ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ...

1. GİRİŞ Tamer KAYIŞ
1.1.2.2. Hidrojen Peroksit (H2O2)
Moleküler oksijenin çevresindeki moleküllerden iki elektron alması veya
süperoksit anyonunun bir elektron alması sonucu peroksit molekülü meydana gelir.
Peroksit molekülü de iki hidrojen atomuyla birleşerek hidrojen peroksiti meydana
getirir (Cheesman ve Slater, 1993; Halliwell ve Gutteridge, 1984).
Hidrojen peroksitin oluşmasına neden olan bir diğer olay da kendiliğinden
veya süperoksit dismutaz enzimi tarafından katalizlenen dismutasyon tepkimesidir.
İki süperoksit molekülü iki proton alarak hidrojen peroksit ve moleküler oksijen
oluşturabilirler (Reaksiyon 1.6).
-.
O2+ O2
-. + SOD−Spon
tan
+ 2H ⎯ ⎯⎯
⎯
⎯ →
H2O2 + O2
9
(1.6)
Spontan olarak gerçekleşen dismutasyon için optimum pH: 4.8’ dir, ancak
süperoksit dismutaz (SOD) enziminin katalizlediği reaksiyonlar daha geniş bir pH
aralığında gerçekleşebilir. Hidrojen peroksit birçok bileşiği oksitleyici bir ajandır.
Proteinleri, tiyol grubu içeren enzimleri, fosfolipidleri, karbohidratları ve DNA yı
hedef alıp fenton reaksiyonu aracılığıyla hasara neden olabilir (Winterbourn, 1995).
H2O2 bir serbest radikal değildir ancak yapısında su bulundurmasından dolayı
biyolojik membranlardan geçebildiği için çok önemli bir moleküldür. Başta hidroksil
ve hipokloröz asit olmak üzere birçok oksidanın oluşmasına yol açar (Deaton ve
Marlin, 2003).
Hidrojen peroksitin önemli bir görevi de intrasellüler iletişim molekülü olarak
görev yapmasıdır (Rhee, 1999; Nordberg ve Arner, 2001). İnsan metabolizmasında
bir saat içerisinde yaklaşık olarak 3x10 9 toksik hidrojen peroksit molekülü
oluşmaktadır (Wickens, 2001).
1.1.2.3. Hidroksil Radikali (OH . )
Hidroksil radikali biyolojik sistemlerde yaklaşık olarak 10 -9 saniye yarılanma
ömrü olan son derece güçlü bir oksidandır. Bilinen en toksik radikaldir ve lipitler,