ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

5. TARTIŞMA Tamer KAYIŞ
1993; Felton ve Summers, 1995). P. turionellae’nın da düşük H2O2
konsantrasyonlarında sözü edilen antioksidan sistemleri kullanabildiğini söylememiz
yapılacak ayrıntılı çalışmalar sonucunda mümkün olabilecektir.
Serbest radikallerin hücrede proteinler, lipitler, karbonhidratlar, enzimler,
nükleik asitler ve DNA üzerine önemli etkileri olduğu bilinmektedir
(Büyükkokuroğlu ve ark., 2001; Hermes-Lima ve Zenteno-Savin, 2002; Damien ve
ark., 2004, Song, 2004). Sipermetrin uygulanmış P. turionellae (Sak ve ark., 2006)
ve fenitrotion ve ethion uygulanmış B. mori (Nath ve ark., 1997) bireylerinde protein
miktarının azaldığı tespit edilmiştir. Ribeiro ve ark. (2001), böceklerde gözlenen
protein miktarındaki düşüşü pestisitlerin böcekler üzerinde oluşturduğu strese karşı
koyma amacıyla protein katabolizmasının uyarılmasıyla sonuçlanan bir fizyolojik
adaptasyon olarak değerlendirmişlerdir. Ayrıca bu azalmanın, stres karşısında zarar
gören hücre ve doku organellerinin tamirinde kullanılmak üzere lipoprotein
oluşumunun artmasına da bağlı olabileceği ileri sürülmüştür (Sancho ve ark., 1998;
Rambabu ve Rao, 1994). Sunulan çalışmada her ne kadar denenen diazinon
konsantrasyonlarının P. turionellae bireylerinin protein miktarı üzerine önemli bir
etkisinin olmadığı ortaya konulmuşsa da, elde edilen verilerin incelenmesinden
protein miktarında zamana bağlı olarak düşük de olsa bir azalmanın olduğu açıkça
görülmektedir.
Glikojenin böceklerde ana enerji kaynağı olmasının yanında (Dadd, 1985),
glikojen düzeyindeki değişimlerin kirliliğin belirlenmesinde önemli bir parametre
olarak gösterilmiş olması (Lagadic ve ark., 1994), bu bileşiğin önemini daha da
arttırması açısından dikkat çekicidir. Sunulan çalışmada P. turionellae dişilerinin
glikojen miktarı, diazinondan proteine göre daha fazla etkilenmiştir. Özellikle bu
etkilenme ilk 24 saatlik periyot sonunda konsantrasyon artımına bağlı olarak glikojen
miktarında önemli azalma şeklinde kendini göstermiştir. Azalmanın erken evrede
ortaya çıkması, böceğin gereksinim duyduğu enerjiyi karşılamada vücut depolarını
kullanma yolunu tercih ederek glikogenolizin hızlanmasının bir sonucu olabilir. Bu
da böceğin besindeki insektisitin neden olabileceği besin almayı engelleyici etkisinin
bir sonucu olarak değerlendirilebilir. Benzer bulgular Locusta migratoria (Alaoui ve
ark., 1994), Periplaneta americana (Orr ve Downer, 1982), P. turionellae (Sak ve
75