bu durumu konuşabilirsiniz. Yine de bu konuda ısrarcı 

olmayın. Yeni bir ilişkiye başladığınız durumda ise yazar, bahar 

temizliği yapmanızı öneriyor. Eski sevgilinizi hatırlatacak herhangi 

bir duvar yazısı, etiketlenmiş fotoğraf ya da mesaj kesinlikle 

tutmayın. Geçmiş yıllardaki paylaşımlarınıza kadar gidilebilecek 

Facebook Zaman Tüneli, gerçekten sorun çıkmasına sebep olabiliyor. 

FACEBOOK ÇAPKINLARI 

Facebook, erkekler için bulunmaz bir av sahası olarak tanımlanmış. 

Erkeğin evli ve çocuklu olması da fark etmiyor. Evli erkekler 

burada bekar gibi hareket ediyor, saatlerini bu sitede harcıyorlar. 

Bunlar gerçek hayatta evli, Facebook'ta bekarlar. Burada konuşmaya 

başladığınız erkeğin evli olduğunu anlayamadığınız durumlar 

yaşanabilirken, erkeğin evli olduğunu bildiği halde konuşmaya 

devam eden kadınlar da var. Çünkü onlar, bu erkeğin eşiyle 

arasının kötü olduğu ve yakında boşanacağı yalanına inanıyor. 

Siz "ben bu yalanlara kesinlikle kanmam" diyorsanız, arkadaş 

listenizi dışarıdaki çapkınlardan ve kötü niyetlilerden korumalısınız. 

Arkadaş listenizi gizleyebilirsiniz. 

SEVGİLİYLE AYRILMANIN FACEBOOK ADABI 

Eskiden tartıştığımız arkadaşımızla bir süre görüşmezdik, olur 

biterdi. Ama şimdilerde restleşme, Facebook arkadaş listesinden 

silme şeklinde oluyor. Bu sayede karşıdaki kişi gözden çıkarıldığını 

anlıyor. Bu arkadaş silme olayını sevgilisi için kullananlar da 

var. Sevgilisiyle arası bozulan, sevgilisini listeden çıkararak gerekli 

mesajı verdiğini düşünebiliyor. Demirel burada, sevgilinizle 

sorununuz olduğunda bunu yüzyüze halletmenizi tavsiye ediyor. 

Aşk hayatınız dalgalıysa, bunu Facebook paylaşımlarınızda dile 

getirmeyin. Biten bir ilişkinin ardından duvarınıza yazdığınız yorumlar 

ondan çok size zarar verecektir. Yazdıklarınızı tüm arkadaşlarınız 

okuyor. Yazdığınızın altına arkadaşlarınızın yaptığı 

yorumlarhiçbir zaman hafızalardan silinmez, bunu hatırlatalım. 

İş hayatından tanıdıklarınızın da listenizde olduğu durumlarda, 

itibarınızın da bu çeşit paylaşımlarla zedeleneceğini aklınızdan 

çıkarmayın. 

PSİKOLOJİMİZİ NASIL ETKİLİYOR? 

Facebook'a bakabilmek için telefonumuzu neredeyse koynumuzdan 

eksik etmediğimiz hale geldik. Nurhan Demirel, bunu bağımlılıkla 

eş tutmuş. Sürekli takipte kalmak başlı başına bir sorun. 

Okura şu soruyu yöneltiliyor: Bir insan durup dururken neden fotoğrafının 

beğenilmesini ister? Özellikle mesaj atıp "Facebook'ta 

fotoğrafımı beğenir misin" diye soran kişilerin ne gibi sorunları 

olabilir? Bu, kendini beğenmişlik değil de nedir? Bu kişiler sürekli 

paylaştıkları fotoğrafları başkaları beğenmediğinde kızıp öfkeleniyorlar. 

Kendisini ait olmadığı bir sosyal sınıfa dahilmiş gibi 

göstermeye çalışanlara dikkat çekiliyor. Evde otururken lüks bir 

restorandaymış imajı veriyorlar. Andy Warhol'un "Bir gün herkes 

15 dakikalığına ünlü olacak" öngörüsü bugün sosyal medyanın 

kendi fenomenlerini yaratmasıyla gerçeğe dönüştü. Sıradan bir 

kişi de tıpkı ünlüler gibi beğenilme ve toplum tarafından onaylanma 

ihtiyacı duyuyor. Diğer yandan yazar, Facebook'a bakmadan 

yapamadığını düşünenlere, siteyi sadece arkadaşlarıyla mesajlaşmak 

için kullanmalarını ve profil sayfalarında sörf yapmayı 

bırakmalarını salık veriyor. Burada gördüğünüz ideal hayatların 

sizi aldatmasına izin vermeyin. Hayatlarına özendiğiniz insanlar 

da sorunlar yaşıyor ya da geçim sıkıntısı çekiyor olabilir. Kendinize 

bu soruyu sorun: İdeal yaşamların ya da mutlu evliliklerin ne 

kadarı gerçek? 


87


Erkeğin dizlerinin üzerine çökerek evlilik teklif etmesi ile düğün 

salonunun oturma planı, davetiyelerin basılması, masaların 

süslenmesi, davetli listesinin hazırlanması hakkında sürekli 

tartışan ve her şey için sinirlenen bir adam haline gelmesi 

arasında çok kısa bir süre vardır. Evlilik teklifinde bulunan bir 

erken sadece sizinle hayatını birleştirmek ister. Evlilik hazırlıklarıyla 

ilgili detaylarla uğraşmak, oradan oraya koşturmak için en ufak bir 

istek taşımaz. Hatta bu tür konularda endişelenmekten, planlar yapmaktan 

ve işleri takip etmekten özellikle kaçınmaya çalışır. Kısacası erkekler 

evlenmeye karar verdikleri halde, evlilik öncesi yaşanan sıkıntılarla ilgilenmeyi, 

bunlar üzerinde düşünmemeyi tercih ederler. Dışarıdan bakıldığında 

damat adayının olayı sahiplenmediği bile düşünülür. 

Bu tür zamanlar, çoğu gelin adayının hayatını doğru erkekle birleştirip 

birleştirmediği konusunda şüphelere kapıldığı zamanlardır. Evlilik töreni 

ile ilgili sürekli espriler yapan, sizi aşırı detaycı bulan ve işleri takip etmekten 

kaçınan bir erkeğin birdenbire sinirli, bağırıp çağıran biri haline 

gelmesi özellikle sizi çok şaşırtabilir. Bu tür tepkiler aslında erkeğin işi hiç 

de hafife almayıp, alır gibi göründüğünün en iyi kanıtıdır. Gergin ve sorumlulukları 

karşısında tepkili bir nişanlıyla baş etmek mümkün müdür? 

Elbette mümkündür! İlk olarak tavsiyemiz, bu duruma saplanıp kalmayın. 

İkinci olarak, kendi kendinize onun evlilik öncesi bir gerginlik yaşadığını 

ve bu ruh halinin tamamen geçici olduğunu ona hatırlatın. Üçüncü olarak, 

olaylara onun tarafından bakmayı deneyin. Ve tüm sorunların bir çözümü 

olduğunu asla unutmayın! Şimdi yazımızı okuyun ve onları gerginleştiren, 

sizi de yıpratabilecek muhtemel sorunlara ve olası çözümlere bir göz atın. 

Doğru erkek mi, değil mi? 

Önce kendiniz sakinleşin! Evet, kabul ediyoruz ki bu iş tıpkı mayın tarlasında 

yürümeye benziyor. Ve diğer gerçek de şu ki, ortada sadece bir 

damat adayı vardı… Elbette daha önce hayatınıza birileri girmişti. Fakat 

her biri sizi hayal kırıklıkları içinde, kalbi kırık bırakıp, çekip gitti. Gayet iyi 

biliyorsunuz ki, epey zamandır çevrenizdeki erkeklerin büyük çoğunluğu 

yatak arkadaşından başka bir şey olmaya hevesli değil. Zaten isteseler de 

sizin için doğru adam olmadıkları kesin. Çoğunlukla, her biri bir başka iş 

için uygun. Biriyle içki içmeye gidebiliyorsunuz, biriyle dertleşiyorsunuz, 

bir diğeri ise eski bir okul arkadaşınız. Ki zaten pek sık görüşmüyorsunuz. 

Kim bilir, belki de sizin için en iyisi o? 


Ya en sondan bir önceki seçiminizi hatırlıyor 

musunuz? Biraz kekeliyordu ve çok utangaç 

olduğu için bir oda dolusu insanla konuşmak 

şöyle dursun, sizinle buluşmadan önce dahi 

kadeh kadeh içmesi gereken biriydi. Ya da hani 

şu hava atmaya bayılan bir diğeri? Arkadaşlarınız 

onun konuşmalarıyla öyle eğlenmişlerdi ki, 

gülmekten kendilerinden geçip, koltuklarından 

yere yuvarlanmışlardı. Gerçekten çok ama çok 

utanç vericiydi. Hala düşündükçe moralinizi 

bozan bu durum, belki de arkadaşlarınızın biraz 

işi abartmasıyla ilgiliydi. Kim bilir, belki de 

arkadaşlarınız o gece içkiyi biraz fazla kaçırmışlardı. 

Tanıdığınız bazı erkeklerse, diğerlerinden daha 

tehlikeliydi. Direkt seçim dışı kalan erkeklerle 

aynı gruba üye olmalarına rağmen, bunu şahane 

biçimde gizleyecek kadar sinsiler. Hatta 

o kadar sinsiler ki, dışardan bakıldığında mükemmel 

erkeğe çok benzerler. Tıpkı elinde iri 

mi iri bir balıkla poz veren balıkçıların hikayelerinde 

olduğu gibi. Gerçekte harika bir balık gibi 

görünürler ama aslında sadece yatak ıslatan 

can sıkıcı bir hikayeden ibaretler. 

Sonuçta en iyi adayı seçtiğinizden eminsiniz. 

En iyi aday olmasa, zaten seçilmiş olması imkansızdı, 

öyle değil mi? Hem unutmayın ki son 

zamanlarda gergin görünmesi sadece bir panik 

ifadesidir ve kesinlikle geçicidir. 

Harcamalar büyük problemdir! 

Evlenmek hemen hemen herkes için oldukça 

pahalıya patlayan bir iştir. Hepimiz bu gerçeği 

iyi biliriz. Ama bir şeyi genel olarak bilmek gayet 

soyut bir hisken, insanın kendini “Tanrım, 

bu ödemelerin altından nasıl kalkacağım ben?” 

diye düşünürken bulması, bambaşka hislerdir. 

Damat olmaya özenirken, kendini birden bire 

bir yığın borca batmış bulan erkek gergindir. Bir 

yandan sizin için ve kendi için her şeyin en güzelini 

arzu eder, diğer yandansa sürekli olarak, 

bütün bu ödemelerin altından kalkması için kaç 

yıl daha köle gibi çalışması gerektiğini hesaplar. 

Herkes bu tür ikilemler yaşar ama önemli 

olan bu ikilemin, erkek üzerinde yarattığı baskının 

şiddetidir. 

Bir damat adayının ödemeler konusunda gün 

geçtikçe asabileştiğini fark etmeye başladınızsa, 

bunu ortadan kaldırmak için sizin yardımcı 

olmanız gerekir. Yardım etmenizin tek yolu 

ise her ikinizin de bütçenizin isteklerinizin ne 

kadarına yettiğini bilmenizden ve bu bütçeye 

sadık kalmanızdan geçer. Bu noktada nişanlınızla 

bütçe konusunda açık açık konuşmalı ve 

sıkıntıları onunla paylaşmalısınız. Üstüne üstlük 

tüm borçları ikiniz birlikte ödeyeceksiniz. 

Ne kadar borcunuz varsa gelecek yaşamınızda o 

kadra çok şeyi ertelemek zorunda kalacaksınız. 

Belki sevdiğiniz bir sürü lüksten, eğlenceden 

ve güzel tatillerden uzun bir süre vazgeçmeniz 

gerekecek! Unutmayın ki evlenmek başklarıyla 

aşık atmanızı gerektiren durumlardan biri değildir. 

Destek sorunu 

Damadın stresini paylaşabileceği, olayları espriyle 

ele alacak, pratik bir arkadaşı varsa, işiniz 

çok kolay demektir. Komik ve damada her konuda 

yardımcı bir erkek arkadaş, başarılı düğünler 

için sokağınızın köşesindeki dükkanlar kadar 

vazgeçilmezdir. Bu dakikadan itibaren herkes 

birbirine bunu iletsin! Çünkü bu tip bir arkadaş 

demek, damadın kendini küçük düşürecek bir 

yumruk atmasını engelleyen mükemmel bir 

dengeleyiciye sahip olmak demektir. Bu özellik 

aslında daha eski tarihlerde ilişki sanatı olarak 

adlandırılan bir meziyettir. İyi arkadaş düğünde 

çok içmeyen, içince kendini dağıtmayan, moral 

veren ve pratik çözümler üreten kişi anlamına 

gelir ve her damadın bu türden bir yakın arkadaşın 

desteğine ihtiyacı olur. Bu arkadaş, gelin 

arabasını süsletmeye götürür, bahşiş isteyenlere 

zarflarda paralar dağıtır, arabayı kullanır, 

damada moral ve destek verir. 

“Evet” sırasında ağlarsa 

Evlilik töreni herkesin duygularını hassaslaştırır. 

En rahat görünen bir erkek bile, bu duygu 

yoğunluğu esnasında küçük bir kız çocuğuna 

dönüşüp hassaslaşabilir. Aslında harika bir 

kadınla hayatını birleştirdiğini düşünen bir 

erkeğin mutluluktan ağlamasında bir gariplik 

yoktur. Ama belki siz, erkeğin evlenerek bekarlık 

hayatına veda ettiği için gözyaşı döktüğünü 

düşünüyorsunuzdur. Evet, aslında kabul etmek 

lazımdır ki bu duygu da erkekleri ağlatabilir. 

Bu, hislerin karmaşasıdır. Onun bu hali muhtemelen 

sizi şaşırtıp telaşlandıracaktır ama siz 

de görürsünüz ki bu aşırı duygulanımın hemen 

ardından aynı erkek, size “Eşim” diye hitap 

edecek ve hayatından da gayet memnun görünecektir. 

Hem evlilik töreni sırasında gözleri 

dolan bir erkek o kadar sevimli görünür ki, diğer 

bütün kadınlar, gelinin yani sizin, aslında 

ne kadar şanslı biri olduğunuzu düşünmekten 

kendilerini alamazlar. 

Terleyen damat sinirlidir! 

Herkes güneşli, pırıl pırıl, aydınlık bir havada 

evlenmek ister. Bu hemen herkesin dileğidir, 

öyle değil mi? Oysa açık havada yapılan bir düğün, 

her zaman kapalı bir alanda yapılandan 

daha zor şartlar içerir. Açık havada evlenmek 

yerine, kapalı bir salon seçerseniz, en azından 

soğuk bir günde sıcak içeceklerle insanların 

içini ısıtabilir, sıcak bir günde soğuk içecekler 

ve havalandırma yardımıyla sıcağın hissedilmesini 

önleyebilirsiniz. Isısı kontrol edilebilen 

kapalı bir alan aslında herkesten çok gelin ve 

damadın rahat etmesini sağlar. Sıcaktan terler 

içinde kalmazsınız. Damadın ceket ve kravatla 

oturmak yüzünden sinirleri de bozulmaz. Hele 

bir yaz düğünüyse ve damat beyaz bir smokin 

seçtiyse, açık alanda istediği her yere yaslanması, 

dokunması imkansızdır. Ama kapalı bir 

alan, kıyafetinin kirlenme olasılığını ortadan 

kaldırdığı için daha rahat hareket etmesine 

müsaade eder. Özellikle temmuz ve ağustos aylarında 

gündüz aşırı sıcak olduğu gibi, geceleri 

ani yağmurlar görülebilir. Durun ve düşünün 

bakalım! Katıldığınız açık hava düğünlerinden 

kaç tanesinde ani yağmura tutuldunuz? Şayet 

açık hava düğünü yapmak sizin için çok önemliyse, 

o zaman yanınıza özellikle damat için tişört 

almayı unutmayın deriz! 

İlk dans kabusu 

Genellikle erkekler sadece ve sadece tek bir 

nedenle dans ederler. Kadına eşlik etmek! Bir 

erkek, nişanlandığı andan itibaren ayaklarına 

geçirdiği dans ayakkabılarını, sonsuza dek 

ayağında taşımayı kabul etmiş erkek demektir. 

Ve sizinle ilk dansını yaptığında da aslında zorunlu 

olarak piste yürümektedir. Çünkü o kadar 

insanın gözü önünde hata yapmaktan korkar. 

Ne kadar feci değil mi? Ama çözümsüz değil! Bu 

sorunu aşmak için önceden pratik yapmayı önerin 

ona ve hantal, eli ayağı birbirine dolanmış, 

hata yapmaktan korkan acemi çaylak görüntüsünden 

ne kadar çabuk sıyrıldığını görün. Hele 

hele uygun bir müzik seçimi yapılmışsa, hatta 

müziği kendi seçmişse bütün çekingenliğini 

üzerinden kolayca atacaktır. Eğer tüm bunlara 

rağmen, hala gönül rızasıyla dans edemeyecekse, 

heyecanı bir türlü geçmek bilmiyorsa, en 


güzel ailenizin veya yakın arkadaşlarınızın fazla 

beklemeden pistte size katılmalarını organize 

edin. 

Alkol sorunu 

Kendi düğününüzde konuklarınızın arasından 

birilerini kapı dışarı etmek zorunda kalmak gerçekten 

kötü bir histir. Ama kimi zaman bunu 

yapmaya mecbur kalabilirsiniz. Özellikle öğleden 

sonra yapılan bir nikah töreninin ardından 

küçük bir kokteyl veriyorsanız ve daha sonra 

düğün yemeği planınız varsa, kimi konuklar ölçüyü 

biraz kaçırabilir. Her vesile ile alkol alan 

birileri elbette gecenin ortalarına doğru hareketlerini 

kontrol edemez hale gelir. Genellikle 

kokteyl sırasında insanların karnını doyuracak 

kadar yiyecek servisi yapılmaz. Aç karnına alkol 

alan insanların çabucak sarhoş olduğu herkesin 

bildiği bir durumdur. Hele sıcak bir yaz gününden 

bahsediyorsak… Güne şık, centilmen, 

hoş sohbet biri olarak başlayan bir davetli veya 

bu kişi ailenizden herhangi biri bile olabilir, 

akşama doğru iyice saçmalayan, sürekli içen, 

davranışlarını kontrol edemeyen biri haline 

dönüşür. Birileriyle kavga edebilir hatta olaylar 

büyür ve siz polis çağırmak zorunda bile kalabilirsiniz. 

Düğünü berbat eden, konuklarını sinirlerini 

bozan bu tür durumlar özellikle damat 

ve gelinin ailesinin aşırı üzülmelerine neden 

olur. Bu nedenle yakınlarınızdan iki kişinin, 

bu tür durumlara karşı uyanık olmasında ve 

sürekli etrafı kolaçan etmesinde fayda vardır. 

İşler iyice çığırından çıkmadan erken müdahale 

etmek, olaylar büyüdükten sonra ortamı yatıştırmaktan 

daha kolaydır. Her şeye rağmen bu 

türde bir olay yaşarsanız mümkün olduğu kadar 

pozitif olmaya devam etmelisiniz. Düğün sahibi 

olarak, konuklarınızı üzmemek ve gerektiği gibi 

ağırlamak sizin en önemli görevinizdir. Düğünlerin 

anlamı mutluluk verici bir birleşmenin kutlanmasıyken, 

bulunduğunuz ortamda mutsuzluk 

veren şeylerin barınmasına izin vermeyin! 

Sonuç olarak unutulmamalı ki, düğün demek 

hem gelin için hem de damat için stresli bir iş 

demektir. Ve tavsiyemiz kötü giden şeyler hakkında 

daha ileriki tarihlerde söz açmamanız ve 

o tür şeyleri düğün salonundan çıkarken ardınızda 

bırakmanızdır. 


89


Röportaj: Ece PRIM 

utbol hiç kuşku 

yok ki kitleleri 

peşinden sürükleyen 

rakipsiz bir 

dünya sporu. Ülkemizde 

futbol pek çok kişi için akan 

suların durduğu bir akım halinde. Bu 

dal da başarılı olup unutulmaz isimler 

arasına girmek de yeşil sahalarda 

top koşturmaya hevesli gençlerin en 

büyük hayali. İşte bu röportaj da bunu 

fazlası ile başarmış olan Beşiktaş’ın 

efsane futbolcusu Oktay Derelioğlu ile 

beraberiz. 

Sevgili Oktay bizim tanışmamız çok uzun 

yıllar öncesine dayanır. Yeşil sahalarda 

keyifle izleyip, programlarımda da konuk 

olarak ağırlama şansım olan çok özel bir 

isimsin. Bugün seni ve futbolu seven pek 

çok okuyucuyla dünden bugüne gelen, 

değişen, yenilenen pek çok şeyi konuşacağız. 

Öncelikle bildik bir girizgah yapalım 

ve futbola başlama yıllarına dönelim. 

Biz de seni keyifle izliyoruz. Ve futbola 

gelince profesyonel olarak 1990’lar 

başında lisanslı olarak devam ettim. 

Ama aslında 1985 yılında 10 yaşında 

iken fatih Karagümrük de başladım. Çok 

erken yaşta başarılar elde ettim. Hatta 

kimsenin başaramadığı yaşlarda diyelim. 

Çünkü çok az kişiye Türk futbolunda 14 

yaşında 2.Lig de 16 yaşında Süper Lig 

de 1.Lig de oynaması nasip olmuştur. Bu 

yaşlar da bu yoğunluğun içinde olmak 

ne kadar doğru veya yanlış tartışılabilir. 

1992’de karagümrük’den , Trabzponspor’a 

transfer oldum. Daha sonra orada ki 

başarılarımdan sonra yine erken yaşta 

Trabzonspor’dan ayrılma kararı almıştım. 

Ailemden uzak olma ve kendime 

bakamama nedenleri yüzünden böyle 

olması gerekti ve Beşiktaş’a transfer 

oldum. 1993’den 1999- 2000 yılına kadar 

Beşiktaş forması giydim. Sonra İspanya 

(Las Palmas), Gaziantepspor ve yine 

Trabzonspor’da oynadım. Fenerbahçe’de 


2 yıl top koşturdum. Daha sonra bir 

Almanya maceram oldu ve Azerbaycan’a 

transfer oldum. Ama tabii ki bunların 

ardından Beşiktaş’tan sonra bu kadar 

takım değiştirmenin kariyerim açısından 

doğru olmadığını düşünüyorum. 6-7 yıl 

Beşiktaş’ta oynadım. O kısa süre de pek 

çok başarı elde ettim. Ama futbol hayatımın 

en uzun yıllarını yani 13-14 yılını 

Beşiktaş’ta tamamlamam gerekirdi. Bu 

benim yıllardır kendi içimde yaşadığım bir 

yaradır. Çünkü taş yerinde ağırdır. Bu değişiklikler 

de futbolu erken yaşta bırakmama 

neden oldu. Futbolu erken bırakmam 

ise benim büyük bir hatam. 

Evet, gerçekten erken bıraktın. Senin 

kariyerinde olan birçok kişi bunu göze 

alamazdı. 

Maalesef bu hatayı yaptım. Gerçi bir taraftan 

çok erken başladığımı da düşünüyorum. 

!6 yaşında başlayıp, 16 sezon top 

koşturdum. Beşiktaş’tan ayrılmak benim 

kararımdı ve tabii ki bu benim geleceğimi 

etkiledi. Çok daha yukarılarda, önünde 

daha parlak günler yaşayabilecek, zirve 

de bir futbolcu olmak varken, 1999-2000 

yıllarında bu kararı vermem yanlıştı. 

Sen çok disiplinli, ve doğru bildiğini 

söylemekten çekinmeyen bir kişiliğe 

sahipsin. Yani günümüz de çok az kişi de 

bulunan özellikler sen de var. Acaba bu 

erken veda sebeplerinde yolunda gitmeyen 

bir şeyleri görüp, fevri bir kararla futbol 

hayatını sonlandırmış olabilir misin? 

Kesinlikle evet. Çok doğru bir tespit. Pire 

için yorgan yakmak tabiri var ya! İşte onu 

yaptım ben. Birilerine kızıp, küsüp milyonlarca 

taraftarı ve beni seven insanları 

hayal kırıklığına uğrattım. Ve bunun için 

hep çok üzülüyorum. Onlar da bana ne 

kadar kızsalar haklılar tabii. Fakat bazı 

hataların geri dönüşü olmuyor. Ama kariyerime 

baktığımda 100’ün üstünde A Milli 

takımlar da oynadım. Avrupa kupalarında 

ilk 3 futbolcudan biriydim. Beşiktaş’ın 

Avrupa kupalarında en çok gol atan 

futbolcusuydum. Türkiye’de adı ilk akla 

gelen ilk 10-15 futbolcudan biriydim. Bunlara 

bakınca gururlanıyorum ama devam 

etseydim bu kariyerin 3 katı bir geleceğim 

varmış. Yine söylüyorum sağlam kafa ile 

düşünmeden aldığım kararların sonucu 

oldu bu hatam.

Profesyonel anlamda saha da top koşturmayı 

bırakmış olabilirsin ama yaşamında 

asla futbolu bırakmadın. Ve sen yine bu 

kulvar da kendini geliştirmeye devam 

ettin. Neler yaptın? 

Aynen öyle. Bu arada kurslara gittim. 3 

kurs bitirdim. UEFA lisansı aldım. Fakat 

daha hiç çalıştırmadım. Amacım iyi bir 

teknik direktör olmak. Futbolun hep içinde 

olacağım. Zamanı geldiğinde de bunu 

daha işlevsel şekilde herkes görecek. 


Yıllar öncesinde senin top koşturduğun 

zamanlardan bugüne gelirsek, türk 

futbolunda ne gibi farklar var? Mesela 

kadınlar adına futbola çok daha fazla ilgi 

olduğunu söyleyebilirim. 

Evet bu doğru. Bunun dışında o zamanların 

aslında daha coşkulu ve heyecanlı 

zamanlar olduğunu söyleyebilirim. Bence 

şu an da her şey biraz daha suni olmuş. 

O farklı atmosferi geri vermek lazım. 

Bunun içinde iyi isimler, yeni yetenekler 

geliştirip, bu cevherlere daha iyi destek 

olmaz gerekli. Maalesef futbol yapısı olarak biz bunları yapan 

bir toplum değiliz. Bu heyecanın suni yapıdan çıkması içinde 

düzgün ve dürüst yöneticilerin olması lazım. Başarıya yatırım 

yapan ama sadece günü kurtarıp, cebini doldurmak isteyen yöneticilerden 

uzak kalmak doğrusu. Şu an Türk futbolu bir pislik, bir 

bataklık içinde! 

Ben de kendi mesleğim açısından bunu düşünmüyor değilim. 

Fakat futbol dünyasının bu kadar karmaşa yaşadığı ve topluma 

yansıdığı dönemleri geçmişte pek duymadık. Saha önü ve arkası 

çok karmaşık. Bu taraftarları ve 

futbolseverleri de olumsuz etkileyebiliyor. 

Sonuç olarak topun ucunda 

siz olduğunuz için de bu tabii ki 

olumsuz dönüşlere yol açabiliyor. 

Odak noktalarımı değişti? 

Ben de böyle düşünüyorum. Biz maalesef 

skor odaklıyız. Dışarı doğru 

gelişmek yerine kendi içimizde böyleyiz. 

Dışa dönük bir başarı odağımız 

yok. Kendi içimizde kim şampiyon 

olacak? Kim başarılı? Kim başarısız? 

Artık bu sığ fikirleri aşmamız lazım. Başarıyı daha büyük zirvelere 

taşımak, skorları da yakalamak istiyorsak çıkalım arenalara. 

Şampiyonlar Ligine, UEFA’lara… Başarılar saman alevi gibi. İşte 

Galatasaray’ın UEFA kupası, 10’larca yıl da bir kazanılan A Milli 

takım başarıları bence gerçek ve unutulmaz başarılar değil. Çıtayı 

yükseltmek lazım. Bu da ancak beyinlerin ve fikirlerin değişmesi 

ile olur. Bu durum biz de şu an da iç mekanizmaya göre ayarlı. 

Dışarı da bizi izleyen, takip eden kimse yok. Kendi ligimizin 

izlenme oranını yükseltmek ve satış, pazarlamasını iyi yapmak 

gerekli. Ayrıca futbol globalleşen, büyük bir iş sektörü haline 

gelen bir durumda. Her şeyi reklam ve tanıtımla dönen bir sektör. 

Herkes en iyi reklam aracı futbol diyerek reklam veriyor, satış yapıyor. 

Yani başarıyı dünya da yakalayabilmek için kalifiye olmak 

şart. Yani baştan aşağı iyi oyuncular, iyi yöneticiler ve eğiticilerle 

muhatap olursak, herkesin hakkını doğru şekilde verirsek dışa 

dönük bir başarı yakalayabiliriz. Bence bizim ligin öncelikle bir 

beyin değişimine ihtiyacı var. 

Bugüne kadar pek çok teknik direktör ile çalıştın, tanıdın. Türkiye 

ve Dünya çapında beğendiğin birkaç isim sayar mısın? 

Türkiye’de Mustafa Denizli, Fatih Terim, Şenol Güneş var. Ama bu 

isimler de benim gördüğüm hep kendilerine dönük oynuyorlar. 

Yani daha hiç biri yeni bir hoca yetiştirmedi. 20-25 senedir varlar 

ama böyle bir destekleri yok. Yani daha hiç biri yeni bir hoca 

yetiştirmedi. 20-25 senedir varlar ama böyle bir destekleri yok. 

Şu an türk futbolu bir 

pislik ve bataklık içinde! 

Yardımcılarının hiç biri bugüne kadar ön plana çıkamadı. Tamam 

tabii ki bu hocalar çok başarılı ama eksik yönleri bu anlam da 

çok büyük. Kendilerine odaklı çalışıyorlar. Ben o kadar isimli bir 

teknik direktör olsam yanımda yürümesi için birine yol veririm. 

Bugün baktığımda dünya futbolunda da çok önemli isimler 

var. Mourinho, Ancelotti, Green iyi teknik direktörler. Avrupa’da 

çeşitli klüpler de direktörlük yaparak üst seviyeler de başarılar 

elde ediyorlar. Ama paylaşımları tek başına değil. Ekip çalışmasının 

başarı getirdiğinin farkındalar. Türkiye’de ki “ben” odaklı 

başarı isteğinden çok farklı. Yine söylüyorum ülkemizde bu üç 

isim çok önemli fakat birilerini yetiştirme açısından eksikler. 

Beğendiğin futbolcular kimler? 

Çok var tabii ama şu an da aklıma 

gelenler şu an da Messi, Ronaldo. 

Türkiye’den de Arda Turan ile gururlanıyoruz. 

Ama önemli olan bizde ki 

başarılı futbolcu sayısını arttırmak. Bu 

da doğru yöneticiler ve ciddi çalışmalarla 

olur. 

Senin disiplinini bugün yeni yetişen 

futbolcular da görüyor musun? Kendilerinden 

önce ki isimlere saygıları var 

mı? yoksa sosyal medyanın reklam ışıltısı renklerini değiştiriyor 

mu? 

O.D. Doğruyu söylemek gerekirse çok havalara giriyorlar. Ve o 

kadar da saygılı değiller. Mesela biz de 1990’lı yıllardan 2000’li 

yıllara kadar saygı farklıydı. Şimdikiler öyle değil. Tabii ki herkes 

için bunu söyleyemem. Girilen bu havaları oynadıkları futbol ile 

karşılaştırırsak zaten çok daha anlamsız olduğunu görüyoruz. En 

büyük hata çok çabuk “ben oldum” demek. 3 maç oynayan kendini 

süper futbolcu zannedebiliyor. Daha kötüsü iyi oynadıklarını 

sanmaları. 

Gelelim özel hayatlara. Şöyle ki; gün geçtikçe futbolcular magazin 

dünyasında daha çok yer almaya başladı. Bu durumda özel 

hayatlarda daha fazla merak konusu oluyor. Peki oyuncuların 

bu kadar yoğun şekilde göz önünde olmaları hele ki eşlerinin 

onların önüne geçecek şekilde yaşamlar sergilemeleri doğru 

mu? Bazıları David-Victoria Beckham çiftini örnek alıyor olabilirler 

mi? 

Aynen, kesinlikle özenti var. 

Peki bu durumlar avantaj mı? Dezavantaj mı? 

Eğer bu durumu bir iş kolu gibi görüp, profesyonelce değerlendirip, 

nakite çevirebiliyorlarsa avantaj olabilir. Çünkü dünya çapında 

sosyal medyanın hayatımızda ki etkin yerini inkar edemeyiz. 

Bir başka açıdan işin dozu kaçıp mahremiyete giriliyorsa, 


91


başka yerlere çekiliyor ve amacını aşıyorsa 

insan o zaman şu soruyu sorar. Hiç mi? 

Ahlak kavramınız yok. Hiç mi? korumamız 

gereken bazı değerleriniz kalmadı. Ayrıca 

bu hallerin kendinize yakışıp, yakışmadığı 

ayrımını yapamayacak duruma mı? 

geldiniz. O yüzden bu konu da kişilerin 

kendilerini değerlendirip, biraz da ileriyi 

görmeye çalışarak karar vermeleri gerekli. 

Her yapılan şeyin dakikasını, saniyesini 

birilerine haber vermenin doğru olduğunu 

düşünmüyorum. Doğal olarak bu tarz 

davranışlarda olanların kişisel ve mesleki 

anlam da dezavantaj yaşadıklarını veya 

yaşayacaklarını düşünüyorum. 

Bazı futbolcu eşleri de bize bunları düşündürüyor 

zaten. 

İşte o bazı eşler futbolcuları kullanarak 

kendileri de artist olmaya çalışıyorlar. Sen 

eş mi? aldın. Yoksa reklam malzemesi mi? 

Tabii bu 

konu da herkes için geçerli olamaz. İşte bu 

anlam da medya hareketliliği ve renkleri 

bazılarının dengesini, ruh sağlığını bozabiliyor. 

Oktay futbol hayatına profesyonel olarak 

yeşil sahalar da nokta koymuş olabilirsin 

ama biz seni özel karşılaşmalar da 

izleme şansını el de edebiliyoruz. Son 

olarak Acun Ilıcalı’nın organizasyonu olan 

Sakarya “4 Büyükler Salon Turnuvası”nda 

izledik. Bu turnuva fikri nasıl oluştu? Orada 

yıllar sonra bir araya gelen çok bilinen 

isimler vardı. Seyirci ilgisi nasıldı? 

Öncelikle seyircinin ilgisi çok yoğun ve 

coşkuluydu. Hem televizyon da hem de 

saha içerisinde çok büyük ilgi gördü. Demek 

ki seyirci bizi özlemiş dedik. İzleyici 

talebi de çok yüksekti. Oluşmasına gelince 

aslında tamamen amatörce oluştu. Maddi 

anlamda da bir kazancımız yoktu zaten. 

Acun Ilıcalı’nın önderliğinde bir araya gelindi. 

Fakat 2 gün de bir sakarya’ya gitmek 

ve efor sarfetmek de yorgunluk olmadı 

değil. İyisiyle, kötüsüyle güzel geçti diyelim. 

En keyifli yönü ise eski dostlarla bir 

araya gelmek, sohbetler etmek, seyircinin 

coşkusunu yaşamak. Fakat oyun içerisinde 

işin zaman zaman amatör havası kaçtı. Bazen 

çok sert hareketler, kavgalar, zıtlaşmalar 

oldu. Böyle olunca da biraz zevki kaçtı. 

Ama organizasyonu değerlendirince Acun 

iyi bir iş yaptı. Ufak tefek şeyleri de biraz 

hırs, biraz baskı ve televizyon önünde 

kendini kontrol edememe olarak değerlendirelim. 

Onları da artık mazur gördük. 

Yeni nesil için aslında bu turnuva büyük 

bir şanstı. İsimlerinizi, başarılarınızı dinleyen 

gençler hatta çocuklar sizleri gerek 

salonda, gerekse Tv8’de izleme şansını 

elde etti. Bu konu da neler söylersin? 

Evet o yönü gerçekten çok hoş’tu. Özellikle 

biz kenarda dururken gençler resim çektirmek 

istediklerinde şimdi maç var sonra 

dediğimizde aldığımız cevap; “abi boş ver 

maçı, biz sizi görmeye geldik” oluyordu. 

O an da gülüyorduk ama aslında haklılar 

tabii. Karşılaşma bittiği zaman da elimden 

geldiği kadar fotoğraf da çektirdim. Sonuçta 

sizi görmeye geldik sözü çok etkiledi. 


Ben ilk defa futbol da salon turnuvası 

izledim. Çok da hoşuma gitti. Ortamın 

sıcaklığı, samimiyeti çok etkiledi. Biz de 

ilk defa yapıldı değil mi? 

Aslında Veteranlar ligi olarak yurt dışında 

çok yapılıyor. Daha organize olmuş şekilde. 

Onların sezon maçları her şeyleri belli. 

Türkiye’de Acun’un yaptığı bu turnuva ilk 

oldu. Spontane olarak gelişti ama bundan 

sonra “Veteranlar Ligi” olarak devam ettirilebilir. 

E tabii bu da yapımcıların, organizatörlerin 

el atması gereken bir konu. 

Benim o maçlar da çekilen fotoğraflarımı 

gören arkadaşlarımdan bazıları beni 

aradı. Ben de bu organizasyonun ne kadar 

güzel ve eğlenceli olduğunu paylaştım. 

Soru şu; Bu turnuva devam edecek mi? 

Tabii ki edebilir. Bu sadece Acun’un 

tekelinde değil. İsteyen başka kanallar, 

firmalar belki organizatörler bunun devam 

etmesi için yol açabilirler. Televizyona 

bakarsak reytingler de yüksek geldi. Bu 

saatten sonra bu işe daha ciddiyetle eğilinebilir. 

Acun’da Tv8 olarak bunu devam 

ettirebilir. Sonuç olarak geri dönüşümü 

çok iyi oldu. Bu arada zaman ayarlaması 

iyi yapılmalı. Çünkü 2 gün de bir maç oynadık. 

Bu biraz yorucu oldu ve sakatlıklar 

daha fazla oldu. 

Bana göre takım sporları daha heyecanlı 

oluyor. Bence çok eğlenceliydi. Ve bakıyorum 

da yıllar seni hiç değiştiremiyor. Son 

derece formunda ve hala yeşil sahalar da 

profesyonel olarak futbol oynuyor gibisin. 

Maşallah diyorum ama bunun sırrı nedir? 

Çok teşekkürler Ece’ciğim. Spor tabii ki 

vazgeçilmezim. Yeme-içmeme dikkat 

ediyorum. Stres’ten olabildiğince uzak 

kalmaya çalışıyorum. Hayatım düzenli ve 

Allah vergisi diyeyim. 

Bundan sonra ki hedefinden bahsettin 

teknik direktörlük, yorumcu olarak da 

görüyoruz seni. Senin bu konu da söyleyeceklerin 

ne olur? 

Teknik direktörlük tabii ki hedefim. 

Yorumculuk da bununla bağlantılı zaten. 

Yorumculuk hem kendimi gündem de tutmak 

hem de bilgimi daha da pekiştirmek 

anlamında önemli. Sonuçta işimin yorumunu 

yapıyorum. Fakat zamanı gelince, iyi 

bir teknik direktör olunca bunu yapamayacağım. 

Aslına bakarsan biz de işi olmadığı halde 

ekranlarda her konu da yorum yapan veya 

jüri olan isimler de mevcut. 

O.D. Tabii canım, teknik direktörlüğü 

bırakıp ertesi gün yorumcu olarak çıkan 

insanlar da var. O iş hemen hazır bekliyor 

gibi. Bu da enteresan. 

Futbolcu olmak isteyen gençlere tavsiyelerini 

almadan olmaz? Neler söylersin? 

O.D. Sabırlı olsunlar. İşlerini sevsinler. 

Fevri davranmasınlar. Bu işte sıkı disiplin 

şart. Çok çabuk ben oldum demeyip, fevri 

kararlar almasınlar. Ve sosyal medyanın 

içinde fazla olmasınlar. 

Harika bir sohbetti. İstediğin hedeflere 

bundan önce olduğu gibi bundan sonra da 

fazlasıyla ulaşmanı diliyorum. Çok teşekkür 

ederim Oktay. 

Ben de çok teşekkür ederim Ece. Gerçekten 

çok keyifli bir sohbetti. Tüm futbolseverlere 

sevgilerimi iletiyorum.



93


Kıskançlığa Tarihsel Bakış 

Shakespeare’in Othello eserini 1600’lü yıllarda 

yazmış olduğu söyleniyor. Ancak geçmiş ve bugünün 

dokusu belli ki çok değişmemiş. Bugün 

de hala kadın ve erkek arasındaki pek çok çatışma 

ve şiddetin temel sebebi hala kıskançlık. 

Kıskançlık, kaybetme korkusu ile ortaya çıkan, 

tehdit algısına karşı gelişen bir tepki aslında. 

Ünlü matematikçi ve felsefeci Descartes’a göre 

kıskançlık, sahip olduklarını koruma isteğinden 

kaynaklanan bir tür korku. 

Freud ise “Kıskançlık, her zaman mantıksızdır 

ve bilinç denetimi altında değildir.” der. 

1922’de Freud, normal kıskançlığın bile mantık 

dışı bir olay sayılması gerektiğini, böyle bir 

duygunun bilinç denetimi altında olmadığını, 

dış dünyanın herkesçe paylaşılan gerçekliği ile 

orantısız olduğu görüşünü dile getirmiştir. 

Othello ve Venedikli Eşi Desdemona’nın 

Trajedik Hikayesi 

“Kıskançlığa yer veremem. 

Bunlar yeni değerler katar değerli bir insana. 

En ufak bir korkum, bir kuşkum yok 

Karım aldatır diye beni noksanlarım yüzünden. 

Gözleri görüyordu beni seçerken.” 


Othello adlı eserinde Shakespeare, Magripli 

Zenci bir komutan olan Othello ile Venedikli bir 

kızın engel tanımayan aşkını anlatır. Othello yıllarca 

Venedik devletinin hizmetinde çalışmış bir 

kumandandır. Karısını delicesine seven Othello, 

etrafındaki insanların kışkırtmalarıyla olayları 

geri dönülemez bir yola sokacaktır. Karısının 

sürekli olarak kendisini aldattığından/ aldatacağından 

şüphe eden Othello, en sonunda çok 

sevdiği karısını vahşice öldürür. 

Othello trajedisinin en güçlü teması 

“kıskançlık”tır. Orta yaşlı, iri yarı, zenci bir 

komutan olan Othello, genç ve güzel karısı 

Desdemona’yı, emrindeki yakışıklı bir subaydan 

kıskanır. Othello aslında hiç de kıskanç biri 

değildir. Aksine, son derece soğukkanlı, öfkesini 

kontrol edebilen, sakin bir adamdır. Çavuş 

Iago’nun kara çalmalarıyla bu sakin adam, yavaş 

yavaş bir canavara dönüşür. “Othello kıskanç 

doğmamış, kıskanç edilmiştir. Eğer akıllara 

sığmayacak kadar kötü ve kötü olduğu kadar 

da zeki bir hain olan Iago’nun eline düşmese, 

kıskançlığın ne olduğunu bilmeyecektir Othello. 

Ama Iago’nun Othello’yu mahvetmeye kararlı 

olduğu, oyunun daha ilk sahnesinden anlaşılır. 

Ve Iago bu kararı uygulamaya koyunca, Othello 

onun elinde istediği gibi oynattığı bir kuklaya 

dönüşür.” 

“Cehennemin dini, imanı işte böyle! 

En kara günahları işletecekleri zaman şeytanlar, 

Bunu önce sevap diye yutturmaya kalkarlar.” 

Ömrü savaşlarda geçmiş, ölümcül tehlikeler atlatmış 

cesur ve güçlü komutan, karısı hakkında 

kulağına fısıldanan bir iki yalan sözle bir anda 

perişan olur. İçine kuşku ve kıskançlık ateşi 

girdikten sonra Othello, çok acı çeker. Çektiği 

acının şiddetli olması, karısına duyduğu sevginin 

büyüklüğünü gösterir. Sevdiği kadını başka 

bir erkeğin koynunda hayal etmek, Othello’yu 

çileden çıkarır, bu acıya dayanamaz. Önceleri 

karısına bir melek gibi yumuşak ve nazik davranırken, 

kıskançlık duygusu içine girdikten sonra 

her geçen gün insanlıktan uzaklaşır, vahşileşir. 

Othello’nun gönlünde sevgi ile kıskançlık duyguları 

sürekli olarak savaşır. Bu savaşın galibi 

kıskançlık olur. Othello çok sevdiği karısını boğarak 

öldürür. Karısını boğmadan önce, boğarken 

ve boğduktan sonra da sevmektedir, ancak 

içindeki kıskançlık duygusuna yenik düşer.


William Shaksper'in Othello Adlı 

Eserinden bir peyzaj 

Kıskançlık Doğal Bir Duygu Mu? 

Eşler arasında kıskançlığın hiç olmaması ne 

kadar sağlıksız ise, çok aşırı düzeyde bir kıskançlık 

olması da yine o kadar sağlıksızdır. 

Sonuçta kıskançlık denilen duygu tıpkı mutluluk, 

öfke, kızgınlık gibi insanın yaratılışı gereği 

sahip olduğu duygulardan biridir. Kıskançlığın 

patoloji olarak değerlendirilebilmesi için yani 

kıskançlığın artık anormal boyutlarda olduğunu 

düşünebilmemiz için kişinin yaşam rutinini 

bozup bozmadığına bakmak gerekir. Önemli 

olan kişinin kıskançlığının dozu önemlidir. Eşler 

arasında, kişi kendisine ve çevresine zarar 

verecek bir kıskançlık duygusu içerisindeyse 

bu durum hafife alınmaması gereken bir durumdur 

ve müdahale edilmelidir. 

Othello sendromu, kişinin sevdiği bir insanı 

patolojik bir şekilde kıskanmasıdır. Kişi gerçek 

dışı düşüncelere kapılır. Kendisinin aldatıldığını, 

eşinin sadakatsiz olduğunu düşünüp bunun 

için tehlikeli olabilecek derecede kendince 

önlemler alma yoluna girer. Örneğin; eşini 

evden dışarı çıkarmama, kimseyle görüştürmeme 

gibi. En ufak şeylerden şüpheye kapılır 

ve bu sanrılar o kadar kuvvetlidir ki kişi bütün 

vaktini bunu düşünerek geçirebilir. Doğal olarak 

kişinin günlük yaşamı bu duygu durumundan 

son derece olumsuz etkilenir. 

Seven İnsan Kıskanır, Sevmeyen İnsan 

Kıskanmaz ! 

Toplumdan topluma farklılık göstermiş olsa 

da, pek çok toplumda şu düşünce hakimdir: 

“Seven insan kıskanır. Kıskanmıyorsa seni 

sevmiyordur !” Bu zannımca bir şehir efsanesi. 

Sevginin temel krtieri kıskançlık değildir. 

İnsan elbette ki, yaradılışı gereği sevgi yoluyla 

bağlandığı insanları kıskanır. 

Ancak bu kıskançlık düzeyi, artık bir saplantı 

noktasına geldiyse, böyle bir saplantıyı sevgiyi 

ilişkilendirmek çok doğru olmayacaktır. Kişiyi 

bu paranoid düşüncelere iten elbette ki “seven 

insan kıskanır” inanışı değil, bilinçaltında 

yatan “kaybetme korkusu”dur. Sevginin kaybı 

ya da kaybedilme tehlikesi, sevilen kişiye ve 

bir rakibe karşı duyulan düşmanlık ve kendine 

saygıyı azaltan narsistik darbe kıskançlık duygusunu 

oluşturan temel öğeler olmuştur. 

Kişi, kendini haklı çıkartmak uğruna kendince 

bütün delilleri toplar ve bu delilleri eşinin kendisini 

aldattığını ispatlamak için kullanır. Böyle 

bir sanrısı olan kişi genellikle eşinin özerkliğini 

kısıtlama, gizlice eşini izleme, imgesel 

aşığı araştırma, eşine saldırıda bulunma gibi 

normaldışı davranışlar ortaya koyar. Bu nedenle 

bu kişilerin tehlikeli olabileceği, şiddete 

başvurabileceği unutulmamalıdır. 

Othello Sendromunu Nasıl Anlarız? 

Othello sendromu, bir diğer adı ile “patolojik 

kıskançlık” belirtileri kendini çok tipik olarak 

ortaya koyar. Bu sendroma yakalanan kişi, eşini 

aşırı derecede sahiplenen bir tavra bürünür. 

Hastalık derecesinde kıskançlık duygusuna 

kapılır ve eşinin telefondaki konuşmasından, 

giydiği kıyafetin rengine kadar detaylarda aldatıldığına 

dair bir delil arar. Eşinin telefonuna 

veya sosyal medya hesabına gizli gizli girmeye 

çalışmak, eşini sürekli kontrol altında tutmak, 

şüphelendiği durumlarda saldırgan davranışlar 

ortaya koymak da yine tipik semptomlardır. 

Bu kişiler eşlerine ulaşamadıklarında zihinlerinde 

sürekli senaryolar yazarlar. Sürekli eşini 

takip ederler ve bu sendromu yaşayan kişiler 

sürekli gergin ve tehditkar ortamların oluşmasına 

neden olurlar. Othello sendromununun 

sebeplerini genel olarak ifade edecek olursak; 

– Eşini herkesten ve her şeyden kıskanarak kısıtlama 

isteği 

– Aşırı derecede aldatılma korkusu 

– Kişideki aşırı özgüven eksikliği ve düşük 

benlik değeri 

– Eşinden ayrılmanın bir fobi haline gelmesi 

– Hakaret ederek partnerine kendini değersiz 

hissettirmek 

– Aşırı kontrolsüz tepki ortaya koymak 

– Saldırganlık ve şiddet eğilimi 

– Eşini tehdit etmek 

Kim Daha Kıskanç? Erkekler Mi, Kadınlar Mı? 

Yapılan pek çok çalışma, kıskançlığın daha ziyade 

erkeklerde görüldüğünü ispatlamaktadır. 

Ancak patolojik kıskançlığın kadınlarda daha 

yaygın olduğunu bu çalışmanın sonucuna eklememiz 

gerekecektir. 

Kıskançlıkla ilgili son günlerde yaşanan şiddet 

ve cinayetlerin çoğu erkekler tarafından gerçekleştirilmektedir. 

Ancak kıskançlık, az önce 

de bahsi geçtiği üzere ne sadece kadınlara ne 

de sadece erkeklere özgüdür. Sonuçta artık biliyoruz 

ki kıskançlığın patolojik 

boyutu acı çekme ve acı çektirmeyle 

sonuçlanan bir hastalıktır. 

Kadın ve erkeklerin kıskançlık 

duygularıyla ve kıskançlıkla baş 

etme yöntemleri birbirinden 

farklıdır. Kadınlar konuya duygusal 

yaklaşırken; erkekler daha 

çok eylem/şiddet açısından yaklaşır. Kadınlar 

genelde bu konuda konuşmayı tercih ederken; 

erkekler şiddet göstermeyi seçmektedir. Bu 

nedenle aşırı düzeyde kıskanç kadınlar kendilerine 

zarar verir; erkekler ise başkalarına zarar 

verir ! 

Her Şeyin Fazlası Zarar! 

Kıskançlık, sağlıklı bir bireyde, normal dozlarda 

olması koşuluyla, makul ve beklenen bir 

durumdur. Sevgi yoluyla kurulan bağlılıklarda, 

insanlar birbirlerini kıskanabilir. Hiç kıskanç 

olmadığını söyleyen insanlara şüpheyle yaklaşmamız 

ve yalan söylediğini düşünmemiz 

bundandır. İnsanlar kendilerinden üstün birini 

kıskandıklarında bu rekabeti ortaya çıkarır, 

bazı durumlarda kişiyi motive edebilir. İlişkilerde 

makul düzeyde kıskançlık birleştirici bir 

etki yaratabilir. Ancak kıskançlıkla ilgili tüm bu 

sonuçlar, uygun düzeylerdeki kıskançlık duygusu 

ile ilgilidir. Dozunda olmayan kıskançlık 

sağlıklı, değerli ve güvenli olma yolunda bireyleri 

engelleyen bir kıskaç gibidir. Kıskançlığın 

patolojik düzeyde olması, hem kişinin kendisinde 

hem de karşısındakinde istenmeyen sonuçlar 

doğurabilir. Her iki tarafta da, yetersizlik 

ve değersizlik duygusu, depresyon, nefret, 

öfke, saldırganlık, şiddet, boşanma, intihar ve 

en uç nokta ölüm, patolojik kıskançlığın en acı 

verici sonuçlarından olabilir. 

Patolojik kıskançlık ya da diğer ismiyle Othello 

Sendromu, her durumdan beslenen, gittikçe 

artış gösteren ve kontrol edilmesi zor bir duygudur. 

Kişi, kıskançlığın sebebini kendisinden 

ziyade karşısındakinde gördükçe, içinden 

çıkılamayan bir kısırdöngüye girmiş olur. Kıskançlığın 

asıl sebebi kişinin kendisiyle ilgilidir. 

Ancak, kıskanç kişi çoğu zaman bunu kendi 

başına fark edemez ve bu kişilerin uzman desteği 

alması önemlidir. 

Shakespeare, Othello’yu yazarken neler hissetti, 

neler düşündü bilinmez. Ancak bugün 

yaşasaydı, bize Othello’nun ne kadar pişman 

olduğunu anlatır ve muhtemelen şu cümleleri 

kurardı: “Kıskançlığınız, sevginizin ötesine 

geçmesin.” 


95

CAPITAL BRAVE | "ÇOCUK" 


CAPITAL BRAVE | "ÇOCUK" 

ASİ ÇOCUKLAR 

DAHA MI BAȘARILI? 

Kurallara uymakta zorlanan, 

başkaldıran çocuklar 

için iyi haber: Daha başarılı 

olabilirler! 

Çocuğunuz hiç itaatsizlik, meydan 

okuma ya da derste bile herkesle 

konuşmaya çalışmaktan 

dolayı okul yetkililerince şikayet 

edildi mi? İşte kurallara uymakta 

zorluk çeken ebeveynlere iyi bir 

haber: Otoriteye medya okuyan çocuklar, 

hayatta başarılı olmaya daha 

yatkınlar. 

Gelişim Psikolojisi’nde yayınlanan bir çalışmaya 

göre, yaramaz çocuklar iyi huylu ve 

itaatkar çocuklara göre büyüdüklerinde mesleki başarı 

elde etmeye daha yatkınlar. Araştırmacılar, mesleki başarıyı 

prestij ve sosyoekonomik duruma göre ölçümlediler. 

Uslu çocukların uzun vadede her zaman lider olmadığı düşüncesi 

duyulmamış değildir. Önceki çalışmalar "uzlaşmacılık" 

karakter özelliğinin olumsuz gelir ve kazanç ile ilişkili 

olduğunu ortaya koymuştur. 

Lüksemburg Üniversitesi, Urbana-Champaign Illinois Üniversitesi 

ve Berlin Free Üniversitesi’nden araştırmacılar, 

Lüksemburg'da yaşayan 745 insanın verilerini, 1968’de 12 

yaşından 2008’de 52 yaşına gelene kadar takip ettiler. Bu 

uzun süreli araştırmanın sonucunda, otoriteye karşı duran 

çocukların, yetişkinliklerinde daha yüksek gelire sahip 

olma eğiliminde oldukları keşfedildi. 

Daha asi, daha zengin 

Diğer bir deyişle, IQ düzeyi ve sınıfsal farklılıklar bir tarafa 

konulduğunda, araştırmacılar, ‘kural yıkma ve ebeveyn 

otoritesine meydan okuma’nın çocuklar için ileride yüksek 

gelir kazanmasının bir göstergesi olduğunu keşfetti. Bunun 

‘şaşırtıcı bir bulgu’ olduğunun altını çizen araştırmacılar, 

bu konuda temkinli davranmak gerektiğini de itiraf etti. 

Çocuklarda görülen itaatsizlik ve kuralsızlığın aslında çoğu 

zaman doğal, meraklı, araştırmacı öğrenim davranışlarından 

kaynaklandığı unutulmamalıdır. Ulusal Ekonomik Araştırma 

Bürosu için yapılan bir diğer araştırmanın başyazarı 

Ross Levine şöyle diyor: “En başarılı girişimciler, bilişsel ve 

bilişsel olmayan özelliklerin eşsiz kombinasyonuna sahip 

olma eğilimindedirler.” 

Okulda daha çok kalma eğilimindedirler ve yükseköğretime 

devam olasılıkları da daha yüksektir 

Araştırmalara göre, ebeveynlerine baş kaldıran çocuklar 

okulda daha uzun süre kalmaya ve akademik kariyere 

daha meyillidirler. Bu da yetişkin olduklarında daha nitelikli 

olacakları ve dolayısı ile iş hayatında daha tatmin edici 

mevkilerde bulunacakları anlamına geliyor. Hatta okulu 

bırakanlar arasından yüzde 54lük çoğunluğun da başarılı 

girişimciler olduğu gerçeği 

istatistiklere yansımıştır. Facebook ve Google'ı başlatmak 

için üniversiteyi terk eden Mark Zuckerberg ve Larry Page’i 

düşünün. 

Tanıştıktan kısa bir süre sonra bile, daha sempatik olma 

eğilimindedirler 

Tanıştıkları insanlar tarafında kısa süre içinde sevilirler ve 

bu potansiyel insan ağı oluşturmak için önemli olduğundan 

kendilerini başarıya daha çok yaklaştırır. Buna ek olarak, 

çekicilik genellikle şiddet sindirme gibi daha aşırı antisosyal 

davranışlar ile ilişkili değildir. İlginç bir şekilde, araştırmalar, 

nüfusun yüzde 40 ila yüzde 60 oranında, asi geni 

taşıyan insanlardan oluştuğu tahmin edilmektedir. 

Etik olmayan nedenlerden dolayı daha başarılı olabilir 

Gelişim Psikolojisi’nde yayınlanan çalışmada, araştırmacılar 

isyankar davranışlar sergileyen çocukların daha başarılı 

yetişkinler olmasına dair bir sebebin daha altını çizdi. “Kural 

tanımayan insanlar etik olmayan sebeplerden dolayı da 

daha yüksek maaş kazanabilir” 

Peki asi çocuklar büyüdüğünde neden daha başarılı oluyor? 

Araştırmacılara göre, asi çocukların daha başarılı olmalarının 

sebepleri şöyle şekilleniyor: 

Kritik durumlarda, daha talepkar olmaya meyillidirler 

“Asi yapıdaki kişilerin daha yüksek gelir elde etmelerinin 

sebeplerinden birisi, maaş müzakeresi ya da artışı gibi kritik 

durumda talepkar olmalarından kaynaklanır” diye açıklıyor 

araştırmacılar. Bu asi bir çocuğun büyüdükten sonra 

iş yerinde de sesinin daha yüksek çıkacağı anlamına gelir, 

özellikle de hızlı ve etkin kararlar verilmesi gerektiğinde. 

Çıkarlarını korumayı bilirler 

Araştırmacılara göre, asi çocuklar kendi ilgi ve amaçları uğruna 

dik durmayı bildikleri için, ileride birer yetişkin olduklarında, 

bu karakteristik özellikleri çıkarlarını savunmaya 

ve dolayısı ile de yaptıkları işin karşılığını almaya yarayacaktır. 

İş yerinde sesinizin duyulmasını sağlamak kesinlikle 

daha yüksek gelir elde etmenize yarar. 

Sınırları zorlamaya ve daha çok, daha iyiye ulaşmaya 

meyillidirler 

İngiltere’deki Doğu Sussex Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı 

Hizmetleri’nden çocuk ve ergen psikoterapisti Alison Roy’a 

göre, asi çocuklar sadece çıkarlarını savunmakla kalmaz, 

aynı zamanda sınırları zorlamaya ve riskli eylemlere katılmaya 

da daha yatkındırlar. “Fikirlerinin değerli olduğu bilinci 

ile yetiştirilen çocuklar, pasif kalmayacak, sınırları zorlayacaktır. 

Ve bu oldukça sağlıklı bir tutumdur.” Asi çocuk 

statükoyu sorgular, bu da gelişim yolunda çok önemlidir. 


97


VUSLAT OLCAYDU 

vuslat@kozmiksiralar.com 




99

CAPITAL BRAVE | UNUTULMAZ BİLİM İNSANLARI 

KATLEDİLMİŞ DEHA 

Bilgisayar ve Yapay Zeka'nın Fikir 

Babası 

2. Dünya Savaşı sırasında kod kırıcı (kriptograf) olarak çalışan ve böylece milyonlarca 

insanın hayatının kurtulmasını sağlayan Alan Turing, aynı zamanda günümüzde en 

çok kullanılan makinalardan biri olan bilgisayarların temelini oluşturacak ilk temel 

fikirleri geliştirmiştir. 

23 HAZİRAN 

1912'de Londra’da 

doğan Alan Mathison 

Turing 20. Yüzyıl'ın belki de en önemli matematikçilerinden 

biridir. 2. Dünya Savaşı 

sırasında kod kırıcı (kriptograf) olarak çalışan 

ve böylece milyonlarca insanın hayatının 

kurtulmasını sağlayan Alan Turing, 

aynı zamanda günümüzde en çok kullanılan 

makinalardan biri olan bilgisayarların 

temelini oluşturacak ilk temel fikirleri geliştirmiştir. 

Kendisini hiçbir zaman bir filozof 

olarak tanımlamasa da, 1950 yılında 

yayınlanan makalesi "Makinaların İşleyişi 

ve Zeka", modern felsefe tarihinde en çok 

alıntı yapılan makalelerden birisi olmuştur! 

Tek başına yaptığı çalışmalar sonucunda, 

o zamana kadar hiçbir biyologun çözemediği 

bir sorunun üstesinden gelmiş ve doğada 

(özellikler canlılar üzerinde) görülen 

desenlerin nasıl oluştuğunu matematiksel 

olarak ifade etmeyi başarmıştır. Döneminde 

var olmayan bilgisayarları hayal etmekle 

kalmamış, bu makinaların aynı zamanda 

ileride insana benzer bir şekilde düşünebileceğini 

ve hatta bizi aşabileceğini de 

öngörerek "Yapay Zeka"nın temellerini 

atmıştır. Onun zamanında var olmayan 

makinaların, onun zamanında var olmayan 

"insansı" zekalarını test edebilmemizi 

sağlayacak Turing Testi'ni geliştirmiştir. 42 

yıllık kısacık ömründe sadece bilime değil, 

insanlığa ve düşünce tarihine de sayısız 

değer katmıştır. 

Alan Turing, eşcinsel olması nedeniyle 

dönemin İngiliz Hükümeti tarafından acımasızca 

katledilmiştir. Bu makalemizde, 

insanlığa akıl almaz miktarda fikir katabilecek 

müthiş bir dehanın hayatından, yaptıklarından 

ve insanoğlu tarafından nasıl 

katledildiğinden bahsedeceğiz. 

14 yaşında Dorset’teki Sherborne Okulu’na 

başlayan Alan, burada hayatıyla ilgili çok 

önemli iki şeyi keşfetti. Matematiğe olan 

ilgisinin ne kadar büyük olduğunu görerek 

hayatını bu yönde ilerletmeye karar veren 

Alan, aynı zamanda bir hemcinsine aşık 

olarak eşcinsel olduğunun da farkına vardı. 

Bunun ne kadar "tuhaf" ve "sıradışı" gelen 

bir aydınlanma olduğunu hayal edebilirsiniz. 

Zira etrafınızdaki toplum sizin kime 

aşık olacağınızı belirlemektedir. Öyle ki yasalar, 

aşık olmanız gereken cinsiyeti huku- 



çeşitli kurumlardan gelen verileri defterlere ve kağıtlara işlerdi. Sürekli 

olarak bilgiyi işleyip saydıkları için onlara "sayıcı" anlamında 

"bilgi-sayar" denirdi. Alan Turing, insanların yaptığı bu çok basit 

işin, sadece birkaç mekanik veya elektronik adımla makinalar tarafından 

yapılabileceğini öngördü. Bu öngörüsü, insanlık tarihini 

değiştirecek bir şekilde, "bilgisayar" sözcüğünü bir insan mesleği 

olmaktan çıkaracak ve bir çeşit makinanın adı haline getirecekti... 

Bu nedenlerle de yazısı, modern bilgisayar biliminin temellerini 

atan çalışması olarak anılmaktadır. Bu çalışması sayesinde mantık 

ve matematiğin diğer alanları üzerine çalışmak üzere Princeton 

Üniversitesi'ne gitti. Amerika’da kalma şansı olmasına rağmen 

1938 yılında İngiltere’ye dönmeye karar verdi ve hemen ardından 

da 2. Dünya Savaşı sırasında İngiliz haberleşmesinin sağlanması 

amacıyla hükümet tarafından işe alındı. 

1939-1945 yılları arasında sürekli Alman şifreleme makinesi Enigma 

ile ve diğer kriptolojik araştırmalarla meşgul olur. Enigma, Almanlar 

tarafından üretilen ve "kırılamaz" olarak kabul edilen bir 

şifreleme sistemidir. Makinanın temel aldığı kodlama sistemi her 

gün Alman ordusu tarafından değiştirilmektedir ve makinanın 

kendisi de tamamen rastgele gibi gözüken bir şifreleme mekanizmasına 

dayanmaktadır. Şifreleme sisteminin her gün değiştiriliyor 

olması, o zamanlar sadece insanlardan oluşan şifre kırıcı ekiplerin 

(antik "hackerlar" olarak düşünebilirsiniz) makinanın çalışma 

mantığını kırmak için yalnızca 24 saatlerinin olmasına neden oluyordu. 

Fakat hiçbir insanın zihni ya da fiziksel becerileri, böylesine 

karmaşık bir kodun bu kadar hızlı, yorulmaksızın ve dikkat 

dağılmaksızın çözülmesine izin vermiyordu. İşte Turing, bir insan 

yerine bu çözüm işleminin bir makina tarafından yapılabileceğini 

hayal etti. 

Morfogenez ve kimyasal tepkimelerle ilgili Turing'e ait 

çalışmalara bir örnek... 

ki olarak dikte bile etmektedir. O dönemde bir insanın 

kendi cinsiyetinden olan başka birine aşık olması 

sadece yasak değildi; aynı zamanda ağır bir şekilde 

cezalandırılıyordu da... Alan, daha o zamanlarda kural 

yıkıcı bir doğaya sahip olduğunu anlamıştı. 

Daha sonra Cambridge Üniversitesi'nin Dünyaca ünlü 

King's College'ına yazılan Alan, matematik bölümünü 

her geçen sene artan yüksek bir başarıyla bitirdi ve 

1935 yılında üniversiteye akademi üyesi olarak kabul 

edildi. 1936 yılında yayınladığı makalesi "Hesaplanabilir 

Sayılar Üzerine", onun ilk ve belki de en büyük 

zaferi oldu. Bu yazıda, bugün "hesaplama" (computation) 

olarak bildiğimiz olgunun tanımını yapmakla 

kalmaz, aynı zamanda hesaplamanın başarabileceklerinin 

sınırlarını da ortaya koydu. Onun döneminde 

"bilgisayar" (computer), "bilgiyi sayan insan" anlamına 

geliyordu. Masa başında saatlerce oturan ve neredeyse 

her zaman dişi olan insanlar, devletten veya 

Hem iş arkadaşlarının, hem de hükümetin alaycı yaklaşımı ve hayalperest 

damgalarıyla karşılaştı. Ancak dediğini başardı ve Nazi 

Ordusu'nun "kırılamaz" Enigma'sını neredeyse tek başına çözdü. 

Böylelikle Almanlar'ın belkemiği olan hücumbot ve denizaltı haberleşmelerinin 

İngilizler ve müttefikleri tarafından satır satır okunabilmesini 

sağladı. Bu sayede Almanların yapacağı sayısız sinsi 

saldırının önüne geçildi ve milyonlarca masum hayat kurtuldu. 

Bu başarısı Alan Turing'i sadece müthiş bir bilim insanı olmaktan 

çıkararak, 2. Dünya Savaşı'nın gidişatını değiştiren tarihi ve askeri 

bir figür haline de getirdi. Bir de İngiliz Hükümeti'nin hedefi 

haline... Çünkü çok fazla şey biliyordu. İngiliz Hükümeti, hayatının 

sonuna kadar onu yalnız bırakmayacaktı. Başarıları nedeniyle 

kahraman ilan edilmesi gerekirken, "devlet sırrı" adı altında tüm 

başarıları halı altına süpürüldü ve görmezden gelindi. Alan Turing, 

2. Dünya Savaşı'na yön veren isim olsa da, savaşın bitiminde tam 

olarak bir "hiç"ti. 

Bu onu yıldırmadı. Avrupa'daki savaşın sona ermesiyle yeni bir 

tutkusu ortaya çıktı. Matematik'in ve felsefenin temelini oluşturan 

mantık üzerine fikirlerini, kriptolojideki deneyimlerini ve elektronik 

aletler hakkındaki bilgisini bir araya getirerek modern anlamdaki 

ilk "elektronik bilgisayarı" oluşturmaya karar verdi. Yani 

bilgisayarların teorik mümkünatını aşarak, pratik olarak üretilebileceğini 

göstermek istiyordu. Ama planları, kendisine rakip olan 

ve güçlü bir şekilde desteklenen bir Amerikan projesi nedeniyle 

gölgede kaldı. Aynı zamanda savaş zamanında elde edilen başarıların 

sır olarak kalması gerekliliği nedeniyle rahatça çalışamaz. 

Amacına ulaşamayan çabaları nedeniyle ilgisini başka bir alana 

çevirir ve güçlü bir maraton koşucusu olarak ortaya çıkar ve 1948 

İngiliz olimpiyat oyunları için neredeyse yeterli olarak kabul edilir. 

Turing’i harekete geçiren etkenler ticari ya da endüstriyel olmaktansa, 

bilimseldir. Hiçbir zaman para ya da güç hırsına kapılmadı. 

Tek tutkusu matematik ve onun uygulama alanlarıydı. Bilgisayarın 

üretilmesi konusunda hüsrana uğrayınca, kısa bir süre sonra da 

hesaplamanın teorik kısıtlamalarıyla yeniden ilgilenmeye başladı. 


101


İnsan beyni ilgisini çekmeye başlamıştı. 

Beynimiz, karmakarışık bir 

bilgisayar gibidir. Turing, beynimizi 

güçlü bir hesap makinası olarak görüyordu. 

Üretilebilecek bilgisayarların 

sadece insanın beyninin ürettiği 

davranışlara benzer davranışlar sergilemenin 

ötesine geçerek, ondan 

daha bile başarılı olabileceğini düşünmeye 

başladı. Olması gerektiği 

gibi programlandığı takdirde bilgisayarların 

insan beynine rakip olabileceğini 

ilk defa öne sürdü. Daha 

o zamanlarda bilgisayar icat edilmemişti 

bile! Bilgisayar, masa başında 

çalışan kadınların mesleğinin adı 

olmasının yanısıra, Turing'in beyninde 

şekillenen hayali bir makinadan 

ibaretti... 

Bilgisayarların Kısa Tarihi ve Alan 

Turing 

Aslında bilgisayarların temelleri 

kendisinden çok önce, 19. Yüzyıl'da 

Charles Babbage tarafından atıldı. 

Bu basit analitik hesapları yapabilen 

makinalar, günümüzdeki dijital hesap 

makinaların çok basit birer versiyonu 

gibidir. Tarihin ilk tam otomatik 

hesap makinası 1939 senesinde 

Harvard Üniversitesi'nde üretilmeye 

başlanmıştır. Bildiğimiz ilk bilgisayar 

ise 1944 yılında üretilen Mark 1 

isimli makinadır. 1912 yılında doğan 

Turing, Mark 1 ve sonradan gelecek 

sayısız bilgisayarın önünü açan yaklaşımlar 

geliştirmiştir. Üstelik dönemindeki 

çalışmaların çok ötesinde 

bir öngörüyle, makinaların sadece 

basit 4 işlemi yapabilmekten öteye 

geçebileceğini ileri sürmüştür. Onun 

ve diğerlerinin öngörüleriyle 1946 

yılında ilk tam amaçlı, programlanabilir 

bilgisayar olan ENIAC (Elektronik 

Sayısal Entegratör ve Hesap 

Makinası) üretilmiştir. 18.000 adet 

vakum tübü kullanan, koca bir odayı 

kaplayan ve çalışırken bol miktarda 

enerji tüketip, çok fazla ısı üreten bu 

"canavar", kısa süre sonra, 1951'de 

tamamlanan UNIVAC (Evrensel Otomatik 

Bilgisayar) tarafından gölgede 

bırakılmıştır. Günümüzde ceplerimizde 

bile taşıyabildiğimiz bu müthiş 

işlevsel makinaların önünü açan 

ismin Turing ve öngörüleri olduğunu 

bilmek önemlidir. Turing'e geri dönelim: 

1948 yılında Manchester 

Üniversitesi'ne giden Turing, sadece 

iki yıl sonra ünlü makalesini (Makinelerin 

İşleyişi ve Zeka) yayınladı. 

1936'daki başarılarından dolayı 1951 

yılında Kraliyet Cemiyeti'ne akademi 

üyesi olarak seçildi. Bu yenilikler, 

onu tamamen farklı bir alanda çalışmaya 

itti: biyolojik morfogenezin 

(yapısal oluşumun) matematiksel 

teorisi! Yani canlıların vücut yapılarının 

ve üzerlerindeki desenlerin 

matematiksel olarak nasıl ifade edilebileceğinin 

sırrını çözmeyi kafaya 

koydu. 

Morfogenez ve kimyasal tepkimelerle 

ilgili Turing'e ait çalışmalara 

bir örnek... 

Ama her şey, aşk ile son buldu. Turing, 

1952 yılında bir diğer erkekle 

tanıştı ve onunla birlikte oldu. Bunu 

Ölümünden sorumlu olan yarısı yenmiş 

siyanürlü elma, Alan Turing’in intiharının 

bir simgesi haline gelmiştir. 

öğrenen devlet yetkilileri, hakkında 

yakalama kararı çıkararak "ayıplı suç 

işlemek" nedeniyle tutuklar. Kendisine 

iki seçenek sunulur: ya hapse 

girecektir ya da yüksek dozda östrojen 

hormonunun vücuduna enjekte 

edilmesiyle "kimyasal olarak hadım" 

edilecektir. Alan Turing, hapse girerek 

hayatını harcamaktansa, erkekliğini 

yitirmeyi tercih seçti. Bunun 

üzerine vücuduna düzenli olarak 

kimyasal verilmeye başladı. Erkeksi 

özelliklerini yitirirken, memeleri büyüdü, 

testisleri küçüldü, davranışları 

farklılaştı. Kadınlara kadınsı özellikleri 

kazandıran östrojen hormonu, 

Alan Turing'i sadece fiziksel olarak 

değiştirmekle kalmadı; aynı zamanda 

zihnini de bulandırmaya başladı. 

Üstelik bu tam bir kurtuluş değildi! 

Cinsel yönelimi, hayatını değiştirmeyi 

sürdürdü. Mahkeme kararından 

çok kısa bir süre sonra Turing'in 

şifrelemeyle ilgili çalışmalarının, 

üniversitede devam edebileceği düzeyde 

görülmediği belirtildi. Üniversiteyle 

bağları kesilir. Ancak buna 

rağmen Turing'in özgürlük anlayışı 

en ufak bir yara almadı. Özgürlüklerinin 

kısıtlanacağını düşünmek 

yerine, daha da güçlü bir özgürlük 

aşkıyla yanıp tutuşmaya başladı. 

Kendisini tamamen entelektüel çalışmalara 

verdi. Sadece biyolojik teorilerinin 

değişik uygulamaları için 

kolları sıvamaz, aynı zamanda temel 

fizik ile de ilgilenmeye başladı. 

Kendisinden oldukça uzak olan bu 

sahada yepyeni fikirler geliştirmeye 

başladı. 

İşte tam da bu yepyeni alanlarda, 

yepyeni teoriler geliştirmeye başlamışken, 

7 Haziran 1954'te evinde 

ölü olarak bulundu! Ölüm nedeni 

zehirli kimyasal kullanara intihar 

olarak ilan edildi. Bu olay, bilim dünyası 

ve kamuoyu için oldukça şaşır- 



tıcı oldu. Turing her ne kadar eşcinselliği, 

devlet baskısı ve genel olarak deha nitelikleri 

dolayısıyla çoğunlukla içine kapalı 

ve kendi halinde bir portre çizse de, bu 

nedenlerle kendi hayatına son verecek birine 

hiç benzemiyordu. İlaç tedavisi nedeniyle 

bozulan psikolojisini düzeltmek için 

yardım bile almaya başlamıştı! 

Fakat intiharlar kimi zaman belirsizdir. 

Hemen komplo teorilerine kucak açmamak 

lazım; ancak Dawson gibi bazı eleştirmenler, 

suikast ihtimalinin de göz ardı 

edilmemesi gerektiğini uzun bir süre boyunca 

savundular. Adli tıp doktorları, ölümünün 

herhangi bir suikast şüphesi içermediğini 

belirtti. Böylece bir süre sonra 

kamuoyu ve bilim camiası, Turing'in erken 

ölümünün gerçekten de bir intihar 

olduğunu kabullendi. 

Geriye bakıldığında Alan'ın üzerinde çağdaşlarının 

ve hatta yakın dostlarının bile 

bihaber olduğu müthiş baskılar olduğu 

görülebilir. Kimyasal hadım işlemi onu 

bambaşka biri haline dönüştürmüştü. 

Zihnini eskisi gibi kullanamadığını düşünüyordu, 

insanlarla ilişkileri tuhaflaşmıştı 

ve kendisine yabancılaşmıştı. Dönemin 

sapkın ve homofobik algısı, belki 

de insanlığın en kıymetli dehalarından 

birinin hayatına mal oldu. Annesi, onun 

acemice yapılmış bir kimya deneyinden 

sonra ellerine bulaşıp kalan siyanür nedeniyle 

öldüğünü düşünüyordu. Tuhaftır... 

Turing'in yakın dostlarının büyük bir 

kısmı, Turing'in kendi hayatını alırken 

kullandığı siyanürün, annesinin tam da 

böyle düşünmesi için seçildiğine inanıyorlar. 

Yani Turing, ölürken bile arkasında 

bıraktıklarını incitmek istememişti. Ölümünden 

sorumlu olan yarısı yenmiş siyanürlü 

elma, Alan Turing’in intiharının bir 

simgesi haline gelmiştir. Turing'in hayatını 

bilen birinin, meşhur teknoloji ürünü 

Apple'ın logosuna aynı şekilde bakmaya 

devam etmesi mümkün değildir. 

Yeri gelmişken belirtelim... Apple'ın logosunun 

Turing'e bir göz kırpma olduğuna 

dair birçok söylenti bulunmaktadır. Logonun 

tasarımcısı Rob Janoff, 2009'daki 

bir röportajında logonun ne Turing, ne 

Isaac Newton, ne de İncil ile ilgili olduğunu 

belirtmiştir. Apple logosuyla ilgili 

birçok başka söylenti olsa da, elmadan 

alınan ısırık, Fransız sanatçı Jacques Moury-Beauchamps 

tarafından tavsiye edilmiştir. 

"Isırık" sözcüğü İngilizcede "bite" 

(okunuş: "bayt") olarak geçer. Bayt (İng: 

"byte", okunuşu: "bayt"), aynı zamanda 

bir bilgisayar terimidir. Apple, bunu hoş 

bir kelime oyunu olarak görmüştür. Neyse, 

toparlayalım: 

Turing geride tamamlanmamış işler bıraktı. 

Bunların arasında morfogenezin 

matematiksel teorisi de vardı. Bu teori, 

kimyasal reaksiyonlar ve difüzyon için 

lineer olmayan eşitlikleri göstermeyi temel 

alıyordu ve Alan da bu tür bir iş için 

bilgisayar kullanan ilk kişiydi. Bu yüzden 

bazı yazarlar bu teoriden "yapay zekanın 

temeli" olarak bahsederler. Bazı kaynaklar 

Turing'i "Yapay Zekanın Babası" olarak 

görmeyi reddetse de, Evrim Ağacı olarak 

biz bu iddiamızın arkasındayız. Bugün 

hala uluslararası çapta bir "yapay zeka 

testi" olarak kullanılan Turing Testi'ni geliştirecek 

kadar Yapay Zeka üzerine kafa 

yormuş birini bu unvanla anmamak, bize 

saygısızlık olarak gözükmektedir. 

Alan zamanının fikirsel akımlarından hiçbirine 

tam olarak uymuyordu. 1950'lerde 

yorumcular onu tanımlamak için çok 

az kelime bulabiliyorlardı. Ama aslında 

1970'lere kadar onun hayatının gerçeklerinden 

söz edilmedi. Onu aslında hala 

20. Yüzyıl düşünce tarzında bile uygun 

bir yere yerleştirmek çok zor. Belki de zamanının 

en orijinal zihni, kişisel özgürlük 

için en ısrarcı olanı oydu. Eğer ki gelecekten 

gelen bir isim arıyorsanız, Alan Turing 

birkaç olasılıktan biri olarak görülmelidir. 

Turing, uzun yıllar boyunca unutuldu. Tıpkı 

2. Dünya Savaşı'na yön vermesinden 

sonra tamamen unutulması gibi... Belki 

kendisi bunu önemsemezdi. Ancak bilim 

tarihine merak duyan insanların buna göz 

yumması mümkün değildir. Turing'in ünü 

ölümünden sonra yıllar geçtikçe bilim 

camiasında yayılmaya başladı. Adeta bir 

hayalet gibi, efsanesi bilgisayar bilimlerinden 

mühendisliğe ve hatta temel bilimlere 

kadar hızla yayıldı. Nihayet hak 

ettiği saygıya kavuştu; ancak bedeni, hükümet 

tarafından katledileli çok oldu. O 

noktadan sonra neye yarar? 

Devlet eliyle intihara zorlanması ve 7 Haziran 

1954 günü, 42 yaşındayken dolaylı 

yoldan katledilmesinden tam 59 sene 

sonra, 24 Aralık 2013'te, çok nadir görüldüğü 

söylenen Kraliyet Özrü’nün (yukarı 

sağ fotoğraf da şaşalı bir dille yazılmış 

aslı gözüküyor) özeti şu: 

“Özür dileriz. Çok daha iyi davranılmayı 

hak ediyordun.” 


103

CAPITAL BRAVE | "BİLİM" 

Güneş Sistemi'nin derinliklerinde dokuzuncu bir büyük gezegen gizleniyor olabilir. Burada 

illüstrasyon olarak gösterilen gezegen Güneş'ten çok uzakta. Uranüs ve Neptün gibi gazdan 

oluştuğu ancak bu buz devlerinden küçük olduğu düşünülüyor. 

Geçtiğimiz hafta Astronomical Journal’da açıklandığına 

göre, görülmeyen büyük bir gezegenin kütle çekim belirtileri 

uzaklardaki bu dünyaların ilginç yörüngelerinde kendini 

gösteriyor. Kuiper Kuşağı Cisimleri adı verilen bu ne 

yapacağı belli olmayan kütleler, Güneş'in etrafında bilim 

insanlarının kafasını yıllardır meşgul eden tuhaf daireler çiziyorlar. 

Bu özellik, güneş sisteminde dokuzuncu bir büyük gezegenin 

varlığına dair umut verici bir kanıt. Ancak gezegen henüz saptanmış 

değil. 

“Eğer Güneş Sistemi'nde bir gezegen daha varsa bence bu o,” diyor 

Santa Cruz’daki Kaliforniya Üniversitesi’nden Greg Laughlin. 

“Bir gezegen daha bulmak muhteşem bir şey olur. Şansımız yaver 

gitsin. Harika bir şey olur.” 

Ekip, bu olası gezegenin kütlesinin Dünya’nın 10 katı, bir başka 

deyişle genişliğinin üç dünya kadar olduğunu hesaplamış. Bu da 

onu bir süper-gezegen ya da mini-Neptün haline getiriyor. Yani 

galaksinin yaratmada inanılmaz başarılı olduğu ancak bizim muhitimizde 

pek bulunmayan bir gezegen bu. 

Ve bizden kelimenin gerçek anlamıyla çok uzaklarda. Simülasyonlar, 

gezegenin Güneş'e en yakın olduğu noktanın, Dünya’nınkine 

kıyasla 200 ila 300 kez daha uzakta olduğunu ortaya koyuyor. 

Peki en uzakta olduğu nokta? Çok iç kesimlerde, Dünya’nın 

en uzakta olduğu noktaya kıyasla 600 ila 1200 kere daha uzakta. 

“Bu cisim son derece soğuk, uzun süreli bir yörüngede dönüyor 

ve Güneş'in etrafında tam bir dönüş yapması muhtemelen 20 bin 

yıl sürüyor,” diyor Caltech’in iki gezegen hafiyesinden biri olan 

Konstantin Batygin. 


CAPITAL BRAVE | "BİLİM" 

Dokuzuncu Gezegen ( bilim insanlarının arasında “George,” “Jehoshaphat,” ve “ 

Maymunlar Gezegeni”) olarak bilinen, kütlesi Dünya’nın 10 katı büyüklükte bir gezegen, 

Güneş Sistemi'ndeki altı uzak cismin (kırmızı) gizemli yörüngesini açıklıyor. 

[Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü izniyle] 

Dokuzuncu Gezegeni Varsaymak 

Batygin ve Caltech’den meslektaşı Mike 

Brown, yeni bir komşu gezegene dair kanıt 

aramak için yola çıkmamış. Tüm bu 

gelişmeler bir tesadüf sonucu yaşanmış. 

2014 yılında bir başka ekip 2012VP113 

adlı bir cisim keşfetmişlerdi. “Biden” ismiyle 

de anılan bu gezegenin yörüngesi, 

Plüton’un daha ilerisinde keşfedilen Sedna 

adlı gezegeninkine benziyordu ve aynı 

derecede gizemliydi. 

Güneş'in etrafında eğri bir yol çizen Sedna 

ve Biden, bilim insanlarına hem kendilerinin 

hem de bir avuç uzak gezegenin 

tuhaf yörüngelerinin uzak bir cismin kütle 

çekimi tarafından belirlendiği fikrini vermişti. 

Brown ve Batygin bu gezegenlerin altı 

tanesine yakından bakmış ve yörüngelerinin 

tesadüfi olamayacak bir biçimde 

şekillendiğine karar vermiş. (“Böyle bir 

şey olma olasılığı yüzde 0.007’ydi,” diyor 

Batygin). Ardından Güneş Sistemi simülasyonu 

yaparak gözlemlenen yörüngeleri 

yeniden yaratmayı denemiş. 

Kısa süre içinde Kuiper Kuşağı’na bağlı 

kütle çekim etkisini saf dışı bırakmışlar. 

Ve tek bir kozmik şekillendiricinin peşine 

düşmüşler. 

Olaya bir de dokuzuncu gezegen katıp yörüngesi 

ve kütlesini değiştirerek denemeler 

yapmışlar. Oval bir yörüngede dönen, 

kütlesi Dünya’nın on katı büyüklükte bir 

gezegen, hem Sedna ve Biden’in gizemli 

yörüngelerini hem de diğer ekstrem Kuiper 

Kuşağı gezegenlerinin geçtiği yolu 

açıklığa kavuşturmuş. 

Bunun dışında, Güneş'in etrafında Güneş 

Sistemi düzlemine dikey bir yörüngede 

dönen tuhaf gezegenleri de açıklığa kavuşturmuş. 

“Bu noktada kendi hesaplarımızla 

dalga geçmeyi bıraktık,” diyor 

Batygin. 

İki araştırmacı gezegenin Güneş'e çok 

daha yakın oluştuğunu ve Güneş Sistemi 

henüz çok gençken dışına çıktığını tahmin 

ediyor. O zamanlar Güneş'in, içine 

doğduğu yıldız topluluğunda yer aldığını 

ve etraftaki yıldızların uzaklaşan gezegeni 

kuşatarak Güneş'in çekiminden kurtulmasını 

engellediğini söylüyor Batygin. 

İnandırıcı bir öykü ama herkesi ikna etmiyor. 

“Güneş Sistemi'nde yeni bir gezegen 

olduğuna dair iddialara temkinli yaklaşıyorum,” 

diyor Southwest Araştırma 

Enstitüsü’nden Hal Levison. “Kariyerim 

boyunca bu tür çok iddiayla karşılaştım 

ve hepsinin de yanlış olduğu ortaya çıktı.” 

Dokuzuncu Gezegeni Bulmak 

Eğer bu dokuzuncu büyük gezegen gerçekten 

de varsa, öyle uzak ve öyle sönük 

ki Dünya'dan henüz saptanmamış olması 

hiç şaşırtıcı değil. Plüton’un yeni gezegenden 

10 bin kat daha parlak olduğunu 

hesaplayan Laughlin, “Solgun bir cisim 

bu. Ama hakikaten solgun,” diyor. 

Bu kadar büyük mesafeler söz konusu olduğunda, 

görece büyük gezegenler bile 

günümüzdeki araştırmalarla fark edilebilecek 

ısı işaretleri yaymıyor ve pek fazla 

güneş ışığı yansıtmıyor. Bunun anlamı şu: 

Gezegeni bulmaya çalışan gökbilimciler 

sadece son derece güçlü teleskoplar kullanmak 

zorunda kalmıyor, aynı zamanda 

nereye bakacaklarını da bilmeleri gerekiyor. 

Bir başka deyişle, içine girilmesi zor 

devasa bir yıldız denizinde hareket eden 

bir ışık noktasını aramaya benziyor. 

Hawaii’deki Gemini Gözlemevi'nde çalışan 

ve Biden’in kâşifi olan Chad Trujillo, 

“Tam nerede olduğunu bilmiyoruz yoksa 

teleskobu bulunduğu yere çevirir, saptardık. 

Ama gökyüzü çok büyük ve bu cisim, 

ne kadar uzakta olduğuna bağlı olarak 

çok sönük olabilir,” diye konuşuyor. 

Ama bilim insanları şanslarını denemeyecek 

anlamına gelmiyor bu durum. Hawaii’deki 

Subaru teleskobu da başka 

teleskoplarla birlikte aramaya katılıyor. 

Batygin ve Brown şimdiden arayışa başlamış 

bile. Trujillo ise meslektaşlarıyla 

birlikte önümüzdeki ay tahmini yörüngede 

araştırma yapmaya başlayacaklarını 

söylüyor. 

Orijinal X Gezegeni 

Bilim insanlarının, uzaklardaki büyük bir 

gezegenin varlığını öne sürmeleri bir ilk 

değil. Bu tür öngörüler yüz yıl öncesine 

kadar uzanıyor ama şimdiye kadar hiçbiri 

doğru çıkmadı. 

Bunların belki de en ünlüsü Percival 

Lowell’in gezegeniydi. X Gezegeni adını 

verdiği bu gezegenin, Neptün’ün yörüngesi 

dışında keşfedilmeyi beklediğini öne 

sürmüştü. Lowell’in iddiası on yıl süren 

X Gezegeni arayışını başlatmış ve 1930 

yılında Plüton’un bulunuşuyla sonuçlanmıştı. 

Plüton, Uranüs ve Neptün’ün yörüngesindeki 

Lowell’in öne sürdüğü tuhaflıkları 

açıklayamayacak kadar küçüktü. Ancak 

bu tuhaflığın nedeninin, görünmeyen 

dokuzuncu bir büyük gezegenin çekim 

gücünden ziyade yanlış hesaplamaların 

sonucu olduğu ortaya çıkmıştı. Bundan 

sonraki 86 yıl boyunca daha birçok tahmin 

yapıldı. Ve hepsi boş çıktı. 

Yeni öngörü kozmosun derinliklerinde 

kaybolmayabilir belki de. 

“Batygin ve Brown’un tezini, böyle bir 

gezegenin varlığını inandırıcı bir şekilde 

gösteren ve yörüngesini oldukça iyi belirleyen 

ilk çalışma olarak görüyorum,” 

diyor Observatoire de la Côte d’Azur’den 

Alessandro Morbidelli. “Çok sağlam bir 

sav.” 


105

CAPITAL BRAVE | "KEŞFET" 

Bataklık mumyaları, oksijen yetersizliğinden dolayı 

bakteriler deriyi çürütemediğinden çok iyi korunmuş. 

Tollund Adamı olarak bilinen bu ölü Danimarka’da 

bulundu. 


Polonyalı bilim insanları 

Eski Mısır mumyaları hakkında 

dünyanın en araştırmasını 

başlatacaklarını 

açıkladı. Varşova merkezli 

proje kapsamında 42 mumya 

incelenecek, eski çağlardaki 

hastalıklara, mumyaların 

mesleklerine ve hatta 

solak olup olmadıklarına 

dair ipuçları araştırılacak. 

Dünyanın dört bir 

yanındaki farklı 

kültürler hemen 

her ortamda ölülerini 

koruma 

yolu bulmuş. 

Polonyalı bilim insanları Eski Mısır 

mumyaları hakkında dünyanın 

en araştırmasını başlatacaklarını 

açıkladı. Varşova merkezli proje 

kapsamında 42 mumya incelenecek, 

eski çağlardaki hastalıklara, 

mumyaların mesleklerine ve hatta 

solak olup olmadıklarına dair ipuçları 

araştırılacak. 

Mumyalar Mısır’la özdeşleşmiş 

olabilir; ancak aslında tüm dünyada 

farklı kültürler ölülerinin 

sağlam kalması için yaratıcı yollar 

bulmuşlar. 

İşte daha önce duymamış olabileceğiniz 

örnekler de dahil dünyadaki 

mumyalardan birkaçı ve yapay 

ölümsüzlük yolları. 

Bataklık Mumyaları 

İrlanda cinli ve perili masallarıyla 

ünlü olabilir ama sisli topraklarında 

daha da tuhaf şeylerin gizlendiği 

anlaşılıyor: Bataklık mumyaları. 

Yüzlerce yıl önce İrlanda’nın bataklıklarına 

atılan ölüler, bu acımasız 

ortamda korunmuş. Bataklıklarda 

çok az oksijen oluyor, bu da cesetleri 

yiyen bakterilerin gelmesini 

engelleyerek yüzlerce yıl boyunca 

sağlam kalmalarına yol açmış. 

En son İrlanda bataklık mumyası 

2011 yılında keşfedildi. En eski bataklık 

mumyası ise 4 bin yaşında, 

yani Mısır kralı Tutankhamun’dan 

500 yıl daha yaşlı. 

Bedenlerinin binlerce yıl boyunca 

korunacağı akıllarına gelir miydi 

hiç?

Dünyanın En Yaşlı Mumyaları 

Şili’deki Chinchorro mumyaları dünyanın 

bilinçli yapılmış en eski mumyaları. 

Chinchorrolar, şimdiki güney Peru ve kuzey 

Şili sahillerinde 9 bin yıl önce yaşamış 

olan balıkçı bir halktı. 

En ünlü Chinchorro mezarlığı Şili’de bulunuyor. 

Arica ve Cobija kentleri arasındaki 

bu mezarlıkta “Siyah Mumyalar” olarak 

bilinen insan cesetleri binlerce yıl boyunca 

saklı kalmış. Siyah Mumyalar'a isimleri, 

bedenlerini kaplayan demir benzeri siyah 

manganez metali nedeniyle verilmiş. 

Chinchorro cenazeciler, Siyah Mumya 

yapmak için ölünün kafa, kol ve bacaklarını 

kesip organlarını ve etini çıkarıyor, 

kafatasında bir delik açarak beyni boşaltıyorlardı. 

Latin American Antiquity adlı 

dergide 1995 yılında yayımlanan bir araştırmaya 

göre, ölünün derisi tıpkı bir çorabı 

çıkarıp giyermiş gibi sıyrılıp sonra bedene 

yeniden geçiriliyordu. İşlem, kadavranın 

kuruması için göğüs boşluğuna sıcak kömür 

doldurularak bitiriliyordu. 

Ardından bedeni çubuklar ve hayvan 

kılıyla yeniden inşa ediyor ve beyaz kül 

kaplıyorlardı. En son bir dokunuş olarak 

kafatasına kısa siyah bir tutam saç ekliyor 

ve bedeni manganez ile siyaha boyuyorlardı. 

Yapay yollarla korunmuş bilinen en eski ölüler 

Chinchorro mumyaları. Mısır mumyalarından 

binlerce yıl önceye tarihleniyorlar. 

Chinchorro'ların neden ölülerini mum 

yaladıkları bilinmiyor. Ölümden sonra hayata 

inanıyorlardı belki ya da deprem ve 

El Niño gibi doğal felaketler halkı ölüm ritüelleri 

ve atalara tapınmaya itmişti. 

21. Yüzyıl Mumyaları 

Yeni Gine’deki bazı köylüler hâlâ atalarını 

mumyalıyor. 

Ölüler bir kulübeye konularak iç organlar 

kuruyana kadar tütsüleniyor. Ardından, 

yapısal bütünlüğün korunması için 

kırmızı kille kaplanıp ormanda bir tapınağa 

götürülüyor. 

Cesetler kutlamalar sırasında tapınaktan 

getiriliyor ve yakınları atalarına danışmak 

için mumyaları ziyaret ediyor. 

Papua Yeni Gine mumyaları, ilk kez İngiliz 

kaşif Charles Higgins tarafından 1907 

yılında belgelenmişti. 1950’lerde gezgin 

Atalarını köylerinin üst kesimlerindeki 

mağarasına geri taşıyan bir aile. Papua Yeni 

Gine’de mumyalanmış aile üyeleri sıklıkla 

toplum içinde yer alıyor ve köydeki 

kutlamalara dahil ediliyor. 

misyonerler bu uygulamayı engellemeye 

çalışmışlardı ama ölen saygın ataların 

tütsülendiği köyler hâlâ var. 

Nasıl Mumya Olunur 

Atalarımızdan bazıları ise cenazecilere 

güvenmeyip kendi kendini mumyalamayı 

seçiyordu. 

Bu ölümcül ve korkunç uygulama Japonya, 

Çin ve Hindistan’daki 

Budist rahipler tarafından 

yapılıyordu. Bazıları 

sonucun kendilerine özel 

güçler vereceğine inanıyordu, 

bazıları da bir 

gün gelip uykudan uyanır 

gibi uyanacaklarını düşünüyordu. 

Kendi kendine 

mumyalamayı seçen 

rahipler üç yıl boyunca 

sadece yemiş ve tohumdan 

oluşan bir beslenme 

uyguluyor, ondan sonraki 

üç yıl boyunca da 

sadece ağaç kabuğu ve 

kök yiyorlardı. Amaç bedenlerindeki 

yağın tamamını yok etmekti, 

böylece ölümden sonra bakterilere daha 

az yiyecek şey kalacaktı. 

Bu beslenme biçimi Büyük Usta Budist 

Kûkai tarafından geliştirilmişti. 1962 

yılında History of Religions dergisinde 

yayımlanan bir yazıya göre, tüm tahılları 

reddettiğine ve kendisini taş bir mağarada 

mumyaladığına inanılıyordu. 

Rahipler daha sonra, sürekli kusmaya 

yol açarak bedende kalan sıvının tamamen 

tükenmesini sağlayan zehirli bir çay 

içiyorlardı. Bedenlerinde su olmaması ve 

damarlarında dolaşan zehir de yine bakterinin 

ölümden sonra bedeni çürütmesini 

zorlaştıracaktı. 

Son yaklaştığında, yanlarında sadece 

bir hava borusu ve çıngırakla mezara giriyorlardı. 

Meditasyon yapıyor, her gün çıngırağı 

sallayarak dışarıdakilere hâlâ yaşadıklarını 

haber veriyorlardı. Çıngırağın 

sustuğu noktada hava borusu çıkarılıyor 

ve mezar kapatılıyordu. 

Tüm bu çabaya rağmen, kendi kendini 

mumyalama işlemi her zaman sonuca 

CAPITAL BRAVE | "KEŞFET" 

ulaşmamıştı. Hatta rahiplerin çoğunun 

başarısız olduğu ve cesetlerinin 

çürüdüğü görülüyor. 

Günümüzde, kendi kendini 

mumyalama Budist dini liderlerince 

onaylanmıyor. Ancak uygulama 

12. yüzyılda başlamış 

olduğu için bilim insanları hâlâ 

bu mumyalardan bulmaya devam 

ediyor, en az 24 tanesi ortaya çıkarılmış 

durumda. 2015 yılında, 

kendi kendini mumyalamış bir 

Budist rahibin ölüsü Çin’deki bir 

Buda heykelinin içinde bulundu. 

...Ve Mısır Mumyaları 

Piramitlerinde rahat bir şekilde yatan, “lanetlerle” 

korunmuş Mısır mumyaları hem 

gerçek hem de kurgu dünyada çok ünlü. 

Araştırmacılar tarafından geçmişe 

açılan bir pencere olarak yüceltilen ve 

Hollywood tarafından sansasyonel bir 

biçimde kullanılan mumyalanmış Mısır 

cesetleri, mumyaların kaymak tabakasını 

oluşturuyor. 

Mısırlılar genelde 70 gün süren bir süreçle 

mumyalanıyorlardı. Rahipler cesedin 

beynini sıvılaştırıyor ve burundan akıtıyordu. 

Tüm iç organlar çıkarılıyor ve kalp 

dışında hepsi ayrı şişelere konuluyordu. 

Kalp yerinde bırakılıyordu çünkü Mısırlılar 

kalbin insanın var oluşu ve aklı için esas 

olduğuna inanıyorlardı. 

Ardından beden natron (doğal sodyum 

karbonat) denilen bir tür tuzla kurutuluyor 

ve yüzlerce metre beze sarılıyordu. Artık 

tamamen mumyalanan beden, kişinin 

öteki dünyada ihtiyacı olabilecek yiyecek 

ve tılsımların resimleri veya modelleriyle 

birlikte mezara gömülüyordu. 

“Mısırlılar mumyalanmış bedenin ruhun 

evi olduğuna inanıyorlardı. Beden 

yok olursa ruh yolunu şaşırırdı,” deniliyor 

Smithsonian web sitesinde. 

Bu mumyalama biçimi o kadar başarılıydı 

ki binlerce yılın ardından Mısırlıların 

mumyalanmış bedenlerinden çok şey öğreniyoruz. 

Mumyalar konusundaki araştırma henüz 

sona ermiş değil. Bilim insanları 

şu sıralarda, bir başka gizli mezara açılan 

kapının ipuçlarını buldukları Kral 

Tutankhamun’un mezarını inceliyorlar. 

Arkeolog Nicholas Reeves mezarda 

Tutankhamun’un kayınvalidesi ünlü 

Nefertiti’nin yattığına inanıyor. 


107

CAPITAL BRAVE | KEŞFET 

DÜNYANIN EN ESKİ TAPINAĞI 

Dünyanın en eski anıtları eski ihtişamını 

geri kazanıyor: Şu ana kadar keşfedilen en 

eski tapınak binalarına ev sahipliği yapan 

Göbekli Tepe, yeni bir proje kapsamında 

tanıtılıp korunacak. 


CAPITAL BRAVE | KEŞFET 

GÖBEKLİ TEPE 


109

CAPITAL BRAVE | "PSİKOLOJİ" 

Aldığımız kararlarda, 

irademize ne 

derece hâkim olabiliyoruz? 

Aldığımız 

kararlarda, biz mi 

beynimizi yönetiyoruz 

yoksa beynimiz 

mi bizi? 

Bir tren yolunun 

yakınlarındasınız. 

Birden bire 

bir gürültü ile 

irkiliyorsunuz. İçinde, 

sürücüsünün veya kontrol 

eden bir kişinin olmadığı 

bir vagonun, tren 

yolu boyunca hızla yol 

almakta olduğunu görüyorsunuz. 

Bir bakıyorsunuz 

ki, ileride ve tren 

yolunun üzerinde beş işçi, sırtları, gelen vagona dönük olmak 

üzere çalışıyorlar. Şehrin gürültüsü nedeniyle, işçilere bağırıp 

sesinizi duyurup, onları uyarma şansınız da yok. Her hâlükârda 

vagonun altında kalacaklar. O anda fark ediyorsunuz ki, vagonu 

diğer raya geçirecek olan bir kolun (levye) hemen yakınındasınız. 

Eğer kolu çekerseniz, vagon, makas atlayarak diğer raya geçecek 

ve beş işçi kurtulacak. Ancak, fark ediyorsunuz ki, vagonu makas 

atlatarak gideceğini düşündüğünüz rayın üzerinde de gelen vagondan 

habersiz bir işçi çalışıyor. Onu da hiçbir şekilde uyarma 

şansınız yok. 

Bu durumda iki şeyden birini yapacaksınız. Ya hiçbir şekilde, vagonun 

makas atlayıp diğer raya geçebilecek kolu çekmeyecek ve 

böylece vagonun, yolu üzerindeki beş işçiyi altına alarak öldürmesine 

izin vereceksiniz ya da kolu çekerek, vagonun, makas vasıtasıyla 

diğer raya geçmesini sağlayacak ve beş kişinin hayatını 

kurtaracak, buna karşılık bir kişinin hayatını feda edeceksiniz. 

Hangisini seçerdiniz? 

Senaryomuzu burada sonlandırmayıp devam edelim. Bu defa da 

altından tren yolu geçen bir köprünün üzerindesiniz. Yanınızda 

hiç tanımadığınız iriyarı bir adam var. Yine, senaryomuz gereği, 

içinde sürücüsünün olmadığı bir vagonun geldiğini görüyorsunuz. 

Yine, tren yolu üzerinde, gelen vagondan habersiz beş işçi 

çalışmaktadır. Beş işçiyi, bir evvelki senaryoda olduğu gibi hiçbir 

şekilde tehlikeden dolayı uyarmak mümkün değil. Ancak, beş işçiyi 

kurtarmak için bir imkânınız var. Eğer, tanımadığınız adamı, 

köprüden ittirir ve aşağı atarsanız, adam, rayların üzerine düşecek, 

böylece vagon adama takılarak duracak ve beş kişin hayatı 

kurtulacaktır. (Adamı ittirdiğimiz köprünün korkuluklarının yüksek 

olmadığı; sizin, adamı ittirecek güçte olduğunuzu; adamın, 

rayların üzerine düşeceğini ve böylece vagonun da adama takılarak 

duracağından ve beş kişinin kurtulacağından kesinlikle emin 

olduğumuzu varsayıyoruz.) 

Senaryonun bu ikinci durumunda ne yapardınız? Adamı ittirir ve 

beş kişinin hayatını kurtarır mıydınız yoksa vagonun geçip gitmesini 

ve nihayetinde beş kişinin ölmesini mi izlerdiniz? 

Aslına bakarsanız her iki senaryoda da beş kişiyi kurtarıp bir kişiyi 

feda etmek sizin elinizde olduğu ve aynı aritmetik sonuç elde 

edildiği halde, iki senaryoda neden farklı davranırız? 

Bu senaryo, Boston’da Harvard Üniversitesi’nden Marc Hauser 

tarafından 300 binden fazla kişiye sorulmuş. Birinci senaryoda, 

hemen hemen büyük bir çoğunluk beş kişiyi kurtarmak için bir 

kişiyi feda ederek kolu çekerken, ikinci senaryoda ise, çoğunluk 

denecek sayıda kişi, adamı, köprüden atma düşüncesinden 

kaçınmış, yani beş kişinin ölümünü izlemiştir. İkinci senaryoda 

sadece her altı kişiden biri adamı köprüden aşağıya atma düşüncesinde 

olduğunu belirtmiştir. 


CAPITAL BRAVE | "PSİKOLOJİ" 

bu hastaların karar verme mekanizmaları 

yani dorsolateral kısımlarında bir sıkıntı 

söz konusu değildir. Ancak, ikinci 

senaryo sorulduğunda yine, faydacı bir 

tutum göstermekte yani adamı köprüden 

atmaktadırlar. Çünkü, denildiği üzere, insandaki 

ahlak veya vicdan ile ilişkilendirilecek 

kısım devre dışıdır. Ve bu nedenle 

de, kararın yükü yine, dorsolateral kısma 

düşmüştür. Diğer bir ifade ile, bu kişiler, 

zeka gerektiren bir problemi kolaylıkla 

çözebilirken, etik sonuçlar doğuracak 

kararlar konusunda ahlak duygusundan 

yoksundurlar. (Burada, ahlak duygusundan 

yoksun olmayı, ahlaksız olmak anlamında 

kullanmadığımı belirtmek isterim) 

Bu senaryo, Amerika’dan Çin’e, göçebe 

halktan şehirlisine, senaryoları idrak 

edecek her yaş grubuna, her iki cinse (kadın-erkek), 

her eğitim seviyesinden kişilere, 

akademisyenlere, işçilere, inançlı 

veya ateistlere sorulmuştur. Alınan sonuç 

her defasında aynıdır. Bir başka deyişle, 

herhangi bir ayrım gözetmeksizin, soruya 

muhatap olanlar birinci senaryo için kolu 

çekip beş işçiyi kurtarırken, ikinci senaryoda 

ise (1/6 lık kısım hariç) adamı, köprüden 

aşağıya atmamayı yani beş işçinin 

ölümünü izlemeyi tercih etmişlerdir. 

Buradaki karar mekanizması, bir insanın 

ölümünden, kendimizi aktif veya pasif 

olarak ne derece sorumlu tutacağımız ile 

ilgilidir. 

Gündelik kararlarımızın büyük bir çoğunluğunu, 

alnımızın hemen arkasına 

isabet eden beyin lobumuzun dorsolateral 

prefrontal korteks denen kısmıyla 

alırız. İşte bu kısım, aynı zamanda, bizim 

vagon ikilemimizdeki birinci senaryoyu 

cevaplamada kullandığımız kısımdır. Bu 

kısım, gündelik diğer kararlarımızda olduğu 

gibi, neyi yaparsam daha çok fayda 

sağlarım diye karar aldığımız kısımdır. 

Bu nedenle, bu kısım, vagon örneğinin 

birinci senaryosu için fazlaca tereddütte 

kalmadan alınan kararın merkezidir. Ancak, 

tren ikileminin ikinci senaryosu için 

alınacak karar o kadar da kolay görülmemektedir. 

Köprünün üzerindeki tanımadığımız adamı 

mı, yoksa raylar üzerindeki beş kişiyi 

mi tercih edeceğimiz konusu önümüze 

geldiğinde, artık, beynimizin singulat 

korteks denen yerin ön kısmı devreye girmektedir. 

Bu kısım, gündelik hayatımızda 

aldığımız faydacı kararları denetleyen 

ve gerektiğinde bloke eden yerdir. Diğer 

bir ifadeyle burasını vicdan, ahlak, edep 

gibi zihinsel mekanizmalarla bizi yönlendiren 

bölgesi olarak da adlandırabiliriz. 

Bu nedenle, adamı köprüden atma 

senaryosu gündeme geldiğinde; cinayet 

işleme duygusu, cezalandırılma korkusu, 

kendimizi katil gibi hissetme ve benzeri 

duygular ön plana çıkar. 

İki senaryo karşısındaki davranışlarımıza 

bakarak, bir insana zarar vermek 

gündeme geldiğinde, o kişiye dokunmadığımızda, 

o kişiden ne kadar uzakta 

olduğumuzla, o kişiye zarar verirken kullandığımız 

mekanizma ne kadar dolaylı 

ise, bu iş o kadar daha kolay olmaktadır. 

Onun içindir ki, birini öldürmek için kalbine 

bıçak saplamak, bir düğmeye basarak 

(uçaktan bomba atmak vb.) aynı işi yapmaktan 

daha zordur. Nihayetinde, acımasız 

bir davranış ne kadar soyutsa, o kadar 

kolay görünür. 

Bu ve buna benzer zihinsel faaliyetlerimizin, 

hangi düşüncelerimizin beynimizin 

nerelerini etkilediğini, bu etkilerin nasıl 

bilindiğine de cevap vermek gerekir. 

Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme 

(fMRI) denen cihaz, düşünsel faaliyetlerimizin, 

beynimizin hangi merkez 

veya merkezilerinde oluştuğunu tespit 

etmede kullanılmaktadır. 

Eğer istersek, birinci senaryoyu da kendi 

açımızdan, bazı çeşitlemeler katarak zorlaştırabilir 

veya aksine kolaylaştırabiliriz. 

Birinci senaryoda, ray üzerinde çalışan 

tek kişi; bizim arkadaşımız, yakınımız, 

oğlumuz, kızımız ise ne yapardık? Veya, 

tek başına çalışan kişi, bizim nefret ettiğimiz 

bir kişi ise, bu iş daha mı kolay 

olurdu? 

Peki, kaza veya hastalık nedeni ile singulat 

korteksi (ahlaksal değerleri değerlendiren 

kısım) hasar görmüş hastalar, 

her iki senaryo karşısında nasıl davranırlardı? 

Bu hastalar da, senaryonun birinci 

kısmı için, normal kişilerden farklı 

bir düşünüş sergilememişlerdir. Çünkü, 

Peki, nasıl oluyor da bunca farklı kategorilerdeki 

kişilere sorulduğu halde aynı 

cevap alınıyor olabilir? 

Vicdanı, dolayısıyla ahlakı ilgilendiren bu 

tür kararların kökeninin salt kültürel bir 

birikim olduğunu söyleyebilir miyiz? Yani 

sadece öğrenerek kazandığımız unsurlar 

mıdır? Yoksa, doğuştan gelen zihinsel bir 

formun, sonradan, içinde bulunduğumuz 

kültürle işlenmesi sonucu oluşan bir davranış 

mıdır? Bir başka deyişle, kişiliğimizin 

de içinde oluştuğu bir davranış şekli 

olup içinde yaşadığımız kültüre uyum 

sağlamamız konusunda bizi bu uyum 

doğrultusunda yönlendiren bir mekanizma 

mıdır? Hatta bir adım daha giderek, 

bu tür bir uyum, topluluğun (türün) bir 

arada bulunmasında ve tabii ki bu vesileyle 

de çoğalarak devamını sağlamada 

önemli bir etken midir? 

Şu halde, bu tren ikileminin (trolley dilemma) 

sorulduğu kişilerin belli bir kategoride 

toplanmaması (farklı kategorilerdeki 

insanların aynı cevabı vermesi) ve 

de ülkelerden bağımsız olarak verilen cevaplar 

bizi, temeli doğuştan gelen, sonradan 

şu veya bu şekilde içinde bulunulan 

kültür tarafından işlenen, beyne ait bir 

mekanizmaya götürmektedir. Diyebiliriz 

ki, ahlakın oluşmasındaki temel mekanizmayı, 

sadece ve sadece din, hukuk, 

gelenek ve görenek gibi doğduktan sonra 

öğrenilen kurallar silsilesi olarak göstermek, 

öne sürmek doğru olmayacaktır. 

Diğer bir ifade ile, sağduyulu ve vicdan 

denen bir kavrama sahip olmak; din, 

inançlı olmak veya hukuk sistemi vb. kuralların 

mutlak varlığı ile değil, o bireyin, 

doğuştan gelen bir zihinsel sisteminin, 

ebeveynleri veya toplum tarafından hangi 

duygu donanımları, ilişkiler ve güvenlik 

unsuru ile yetiştirilmesine bağlı olabileceği 

ile açıklanabilir. Acaba bu sürecin 

çalışmasında, evrimin de bir parmağı var 

mıdır dersiniz? 


111

CAPITAL BRAVE | "DEKORSAYON" 

Ev içi dekorasyon rengini belirlerken klasikleşmiş renklerden sıkıldıysanız ve canlı bir rengin 

evinize vereceği pozitif etkiye ihtiyacınız var ise; sezonun en trend iç cephe renklerinden biri 

olan parlak mavi rengi ile tanışın. Parlak bir mavi, iç dekorasyonda kullanıldığında ortaya hem 

iddialı hem de oldukça canlı bir dekorasyon çıkacaktır. Modern dekorasyon sevenler tarafından 

oldukça sık kullanılan parlak maviler, özellikle de duvar rengi olarak tercih edilmektedir. İşte 

size sezonun en trend renklerinden biri olan parlak mavi renginin iç mekan dekorasyonunda 

nasıl kullanıldığına dair ipuçları... 

Duvarlarınıza canlılık katın 

Parlak mavi bir duvar rengi seçtiğinizde hem farklı hem de oldukça çarpıcı bir dekorasyona imza atmış olursunuz. Duvar rengi olarak 

seçeceğiniz parlak mavi, dekorasyonda kullanacağınız beyaz, siyah, gri gibi renklerin de daha belirgin bir şekilde ön plana çıkmasını 

sağlayacaktır. 

Parlak maviyi ahşapla dengeleyin 

Moda dünyasının temel kurallarından birisi olan denge kuralı, ev dekorasyonunda da geçerli olan bir kuraldır. Evinde denge kuralını 

uygulamak isteyenler için; parlak mavi bir iç dekorasyon rengine karar verirseniz, bu rengi en iyi şekilde ahşap objeler ile dengeleyebilirsiniz. 

Ahşabın doğal yapısı ve sakin tonu, parlak mavinin canlılığını dengeleyecektir. 

Parlak mavi fuşya uyumu 

Evinizde renkli ve eğlenceli iç mekân dekorasyonu yaratmak istiyorsanız; parlak mavi tonunun güçlü yapısını başka bir güçlü bir renk olan 

fuşya rengi ile tamamlayabilirsiniz. Bu iki rengin bir arada kullanımı hem dinamik hem de oldukça genç bir iç mekân algısı oluşturacaktır. 


CAPITAL BRAVE | "DEKORSAYON" 


113


Pop-art akımı; moda dünyasından ev dekorasyonuna 

kadar her alanda etkili olan bir akımdır. Alışılmış dışında 

bir dekorasyon tarzı olan pop-art dekorasyon, farklı 

renklerin kullanılmasına avantaj sağladığı için hem çok 

farklı hem de çok enerjili bir mutfağa imza atmanızı 

sağlayacaktır. Neşeli bir mutfak dekorasyonu yaratmak 

isteyenler, mutfaklarında pop-art renklere yer vermekten 

kaçınmamalıdır. 

Ev dekorasyonun her alanında olduğu gibi, mutfak 

dekorasyonunda da nostaljik dokunuşlar yapmak oldukça 

moda olan bir akımdır. Nostaljik mutfaklar, hem naftalin 

kokan hem de oldukça şirin gözüken bir dekorasyona imza 

atmanızı sağlayacaktır. Ahşap dolaplar, tel dolaplar, eski 

fincan takımları, vintage detaylar, kuzineler kısacası eskiye 

dair her şey nostaljik bir mutfak dekorasyonu yaratacaktır. 

Modern dekorasyon tarzının en çok kullanılan 

renklerinden birisi beyazdır. Ev dekorasyonunda olduğu 

gibi mutfak dekorasyonunda da baştan aşağı beyaz 

kullanmak hem oldukça ferah hem de oldukça modern 

bir mutfak yaratmanıza imkân verecektir. Beyaz mutfak 

dekorasyonu sade ve şık bir dekorasyon tarzına imza 

atacağı için, sade bir dekorasyon tarzından hoşlananlar 

için de en ideal seçimlerden birisi olacaktır. 

Son dönemde oldukça moda olan bir mutfak dekorasyonu 

olan İskandinav tarzı mutfaklar, ahşap-beyaz ve endüstriyel 

tarzın en iyi harmanlanmış halidir. Sade fakat oldukça şık 

bir mutfak dekorasyonuna imza atan İskandinav mutfaklar, 

doğal ev dekorasyonuna da en uygun tercihlerden birisi 

olacaktır. Hem modern hem de minimalist bir tarzda 

dekore edilmiş mutfaklar, evinizde şık bir etki yaratacaktır. 




115

CAPITAL BRAVE | "TEKNOLOJİ" 

İnternet, deniz ve okyanus tabanına döşenen kablolar sayesinde 

dünyaya ulaşıyor. Uluslararası verinin yüzde 99'unu aktaran 

bu kablolar, okyanuslar arası iletişimin anında kurulmasına izin 

veriyor. 

Telegeography, bu kabloların önemini eski haritalara benzer bir 

harita hazırlayarak gösterdi. Yukarıda ve aşağıda gördüğünüz 

haritada aktif veya yapım aşamasında olan 299 kabloyu görebiliyorsunuz. 

Haritanın altında ise verinin gecikme süresini (latency) 

görmeniz mümkün. 

Kablolar, uydu bağlantılarına göre çok daha yoğun biçimde kullanılıyor. 

Bunun nedeni basit: kablolar daha güvenilir ve hızlılar. Alternatif 

rotalar ise bağlantı sorunlarını ortadan kaldırıyor. Bu kablolar, 

bugün global ekonominin ve dünyayı internete bağlamanın 

çok önemli bir parçası haline gelmiş durumdalar. 

makarasını yavaşça çözüyor. Devamlılığı olan ilk trans-Atlantik 

kablo, 1866'da SS Great Eastern tarafından döşenmişti. Bu kablo, 

telegrafları iletmekte kullanılıyordu. 1956 sonrasındaki kablolar, 

telefon sinyallerini taşımakta kullanıldı. 

Modern kablolar ise şaşırtıcı derecede inceler. Kabloların çapı 

çoğunlukla 7,5 cm civarında iken yüzeye yakın yerlerde kalınlaşabiliyorlar 

ve bu tür yerlerde zarar görmemesi için tabana gömülebiliyorlar. 

En derin kablolar ise Pasifik Okyanusu'ndaki Japon Hendeğinde 

bulunuyor (8.000 metre). Bu kablolar, videoları, gif'leri 

ve haberleri, yani tüm interneti önümüze milisaniyeler içerisinde 

ulaştırıyorlar. 

Sağ tarafta ticaret yollarını gösteren 1912'ye ait bir harita görüyorsunuz. 

Bugünkü kabloların haritasıyla tarihi ticaret yollarının haritası 

arasında hem benzerlikler, hem de önemli farklar var. Ticaret 

yolları coğrafya ve ekonomik ilgi alanları tarafından belirleniyordu. 

Ancak okyanusta kullanacağınız yollar hem geçmişte, hem de bugün 

yatırıma ve risk almaya ihtiyaç duyuyor. Geçmişte denizcilerin 

aldığı riskleri bugün teknoloji firmaları alıyor. 

Google'ın trans-Pasifik kablosuna, Facebook'un Asya kablo sistemi 

birliğine yaptığı önemli yatırımlar bulunuyor. Finans sektörü ise 

ticarette sadece birkaç milisaniye kazanmak için en az bu devler 

kadar yatırımlar yapıyor. 

Deniz tabanına kablo döşeme tekniğinde son 150 yılda büyük bir 

değişiklik olmadı. Bu iş için bir gemi okyanusa açılarak kablonun 




117

CAPITAL BRAVE | "HAYVANLAR ALEMİ" 

Kedi özlerse gelir, severse belli eder, küserse kaçar, dinlemek 

isterse insana taş çıkarır, anlarsa ifade eder, anlamazsa ısrarla 

sorar, kızarsa tepki gösterir, ilgi görmek isterse alır, saygı 

görmek isterse dize getirir, gücünü denerseniz saygısını, onu 

bakıma muhtaç ve size mecbur gibi görür ve hissettirirseniz 

sevgisini kaybedersiniz. Evet her kedi bakım ilgi ve emek gerektirir, 

tıpkı başladığınız her iş gibi, hayalini kurduğunuz düzen 

ve yarınınızda istediğiniz hayat gibi...Siz bir hayvandan 

bunları asla öğrenemeyeceğinizi düşünürken onun size kattıkları 

yanında her gün hizmetini görmenin ve ihtiyacını karşılamanın 

aslında'hiç bir şey' olduğunu anlamazsınız.Fakat bir 

kedi vazgeçtiğinde ve artık sevmediğinde dönmemek üzere gider 

ve anlamak için geç kalmış olursunuz. Sevmek için yaratılmış 

hiç bir canlının gidişine sebep olmayın özellikle kedilerin; 

çünkü kedi, bu dünya üzerindeki en 'gerçek' canlıdır... 

Sağlıklı ve bol patili günler dilerim. 

Özden SAYAL 

Profesyonel Kedi Yetiştiricisi 




119

CAPITAL BRAVE | "LEZZET" 

Malzemeler: 

Harlı ateşte; geniş derin bir tavada zeytinyağı ve tereyağınızı eritip, etleri ilave edin. 

Bir tarafı kızardıktan sonra ters düz yaparak diğer tarafı da kızartın. Etler kızardıktan sonra 

yağını süzerek tavadan alın. Aynı tavada orta ateşte soğan ve sarımsakları soteleyiniz. 

Soğanlar hafif kızarıp yumuşayınca mantarları ilave edin. Mantarlar renk aldıktan sonra unu 

ilave edin. Unun kokusu çıktığında, et suyunu ilave edin. Muhallebi kıvamına geldiğinde 

pişmiş olan etleri ilave ediniz. Karıştırın 5 dakika sonra, kremayı ilave ediniz. Hafif 

karıştırdıktan sonra kornişon turşuları ilave edin. 2 dakika sonra ocağı söndürün. 

750 gram dana kontrfile 

(Yarım parmak kalınlığında julyen biçiminde 

doğrayın.tuz ve karabiber ile tatlandırın.) 

Yarım adet kuru soğan 

(julyen biçiminde doğrayın) 

2 diş sarımsak (ince ince doğrayın) 

250 gram küçük boy mantar 

(ince ince doğrayın) 

3 adet kornişon turşu 

(julyen biçiminde doğrayın) 

1 yemek kaşığı tereyağı 

1 yemek kaşığı zeytinyağı 

1 yemek kaşığı un 

1 su bardağı et suyu 

1 çay bardağı krema 

1 adet lavaş veya ramazan pidesi 

(iri şekilde doğrayın) 

Haşlanmış, dana dili, kuzu paça veya dana 

kelle (kendi suyu ile) 

Kırmızı toz biber,tuz,kekik 

Sirke sarımsak sos 

Eritilmiş kızgın tereyağı 

Servis tabağına pideleri bolca yayın. Pidelerin üzerine sıcak haşlama sudan ilave edin. 

Fazla suyu boşaltın. Tekrar haşlama suyundan ilave edip fazla suyu boşaltın. 

Bolca suyu ile sakatat ilave ettikten sonra, suyu tekrar süzdürün. 

Sirke sarımsak sosunu gezdirin. Bolca kırmızı toz biber koyun. 

Hafif üzerinden sakatat suyu gezdirdikten sonra, kızgın yağı üzerine gezdirin. 


CAPITAL BRAVE | "LEZZET" 

2 adet ekmek ayvası 

(Kabuklarını soyun çekirdeklerini çıkarıp iri 

doğrayın. Kararmaması için limonlu suda bekletin.) 

1 adet havuç 

(Kabuklarını soyun zardan büyük doğrayın.) 

1 adet küçük boy kuru soğan 

(İnce ince doğrayın) 

3 yemek kaşığı zeytinyağı 

1 adet kesme şeker 

1 bardak sıcak su 

Yarım adet limonun suyu 

Tuz 

Süslemek için dereotu 

Tencereye yağı koyun. 

Soğanları ilave edip, pembeleşinceye kadar kavurun. 

Havucu ilave edip, 5 dakika kadar soteledikten sonra, 

Ayvaları,tuzu ve suyu ekleyin ve tencerenin kapağını örtün. 

25 dakika kadar kısık ateşte pişirin. 

Soğumaya bırakın. 

Servis anında dereotu ile süsleyin. 

3 su bardağı un 

1 adet yumurta 

1 paket kabartma tozu 

1 tatlı kaşığı tuz 

Kızartmak için ayçiçeği yağı 

Derin bir kabın içerisine bütün malzemeyi koyun. 

Elinize yapışmayacak bir hamur olana kadar pürüzsüz bir şekilde yoğurun. 

Dinlenmesi ve hafif kabarması için hamurun üstünü örterek yarım saat dinlendirin. 

Hamur mayalandıktan sonra belirli büyüklükte bezelere ayırın. 

Her bezeyi ikiye ayırıp tezgah üstünde elinizle uzunlamasına çok ince olmayacak şekilde çubuklar yapın. 

Çubuk hamurların uçlarını birleştirerek aynı anda birleştirip tezgah üzerinde burunuz. 

Yağınızı iyice kızdırıp her iki tarafı pişecek şekilde kızartın. 


121

CAPITAL BRAVE | "SİNEMA" 

HER ŞEY AŞKTAN 

İFTARLIK GAZOZ 

Vizyon Tarihi : 29 Ocak 2016 

Yapımı : 2015 - Türkiye 

Tür : Romantik 

Yönetmen : Andaç Haznedaroğlu 

Oyuncular : Hande Doğandemir 

Şükrü Özyıldız , Mithat Can Özer 

Film Özeti : İlk filmde ailesi ve çevresinin 

evlilik baskılarıyla baş eden Efsun 

(Ezgi Mola) ikinci filmde aşık olduğu 

Sinan’a (Murat Yıldırım) kavuşuyor ama 

aşk hayatının önündeki engeller azalmıyor. 

Efsun’un kendi kaotik ailesinden 

sonra bu defa Sinan’ın ailesi, özellikle 

de babaannesi Cavide Hanım’la uğraşması 

gerekiyor ve olaylar çığırından 

çıkıyor. Aşık olduğu adamla huzurlu bir 

beraberlik isterken türlü badireleri atlatıp bu hayaline kavuşabilecek midir? 

Herkesin onun yerine karar verdiği bir düğünü istiyor mudur sahiden? 

Kocan Kadar Konuş: Diriliş izleyiciye tıpkı ilk filmdeki gibi romantik ve eğlenceli 

bir hikaye vaat ediyor, serinin ikinci filminde de kahkaha hiç eksik 

olmuyor. Şebnem Burcuoğlu’nun çok satan ikinci romanından uyarlanan 

filmin yönetmenliğini yine Kıvanç Baruönü üstleniyor. 



Tür : Komedi 

Yönetmen : Yüksel Aksu 

Oyuncular : Cem Yılmaz , Mehmet 

Ali Alabora , Macit Koper , Okan Avcı 

Gün Koper 

Film Özeti : 1970’ler Türkiye’sinin barış 

ve huzur dolu Ege kasabalarından 

birinde ailesi ile beraber yaşayan 

Adem, zeki ve çalışkan bir öğrencidir. 

5.sınıfı yeni bitiren Adem, yaz tatilini 

boş geçirmek istemez ve ailesine Gazozcu 

Cibar Kemal Usta ile çalışmak 

istediğini söyler. Zor da olsa ailesinden 

izni koparan Adem gazozcu 

çırağı olarak çalışmaya başlar. Ramazan ayının başıdır ve Adem camide 

imamın oruç ile anlattıklarını üzerine alınır, üstelik Berna da oruç tutacaktır. 

Küçük olduğu için oruç tutmasına izin vermeyen ailesinden gizli 

oruç tutmaya başlar fakat Ege’nin yaz sıcağında, bir yandan da gazoz 

satarken oruç tutmak hiç de kolay değildir. Hele de bozmanın kefareti 

61 gün iken ve Berna’nın aslında direk orucu tuttuğunu öğrenmişken! 

KÖTÜ KEDİ ŞERAFETTİN 

LANETLİ ÇOCUK 

Vizyon Tarihi : 05 Şubat 2016 

Yapımı : 2016 - Türkiye 

Tür : Animasyon, Aksiyon, Komedi 

Yönetmen : Mehmet Kurtuluş, Ayşe Ünal 

Seslendirmeler : Demet Evgar , Okan 

Yalabık , Uğur Yücel , Ayşen Gruda , 

Ahmet Mümtaz Taylan 

Film Özeti : Bülent Üstün'ün yarattığı 

efsanevi çizgi roman karakteri Şerafettin, 

yıllar süren proje ve prodüksiyon 

aşamasından sonra izleyicilerle buluştu. 

Sıradan bir Mart sabahında, kötü 

kedilerin en kötüsü, anti-kahraman 

Kötü Kedi Ş erafettin, kadim yancıları 

Fare Rıza ve Martı Rıfkı ile mangal 

hazırlığ ındadırlar. Fakat evdeki hesap 

çarş ıya uymaz… Zira Ş ero, aynı gün, 

babası Tonguç tarafından evden kovulur, bir dizi düş manının saldırısına 

uğ rar, hayatında ilk kez aş ık olur dahası baba olduğ unu öğ renir (tabii ki 

bunu kabullenmez!). Sorunların çözümü ise Rıza’dan gelir: Bundan böyle 

hayvan değ il, insan gibi düş üneceklerdir! Film, çizgi roman serisi olarak 

tanıdığımız ve Bülent Üstün’ün imzasını taşıyan Kötü Kedi Şerafettin ve 

mahallesindeki renkli karakterlerinin maceralarını beyazperdeye taşıyor. 


Yapımı : 2016 - ABD 

Tür : Gerilim 

Yönetmen : William Brent Bell 

Oyuncular : Cem Yılmaz , Mehmet 

Ali Alabora , Macit Koper , Okan Avcı 

Gün Koper 

Film Özeti : Amerikalı genç bir kadın 

olan Greta (Lauren Cohan), 

İngiltere'nin kalabalık yerleşimlerinden 

uzak bir köyünde 8 yaşındaki 

bir erkek çocuğuna dadılık yapmayı 

kabul eder. Ancak bir sorun vardır, 

bakıcılık yapacağı çocuk gerçek boyutlarda 

bir porselen bebektir. Aile, 

20 yıl önce kaybettikleri çocuklarının 

acısını hala üzerinden atamamıştır. Ancak Greta'nın uyması gereken 

çok keskin kurallar bulunmaktadır. Ne var ki Greta bu kuralları çiğner ve 

oyuncak bebek, hayatında karşılaştığı en büyük kabus olur. Yönetmenliğini 

William Brent Bell'in üstlendiği ve başrollerde Lauren Cohan, Rupert 

Evans, Ben Robson'ın yer aldığı Lanetli Çocuk bir bebek bakıcısının yaşadığı 

korku dolu hikayeye odaklanıyor. 


CAPITAL BRAVE | "SİNEMA" 

AŞKIN SEÇİMİ 

AŞK VE GURUR VE ZOMBİLER 



Tür : Dram , Romantik 

Yönetmen : Ross Katz 

Oyuncular : Teresa Palmer , Benjamin 

Walker , Maggie Grace , Alexandra Daddario 

, Tom Wilkinson 

Film Özeti : Nicholas Sparks'ın çok satan 

romanından uyarlanan The Choice'un 

yönetmenliğini Ross Katz üstlenirken, 

filmin başrollerinde Alexandra Daddario, 

Benjamin Walker, Maggie Grace, 

Teresa Palmer, Tom Wilkinson yer alıyor. 

Mutlu ve hayatından memnun tıp öğrencisi 

Gabby Holland’ın, kadınların karşı koyamadığı Travis Shaw’a komşu 

olması, ikiliyi asla hayal edemeyecekleri olaylara dahil eder. Travis, oldum 

olası bir kadınla ciddi bir ilişki yaşamanın rahat yaşam tarzını kısıtlayacağına 

inanmakta, Gabby ise uzun soluklu bir ilişki yaşamakta olduğu erkek 

arkadaşıyla evlenmek üzeredir. Ta ki karşı koyulmaz bir arzu, aykırı çiftin 

itinayla planlanmış hayatlarını alt üst edene kadar. Fırtınalı bir flört evresinin 

ardından Gabby ve Travis evlenip, el ele yürüyen ve her kararı birlikte 

alan bir aile kurar, bir gün içlerinden biri hayatlarının en önemli seçimini 

tek başına yapmak zorunda kalana kadar. 



Tür : Gerilim , Komedi , Korku 

Yönetmen : Burr Steers 

Oyuncular : Lena Headey ,Matt Smith 

Douglas Booth , Charles Dance 

Sam Riley 

Film Özeti : Seth Grahame-Smith’in 

aynı ismi taşıyan, çok satan kitabından 

uyarlanan film, ünlü yazar Jane 

Austen’ın Aşk ve Gurur romanını, 

zombi konseptiyle ve pek çok fantastik 

öğe ile bütünleştiren bir yapım. 

Başrollerini Lily James, Sam Riley, Bella 

Heathcote ve Jack Huston'ın paylaştığı yapımın senaryosu ise Abraham 

Lincoln'ü vampir avcısı suretinde okuyucuyla buluşturan genç yazar Seth 

Grahame-Smith'in, Jane Austen'ın ölümsüz eseri Aşk ve Gurur'dan yola 

çıkarak yazdığı çok satan romandan uyarlandı. Yönetmen koltuğunda Burr 

Steers'in oturduğu yapım Jane Austen'ın 19. yüzyıl İngiltere'sinde geçen 

ünlü romanı Aşk ve Gurur'u modern bir fantastik maceraya dönüştürüyor. 

Aşk hayatlarındaki sosyal statü problemlerinin yanı sıra zombi avlamakta 

da gayet başarılı olan genç İngiliz hanımefendileri, zombi avcısı centilmenlerle 

güç birliği yaparak dünyayı kurtarıyor! 

OSMAN PAZARLAMA 

HESAPLAŞMA 



Tür : Romantik, Dram 

Yönetmen : Andaç Haznedaroğlu 

Oyuncular : Hande Doğandemir, Şükrü 

Özyıldız, Mithat Can Özer 

Film Özeti : Senaryosunu Şahan ve Togan 

Gökbakar’ın birlikte yazdığı Osman 

Pazarlama’nın yönetmen koltuğunda 

yine Togan Gökbakar oturuyor. Pazarlama 

işiyle uğraşan Osman Şaşmaz (Şahan 

Gökbakar) sahibi olduğu Osman 

Pazarlama şirketiyle birçok farklı ürünü 

pazarlasa da bir türlü dikiş tutturamamıştır. 

5 parası olmadığı için sevdiği kızla evlenemeyen Osman yine de 

köşeyi dönmek ve evlenebilmek için televizyon programlarına çıkmak da 

dahil olmak üzere elinden gelen her şeyi deneyecektir. Bu yolda en büyük 

destekçileri iş arkadaşı Erkan ve kendisinden hoşlanan aile dostlarının 

kızı Songül olacaktır. 



Tür : Dram , Gerilim 

Yönetmen : Shintaro Shimosawa 

Oyuncular : Al Pacino , Anthony 

Hopkins , Josh Duhamel , Julia Stiles 

Malin Akerman 

Film Özeti : Ben Cahill (Josh Duhamel) 

New Orleans'ta çalışan, yükselme 

hırsıyla yanıp tutuşan genç bir 

avukattır. Eşi Charlotte (Alice Eve) 

düşük yapınca çift birbirinden uzaklaşmaya 

başlar. Bu olaydan sonra 

kariyerine daha da fazla ağırlık vermesi nedeniyle davalarında büyük 

başarılar elde etmeye başlar. Bu sırada üniversitede yıllarındaki kız arkadaşı 

Emily (Malin Akerman) ile yeniden yolları kesişir. Çok büyük bir 

ilaç şirketinde çalışan ve şirketin sahibiyle ilişki yaşayan Emily, Ben'e 

şirketi ve patron Charles Denning'i (Anthony Hopkins) çok zor durumda 

bırakacak bazı belgeleri sunmayı teklif eder, nitekim sevgilisi onu sürekli 

ihmal etmektedir ve intikam almak ister. Ben ve çalıştığı avukatlık 

firması için bu çok büyük bir fırsattır, ancak Ben kısa sürede kendini rüşvet 

ve birçok karanlık işin orta yerinde bulacaktır. Shintaro Shimosawa 

yönettiği filmin oyuncu kadrosunda Josh Duhamel, Anthony Hopkins, Al 

Pacino gibi güçlü isimler yer alıyor. 


123

CAPITAL BRAVE | "KİTAP" 

HAZIRLAYAN: A. HAKAN KAYALI 

Ada kitapevi verilerine göre; Ocak ayında çok satan kitapları sizler için sıraladık. 

Yazar : Murat Gülsoy Yayınevi: Can Yayınları Fiyatı: 17.00 TL Sayfa sayısı: 208 Yayın yılı: 2016 

"Bakın, siz bedenen ölmüş birini zihninizin içine aldınız, onu konuk ediyorsunuz. Ev sahibisiniz. 

Bu ilişkide tüm denetim sizin elinizde olmalı. Yani zihninizin içinde ona ne kadar yer 

açacağınız, onunla ne kadar özelinizi paylaşacağınız hep size ait kararlar. Şimdilik zihninizde 

yaşamasına izin verdiniz. Dilerseniz ona gözlerinizle bakmayı öğretebilirsiniz. Bedensel 

deneyimlerinize ortak edebilirsiniz." 

"Nasıl?" 

"Çok zor değil. Sözcüklerle..." 

"Konuşarak mı?" 

"Sözcüklerin gücünü küçümsemeyin. Zihnimizdeki tüm duygulanımların sözcüklerle doğrudan 

bir bağı var." 

"Garip." 

"Değil aslında. Neyse... Zihninizin içinde ikinci bir insan var artık Mirat Bey. Bundan sonra 

kendinizi asla yalnız hissetmeyeceksiniz." 

Yaşamın yazıyla, yalnızlığın ölümle iç içe geçtiği bir dünyadayız. Murat Gülsoy bu tehlikeli 

yakınlığı fantastiğe, bilimkurguya cesurca göz kırpan bir anlatımla birleştirerek okurun zihninde 

canlandırıyor. Birbirinden bağımsızmış gibi görünen bölümler, ekler, kara sayfalar deliliğin 

eşiğinde, yalnızlığın derinliklerinde ve ölümün karanlığında birleşiyorlar. Delirmekten 

ve yalnızlıktan kurtulmanın yolunu ölüme yaklaşmakta bulan karakterler, ölümle kol kola 

girdikçe deliliğin kaçınılmazlığını deneyimliyorlar. Tanpınar'a, Atay'a, Atılgan'a selam veren; ama en çok Borges'le, Nerval'le konuşan, 

onların metinlerinin ve karakterlerinin arasında ustalıkla gezinen roman, sanki yalnızlıktan kurtulmak için edebiyat âleminin büyük 

ruhlarını içine alıyor. Parçaları birleştirmeyi seven, ipuçlarının peşinden gitmekten haz duyan meraklı okur kadar fantastik bir kurgunun 

büyüsüne kapılmak isteyen maceracı okur da Yalnızlar İçin Çok Özel Bir Hizmet'ten yararlanmak isteyecek... 

Yazar : İlber Ortaylı Yayınevi: İnkılap Kitabevi 

Fiyatı: 23.00 TL Sayfa sayısı: 320 Yayın yılı: 2016 

"Osmanlı İmparatorluğu modern dünya ve milliyetçilik karşısında yıkılan son 

Roma'dır. Bu tip bir imparatorluk bundan sonra olamaz." 

Osmanlı'ya Bakmak kitabında Haçlı birliğini dirilten Fetih'ten, Osmanlı tarihinin 

tartışmalı pek çok olay, kavram ve kurumu ele alınıyor. Mohaç'tan Kırım 

Savaşı'na, Osmanlı tarihi boyunca hep bir muamma olarak kalan Ortadoğu'dan 

Mısır ile olan ilişkilere, Kavalalı Mehmet Ali Paşa sorunundan sürgündeki Şehzade 

Cem Sultan'a, kadınlar saltanatının en güçlü ve simge ismi Kösem Sultan'dan 

II. Abdülhamid'e, Osmanlı'daki milletler ve dinler mozaiğinden Balkanlar'daki 

milliyetçilik hareketlerine… Osmanlı Batılılaşması, diplomasi, dışişleri, Tanzimat 

ve Meşrutiyet dönemine kadar pek çok konu İlber Ortaylı'nın akıcı kalemiyle 

bu kitapta. 


CAPITAL BRAVE | "KİTAP" 

Yazar : Enis Batur Yayınevi: Remzi Kitabevi Fiyatı: 20.00 TL Sayfa sayısı: 200 Yayın yılı: 2016 

Paris, New-York, Berlin ve Bordeaux'dan sonra İstanbul'un uçlarına, ortasına ve 

arkasına doğru bir seyahat... "İstanbul beni dağladı, delik deşik etti, tek memesinden 

emzirdi, zehrini şırıngaladı içime, beni büktü, kırdı, canlı canlı yaktı, 

pıhtılaştırdı, uçurdu, itti, geri çekti yarım yüzyıl boyunca içinden geçerken içsesi 

kıldı. Kuşluk vakti, öğlen, gecenin dibi, dinledim onu, nefesi nefesime karıştı, 

emdim ve kustum onu. Damarları gövdemde yolalmayı sürdürdü. Düşümde düşlerini 

gördüm. Uç noktalarında, kuytu derinliklerinde, kıyılarını kateden ve onu 

kemiren, istilâ etmeye hazır dev su kütlesine karıştım. Sonsuza ayarlı bir valsin 

girdabındaydı İstanbul: Ben, siz, hepimiz zamanlarının, hareketlerinin, arızalı 

nabzının kurbanlarıydık. Karman çorman belleğinin herbir ögesi sınırsız bir çöle 

ait kum yazısının harfleriydi ve Tarih, tarihi, imparatorlardan sultanlardan toplumun 

aforoz ettiklerine, varsıl ailelerden berduşlara, şairlerinden şehitlerine, 

ortamalı dilinden kayış diline, katlanmış haritasından özel kokusuna, öfkeli kabarışlarına, 

vecde gelişlerine uzanan bir tasnifsiz yığındı: Günbatımında, Körler 

Rıhtımında durduğumuzda, cehennemin yalımlarına göre tarifini bulan özel ışığı 

karşısında dilsiz, kilitlenirdik." 

Yazar : Curzıo Malaparte Yayınevi: Can Yayınları Fiyatı: 31.00 TL Sayfa sayısı: 424 Yayın yılı: 2016 

İkinci Dünya Savaşı’nın yakın tanıklarından gazeteci yazar Curzio Malaparte’nin 1950’de 

yayınlanan Can Pazarı adlı kitabı, yeni baskısıyla raflarda yerini aldı. 

Tanıtım Bülteninden 

‘Zamanının adamı olmalı insan. Alçaklaştı mı, ta dibine değin inmeli alçaklığın’ cümleleriyle 

akıllarda kalan Can Pazar’ının odağında İtalya, Napoli vardır. İtalya’da savaşın son evreleri, 

1943 Eylül’ünden 1944 Mayıs’ına kadar olup bitenler. Malaparte, bir yandan tarihin 

trajik akışına müdahale edemeyen subay kimliğinin, diğer yandansa acımasız gözlem ve 

çıkarsamalarını esirgemeyen yazar kimliğinin ortaya çıkardığı ikircikli konumundan hareketle 

Alman ordusu ile Amerikan ve İngiliz ordularının arasında sürüklenmiş bir halkın yazgısını 

öyküler. Bunu yaparken de, bir savaşı kazanmak ve kaybetmek arasındaki, mağluplar 

ile galipler arasındaki belirleyici sınırların aslında ne denli kaygan olduğunu, savaşın neticesi 

olarak ortaya çıkan sefaletin daima her yana sızdığını kendine özgü çarpıcı anlatımıyla 

anımsatır. 

KUŞ KADIN 

Yazar : Finy Petra Yayınevi: Aylak Adam 

Fiyatı: 15.00 TL Sayfa sayısı: 236 Yayın yılı: 2016 

Lea Linger'in annesi doğada çıkışı arayan, meraklı bir kuşbilimcidir. Annesinin intiharından 

yirmi yıl sonra, gerçek hikâyeyi öğrenmeye çalışan Lea Linger, beklenmedik 

aile sırlarıyla yüzleşmek zorunda kalacaktır. Genç kuşak Macar yazarlarının en 

yeteneklerinden biri olarak kabul edilen Finy Petra, bu ilk romanında doğanın dilini 

kullanarak çok gerçekçi bir hikâyeyi çarpıcı bir biçimde gözler önüne seriyor. "Dertler 

o kadar erken yaşta boğazına çöreklenmiş, ölüm öyle vakitsiz üzerine çökmüştü 

ki, genç bir kız da olamamıştı. O her zaman yetişkin bir kadın gibi davranmaya, yaşlı 

bir ruhla savrulup durmaya mecbur kaldı, bütün çılgın zevklerden, bütün özgürleştiren 

hafifliklerden uzak…" 


125

CAPITAL BRAVE | "ETKİNLİK" 

Altus Sanat-Kültür, Ankara Piyano Festivali kapsamında her ay dünyaca ünlü ve yetenekli piyanistleri Başkent'te 

ağırlamaya devam ediyor. Müzikal dehasını derin duyarlılığı ve üstün tekniğiyle birleştiren Ivo Pogorelich’in 

seslendireceği resital, Ankaralı klasik müzik severlerin nefesini keseceğe benziyor! 

IVO POGORELICH @ ANKARA PİYANO FESTİVALİ 

TARİH: 27 Şubat 2016 / Cumartesi 

MEKAN: CSO Konser Salonu 

SAAT: 20.30 




127

CAPITAL BRAVE | "ASTROLOJİ" 

Nuray SAYARI 


KOÇ 

BOĞA 

İKİZLER 

YENGEÇ 

ASLAN 

(21 Mart - 20 Nisan) 

1 Şubat’ta Ay-Mars kombinasyonu nedeniyle ayın ilk haftası duygularınızın altüst olduğunu düşünebilirsiniz. 14 Şubat’ta Merkür 11’inci 

evinizde. Ayın 17-28’i arası sosyal ve iş çevrenizdeki arkadaşlarınızla beyin fırtınası yapmak için uygun zamanlardır. Böylece bir ekip içinde 

ortak fikir çatısında toplanıp, düşüncelerinizi paylaşabilir, sosyal alanlarda, dernek ya da vakıflarda organizasyon planları yapabilirsiniz. 

Ayrıca orijinal fikirler sayesinde yeni planlar gerçekleştirebilirsiniz. Ancak mevcut düzene uymayan, karşıt duran fikirlerinizi biraz törpülersek, 

insanları daha az rahatsız edeceğinizden hiç şüpheniz olmasın. Sürpriz gelişmeler sonucunda sonradan pişman olabilecek durumlar yaratabilirsiniz. 

Sakin ve dengede kalmanız önemli. Ayın tamamı boyunca başkalarına anlattığınız ve bildiğinizi sandığınız konuları aslında bilmediğinizi, 

altının yeterince dolu olmadığını fark edebilirsiniz. Farklı kültür ve diller, öğretiler, yabancılar ve onların yaşam biçimleriyle daha çok ilgilenebilir, 

arayış içinde olabilirsiniz. 

(21 Nisan - 20 Mayıs) 

1 Şubat’ta Ay-Mars kombinasyonu; 3 Şubat’ta Ay, Satürn kombinasyonu; 9 Şubat’ta yeniay etkisi ile sosyal çevrenizle ve uyumlu olduğunuz 

arkadaşlarınızla yoğunlaşıyorsunuz. 14 Şubat’ta Merkür, Kova burcuna geçiyor. 19 Şubat’ta Güneş, Balık burcunda doğuyor. 

17 Şubat’ta Güneş, Kova burcuna geçiyor. Dolunay 22 Şubat’ta Aslan burcunda doğuyor. Ayrıca Ay’la gezegenlerin kombinasyonunun 

ılımlı etkileşimi sayesinde özgüveniniz daha da artabilir; cesaret, ataklık isteyen konularda risk almaya meyil gösterebilirsiniz. Ruhunuzu 

dinginleştirin. Çalıştığınız işyerinde ve sorumlusu olduğunuz alanlarda görüşlerinizi etkili bir şekilde savunabilir ve geri adım atmak 

istemeyebilirsiniz. Nerede olduğunuz, ne yaptığınız ve amaçlarınızın ne olduğuyla ile ilgili gayet bilinçli olabileceğiniz bir sürece gireceksiniz. 

Tepkilerinizi, düşündüklerinizi belli etmeden gizemli davranışlar içinde olmanız, sık sık yanlış anlaşıldığınızı düşünmeniz ve bunların yanında 

kendinize oldukça güvenmeniz mümkün. İçinizde fırtınalar kopsa da yüzeyde sakin kalmayı başarabilirsiniz. 

(21 Mayıs - 21 Haziran) 

1 Şubat’ta Ay-Mars kombinasyonu iş ve sosyal çevrenizdeki zayıf damarın bulunmasını kolaylaştıracak. Genelde ani bir çatışma ya da 

olumsuz bir enerjinin tahammülü aşan seviyede üstünüze çökmesi ve buna bağlı olarak yaşanan silkinmenize neden olan olaylara 

karşı isyankâr olmayın. Seyahatler, eğitimle ilgili konular, hukuksal konularla ilgili gelişmeler yaşayabilirsiniz. İthalat-ihracat işlerinde 

çalışanların özellikle işlerinde yoğunluk artabilir, uzak yerlere seyahat planları yapabilirsiniz. Bu yeniayda belirleyeceğiniz hedefler 

önümüzdeki aylar için oldukça önem kazanacak. Sorumluluklarınız artabilir. Bütün bu yeni gelişmeler, sizi ilk başta tedirgin edebilir hatta zorlayabilir. 

Ancak kesinlikle altından kalkılamayacak kadar güç işler sayılmazlar. Siz sadece sakin kalıp mantıklı hareket etmeye gayret gösterin 

yeter. Eğer evinizde bazı sorunlar uzun bir zamandır devam ediyorsa, bu dolunayla birlikte ertelenen sorunlar da gün yüzüne çıkabilir. Yapmanız 

gereken şey, oluşan karmaşık duruma elbirliğiyle çözüm bulmaktır. Sevdiklerinizle kenetlenerek zorlukları aşmaya çalışmanız ve gerçekçi değerlendirmelerde 

bulunmanız işinizi kolaylaştıracaktır. 

(22 Haziran - 22 Temmuz) 

Yaşamınızı ilgilendiren her konuda lütfen pozitif düşünmeye çalışın. Sizin adınıza güzel gelişmeler olacağına dair inancınızı kaybetmeyin. 

Çıkacağınız bir seyahat veya alacağınız bir haber yaşamınıza yeni bir yön çizmenizi sağlayabilir. Oturduğunuz çevrede birtakım değişimler 

meydana gelebilir. Bu arada yazılı belgeler veya kontratlar konusunda dikkatli olmanız, onları iyice incelemeniz gereken bir süreçte 

olduğunuzu asla göz ardı etmeyin. Daha önce iş başvurularında bulunduysanız, bu süreçte yaşanabilecek gelişmeler hayatınızın bundan 

sonrası adına önem taşırken, dolunay size ektiğinizi kolaylıkla biçme fırsatları verecektir. Önceden planlanan, üzerinde çalışılan ve mücadele verdiğiniz 

konuların son halini görmek açısından değerli bir dönemdesiniz. İnşa etmek istediğiniz şeylerin eskisini yıkıp yenisini yapmak konusunda 

şanslısınız. Bu dönemde kaybetme korkunuz biraz artabilir. Ayın 22, 23, 24 ve 25. günleri iş ve sosyal çevrenizdeki kişilerin desteğini alabilirsiniz. 

Kariyer planlarınızı gerçekleştirmeli ve hedeflerinize ulaşacağınıza inanmalısınız. 

(23 Temmuz - 23 Ağustos) 

Düşünce ve söylemlerde daha yenilikçi, farklı, adil ve tarafsız olma eğilimi artacak. Kalabalık ortamlarda, arkadaşlar arasında fikir 

paylaşımlarında bulunmak, beyin fırtınası uygulamaları düzenlemek için güzel zamanlar. Takım çalışmalarından yeni fikirler çıkabilir. 

17 Şubat’ta Venüs, Kova burcunda. Gezegenlerin kombinasyonu nedeniyle ayın 16, 17, 18, 19 ve 20. günleri kendinizi yorgun ve endişeli 

hissedebilirsiniz. Bu dönemde plan ve projelerinize yoğunlaşabilirsiniz. Yeni bir çalışma düzeni oluşturmanızda fayda var. Özel veya iş 

ilişkilerinizde, eşinizden, dostlarınızdan yana bolca destek ve yardım alabilirsiniz. Pazarlama, satış, halkla ilişkiler, danışmanlık gibi alanlarda 

daha hızlı ilerleyebilirsiniz. Varsa eşinizin hayatında da güzel ve önemli gelişmeler, fırsatlar doğabilir. İlişkilerde, ortaklıklarda, pazarlıklarda uzlaşmak, 

bir sonuca varmak oldukça güç! Yine de Satürn’ün desteği ve Merkür’ün Kova’ya geçmesiyle birlikte; kurallarınızı, kalıplarınızı esneterek 

ortak bir paydada buluşmak mümkün olabilir.

(24 Ağustos - 23 Eylül) 

(23 Eylül - 23 Ekim) 

(24 Ekim - 22 Kasım) 

(23 Kasım - 21 Aralık) 

(22 Aralık - 20 Ocak) 

(21 Ocak - 19 Şubat) 

CAPITAL BRAVE | "ASTROLOJİ" 

BAŞAK 

Şubat’ta yeniay Kova burcunda oluşuyor. Yeniayla birlikte mantıklı düşüncelerinizi yükselten bu enerji, sınırlarınızı zorlayan ve sizi rahatsız 

eden ilişkilerinizle ilgili sorunlarınızı çözüme kavuşturmanız yolunda faydalı olacak. Merhamet ve sevginin genel olarak yoğunlaştığı 

bugünlerde, duygularınız derinleşebilir ve bu durum ilişkinizi güçlendirici bir etki yaratabilir. Yakın ilişkilerin önem kazandığı 

bu etki altında, ilişkisi olmayanlar yeni bir kişiyle tanışabilirler. 8 Şubat’ta yeniay Kova burcunda oluşuyor. Yeniayla birlikte mantıklı 

düşüncelerinizi yükselten bu enerji, sınırlarınızı zorlayan ve sizi rahatsız eden ilişkilerinizle ilgili sorunlarınızı çözüme kavuşturmanız yolunda 

faydalı olacak. Ayın 21, 22, 23, 24 ve 28. günleri kazancınızı artırmak, paranızı değerlendirmek için yeni yatırımlar yapabilirsiniz. Bu tarihlerde 

riskleri minimize etmeniz çok önemli. Ayrıca gizemli konulara olan merakınız hobiniz haline gelmesin. Aşk ve ilişkiler gündeminizin ana temasını 

oluşturabilir. Sosyalleşin, dışarı çıkın, tiyatroya, sinemaya, spora gidin. Hobi faaliyetlerine ağırlık verin, kalabalığa karışın! Duygularınızı 

çok daha tutkulu direkt ve göz önünde yaşayabilirsiniz. Aşk yanında kıskançlığı ve yoğun duyguları da beraber getirir unutmayın, dikkatli olun! 

TERAZİ 

Şubat’ta Ay-Mars kombinasyonuyla birlikte iş hayatınızda üstlerinizle daha iyi bağlantılar içerisinde olacaksınız. Alacağınız sorumluluklarda 

artış söz konusu olabilir. Kariyerinizle ilgili hedeflerinize akıllı ve hızlı bir şekilde ulaşacaksınız. Hızlı ve aktif olan beyin yapınız 

sayesinde, karşınıza çıkan kariyer fırsatlarını en iyi şekilde değerlendireceksiniz. 14 Şubat’ta Merkür, Kova burcunda dönüşüyor. Çalışma 

konusunda, geçen aya oranla daha verimli olacaksınız. Kariyerinizi ilgilendiren yolculuklar gündeme gelebilir. 17 Şubat’ta Venüs, Kova 

burcunda. Sosyal çevreniz ve arkadaşlarınızla ilişkileriniz artabilir; organizasyon ve toplantılara katılabilirsiniz. Gelecekle ilgili projelerinizde sizi 

destekleyecek kişilerle tanışabilir, özel kulüp ve derneklerde yer alabilirsiniz. 19 Şubat’ta Güneş, Balık burcuna geçiyor. İlgilendiğiniz konularla 

ilgili yeni gruplara katılabilirsiniz ve arkadaş çevreniz genişleyebilir. Meslektaşlarınızla görüşmeleriniz artabilir ve birlikte toplum yararına çalışmalarda 

bulunabilirsiniz. 8 Şubat’ta yeniay Kova burcunda. Bununla birlikte iş ve çalışma ortamınızda bazı gizli saklı ve şaşırtıcı olaylar gün yüzüne 

çıkabilir. Böylesi durumlara maruz kalmanız halinde yaşadıklarınızı şanssızlık olarak görüp değerlendirmeyin. 

AKREP 

Kariyerinizle ve pratik becerilerinizle ilgili yenilikler ve sezgiler açısından zengin bir döneme giriyorsunuz. Yönetim, organizasyon gibi 

faaliyetlere yeni ve muhtemelen alışılmadık tarzda bir yaklaşım göstermeniz işinizde kontrolün önemli oranda sizin elinize geçmesini 

sağlıyor. Üstlendiğiniz işleri yerine getirme şeklinizin ve fikirlerinizin takdir edildiğini, beğenildiğini fark edeceksiniz. 17 Şubat’a 

Venüs, Kova burcunda. Ailevi ortamdaki ilişkileriniz, paylaşımlarınız, birbirinize olan ilginiz, sevginiz, uyum ve uyumsuzluklarınız 

tümüyle önemli hale gelecek. Ne kadar değerli bulunduğunuzu bilmek istiyor olacaksınız. Bir sıkıntınızı, iş veya özel hayatınızla ilgili bir meseleyi 

dile getirdiğinizde size yardımcı olunmasını arzulayacaksınız. Düşüncelerinize önem verilmesini, kararlarınızın saygıyla karşılanmasını 

bekleyeceksiniz. Eğer kendinizi huzur ve emniyette hissettiğiniz bir yerde yaşıyorsanız mutlu olmamanız mümkün değil. Fakat iş, eş, para, aile 

veya yaşanılan ortamda rahatsız edici durumlar varsa size uymayan şartlar nedeniyle canınız sıkılabilir. 19 Şubat’ta Güneş, Balık burcunda. 

Sağlıklı olmaya özen gösteriyorsunuz. Aynı zamanda beslenmek de sizin için çok önemli. 

8 Şubat’ta yeniay dost burcunuz olan Kova burcunda oluşuyor. Yeniayın maneviyatı yükselten enerjisiyle, sınırlarınızı zorlayan ve sizi 

rahatsız eden ilişki sorunlarınızı çözüme kavuşturmanız mümkün. 14 Şubat’ta Merkür 3’üncü evinizde. Kardeşleriniz varsa onların 

sorunlarına çözümler bulmaktan mutlu olacaksınız. 19 Şubat’ta Güneş’in Balık burcuna geçmesiyle; ev, aile yaşamı, taşınma, tadilat, 

gayrimenkul alım satımı işleri öne çıkmaya başlayacak. Ortak kaynakların paylaşımı, kullanımı, kredi işleri, bankacılık, vergi, nafaka, 

miras, burs ve alacak verecek işlerinde sürüncemede kalan konular netlik kazanabilir. Konuşmalar, fikir paylaşımları ve seyahatler 

dolunayla birlikte artış gösterebilir. İdeallerin geçek gibi göründüğü, gerçeklerin de her zaman olmasını istediğimiz gibi olduğu rüya gibi bir 

dönem. İnsanların birlik ve bütünlük duygusu içinde birbirlerine kenetleneceği bir dönem. Mevcut durumunuzu kurcalamak, meselelerin kökenine 

kadar inmek ve sınırlarınızı zorlamak isteyebilirsiniz. Kendinize bir duruş belirleme, sağlam bir yapı inşa etme, güvenli bir ev ortamı 

sağlama ihtiyacı hissedebilirsiniz. 

YAY 

OĞLAK 

8 Şubat’ta yeniay Kova burcunda oluşacak. Gelir, gider ve maddi kaynaklarınızı etkileyen bir alanda doğacak. Bazı yeni harcamalar gündeme 

getirebilir. Ev veya ofisiniz için bir elektronik eşya, bilgisayar, telefon vb. şeyler alabilirsiniz. İş ve kariyer alanına daha fazla enerji 

harcasanız da zaman zaman huzursuzluk hissedebilirsiniz. İş ve öğrenim statünüzü değiştirecek önemli durumlarla karşılaşabilirsiniz. Bu 

orta vadeli bir etki olsa da, bu ay sonundan itibaren maddi şartlarınızda biraz daha rahatlama görülebilir. 14 Şubat’ta Merkür, Kova burcuna 

geçiyor. 19 Şubat’ta Güneş, Balık burcuna geçiyor. Aile-yuva hayatınızda sorun olan her şeyi çok kolay bir şekilde çözümlüyorsunuz. 

Yuva düzeniniz için ayın 17, 18, 19 ve 20. günleri fikirler bulmak, sizi aydınlatabilecek sohbetlere katılmak, yazmak, tasarlamak, alternatif yollar 

denemek için güzel günler. 22 Şubat’ta dolunay Aslan burcunda oluşuyor. Finansal anlamda eğer başkalarından destek bekliyorsanız; hareketlerinize 

ve konuşmalarınıza dikkat edin. Kendinizi düşünmek istiyorsunuz fakat bu dolunayın, geri hareketi sürmekte olan Merkür’le etkileşimi, mali 

konularda aklınızın başınızda olması gerektiğine işaret ediyor. 

KOVA 

8 Şubat’ta yeniay burcunuzda doğuyor. İş ilişkilerinde, anlaşma ve sözleşmelerde, evliliğinizde, ortak yürütülen işlerin bağlantılarında, 

hukuki konularda, halkla ilişkiler ve danışmanlık konularında gözden geçirilmesi, konuşulması, düşünülmesi, revize edilmesi 

gereken şeyler olduğunun farkına varabilirsiniz. Eşiniz dostunuz ve ortağınızla aranızdaki sorunları çözmek için de uygun bir dönem. 

14 Şubat’ta Merkür burcunuzda. 17 Şubat’ta Venüs burcunuzda. 19 Şubat’ta Güneş, Balık burcuna geçiyor. Sağlığınıza, günlük beslenmenize, 

spor aktivitelerinize önem verin, ihtiyaçlarınız doğrultusunda onları yeniden belirleyin. 22 Şubat’ta dolunay karşıt burcunuz olan 

Aslan burcunda oluşuyor. Dolunay size ilişkide aşırı gururun yıpratıcı olabileceğini işaret ediyor. Karşı tarafın üzerinizdeki egosantrik baskısı, 

kendinden yana düşünceleri ve özgür yaklaşımları ve tabii ki beraberliğinizi risk altına alır. Oysaki özellikle bu dolunay her iki tarafın da ortaklaşa 

bir şekilde hareket etmesinin, “sen” ve “ben” diyerek hareket etmemesinin önemini işaret ediyor. Eğer yolunuz aynıysa ufak tefek sorunları 

dert etmeyin. 

(20 Şubat - 20 Mart) 

BALIK 

14 Şubat’ta Merkür 12’nci evinize geçiyor. 17 Şubat’ta Venüs 12’nci evinize geçiyor. İş yaşamında ve kariyerinizle ilgili konularda sorunları 

çözmek, planlarınızı uygulamaya sokmak için daha atak, cesur ve rekabetçi bir tutum içinde olmak size fayda sağlayabilir. İdealize 

ettiğiniz, yenilemeniz gereken düşünce ve inançlarınız olabilir. Bu temalarda daha gerçekçi ve sakin olmaya gayret edin. Yenilemeniz 

gereken plan ve anlaşmalarınız varsa bunları gerçekleştirmenin tam zamanı. İkili ve sosyal ilişkilerde daha girişken ve atak davranarak 

fayda sağlayabilir, iş anlaşmaları yapabilirsiniz. 19 Şubat’ta Güneş, Balık burcuna geçiyor. 8 Şubat’ta yeniay, Kova burcunda meydana geliyor. 

Kendinize güvenmek ve zamanı doğru biçimde değerlendirmek sizin için çok önemli olacak. Ayrıca yaşadığınız tecrübeleri ihtiyacı olan kişilerle 

paylaşmaktan da çekinmeyin. Ayın son gününe kadar size farkındalık kazandıracak, kâinatın bir parçası olduğunuz gerçeğini hatırlatacak, 

üstünüzdeki yüklerden ve engellerden sizi kurtarıp arınmanızı sağlayacak birtakım olaylar yaşayabilirsiniz. Kendinizi hafife almayın. Bu yeniay, 

bütün bunların tekrar hissedilmesine vesile olacaktır. 


129

2016-2

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?