ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

1. GİRİŞ Tamer KAYIŞ
enzimatik antioksidan savunma sistemleri ise başlıca glutatyon (GSH), vitamin A, C,
E, melatonin, albümin, bilirubin, ürik asit vb. den meydana gelmektedir (Halliwell ve
Gutteridge, 1999; Aydın ve ark., 2001).
1.2.1. Enzimatik Antioksidanlar
1.2.1.1. Süperoksit Dismutaz (Süperoksit: süperoksit oksidoredüktaz) (SOD)
(EC.1.15.1.1)
İlk olarak 1968 yılında McCord ve Fridovich tarafından tanımlanan
süperoksit radikallerinin katalitik olarak hidrojen peroksit ve moleküler oksijene
dönüşümünü katalizleyen ve lipit peroksidasyonu inhibe eden bir metalloenzimdir
(McCord ve Fridovich, 1969; Moscone, 1988; Murray ve ark., 1993) (Reaksiyon
(1.9)
-. +
2O2 + 2H ⎯ ⎯→ H2O2 + O2 (1.9)
Bu reaksiyon kendiliğinden gerçekleşebildiği gibi, SOD katalizörlüğünde
4000 kat daha hızlı gerçekleşmektedir (Akkuş, 1995).
Normal metabolizma sırasında hücreler tarafından yüksek oranda süperoksit
radikali üretilmesine rağmen intrasellüler süperoksit miktarı SOD sayesinde düşük
tutulmaktadır.
Reaksiyon sonucunda membrandan geçemeyen süperoksit radikali
membrandan geçebilen hidrojen peroksite dönüşmektedir. Hidrojen peroksit, geçiş
metalleri iyonlarının varlığında Fenton ve Haber-Weiss reaksiyonları ile son derece
reaktif olan hidroksil radikallerine dönüşmektedir (Rigo ve ark., 1977; Deaton ve
Marlin, 2003) bu nedenle SOD aktivitesindeki artışın oluşturabileceği aşırı H2O2
birikmesinin ancak CAT ve GSH-Px enzimlerinin artan aktiviteleri ile kontrol
edilebileceği ileri sürülmektedir.
16