HAZAR WORLD - SAYI: 36 - KASIM 2015
KIRGIZİSTAN SİNEMASI / KYRGYZ CINEMA Devrimin ilk yıllarında cumhuriyet devletlerinin milli sinemalarının yaratılması önemli konulardan biriydi. Bu yıllarda Orta Asya ülkelerinde ve Kırgızistan’da da ulusal sinema ortaya çıktı. 1938 yılında Bişkek şehrinde “Taşkent Aktüalite Film Birliği” kuruldu. Bu birliğin kurulması Kırgız milli filmcilik sanatının gelişim sürecinde büyük rol oynadı. Kurulmuş olan bu birliğin en önemli görevi “Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin çekimlerini ve yayınını düzenli hale getirmekti. Film dergisi ayda bir veya iki defa beyaz perdeye çıkıyordu. Bu çalışmaların hepsi Kırgız milli sinema sanatının ortaya çıkması ve ilerlemesi için birer yapı taşı oldu. Taşkent Aktüalite Film Birliği, İkinci Dünya Savaşı’nın ilk yıllarına kadar (1941) faaliyet gösterdi ve “Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin 40’a yakın bölümünü beyaz perdeye taşıdı. SAVAŞLA SAVAŞAN BELGESEL FİLMCİLİK İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile birlikte “Taşkent Aktüalite Film Birliği” kapatıldı ve yerine “Kırgız Belgesel Filmleri Stüdyosu” kuruldu. Stüdyoda üretilen filmlerin temelini yeni sosyalist ruh hali, Sovyet insanının manevi ve siyasi dayanıklılığı konuları oluşturmaktaydı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Kırgız halkının dayanıklılığı, gündelik hayatta çalışkanlıkları ve ikili insani ilişkileri de filmlerin başlıca konularından oldu. İkinci Dünya Savaşı yıllarında tüm Sovyetler Birliği ülkelerinde olduğu gibi Kırgızistan’da da belgesel film ve belgesel filmcilik önemli bir rol oynadı. Kuruluşu savaş yıllarına denk gelen “Kırgız Belgesel Filmleri Stüdyosu”nun ağır olan şartları savaş ile beraber daha da ağırlaştı. Genç ve yetenekli sanatçıların savaşa gitmesi sebebi ile stüdyoda hep kadın ve çırak oyuncular kalmıştı. Fakat tüm bu eksikliklere rağmen var olan kadro kendi işlevini sürdürmeye devam etti. Çekilen filmler banyo ve montaj için Taşkent ve Alma-ata stüdyolarına gönderiliyordu. Bu yıllarda yapılan filmlerin ana sloganı “Her Şey Cephe İçin, Her Şey Vatan İçin” idi. Savaşın bitimine kadar yapılan filmlerin yanı sıra “Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin 100’den fazla sayısı beyaz perdeye taşındı. Bunun yanı sıra, Kırgız halkının cepheye her türlü yardımda bulunduğunu yansıtan filmler de çekildi. Bunlar 1943 yapımı “Kırgızistan Savaş Günlerinde” ve 1944 yapımı “Büyük Ödül” filmleridir. Savaş sonrasında, 1946’da “Sovyet Kırgızistan’ı” isimli ilk uzun metrajlı belgesel filminin çekimleri için Moskova’dan yönetmen ve teknik ekip davet edildi. 1947’de 03 İKINCI DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA KIRGIZISTAN’DA BELGESEL FILM VE BELGESEL FILMCILIK ÖNEMLI BIR ROL OYNADI. IN THE SECOND WORLD WAR YEARS, DOCUMENTARIES AND DOCUMENTARY FILM INDUSTRY PLAYED A CRUCIAL ROLE IN KYRGYZSTAN. countries and Kyrgyzstan. In 1938, the “Tashkent Actuality Film Union” was established in Bishkek. This union played a key role in the development of the Kyrgyz national film industry. The most important role of this union was to regulate the shootings and screening of the “Soviet Kyrgyzstan” film magazine. The film magazine was screened once or twice a month. All those works became a building block for the emergence and development of the Kyrgyz national cinema industry. Tashkent Actuality Film Union was active until the first years of the Second World War (1941) and made almost 40 episodes of the “Soviet Kazakhstan” film magazine. DOCUMENTARY FILMS WAGING WAR AGAINST WAR When the Second World War broke out, the Tashkent Actuality Film Union was closed and then the “Kyrgyz Documentary Film Studios” was established. The studio films was based on the new socialist spirit, the moral and political strength of Soviet people. Endurance of Kyrgyz people during the Second World War, their diligence and human relations in daily lives were among the subjects of films. In the Second World War years, documentaries and documentary film industry played a crucial role in Kyrgyzstan like in all other Soviet countries. Tough conditions of the “Kyrgyz Documentary Film Studios” 48 KASIM 2015 SAYI 36 - NOVEMBER 2015 ISSUE 36
www.hazarworld.com 04 beyaz perdeye çıkan bu belgesel filmde Kırgızistan Cumhuriyeti’nin 20 yıl içerisinde yaşadığı olumlu gelişmelere yer verildi. 1950’li yıllardan itibaren Kırgız Belgesel Filmleri Stüdyosu’nun milli sanatçıları artık yavaş yavaş kendi belgesel filmlerini yapmaya başladılar. O sıralarda Kırgızistan’da Orta Tokoy Ambarı ve Büyük Çuy Kanalı’nın inşaatı sürüyordu. 1950’li yılların ortalarında Kırgız sinemacıları için belgesel filmcilikte yeni bir dönem başladı. Moskova’da özel sinema eğitimi almış birkaç nitelikli genç stüdyoya gelmişti. Bu gençlerden biri olan Fatma Mamuraliyeva 1953’ten itibaren stüdyoda filmlerin dublajı ile uğraşmaya başladı ve kendi alanında çok başarılı oldu. Bu yıllarda stüdyoda yapılan filmlere örnek olarak 1953 yapımı “Arkadaşlık Zümresi” ve 1954 yapımı olan “Susamır Vadisinde” filmlerini gösterebiliriz. 1955 yılında Orta Tokoy Ambarı’nı konu alan “Dağlarda Baraj” isimli belgesel filmi yapıldı. 1956’da ise “Büyük Çuy Kanalının İnşaatında” isimli belgesel filmi gösterime girdi. Bu eserlerin ortaya çıkması Kırgız belgesel film sanatının gelişimini göstermekteydi. Kırgızistan sineması ile ilgili ilk yazı dizimizi burada sonlandırıyoruz. Bu sayıdaki yazımızda Kırgızistan sinemasının 1955’e kadar olan birinci dönemini anlatmaya çalıştık. Önümüzdeki sayıda Kırgızistan sinemasının ikinci dönemine, yani 1955’ten bağımsızlığın ilan edildiği 1991’e kadar olan kısmına ışık tutacağız. Bir sonraki sayıda görüşmek üzere… 03 Ölüm Tabanı. Death Ground. 04 Sovyet Kırgızistanı. Soviet Kyrgyzstan. which was established in war years became even tougher due to harsh war conditions. As young and skilled artists went to war, there were only women and apprentice actors/actresses in the studio. But the remaining staff continued to work despite all problems. The films were being sent to Tashkent and Almaty studios for developing and editing. Those films were embracing the motto “All for the Front, All for the Nation”. In addition to the films made until the end of the war, more than 100 issues of the “Soviet Kyrgyzstan” film magazine was filmed. Moreover, many films were made about great contributions and sacrifice of Kyrgyz people for the front. These are “War Days in Kyrgyzstan” (1943) and “Grand Prize” (1944) films. After the war, a director and technical team was invited from Moscow to shoot the first full-length documentary film named “Soviet Kyrgyzstan” in 1946. This documentary was released in 1947, representing positive developments that the Kyrgyz Republic witnessed in the last two decades. From 1950s, national artists of the Kyrgyz Documentary Film Studio started to make their own documentaries. In that period, the Orto-Tokoy Reservoir and the Great Chuy Canal were being constructed in Kyrgyzstan. In mid-1950s, a new era began for Kyrgyz cinema artists in the documentary film industry. A few young cinema artists who studied cinema in Moscow came to the studio. Fatma Mamuraliyeva, one of those young artists, started to dub the films in 1953 and became highly successful in her field. Among those films made in the studio, “A Group of Friends” (1953) and “In Suusamyr Valley” (1954) films come to the fore. The documentary “A Dam in the Mountains” about the Orto-Tokoy Reservoir was made in 1955. Later in 1956, the documentary “Construction of the Great Chuy Canal” was released. Those films are the greatest indicator of the development in Kyrgyz documentary film industry. The first period in Kyrgyz cinema history ends here. With this article, we intended to elucidate the development of the Kyrgyz cinema until 1955. In the next issue, we will focus on the second period of Kyrgyz cinema, from 1955 to 1991, the year when Kyrgyzstan declared independence. Hope to see you in the next issue… HAZAR WORLD 49
- Page 1: HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINI
- Page 4 and 5: IÇINDEKILER CONTENTS 04 HAZAR’A
- Page 6 and 7: HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW
- Page 8 and 9: ÖZEL HABER / SPECIAL REPORT KRITIK
- Page 10 and 11: ÖZEL HABER / SPECIAL REPORT MODERN
- Page 12 and 13: HABER ANALİZ / IN DEPTH ERMENİSTA
- Page 14: ERMENİSTAN AÇIKLAMASI / ARMENIA S
- Page 17 and 18: www.hazarworld.com ABD Ticaret Tems
- Page 19 and 20: www.hazarworld.com anlaşmanın olu
- Page 22 and 23: RÖPORTAJ / INTERVIEW VOLKSWAGEN CO
- Page 24 and 25: VOLKSWAGEN CO 2 EMİSYON SKANDALI /
- Page 26 and 27: GÖRÜŞ / OPINION TÜRKİYE-RUSYA
- Page 28 and 29: TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ / T
- Page 30: TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ / T
- Page 33 and 34: www.hazarworld.com Enerjide merkez
- Page 35 and 36: www.hazarworld.com ekonomisinin en
- Page 37 and 38: www.hazarworld.com te olan ülkeler
- Page 39 and 40: www.hazarworld.com Öte yandan dün
- Page 41 and 42: www.hazarworld.com taraftan, yalnı
- Page 43 and 44: www.hazarworld.com duracağa benzem
- Page 45 and 46: www.hazarworld.com milyar dolara ç
- Page 47 and 48: www.hazarworld.com ve Avrupa’ya g
- Page 49: www.hazarworld.com SİNEMA SANATINI
- Page 53 and 54: www.hazarworld.com KİTAP / BOOK YA
- Page 55 and 56: www.hazarworld.com ХАЛДУН Я
- Page 57 and 58: www.hazarworld.com ЕЖЕГОДНО
- Page 59 and 60: www.hazarworld.com мирующим
- Page 61 and 62: www.hazarworld.com в Сирии,
- Page 63 and 64: www.hazarworld.com ОПАСНЫЕ
- Page 65 and 66: www.hazarworld.com ЭНЕРГЕТИ
KIRGIZİSTAN SİNEMASI / KYRGYZ CINEMA<br />
Devrimin ilk yıllarında cumhuriyet devletlerinin<br />
milli sinemalarının yaratılması önemli<br />
konulardan biriydi. Bu yıllarda Orta Asya<br />
ülkelerinde ve Kırgızistan’da da ulusal sinema<br />
ortaya çıktı. 1938 yılında Bişkek şehrinde<br />
“Taşkent Aktüalite Film Birliği” kuruldu.<br />
Bu birliğin kurulması Kırgız milli filmcilik<br />
sanatının gelişim sürecinde büyük rol oynadı.<br />
Kurulmuş olan bu birliğin en önemli görevi<br />
“Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin<br />
çekimlerini ve yayınını düzenli hale getirmekti.<br />
Film dergisi ayda bir veya iki defa beyaz<br />
perdeye çıkıyordu. Bu çalışmaların hepsi<br />
Kırgız milli sinema sanatının ortaya çıkması<br />
ve ilerlemesi için birer yapı taşı oldu. Taşkent<br />
Aktüalite Film Birliği, İkinci Dünya Savaşı’nın<br />
ilk yıllarına kadar (1941) faaliyet gösterdi ve<br />
“Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin<br />
40’a yakın bölümünü beyaz perdeye taşıdı.<br />
SAVAŞLA SAVAŞAN BELGESEL FİLMCİLİK<br />
İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile birlikte<br />
“Taşkent Aktüalite Film Birliği” kapatıldı ve<br />
yerine “Kırgız Belgesel Filmleri Stüdyosu”<br />
kuruldu. Stüdyoda üretilen filmlerin temelini<br />
yeni sosyalist ruh hali, Sovyet insanının<br />
manevi ve siyasi dayanıklılığı konuları oluşturmaktaydı.<br />
İkinci Dünya Savaşı yıllarında<br />
Kırgız halkının dayanıklılığı, gündelik hayatta<br />
çalışkanlıkları ve ikili insani ilişkileri de<br />
filmlerin başlıca konularından oldu.<br />
İkinci Dünya Savaşı yıllarında tüm Sovyetler<br />
Birliği ülkelerinde olduğu gibi Kırgızistan’da<br />
da belgesel film ve belgesel filmcilik önemli<br />
bir rol oynadı. Kuruluşu savaş yıllarına denk<br />
gelen “Kırgız Belgesel Filmleri Stüdyosu”nun<br />
ağır olan şartları savaş ile beraber daha da<br />
ağırlaştı. Genç ve yetenekli sanatçıların savaşa<br />
gitmesi sebebi ile stüdyoda hep kadın ve<br />
çırak oyuncular kalmıştı. Fakat tüm bu eksikliklere<br />
rağmen var olan kadro kendi işlevini<br />
sürdürmeye devam etti. Çekilen filmler<br />
banyo ve montaj için Taşkent ve Alma-ata<br />
stüdyolarına gönderiliyordu. Bu yıllarda<br />
yapılan filmlerin ana sloganı “Her Şey Cephe<br />
İçin, Her Şey Vatan İçin” idi.<br />
Savaşın bitimine kadar yapılan filmlerin yanı<br />
sıra “Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin<br />
100’den fazla sayısı beyaz perdeye taşındı.<br />
Bunun yanı sıra, Kırgız halkının cepheye<br />
her türlü yardımda bulunduğunu yansıtan<br />
filmler de çekildi. Bunlar 1943 yapımı “Kırgızistan<br />
Savaş Günlerinde” ve 1944 yapımı<br />
“Büyük Ödül” filmleridir.<br />
Savaş sonrasında, 1946’da “Sovyet<br />
Kırgızistan’ı” isimli ilk uzun metrajlı belgesel<br />
filminin çekimleri için Moskova’dan<br />
yönetmen ve teknik ekip davet edildi. 1947’de<br />
03<br />
İKINCI DÜNYA SAVAŞI<br />
YILLARINDA<br />
KIRGIZISTAN’DA<br />
BELGESEL FILM VE<br />
BELGESEL FILMCILIK<br />
ÖNEMLI BIR ROL<br />
OYNADI.<br />
IN THE SECOND<br />
<strong>WORLD</strong> WAR YEARS,<br />
DOCUMENTARIES<br />
AND DOCUMENTARY<br />
FILM INDUSTRY<br />
PLAYED A CRUCIAL<br />
ROLE IN<br />
KYRGYZSTAN.<br />
countries and Kyrgyzstan. In 1938, the<br />
“Tashkent Actuality Film Union” was established<br />
in Bishkek. This union played a<br />
key role in the development of the Kyrgyz<br />
national film industry. The most important<br />
role of this union was to regulate the<br />
shootings and screening of the “Soviet<br />
Kyrgyzstan” film magazine. The film magazine<br />
was screened once or twice a month.<br />
All those works became a building block<br />
for the emergence and development of the<br />
Kyrgyz national cinema industry. Tashkent<br />
Actuality Film Union was active until the<br />
first years of the Second World War (1941)<br />
and made almost 40 episodes of the “Soviet<br />
Kazakhstan” film magazine.<br />
DOCUMENTARY FILMS WAGING WAR<br />
AGAINST WAR<br />
When the Second World War broke out,<br />
the Tashkent Actuality Film Union was<br />
closed and then the “Kyrgyz Documentary<br />
Film Studios” was established. The studio<br />
films was based on the new socialist spirit,<br />
the moral and political strength of Soviet<br />
people. Endurance of Kyrgyz people during<br />
the Second World War, their diligence and<br />
human relations in daily lives were among<br />
the subjects of films.<br />
In the Second World War years, documentaries<br />
and documentary film industry<br />
played a crucial role in Kyrgyzstan like in<br />
all other Soviet countries. Tough conditions<br />
of the “Kyrgyz Documentary Film Studios”<br />
48 <strong>KASIM</strong> <strong>2015</strong> <strong>SAYI</strong> <strong>36</strong> - NOVEMBER <strong>2015</strong> ISSUE <strong>36</strong>
Change language