HAZAR WORLD - SAYI: 36 - KASIM 2015

www.hazarworld.com
ve Avrupa’ya göndermeye başlaması bekleniyor.
Hat ilk aşamada Türkiye’ye 6 milyar,
Avrupa’ya 10 milyar metreküp gaz taşıyacak.
Ancak bunun da ötesinde Türkiye bölgedeki
diğer gaz tedarikçilerini de projeye
dahil edip hem kendi pazarını güvence altına
almayı hem de gaz ticaret merkezi olma
potansiyelini artırmayı hedeflemeli.
Doğal gaz ticaret merkezi olmanın en önemli
ön koşulu ise ülkedeki doğal gaz ticaretinin
liberalleşmesi. Halihazırda kanuni altyapısı
kurulmuş olan liberalleşme sürecini tamamlamak,
gaz ithalatında %20 civarında olan
özel sektör payını %80 seviyesine çekmek ve
BOTAŞ’ın sadece iletim hattını kontrol
etmesini sağlamak liberalleşme yönünde
atılması gereken adımlardan birkaçı. Her
ne kadar liberalleşme sürecinin tamamlanmasının
tüketiciye kısa vadeli etkileri
olacak olsa da, uzun vadede ülkenin doğal
gaz faturası düşecek ve Türkiye’nin doğal
gaz ticaret merkezi olabilmesine yol açacak
kontratlara sahip olmasına ve al ya da öde
sorunları yaşamamasına zemin hazırlayacak.
Liberalleşme sonucunda Türkiye’nin halihazırda
sahip olduğu sıvılaştırılmış doğal
gaz ithalat terminallerinin sayısı da artabilir
ve özel sektördeki oyuncular yeni terminallerin
açılması için rol oynayabilir. Şu anda
yıllık 12 (6 + 6) milyar metreküp olan LNG
ithalat kapasitesi de büyüyerek doğal gaz
tedarikçisi ülkelerden kaynaklanabilecek
sorunlar LNG ikamesi ile çözülebilir.
Son olarak, Türkiye bu önlemlerin de ötesinde
enerjiyi en verimsiz değerlendiren
ülkelerden biri olma gibi bir lüksü kalmadığını
fark etmeli ve ona yönelik adımlar
atmalı. Enerji verimliliği dendiğinde her ne
kadar tüketicinin tasarrufu ve sanayinin
enerjiyi etkin ve üretken bir şekilde kullanması
akla gelse de verimsizliğin büyük bir
kısmının da altyapı yetersizliğinden kaynaklandığını
unutmamak gerekir. Altyapı
yatırımlarında enerji altyapılarının geliştirilmesi
ve yenilerinin inşa edilmesine öncelik
verilmeli. Bunu başarabilmek için atılacak
adımların ilk aşamada maliyeti yüksek olsa
da uzun vadeli kazanımlar bu maliyetleri
anlamlı kılıyor. Tabii enerji verimliliğini
artıracak altyapı yatırımlarının maliyetinin
karşılanabilmesi için de devletin finansman
kolaylıkları sağlaması gerekiyor. Ancak
son günlerde yeniden gündemimize giren
enerji güvenliğine dair kaygılar düşünüldüğünde
Türkiye’nin hem enerji verimliliğine
dair hem de piyasa liberalleşmesine yönelik
yapısal değişiklikleri gerçekleştirmesi
büyük önem arz ediyor.
TANAP ILK
AŞAMADA
TÜRKIYE’YE
6 MILYAR,
AVRUPA’YA
10 MILYAR
METREKÜP GAZ
TAŞIYACAK.
IN THE FIRST
PHASE, TANAP WILL
TRANSPORT
6 BCM GAS
TO TURKEY AND
10 BCM GAS
TO EUROPE.
Construction works of this project have
started this year, and the first gas flow will
to Turkey and Europe is expected in 2019.
In the first phase, the line will transport 6
bcm gas to Turkey and 10 bcm to Europe.
But further to that, Turkey should set sight
on securing its energy market and increasing
its potential to become a natural gas
hub by including other gas suppliers in the
region to this project.
Key precondition to become a natural gas
hub is to liberalize the natural gas trade
within the country. For this purpose, the
liberalization process -the legal infrastructure
of which is ready- should be
completed; the private sector’s share in gas
imports should be increased from 20% to
80%; and BOTAS should have a command
only on the transmission line. Although
completion of the liberalization process will
have short term impacts on consumers; it
will also lead to lower natural gas bill for
the country, pave the way for contracts that
will facilitate Turkey’s quest to become a
natural gas hub, and eliminate take-or-pay
problems in the long run. When the liberalization
process is completed, the number
of LNG import terminals may increase,
and private sector actors may play a role
in opening new terminals. Currently, LNG
may substitute problems that may arise
due to natural gas supplier countries by
increasing the LNG import capacity of 12
(6+6) bcm per year.
In conclusion, Turkey should be aware of
the fact that Turkey can no longer have one
of the most inefficient energy uses, and
should take necessary steps to change this
situation. Energy saving by consumers and
efficient and productive use of energy in the
industry may be the first things that come
to mind when we say energy efficiency;
but it should be noted that insufficient
infrastructure is a key factor in inefficiency.
Developing energy infrastructures and
building new infrastructures should be
given priority in infrastructure investments.
Cost of these steps may be high in
the first stage, but long term gains make
those costs meaningful. The government is
required to provide financing conveniences
to be able to meet the costs of infrastructure
investments that will increase energy efficiency.
Considering Turkey’s concerns
about energy security which has re-gained
importance lately; it is highly significant for
Turkey to realize structural reforms about
energy efficiency and market liberalization.
HAZAR WORLD
45