HAZAR WORLD - SAYI: 36 - KASIM 2015

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR PUBLICATION OF HAZAR STRATEGY INSTITUTE 

KASIM 2015 SAYI 36 - NOVEMBER 2015 ISSUE 36 

G20’NİN GÜNDEMİ TÜRKİYE 

BAŞKANLIĞINDA BELİRLENECEK 

FİYAT- PRICE 5 TL 

G20 AGENDA WILL 

BE SET UNDER TURKISH 

PRESIDENCY 

КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ

www.hazarworld.com 

ÖNSÖZ / EDITORIAL 

Türkiye ekonomisi son 15 yılda pozitif 

bir dönüşüm geçirdi. Özellikle 2003 

yılından sonra güçlü bir büyüme trendine 

giren Türkiye, küresel dalgalanmalardan 

daha az etkilenen bir güce ulaştı. 

2008-2009 küresel krizinde dayanıklılık 

testine tabi tutulan ülke ekonomisi, 

gerekli çözümleri üreterek krizi aşmasını 

bildi. Her ne kadar 2009 yılı Türkiye 

için nispeten zor bir yıl olsa da uyguladığı 

yapısal reformlar, kamu maliyesi ve 

bankacılık sektörü altyapısının güçlendirilmesi 

küresel krizin etkisini azalttı. 

Bu ay ise Türkiye, G20 dönem başkanı 

sıfatıyla dünyanın en büyük ekonomilerine 

sahip ülkelerin liderlerini 

Antalya’da ağırlıyor. Liderler, küresel 

sorunlara birlikte çözüm arayacaklar. 

Dünyanın ağırlık merkezinin Asya’ya 

kaydığı günümüzde G20 toplantısında 

Türkiye’nin davetlisi olarak Azerbaycan 

da yer alacak. Türkiye, Geniş Hazar 

Bölgesi ile entegrasyonunu enerji, ulaşım 

ve ihracat çatısı altında gerçekleştirirken 

bu vizyonunu G20 platformuna 

taşıyacağını Azerbaycan daveti ile göstermiştir. 

Böylesine önemli ve tarihi bir toplantıyı 

elbette biz de ekonomi, enerji ve mülteci 

krizi gibi farklı başlıklar altında analiz 

ettik ve G20 liderler zirvesinden beklentileri 

kapak konusunda birbirinden 

değerli görüşlere yer vererek işledik. 

G20 Zirvesi’nin politika koordinasyon 

merkezi haline gelmesi hedefine uygun 

olarak Suriye ile birlikte bütün dünyanın 

sorunu haline dönüşen mülteci 

krizini masaya yatırdık. Öte yandan, 

Suriye’de sular bir türlü durulmazken, 

Rusya sahnede daha aktif olarak yerini 

aldı. Bu konuyu da Prof. Dr. Mesut 

Hakkı Caşın Rusya-Türkiye ve Suriye 

ekseninde analiz etti. 

Bir sonraki sayıda görüşmek üzere. 

HALDUN YAVAŞ 

Hazar Strateji Enstitüsü 

Genel Sekreter 

HALDUN YAVAŞ 

Hazar Strategy Institute 

Secretary General 

Turkish economy has undergone a 

positive transformation in the last 15 

years. Turkey has achieved a strong 

growth trend particularly after 2003, 

and thus it has improved its capability 

to overcome global fluctuations with 

inconsiderable damage. Turkish economy 

was subjected to an endurance 

test in the 2008-2009 global crisis but 

it managed to develop effective solutions. 

Although 2009 was a relatively 

tough year for Turkey; the structural 

reforms and strengthening of public 

finance and banking sector infrastructure 

diminished the negative impacts 

of the crisis. 

This month, in its capacity as G20 Term 

President, Turkey hosts the leaders of 

major economies of the world in Antalya. 

Leaders will come together to find 

feasible solutions to global problems. In 

today’s world where the center of gravity 

has shifted towards Asia, Azerbaijan 

will attend the G20 meeting as Turkey’s 

invitee. Turkey is achieving integration 

with the Broader Caspian Region in 

the fields of energy, transportation and 

exports; and the invitation for Azerbaijan 

has revealed Turkey’s intention to 

reflect this vision in the G20 platform. 

We analyzed this important and historic 

meeting in different contexts as 

economy, energy and refugee crisis, and 

focused on G20 Leaders’ Summit in 

this month’s cover story with valuable 

opinion pieces. In comply with the G20 

Summit’s goal to become a policy coordination 

center, we attached particular 

importance to the refugee crisis which 

has become a global issue with the Syria 

crisis. In addition, Russia has assumed 

a more active role in Syria where turmoil 

continues to escalate. Prof. Dr. 

Mesut Hakkı Caşın analyzed this issue 

within the Russia-Turkey and Syria 

framework. 

Hope to see you with the next issue. 

YÖNETİM / MANAGEMENT 

İMTİYAZ SAHİBİ 

OWNER 

Hazar İletişim, Tanıtım ve 

Yayıncılık A.Ş. Adına 

Haldun YAVAŞ 

GENEL YAYIN YÖNETMENİ 

EDITOR-IN-CHIEF 

Gökhan ÇAY 

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (SORUMLU) 

MANAGING EDITOR 

Figen AYPEK AYVACI 

EDİTÖR 

EDITOR 

Hande YAŞAR ÜNSAL 

HABER EDİTÖRLERİ 

NEWS EDITORS 

Merve DAMCI 

Osman KURT 

İNGİLİZCE EDİTÖRÜ 

ENGLISH EDITOR 

Cansu ERTOSUN 

RUSÇA EDİTÖRÜ 

RUSSIAN EDITOR 

Rufat AGHAYEV 

GRAFİK TASARIM 

GRAPHIC DESIGN 

Zeynep ÖZEL 

FOTOĞRAF EDİTÖRÜ 

PHOTO EDITOR 

Tarık ÜZGÜN 

YAYIN KURULU 

PUBLICATION BOARD 

Prof. Dr. Mesut Hakkı CAŞIN 

Doç. Dr. Bekir GÜNAY 

Doç. Dr. Fatih ÖZBAY 

Doç. Dr. Fatih MACİT 

Dr. Efgan NİFTİ 

Emin AKHUNDZADA 

Zeynep KAPTAN 

BASKI / PRINTING 

Bilnet Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş. 

Dudulu Organize Sanayi Bölgesi 

1.Cadde No: 16 Esenkent – Ümraniye 

34476 İSTANBUL 

Tel: 444 44 03 

BASKI TARİHİ / PUBLICATION DATE 

Kasım 2015 / November 2015 

Yayın Türü / Publication Type 

Yaygın Yerel Süreli 

Yayın Süresi - Dili 

Publication Period - Language 

Aylık - Türkçe, İngilizce, Rusça 

Monthly - Turkish, English, Russian 

ISSN: 2148-4759 

İLETİŞİM 

MAILING ADDRESS 

Maslak Meydan Sokak 

Veko Giz Plaza No:3 Kat: 4 

Daire 10 Sarıyer, İstanbul, TÜRKİYE 

Tel: +90 212 999 66 00 

Faks: +90 212 290 40 30 


info@hazarworld.com 

HAZAR WORLD 

1

IÇINDEKILER 

CONTENTS 

04 

HAZAR’A DAİR 

CASPIAN OVERVIEW 

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR PUBLICATION OF HAZAR STRATEGY INSTITUTE 

KASIM 2015 SAYI 36 - NOVEMBER 2015 ISSUE 36 

G20’NİN GÜNDEMİ TÜRKİYE 

BAŞKANLIĞINDA BELİRLENECEK 

POLONUN ATASI 

“ÇEVGAN” AZERBAYCAN’DA 

YAŞATILIYOR 

POLO’S ANCESTOR “CHOVGAN” 

SURVIVES IN AZERBAIJAN 0405 

FİYAT- PRICE 5 TL 

G20 AGENDA WILL 

BE SET UNDER TURKISH 

PRESIDENCY 

30 

KÜRESEL AKIL 

G20’DE BULUŞUYOR 

G20 GATHERS 

THE BRAINS OF THE GLOBE 

30 

Turkey’s G20 presidency is a 

precious term in Turkish 

history. The importance of the 

Türkiye G20 toplantısına ev 

sahipliği yaparak tarihi bir 

dönemden geçiyor. Dönem 

başkanlığını yürüttüğü G20 

toplantısını bu kadar önemli 

kılan ise Türkiye’nin bulunduğu 

coğrafyada cereyan eden 

olayların tüm dünyayı 

etkileyecek olması. 

G20 meeting under Turkey’s 

presidency lies behind the fact 

that recent events in the 

geography surrounding Turkey 

may affect the whole world. 

КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ 

04 

08 

HAZAR’A DAİR 

CASPIAN OVERVIEW 

05 

İKİ LİDER SU VE DOĞAL GAZI 

MASAYA YATIRDI 

TWO LEADERS DISCUSSED 

WATER AND NATURAL GAS 

08 

ÖZEL HABER 

SPECIAL REPORT 

08 

MODERN İPEK YOLU YENIDEN 

CANLANIYOR 

MODERN SILK ROAD 

REVIVES 

10 

HABER ANALİZ 

IN DEPTH 

10 

SARKİSYAN NEDEN 

YILLARCA BEKLEDİ? 

WHAT KEPT SARGSYAN 

WAITING FOR YEARS? 

14 

ANALİZ 

IN DEPTH 

10 

YENI DÜNYA 

14 

TICARET DÜZENININ 

EŞIĞINDE: TPP NELER VADEDIYOR? 

AT THE EDGE OF A NEW WORLD 

TRADE ORDER: WHAT DOES THE 

TPP PROMISE? 

2 

KASIM 2015 SAYI 36 - NOVEMBER 2015 ISSUE 36


20 

RÖPORTAJ / INTERVIEW 

16 

AVRUPA’DA YILDA 10 

MİLYONUN ÜZERİNDE DİZEL 

MOTOR ÜRETİLİYOR VE BU 

YAKIN ZAMANDA DEĞİŞECEK 

GİBİ DURMUYOR 

MORE THAN 10 MILLION 

DIESEL ENGINES ARE 

PRODUCED IN EUROPE 

ANNUALLY AND THIS WILL 

NOT CHANGE QUICKLY 

24 44 

24 

GÖRÜŞ / 0PINION 

20 

RUS UÇAKLARINDAN TEHLİKELİ 

HAREKETLER 

DANGEROUS MOVES 

BY RUSSIAN AIRCRAFT 

40 

ANALİZ / IN DEPTH 

34 

TRANS ANADOLU DOĞAL GAZ 

BORU HATTI TÜRKİYE İÇİN NE 

VADEDİYOR? 

WHAT DOES TRANS ANATOLIAN 

NATURAL GAS PIPELINE HOLD FOR 

TURKEY? 

20 

44 

BLOG / BLOG 

50 

We compiled cultural activities such 

50 

KÜLTÜR & SANAT 

CULTURE & ART 

Bölge ile ilgili konser, sergi ve 

tiyatro faaliyetlerini sizin için 

derledik. 

as concerts, exhibitions, and plays 

about the region. 

44 

44 

ENERJI GÜVENLIĞI 

YENIDEN TÜRKIYE’NIN 

GÜNDEMINDE 

ENERGY SECURITY AT 

TURKEY’S AGENDA 

AGAIN 

46 

LIFESTYLE / LIFESTYLE 

50 

46 

BELGESEL 

46 

TADINDA 

KIRGIZİSTAN SİNEMASI 

DOCUMENTARY-LIKE 

KYRGYZ CINEMA 


3

HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW 

POLONUN ATASI 

“ÇEVGAN” 

AZERBAYCAN’DA 

YAŞATILIYOR 

At sporlarına büyük önem verilen 

Azerbaycan’da düzenlenen Çevgan 

Şampiyonası’na 24 ayrı takım 

katıldı. Tarihi Türk at sporlarından 

biri olarak kabul edilen çevgan 

5’er kişilik takımlarla oynanıyor. 

Geleneksel kıyafetlerle at üzerinde 

sahaya çıkan sporcular, her biri 15 

dakikalık iki devre boyunca sopalarla 

topu rakip kaleye göndermek 

için mücadele ediyor. 

POLO’S ANCESTOR 

“CHOVGAN” 

SURVIVES IN 

AZERBAIJAN 

24 teams attended the Chovgan 

Championship held in Azerbaijan 

where equestrian sports are 

highly important. Chovgan, 

regarded as a historic equestrian 

sport of Turkic nations, requires 

teams of 5 people each. Players 

wear traditional clothes and 

compete for finding the net while 

dribbling and riding the horse in 

two sets, 15 minutes each. 

RUSYA VE KAZAKİSTAN 

HAZAR’DA ORTAK 

PETROL ÜRETECEK 

Kazakistan Cumhurbaşkanı 

Nursultan Nazarbayev ile Rusya 

Devlet Başkanı Vladimir Putin, 

Hazar Denizi’nde ortak petrol 

üretmek için anlaşma imzaladı. 

Rusya Devlet Başkanı Putin, “Hazar 

Denizi’nde ortak petrol üretmek gibi 

büyük bir planımız var. İki büyük 

hidrokarbon yatağını iki ülkeden 

firmalar işletecek” dedi. İki ülke arasında, 

Rus füzelerinin Kazakistan 

topraklarından geçmesine izin veren 

anlaşma da imzalandı. 

RUSSIA AND 

KAZAKHSTAN TO JOINTLY 

PRODUCE OIL IN CASPIAN 

Kazakh President Nazarbayev 

and Russian President Putin 

signed an agreement for joint oil 

production at the Caspian Sea. 

Russian President Putin said, 

“We have a major plan to jointly 

produce oil at the Caspian Sea. 

Companies of both countries 

will operate two large hydrocarbon 

fields.” Two countries had 

signed an agreement that opens 

Kazakh territories to Russian 

missiles. 

ÖZBEKİSTAN PAMUK 

ÜRETİMİNDE DÜNYADA 

ALTINCI SIRADA 

Özbekistan’da düzenlenen 

Uluslararası Pamuk ve Tekstil 

Fuarı’nda, 700 bin ton pamuk 

lifi ile 800 milyon dolarlık 

tekstil ürünlerinin satış anlaşmaları 

imzalandı. Pamuk 

üretiminde dünyada altıncı, 

pamuk ihracatında ise beşinci 

sırada bulunan Özbekistan’da 

yıllık ortalama 1-1,1 milyon ton 

pamuk lifi üretiliyor, bunun 

önemli kısmı yurt dışına ihraç 

ediliyor. 

6 TH LARGEST PRODUCER 

OF COTTON IN THE 

WORLD: UZBEKISTAN 

Sales agreements were signed 

for 700 thousand tons of cotton 

fibers and 800 million dollars 

of textile products during 

the International Cotton and 

Textile Exhibition held in 

Uzbekistan. The country ranks 

sixth in cotton production, 

and fifth in cotton exports. 

Annual cotton production in 

Uzbekistan is around 1-1.1 million 

tons, and a major part of it 

is exported. 

4 KASIM 2015 SAYI 36 - NOVEMBER 2015 ISSUE 36


İKİ LİDER SU VE DOĞAL 

GAZ KONULARINI 

MASAYA YATIRDI 

Türkmenistan Devlet Başkanı 

Berdimuhamedov, Özbekistan Devlet 

Başkanı İslam Karimov’la görüştü. 

Karimov, iki ülkenin bölgedeki su 

kaynaklarını verimli ve uluslararası 

ilkelere uygun kullanma konusunda 

mutabık kaldığını söyledi. 

Berdimuhamedov ise görüşmelerde 

yıllık kapasitesi 25 milyar metreküp 

olan ve Türkmenistan’dan başlayarak 

Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan 

üzerinden Çin’e uzanan doğal gaz 

boru hattını ele aldıklarını ifade etti. 

TWO LEADERS 

DISCUSSED WATER AND 

NATURAL GAS 

Turkmen President 

Berdimuhamedov had a meeting 

with Uzbek President Karimov. 

Karimov said the two countries 

agreed upon the efficient use of water 

resources in the region in accordance 

with international principles. 

Berdimuhamedov stated that they 

discussed the natural gas pipeline 

stretching from Turkmenistan to 

Uzbekistan, Tajikistan, Kyrgyzstan 

and then to China with an annual 

capacity of 25 billion cubic meters. 

AZERBAYCAN BÖLGEDE BİR 

İSTİKRAR MERKEZİ OLARAK 

GÖRÜLÜYOR 

Artur J. Finkelstein & Associates, 

Azerbaycan’da Ekim ayı içerisinde bir 

kamuoyu araştırması gerçekleştirdi. 

Araştırmaya göre Azerbaycanlı seçmenlerin 

yüzde 81,7’si bölgedeki birçok ülke 

istikrarsız durumdayken Azerbaycan’ın 

bölgede bir istikrar merkezi olduğunu 

düşünüyor. Ankete katılanların yüzde 71’i 

Avrupa’da baş gösteren olayları dikkate 

alarak ülkenin mevcut hükümetinin 

Azerbaycan’da mülteci krizinin yayılmasına 

önlem almaya hazır olduğunu ve bunu 

önlemeye gücünün yeteceğini düşünüyor. 

AZERBAIJAN IS REGARDED A 

CENTER OF STABILITY IN THE 

REGION 

Artur J. Finkelstein & Associates 

conducted an opinion research in 

Azerbaijan in October. According to 

the research, 81.7 percent of Azerbaijani 

voters believe that Azerbaijan is a center 

of stability in the region while many 

other regional countries are instable. 

Considering the escalating crisis in 

Europe, 71 percent of participants think 

the current Azerbaijani government 

is ready and capable of taking steps to 

prevent the spread of the refugee crisis 

in Azerbaijan. 

GÜRCİSTAN’DA 

RUS DOĞAL GAZI 

TARTIŞMA YARATTI 

Gürcistan Enerji Bakanı Kakha 

Kaladze’nin, ülkenin enerji 

ihtiyaçlarının karşılanması 

amacıyla gelecekte Rus petrol 

şirketi Gazprom’dan doğal gaz 

satın alınabileceğini söylemesi 

başkent Tiflis’te protesto edildi. 

Protestocular, Gürcistan için 

Azerbaycan doğal gazının 

alternatifi olmadığını savunarak 

gelecekte de doğal gaz 

alımının Azerbaycan’dan 

yapılmasını talep etti. 

RUSSIAN NATURAL 

GAS SPARKED A 

DEBATE IN GEORGIA 

Georgian Minister of Energy 

and Natural Resources Kakha 

Kaladze said they can buy natural 

gas from Russian oil company 

Gazprom in order to meet 

the country’s energy needs, but 

this statement sparked a debate 

within the country. Protesters 

in Tbilisi said there is no alternative 

to Azerbaijani natural 

gas, and the country should 

continue to but natural gas 

from Azerbaijan in the future. 

HAZAR WORLD 5

ÖZEL HABER / SPECIAL REPORT 

KRITIK ALTYAPILARIN SIBER GÜVENLIĞI ODTÜ’DE KONUŞULDU 

Kritik altyapılarda öne çıkan siber tehdit olgusu artık akademik çevrelerin ve 

iş dünyasının da merceğinde. Bu sene ODTÜ’de Uluslararası Bilgi Güvenliği ve 

Kriptoloji Konferansı’nda ‘Siber Güvenlik ve Kritik Altyapılar’ teması ele alındı. 

CYBER SECURITY OF CRITICAL INFRASTRUCTURE WAS DISCUSSED AT METU 

The concept of cyber security threat, which has been a hot issue for critical 

infrastructures, is now a top agenda item for the business world. This year, 

METU International Conference on Information Security and Cryptology’s 

main theme was ‘Cyber Security and Critical Infrastructure’. 

Günümüzde enerji, ulaştırma ve haberleşme gibi 

kritik altyapıları hedef alan siber saldırıların 

hem sayısı hem de tahribat güçleri hatırı sayılır 

derecede arttı. Örneğin, geçtiğimiz ay Amerikan 

Enerji Bakanlığı’nın 2010-2014 yılları arasında 150’den 

fazla siber saldırıya uğradığı ve bu saldırıların 50’den 

fazlasının başarılı olduğu iddia edildi. Ayrıca, her ne 

kadar nükleer bir felaketle sonuçlanmamış olsa da, 

geçtiğimiz yılın Aralık ayında, Güney Kore’nin nükleer 

santrallerine gerçekleşen siber saldırı konunun hayati 

önemine dikkat çekmiş oldu. 

Üniversite ve kamu kuruluşlarının da katıldığı 

Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı’na 

bu yıl Avrupa Birliği Ağ ve Bilgi Güvenliği Ajansı 

(ENISA) da destek verdi. Konferans süresince, 

sağlıktan haberleşmeye tüm kritik altyapılar konu 

edilirken, Hazar Strateji Enstitüsü’nün (HASEN) 

düzenlediği ‘enerji ve siber güvenlik’ panelinde, enerji 

sektörünün siber risk ve tehditler karşısındaki 

durumu ve atılması gereken adımlar derinlemesine 

tartışıldı. Enerji sektörü özelinde bilgi sistemleri ve 

bilgi güvenliği kontrolüne ilişkin özel bir mevzuat 

olmadığı dile getirilirken, bu sektöre özel güvenlik 

standartlarının ya da çerçevelerin geliştirilmesi 

gerekliliği öne çıkan konulardan oldu. 

The destruction power and the number of cyber 

attacks have significantly increased against critical 

infrastructures such as energy, transportation and 

communication. For instance, it is claimed that 

US Department of Energy was exposed to more than 150 

cyber attacks from 2010 to 2014, and more than 50 of those 

attacks are deemed successful. Besides, the cyber attack to 

South Korea’s nuclear facilities last December revealed the 

vital importance of the issue although it did not result in a 

nuclear disaster. 

This year, the European Union Agency for Network 

and Information Security (ENISA) supported the 

International Conference on Information Security and 

Cryptology which has participants from universities and 

public institutions. During the conference, all critical 

infrastructures from health to communications were 

addressed. At the ‘energy and cyber security’ panel 

organized by Hazar Strategy Institute (HASEN), thorough 

discussions were held about cyber risks and threats to the 

energy sector and also about necessary steps to be taken. 

It was stated that there is a lack of particular legislation 

regarding information systems and information security 

control for the energy sector, and it was underlined that 

security standards and frameworks should be developed 

for this sector. 



KASIM 2015 

NOVEMBER 2015 

15-16 INTERMODAL EUROPE 2015 

G20 ZİRVESİ 

15-16 KASIM 2015 

ANTALYA-TÜRKİYE 

Antalya’da düzenlenecek olan G20 

Türkiye 2015 Zirvesi, G20 Devlet 

Başkanlarını 10. kez bir araya getirecek. 

Türkiye’nin güney batısında bulunan 

Antalya, en çok ziyaret edilen şehirler 

sıralamasında Türkiye’de birinci, dünyada 

ise 10. sırada yer alıyor. 

G20 SUMMIT 

15-16 NOVEMBER 2015 

ANTALYA-TURKEY 

The G-20 Turkey 2015 Summit to be 

held in Antalya will be the tenth 

annual meeting of the G-20 heads of 

government. Antalya, a southwestern 

city of Turkey, is the most visited 

destination in Turkey and the tenth 

in the world. 

17-19 


HAMBURG-ALMANYA 

Intermodal Europe, konteyner ve çok 

modlu taşımacılık sektörlerinde faaliyet 

gösteren şirketlere yönelik dünya 

çapında bir sergi ve konferanstır. 

Karayolu, demiryolu ve denizyoluyla 

konteyner taşımacılığı, ulaştırma ve 

lojistik konularını ele alır. 

INTERMODAL EUROPE 2015 


HAMBURG-GERMANY 

Intermodal Europe is the world-leading 

exhibition and conference for 

companies associated with the container 

and intermodal industries, 

and covers all areas of container, 

transport and logistics across road, 

rail and sea. 

17-18 

OGT 2015 


AŞKABAT-TÜRKMENİSTAN 

20. Türkmenistan Uluslararası Petrol 

ve Gaz Konferansı 2015 (OGT 2015), 

Türkmenistan’ın yabancı şirketlere 

sunduğu pek çok fırsatı bir kez daha 

gözler önüne serecek ve piyasaya yeni 

ortakların çekilmesine katkıda bulunacaktır. 

OGT 2015 


ASHGABAT-TURKMENISTAN 

20 th Turkmenistan International 

Oil&Gas Conference 2015 (OGT 2015) 

will once again highlight the many 

opportunities Turkmenistan can provide 

for foreign companies and will 

contribute to attracting new partners 

to our promising market. 

KAZUPACK 

KAZUPACK 

04-06 Kasım 2015 

04-06 November 2015 

Almatı, Kazakistan 

Almaty, Kazakhstan 

TRANS ÖZBEKISTAN 

TRANS UZBEKISTAN 



Taşkent, Özbekistan 

Tashkent, Uzbekistan 

RENEXPO GÜNEYDOĞU AVRUPA 

RENEXPO SOUTH-EAST EUROPE 



Bükreş, Romanya 

Bucharest, Romania 

2. ULUSLARARASI KÖMÜR 

KONFERANSI VE SERGISI 

2 ND INTERNATIONAL COAL 

CONFERENCE & EXPO 



Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri 

Dubai, United Arab Emirates 

HAZAR TAKVİMİ / CASPIAN CALENDARKASIM 2015 

NOVEMBER 2015 


7

ÖZEL HABER / SPECIAL REPORT 

MODERN İPEK YOLU / MODERN SILK ROAD 

01 

MODERN İPEK YOLU YENIDEN CANLANIYOR 

Çin ve Avrupa’nın giderek büyüyen ticaretiyle yeninden canlanan İpek Yolu’nda 

Türkiye’nin fırsatları değerlendirebilmesi için üzerine düşen görevler var. 

OSMAN KURT 

MODERN SILK ROAD REVIVES 

Turkey should follow a certain course of action if it wants to seize the 

opportunities offered by the Silk Road being revived with the 

ever-growing trade of China and Europe. 

Osmanlı İmparatorluğu’nun gerileme 

ve çöküş döneminin başlıca nedenlerinden 

biri tarihi İpek Yolu’nun 

okyanuslara kaymasıydı. Tarihi 

İpek Yolu’nun, toprakları üzerinden gitmesi 

ile imparatorluk bir çöküş sürecine 

girmeye başladı. Şimdi ise yeniden tarihi 

İpek Yolu Türkiye üzerinden canlanıyor. 

Türkiye ve Hazar coğrafyasındaki ülkeler 

için bu yolun canlanması ciddi bir gelir 

kaynağı olacak. SOCAR Türkiye CEO’su 

Kenan Yavuz, tarihi İpek Yolu’nun tekrar 

canlanmasıyla yükseliş döneminin başladığını, 

Türkiye’de büyük bir altyapı devrimi 

Shifting of the ancient Silk Road to 

oceans was one of the most important 

reasons behind the decline and 

collapse of the Ottoman Empire. 

The downfall of the Empire began when 

the ancient Silk Road stopped running 

through it. Now, the ancient Silk Road is 

being revived over Turkey. Revival of this 

road will create a great source of income 

for Turkey and Caspian region countries. 

SOCAR Turkey CEO Kenan Yavuz 

states that Turkey has started to rise with 

the revival of the ancient Silk Road and 

realized a major infrastructure revolu- 



gerçekleştiğini söylüyor. Hazar Strateji 

Enstitüsü (HASEN) Genel Sekreteri 

Haldun Yavaş ise “2014 yılında 811 milyar 

dolar olan AB-Asya ikili ticaretinin 2020 

yılında 1,2 trilyon dolara çıkması bekleniyor. 

Türkiye’yi küresel ticarette merkez 

üs haline getirecek en önemli adımlardan 

birisi Hazar Transit Koridoru’nun hayata 

geçirilmesidir” diyor. Türkiye’nin bu fırsatı 

iyi değerlendirmesi gerekiyor. Bunun için 

ise Türkiye’nin tamamlaması gereken sorumlulukları 

var. 

ORTAK GÜMRÜK ORTAK TARIFE 

Türkiye’nin alacağı sorumlulukların başında 

ortak gümrük tarifelerine geçiş süreci 

yer alıyor. Türkiye’nin de içinde yer aldığı 

Hazar Transit Koridoru’nda birçok ülke bulunuyor. 

Hepsinin ayrı gümrük politikaları 

ve vergi sistemleri söz konusu. Bu durum, 

yolun potansiyeline zarar veriyor. 

TRACECA (Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaşım 

Koridoru) Azerbaycan Ulusal Sekreteri Akif 

Mustafayev, Hazar Transit Koridoru üzerinde 

yer alan ülkelerin gümrük ve tarifelerde 

belli bir uyum içerisinde olmalarının önemine 

vurgu yapıyor. Paydaş ülkeler arasında 

ortak tarife ve düzenlemelerin de olması gerektiğini 

dile getiren Mustafayev ayrıca bölgedeki 

ticarete en büyük engelin Ermenistan 

işgali olduğunu ekliyor. Mustafayev, “Eğer 

Ermeni işgali olmasaydı bölgede daha çok 

işler yapılabilir ve daha çok yatırım yapılabilirdi. 

Azerbaycan topraklarının yüzde 

20’si işgal altındadır. Ve bu konu ile dünya 

ilgilenmiyor. Bu iş için sadece Azerbaycan 

ve Türkiye çalışmakta. Ermenistan’ın 

Azerbaycan topraklarındaki işgalini devam 

ettirmesi bölgenin kalkınmasına engel olmaktadır. 

En kısa zamanda bu sorunun da 

çözülmesini umut ediyoruz” diyor. 

Ayrıca bu konuda Ulaştırma, Denizcilik 

ve Haberleşme Bakanlığı Eski Müsteşar 

Yardımcısı Suat Hayri Aka da “Çok iyi bir 

regülasyona, net olarak belirlenmiş tarife 

ve işleyişe sahip değilseniz bu altyapılardan 

yeteri kadar yararlanamazsınız” diyor. 

Çözülmesi gereken bir diğer önemli sorun 

ise hâlâ inşaatı süren Bakü-Tiflis-Kars 

Demiryolu Hattı. Hattın Türkiye’de kalan 76 

kilometrelik bölümü için inşaat hala devam 

ediyor. HASEN tarafından düzenlenen 

“Modern İpek Yolu’nda Stratejik Üs: İzmir” 

konulu toplantıda ise bu konu ile ilgili olarak 

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme 

Eski Bakanı Binali Yıldırım, Bakü-Tiflis- 

Kars Demiryolu’nda trenlerin gelecek sene 

yürüyeceği müjdesini verdi. 

AB-ASYA IKILI 

TICARETININ 2020 

YILINDA 1,2 TRILYON 

DOLARA ÇIKMASI 

BEKLENIYOR. 

BILATERAL TRADE 

BETWEEN THE EU AND 

ASIA IS EXPECTED TO 

BE $1.2 TRILLION IN 

2020. 

01 

21 Ekim 2015 tarihinde Hazar 

Strateji Enstitüsü (HASEN) 

tarafından düzenlenen ‘Modern 

İpek Yolu’nda Stratejik Üs: İzmir’ 

konulu toplantı, Ulaştırma, 

Denizcilik ve Haberleşme 

eski Bakanı ve AK Parti İzmir 

Milletvekili Binali Yıldırım, 

SOCAR Türkiye CEO’su Kenan 

Yavuz, TRACECA Azerbaycan 

Ulusal Sekreteri Akif Mustafayev 

ve HASEN Genel Sekreteri 

Haldun Yavaş’ın katılımıyla 

İzmir’de gerçekleştirildi. 

The “A Strategic Base in the 

Modern Silk Road: Izmir” 

meeting held in Izmir by Hazar 

Strategy Institute (HASEN) 

on September 21, 2015 

hosted former Minister of 

Transport, Maritime Affairs and 

Communications and AK Party 

Izmir Deputy Binali Yıldırım; 

SOCAR Turkey CEO Kenan Yavuz; 

TRACECA National Secretary 

in Azerbaijan Akif Mustafayev, 

and HASEN Secretary General 

Haldun Yavaş. 

tion. Hazar Strategy Institute (HASEN) 

Secretary General Haldun Yavaş said, 

“Bilateral trade between the EU and Asia 

is expected to increase from $811 billion 

in 2014 to $1.2 trillion in 2020. Realization 

of Caspian Transit Corridor is one of the 

most crucial contributions to Turkey’s 

quest to become hub for global trade.” 

Turkey should seize this opportunity. 

Thus, there are some steps that Turkey 

needs to take in this regard. 

COMMON CUSTOMS COMMON TARIFFS 

Transition period to common custom tariffs 

is the first step. Caspian Transit Corridor 

has many countries on its route, including 

Turkey. All those countries have different 

custom policies and taxation systems. Those 

differences have a negative impact on the 

potential of the route. Mr. Akif Mustafayev, 

National Secretary of TRACECA (Transport 

Corridor Europe-Caucasus-Asia) in 

Azerbaijan, underlines the importance of 

harmony among the customs and tariffs of 

countries located on the Caspian Transit 

Corridor route. 

Indicating that stakeholders should 

have common tariffs and regulations, 

Mustafayev also notes that Armenian occupation 

is the biggest barrier to trade in the 

region. Mustafayev says, “Were it not for 

Armenian occupation, there would be more 

business and more investments in the region. 

20 percent of Azerbaijani territories is 

under occupation and the world ignores it. 

Only Azerbaijan and Turkey are trying to 

solve this problem. The region cannot grow 

and develop as long as Armenia’s occupation 

of Azerbaijani territories continues. We 

hope this problem will be solved as soon as 

possible.” 

Besides, Mr. Suat Hayri Aka, Former Deputy 

Undersecretary at the Ministry of Transport, 

Maritime Affairs and Communications, says, 

“You cannot sufficiently benefit from those 

infrastructures if you do not have proper 

regulations, clear tariffs and operations.” 

Another major problem awaiting solution is 

the Baku-Tbilisi-Kars railway which is still 

under construction. Construction works continue 

for the 76-km part of the line in Turkey. 

During the “A Strategic Base in the Modern 

Silk Road: Izmir” meeting which was held 

by Hazar Strategy Institute (HASEN), Mr. 

Binali Yıldırım, former Minister of Transport, 

Maritime Affairs and Communications, indicated 

that the Baku-Tbilisi-Kars railway will 

be operational next year. 


9

HABER ANALİZ / IN DEPTH 

ERMENİSTAN AÇIKLAMASI / ARMENIA’S STATEMENT 

SARKİSYAN NEDEN YILLARCA BEKLEDİ? 

26 Eylül’de Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan tarihi bir konuşma 

yaptı. 27 yıldır yapılmayan bir konuşmaydı bu. Sarkisyan, işgal altındaki Dağlık 

Karabağ için “Ermenistan’ın ayrılmaz bir parçası” ifadesini kullandı. Dağlık 

Karabağ sorunu 1988 yılından beri sürüyor ve Ermenistan cephesinde o günden 

bu yana böyle bir ifade kullanılmamıştı. Uluslararası arenada Azerbaycan’ın 

toprakları olarak kabul edilen Dağlık Karabağ için Ermenistan’ın bir parçası 

olduğu iddiasını Sarkisyan neden şimdi ileri sürdü? İşte ABD Dışişleri 

Bakanlığı Güney Kafkasya’dan Sorumlu Müsteşar Eski Yardımcısı, ABD 

Azerbaycan Eski Büyükelçisi, Talinn Uluslararası Savunma Çalışmaları Merkezi 

Direktörü Matthew Bryza’nın konuya ilişkin cevapları. 

WHAT KEPT SARGSYAN 

WAITING FOR YEARS? 

Armenian President Serzh Sargsyan gave a 

historic speech on September 26. Such a speech 

was not on the agenda for 27 years. He said 

occupied Nagorno Karabakh is an “inseparable 

part of Armenia”. The Nagorno Karabakh issue 

dates back to 1988; since then Armenia has never 

made such a statement before. Why did Sargsyan 

make that statement now? Why did he claim that 

Nagorno Karabakh – being recognized as Azerbaijani 

territory in the international arena– is a part of 

Armenia? Here are the answers of former US 

Assistant Secretary for the South Caucasus, 

ex-ambassador to Azerbaijan, Director 

of the International Centre for Defence 

Studies in Tallinn, Matthew Bryza. 



NAGORNO 

NAGORNO 

Sarkisyan neden ilk kez böyle bir 

açıklama yaptı? 

Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın birkaç 

hafta önce gerçekleştirilen BM 70. Genel 

Kurul Toplantısı’nda yaptığı konuşmanın 

tam metnini okuyunca, Sarkisyan’ın deyimiyle 

Azerbaycan’ın “agresif tutumunu” 

sürdürmesi halinde Ermenistan’ın 

“…Ermenistan Cumhuriyeti ve Dağlık 

Karabağ’da güvenlik ve barışı tesis etmek 

için gereken tüm yasal ve siyasi-askeri 

adımları atmak zorunda kalacağını” ifade 

etmiş olduğunu gördüm. 

Cumhurbaşkanı Sarkisyan, askeri gerilimin 

tırmanmaya devam etmesi ve 

Minsk Grubu’nun yürüttüğü barış görüşmelerinin 

sürdürülememesi halinde 

Dağlık Karabağ’ı resmen bağımsız bir 

siyasi oluşum olarak tanıyacağını söyleyerek 

tehdit ediyor. Şimdiye dek Dağlık 

Karabağ’ın egemenliğini ve bağımsızlığını 

tanımaktan kaçınan Ermenistan 

için bu tür bir adım keskin bir dönüş 

olacaktır. Ermenistan böyle bir girişimde 

bulunursa diplomatik olarak yalnız kalabilir 

ve Minsk Grubu’nun arabuluculuk 

faaliyeti sona erebilir. 

Bu yüzden Ermenistan’ın 1994 ateşkesi 

tamamen sona ermedikçe ve silahlı çatışmalar 

tekrar başlamadıkça böyle bir 

adım atacağını düşünmüyorum. Aslında 

böyle bir durumun yaşanmasını ne 

MINSK GRUBU’NUN 

ARABULUCULUK 

FAALIYETI SONA 

EREBILIR. 

MINSK GROUP 

MEDIATION EFFORT 

WOULD END. 

AGİT MINSK GRUBU NEDIR? 

AGİT Minsk Grubu, Azerbaycan ve Ermenistan devletlerinin Karabağ 

sorunu için barışçıl bir çözüm bulmalarını teşvik etme amacıyla, 1992 

yılında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı tarafından kurulmuştur. 

WHAT IS OSCE MINSK GROUP? 

OSCE Minsk Group has been established in 1992 by the Organization 

for Security and Cooperation in Europe with the aim of encouraging 

efforts to find a peaceful solution to the Karabakh conflict between 

Azerbaijan and Armenia. 

Why Sargsyan has made such a declaration 

for the first time? 

Having read the original text of 

President Sargsyan’s statement at the 

UN General Assembly’s 70 th session 

a few weeks ago, I see that his actual 

words were that if Azerbaijan continues 

what he termed “aggressive behavior”, 

Armenia feel it does not have “...any 

other choice but to take necessary legal 

and political-military steps to provide 

the Republic of Armenia and the 

Nagorno Karabakh Republic with the 

opportunity to develop in security and 

peace.” 

President Sargsyan is thus threatening 

legally to recognize Nagorno Karabakh 

as an independent political entity if military 

tension continues to escalate and 

settlement talks mediated by the Minsk 

Group remain stalled. Such a step 

would mark a dramatic departure from 

Armenia’s policy to date of refraining 

from recognizing the sovereignty and 

independence of Nagorno Karabakh. 

Were it to take such a step, Armenia 

would likely find itself diplomatically 

isolated, and Minsk Group mediation 

effort would end. 

I therefore believe Armenia is unlikely 

to take this step unless the 1994 ceasefire 

were to break down completely and 


11

ERMENİSTAN AÇIKLAMASI / ARMENIA STATEMENT 

Ermenistan ne de Azerbaycan istemiyor. 

Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın, Minsk 

Grubu’nun bir türlü dikkate değer gelişme 

kaydedemediğini düşündüğü için 

böyle bir ifade kullandığına ve bunun 

için Azerbaycan’ı sorumlu tuttuğuna 

inanıyorum. 

Diğer yandan Azerbaycan da 

Ermenistan’ı Minsk Grubu ile görüşmelerde 

iyi niyetli hareket etmemekle 

suçluyor. Dağlık Karabağ’ın çevresindeki 

diğer Azerbaycan topraklarının aksine, 

Dağlık Karabağ’ın askeri açıdan daha 

kolay savunulabilir bir bölge olması ve 

bu sebeple Ermenistan’ın askeri olarak 

avantajlı bir konumda bulunması nedeniyle 

Erivan’ın zaman kazanmaya çalıştığını 

düşünüyor. 

Bu açıklamanın ardından Minsk 

Grubu nasıl bir tutum sergileyecek? 

Cumhurbaşkanı Sarkisyan, Ermenistan 

ve Azerbaycan’ın şimdiye dek atmadığı 

bir adım atarak, Dağlık Karabağ’ın 

bağımsızlığını resmen tanımakla tehdit 

ediyor. “Dağlık Karabağ Cumhuriyeti” 

ifadesini kullanarak, Azerbaycan’dan 

resmen ayrı yeni bir siyasi oluşumdan 

bahsediyor. 

Bu ifade; Minsk Grubu’nun ve tüm 

Minsk Grubu üyelerinin, özellikle de 

Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü destekleyen, 

Dağlık Karabağ ve çevresindeki 

yedi bölgenin Azerbaycan’ın yasal bir 

parçası olduğunu savunan eş başkanların 

(ABD, Fransa ve Rusya) politikalarına 

tamamen ters düşüyor. 

Minsk Grubu’nun, Dağlık Karabağ’ın 

yasal statüsü konusunda Azerbaycan 

ve Ermenistan tarafından kabul edilen 

siyasi çerçeve dışında atılan tüm adımları 

reddeden bir açıklama yapmasını 

umuyorum. Ayrıca Helsinki Nihai 

Senedi’nin üç temel ilkesine dayanan 

siyasi bir çözümün başlıca prensipleri 

konusunda iyi niyetle görüşmeler 

yürütülmesi için çağrısını yenilemesi 

gerektiğini düşünüyorum. Bu ilkeler; 

devletlerin toprak bütünlüğü, halkların 

kendi kaderini tayin hakkı ve güç kullanmama 

ilkeleridir. Tüm bunların yanı sıra 

Minsk Grubu’nun temas hattı boyunca 

askeri gerginliği azaltmak ve soruna siyasi 

bir çözüm bulmak için temel ilkeler 

konusunda müzakereleri canlandırmak 

amacıyla taraflara tekrar çağrıda bulunmasını 

bekliyorum. 

CUMHURBAŞKANI 

SARKISYAN, 

ERMENISTAN VE 

AZERBAYCAN’IN 

ŞIMDIYE DEK 

ATMADIĞI BIR ADIM 

ATARAK, DAĞLIK 

KARABAĞ’IN 

BAĞIMSIZLIĞINI 

RESMEN TANIMAKLA 

TEHDIT EDIYOR. 

PRESIDENT 

SARGSYAN IS MAKING 

A THREAT TO 

RECOGNIZE LEGALLY 

THE INDEPENDENCE 

OF NAGORNO 

KARABAKH FROM 

AZERBAIJAN, A STEP 

THAT NEITHER 

ARMENIA NOR ANY 

OTHER COUNTRY HAS 

TAKEN TO DATE. 

full-scale armed hostilities resumed. And, 

neither Armenia nor Azerbaijan wants 

this to occur. I believe President Sargsyan 

made this statement because he is frustrated 

by the lack of progress within 

the Minsk Group, which he blames on 

Azerbaijan. 

Meanwhile, Azerbaijan blames Armenia 

for not negotiating in good faith within 

the Minsk Group. Baku believes Yerevan 

is playing for time, given Armenia’s militarily 

advantageous position of occupying 

the high ground in Nagorno Karabakh, 

which is easier to defend militarily than 

the lower ground in the other Azerbaijani 

territories surrounding Nagorno 

Karabakh. 

What will be position of the Minsk 

Group after this declaration? 

President Sargsyan is making a threat 

to recognize legally the independence of 

Nagorno Karabakh from Azerbaijan, a 

step that neither Armenia nor any other 

country has taken to date. The particular 

phrasing “Nagorno Karabakh Republic” 

suggests that a new political entity exists, 

and which is legally separate from 

Azerbaijan. 

This suggestion is contrary to the approach 

of the Minsk Group and the policies 

of all Minsk Group member countries, 

first and foremost the Co-Chairs 

(United States, France, and Russia), which 

support Azerbaijan’s territorial integrity 

and recognize Nagorno-Karabakh and its 

seven surrounding territories as legally 

part of Azerbaijan. 

I would expect the Minsk Group to issue 

a statement rejecting any effort to define 

a new legal status for Nagorno Karabakh 

outside a political framework that is mutually 

agreed by Azerbaijan and Armenia. 

I would further expect the Minsk Group 

to reiterate its call for good-faith negotiations 

on an agreement on the basic principles 

of a political settlement based on 

three core principles of the Helsinki Final 

Act, namely, territorial integrity of states, 

self-determination of peoples, and nonuse 

of force. I further expect the Minsk 

Group to call on the parties to reduce 

military tension along the Line of Contact 

and reinvigorate negotiations on the basic 

principles of a political settlement to the 

convict. 



TRANS PASİFİK ORTAKLIK (TPP) / TRANS-PACIFIC PARTNERSHIP (TPP) 

YENI DÜNYA TICARET DÜZENININ EŞIĞINDE: 

TPP NELER VADEDIYOR? 

On iki Pasifik ülkesi, 5 Ekim 2015 tarihinde, bugüne kadar yapılan en büyük 

bölgesel ticaret anlaşması olan Trans Pasifik Ortaklık (TPP) konusunda 

nihai anlaşmaya vardı. 

AT THE EDGE OF A NEW WORLD TRADE ORDER: 

WHAT DOES THE TPP PROMISE? 

Twelve Pacific Rim nations, on 5 th October 2015 reached final agreement on the 

Trans-Pacific Partnership (TPP), the largest regional trade accord in history. 

PROF. DR. MÜBARIZ HASANOV 



ABD Ticaret Temsilcisi Michael 

Froman’ın da söylediği gibi, TPP 

Anlaşması yalnızca “Asya Pasifik 

bölgesi için ulaştırma kurallarının 

belirlenmesine [yardımcı olmakla] 

kalmıyor.” Bu ortaklık aynı zamanda 

küresel ticaret rakamları ve ekonomik 

büyüme üzerinde de ciddi etkilere sahip 

olacak çünkü TPP ülkeleri dünya 

GSYİH’sinin yaklaşık %40’ını oluşturuyor. 

Bu sebeple, söz konusu anlaşmanın 

taraf ülkelerce onaylanması ve yürürlüğe 

girmesi bir-iki yıl alacak olmasına rağmen, 

anlaşma siyasi ve ekonomik çevrelerde 

ciddi yankı buldu. 

TPP ANLAŞMASI’NIN EKONOMIK 

SONUÇLARI 

Tüm tercihli ticaret anlaşmaları gibi 

TPP Anlaşması’nın da ticaret yaratıcı 

ve ticaret saptırıcı etkisi olacak. 

Ticaret yaratıcı etki, gümrük vergileri 

ve gümrük dışı engellerin kaldırılması 

sayesinde ticaret maliyetlerinin düşmesi 

sonucu, anlaşmaya taraf olan ülkeler 

arasındaki ticaret hacminin artacağına 

işaret ediyor. Ticaret saptırıcı etki ise 

TPP dahilinde ticarete yönelik engeller 

kaldırılırken üçüncü ülkelere yönelik 

engeller varlığını koruyacağı için, TPP 

ülkeleri ile dünyanın geri kalanı arasındaki 

ticaret hacminin azalacağını ifade 

ediyor. TPP’nin ABD ihracatlarını %4,4, 

Japonya ihracatlarını ise %14 arttıracağı; 

aynı zamanda Çin ihracatlarını %1,2, 

Avrupa ihracatlarını ise %0,5 oranında 

düşüreceği tahmin ediliyor. Ticaret yaratıcı 

ve saptırıcı etkiler genellikle anlaşmaya 

taraf olan ülkelerdeki ekonomik 

refah düzeyini arttırırken, dünyanın geri 

kalanı için olumsuz sonuçlar doğurabilir. 

Bunlar, TPP’nin kısa vadede karşımıza 

çıkaracağı etkilerdir. Uzun vadede ise 

yatırımı teşvik edip verimliliği arttırarak 

taraf ülkelerde ekonomik büyümeyi 

destekleyecek ve refah düzeyini yükseltecektir. 

Ticarete yönelik engellerin kaldırılması 

sonucu ticaret maliyetleri düşecek 

ve bu sayede ithal ara mal maliyetleri 

de azalacak. Böylelikle taraf ülkelerdeki 

üretim maliyetleri bir hayli düşmüş 

olacağı için bu ülkelerde üretim artacak. 

Düşen maliyetler ve artan üretim, özellikle 

makine, ekipman, kimyasal ve petrokimyasal 

ürünler, elektronik ekipman 

ve motorlu araç imalatı gibi ölçeğe göre 

artan getiri sağlayan sektörlerde verimlilik 

artışına önemli katkı sağlayacak. 

TPP ÜLKELERI DÜNYA 

GSYİH’SININ 

YAKLAŞIK %40’INI 

OLUŞTURUYOR. 

TPP COUNTRIES 

COVER ABOUT 40% OF 

THE WORLD’S GDP. 

The TPP agreement does not only 

“... [help] define the rules of the 

road for the Asia-Pacific region”, 

as the US Trade Representative 

Michael Froman said. This partnership 

will also have significant impacts on 

the global trade flows and economic 

growth around the world as the TPP 

countries cover about 40% of the 

world’s GDP. Therefore, the mere announcement 

of this deal has caused 

huge reflections both in political and 

economic circles, although ratification 

by participating countries, and hence 

entrance into force of the agreement 

may take one or two years. 

ECONOMIC CONSEQUENCES OF THE 

TPP AGREEMENT 

The TPP Agreement, like any preferential 

trade agreement, will have trade 

creation and trade diversion effects. 

The first effect consists of generating 

greater trade flows between the participating 

countries as result of reduction 

of trade costs due to elimination of 

tariffs and non-tariff barriers. The second 

effect will be to reduce trade flows 

between TPP countries and the rest of 

the world as the trade barriers against 

third countries with TPP participants 

will remain unchanged while those 

within TPP will be eliminated. In fact, 

it is estimated that TPP will increase 

US exports by 4.4% and Japanese exports 

by 14% whereas reduce Chinese 

exports by 1.2% and European exports 

by 0.5%. Trade creation and diversion 

effects generally increase economic 

welfare in the participating countries 

while may be detrimental to the economies 

of the rest of the world. 

These effects are short-run effects of 

the TPP. In the longer run the TPP will 

enhance economic growth, and hence 

well-being, further in the participating 

countries by promoting investment 

and increasing efficiency. Removal of 

trade barriers will reduce trade costs, 

which implies reduction of cost of 

imported intermediate goods. This 

will ultimately bring down production 

costs in the participating countries 

and thus increase production in these 

countries. Falling costs and increasing 

production will lead to efficiency gains, 

especially in industries such as manufacture 

of motor vehicles, machinery 


15


2025 YILINDA GSYİH’DE GÖRÜLECEK TAHMINI DEĞIŞIM (%) 

PREDICTED PERCENTAGE CHANGE IN GDP IN 2025 

TPP 0.3 

ABD USA 0.1 

Avustralya Australia 0.2 

Kanada Canada 0.1 

Şili Chile -0.3 

Meksika Mexico 1.6 

Yeni Zelanda New Zealand 0.6 

Peru Peru 2 

TPP & RCEP 2.7 

Brunei Brunei -0.3 

Japonya Japan 0.2 

Kore Korea 4.3 

Malezya Maleysia 6.1 

Singapur Singapore 1.9 

Vietnam Vietnam 28.2 

Sadece RCEP RCEP-Only -0.3 

Çin China -0.3 

Hong Kong Hong Kong -0.3 

Endonezya Indonesia -0.3 

Filipinler Philippines -0.1 

Tayland Thailand -0.3 

Diğerleri Others -0.3 

Rusya Russia -0,1 

Tayvan Taiwan -0,5 

Avrupa Europe -0,1 

Hindistan India -0,1 

Küresel Ekonomi 

Global Economy 

0,2 

Kaynak: Dünya Ekonomik Forumu. https://agenda.weforum.org/wp-content/uploads/2015/10/tpp-change-in-gdp_1024.png 

Source: World Economic Forum. https://agenda.weforum.org/wp-content/uploads/2015/10/tpp-change-in-gdp_1024.png 

Verimlilik artışı da bu sanayi kollarına 

yapılan yatırımları arttıracak. Bunun 

yanı sıra TPP, yatırımcıların daha fazla 

korunmasını da öngörüyor. Bunun 

da elbette iş yatırımlarını arttırması 

bekleniyor. Bu durumda söz konusu 

anlaşmanın TPP ülkeleri üzerinde uzun 

vadede çok ciddi olumlu etkiye sahip 

olacağı, ancak anlaşmaya taraf olmayan 

ülkelerin de bundan olumsuz etkileneceği 

söylenebilir. 

TPP, üye ülkelerin GSYİH rakamlarını 

bir hayli yükseltecek, ancak üye olmayan 

ülkelerdeki verimliliği düşürecek. 

Örneğin Vietnam için tahmini kazanım 

miktarı %28 oranında olacak, ancak 

verimlilik artışı sayesinde ülkenin 

daha ciddi kazanımlar elde edeceği de 

öngörülüyor. ABD, Kanada ve Japonya 

gibi sanayileşmiş üye ülkeler de bu anlaşmadan 

fayda sağlayacak, fakat bu 

ekonomilerin büyüklüğü ve gelişmişlik 

düzeyi göz önüne alındığında, diğer üye 

ülkelere kıyasla daha az kazanım elde 

edecekler. TPP üyesi olmayan ülkeler 

ise bu anlaşmadan zarar edecek. Ayrıca 

Çin, Endonezya, Tayland, Filipinler ve 

Tayvan gibi diğer Pasifik ülkelerinde 

TPP, ÜYE ÜLKELERIN 

GSYİH RAKAMLARINI 

BIR HAYLI 

YÜKSELTECEK, ANCAK 

ÜYE OLMAYAN 

ÜLKELERDEKI 

VERIMLILIĞI 

DÜŞÜRECEK. 

TPP WILL 

SIGNIFICANTLY 

INCREASE GDP IN 

MEMBER COUNTRIES 

BUT WILL REDUCE 

OUTPUT IN NON- 

MEMBER COUNTRIES. 

and equipment, chemical, petrochemical 

and electronic equipment which 

exhibit increasing returns to scale. 

Efficiency gains, in turn, will increase 

investments in these industries. 

Furthermore, the TPP also requires 

increased protection of investors, 

which will naturally increase business 

investments in these countries. 

Therefore, it can reasonably be expected 

that this agreement will have significant 

positive effects on the economies 

of the TPP countries in the longer run. 

These gains will come at the expense 

to non-participating countries. 

TPP will significantly increase GDP 

in member countries but will reduce 

output in non-member countries. In 

particular, note that expected gain 

in Vietnam is above 28%, implying 

greater benefits for this country 

stemming from efficiency gains. 

Industrialized member countries such 

as the US, Canada and Japan will also 

benefit from this agreement, however 

the gains will be small given their 

relative size and level of development. 

Non-TPP countries will lose from this 



anlaşmanın oluşturacağı zarar nispeten 

daha yüksek olacak. ABD, Kanada ve 

Japonya’nın Avrupa ülkelerinin uluslararası 

ticaretinde göreli öneme sahip olmaları 

sebebiyle, anlaşma Avrupa ülkeleri 

üzerinde de olumsuz etkiye sahip olacak. 

TPP Anlaşması, Çin’i anlaşma dışında 

bırakması sebebiyle de eleştiriliyor. TPP 

genellikle ABD’nin geniş dış politika 

hedeflerine ulaşmayı ve özellikle de Çin’in 

bölgede artan nüfuzunu kırmayı amaçlayan 

bir platform olarak değerlendiriliyor. 

Fakat “Çin karşısında TPP projesinin 

en temel problemi, hatalı bir çevreleme 

politikası üzerine kurulmuş olması değil, 

aksine Çin’i ticaret ve yatırıma yeni standartlar 

getiren bu anlaşmayı imzalamaya 

teşvik edecek kadar çekici bir anlaşma 

olamama ihtimalidir.” Aslında Çin yalnızca 

Pasifik Havzası ülkelerinde değil tüm 

dünyada kendi ticaret ve iş girişimlerini 

sürdürme konusunda son derece aktif 

davranan bir ülke. 

TPP ANLAŞMASI, 

ÇIN’I ANLAŞMA 

DIŞINDA BIRAKMASI 

SEBEBIYLE 

ELEŞTIRILIYOR. 

THE TPP AGREEMENT 

IS CRITICIZED FOR 

LEAVING CHINA 

OUTSIDE THE 

AGREEMENT. 

YENİ BİR TİCARET DÜZENİ 

Dünya yeni bir ticaret düzeninin eşiğinde 

bulunuyor. Yakın bir tarihte ABD 

öncülüğünde on iki Pasifik ülkesi Trans 

Pasifik Ortaklık Anlaşması’nı imzaladı. 

ABD bir yandan da Transatlantik 

Ticaret ve Yatırım Ortaklığı’nı (TTIP) 

kurmak için AB ile görüşmeler yapıyor. 

Bu iki anlaşma hayata geçirildiğinde, 

söz konusu bloklar küresel GSYİH’nin 

yaklaşık %63’üne tekabül ettiği için 

dünya ticaret düzeni köklü bir değişikliğe 

uğrayacak. 

TPP ve TTIP gibi tercihli ticaret anlaşmaları, 

dünyanın geri kalanı pahasına 

üye ülkelere ciddi ekonomik kazanımlar 

sağlıyor. TPP veya TTIP’ye katılan ülkeler 

önemli ekonomik kazançlar elde 

ederken, diğer ülkeler bu anlaşmalardan 

zararlı çıkıyor. Her iki anlaşmaya da 

katılan ABD elbette ekonomik kazanım 

konusunda aslan payını alacak. Diğer 

yandan Çin, Rusya, Brezilya, Güney 

Afrika ve Türkiye gibi gelişmekte olan 

ülkeler ise bu ortaklıklar sebebiyle zarara 

uğrayacak. 

Çin, dünyanın geri kalanıyla, özellikle 

de kaynak bakımından zengin ülkelerde 

ticaret ve iş ilişkilerini geliştirme konusunda 

bir hayli aktif davranıyor. Dünya 

ülkeleriyle ikili ticari ilişkilerin geliştirilmesi, 

anlaşma dışında kalan ülkelerin 

karşılaşacağı zararlı etkileri tamamen 

ortadan kaldırmasa da hafifletmeye yaragreement. 

Also note that loss will be 

relatively high in other Pacific countries 

such as China, Indonesia, Thailand, 

Philippines, and Taiwan. European 

countries will also be negatively affected 

given thye relative importance of the US, 

Canada and Japan in international trade 

of European countries. 

The TPP agreement is also criticized for 

leaving China outside the agreement. In 

fact, the TPP is often viewed as a platform 

for achieving wider US foreign policy 

goals, and specifically countering the rising 

influence of China in the region. But it 

is also argued that “The most fundamental 

challenge to the TPP project vis-à-vis 

China is not that it is built around a faulty 

notion of containment, but rather that 

it may not constitute a powerful enough 

enticement to propel China to sign on to 

these new standards on trade and investment.” 

In fact, China has been rather 

active in pursuing her own trade and 

business initiatives not only in the Pacific 

Basin countries, but all over the globe. 

A NEW TRADE ORDER 

The world is at the edge of a new trade 

order. Recently, twelve Pacific countries, 

led by the USA, have signed the Trans- 

Pacific Partnership agreement. The USA 

also holds discussions with the EU for 

establishing a Transatlantic Trade and 

Investment Partnership. Once these two 

agreements enter into force, the world 

trade order will be altered fundamentally 

as these blocs cover about 63% of the 

global GDP. 

Preferential trade agreements such as 

TPP and TTIP bring significant economic 

gains to parties of these agreements at the 

cost of the rest of the world. Countries 

joining either TPP or TTIP will obtain 

significant economic benefits whereas 

other countries will lose. Naturally, the 

USA, which joins both these agreements 

will obtain lion’s share of economic gains. 

On the other hand, developing countries 

such as China, Russia, Brazil, South 

Africa and Turkey will be negatively affected 

from these trade partnerships. 

China has been quite active in developing 

trade and business ties with the rest of 

the world, especially with resource-rich 

countries. Establishing close bilateral 

trade relationships with world countries 

naturally mitigate but not fully eliminate 

the negative effects of being left outside. 


17


TPP 

TTIP 

dımcı olacaktır. Diğer ülkeler de alternatif 

ticaret düzenlemeleri için arayış 

içinde. Örneğin Rusya, bazı eski Sovyet 

ülkeleriyle Avrasya Ekonomik Birliği’ni 

kurdu. 

Türkiye’nin dış ticaretinde TPP ülkelerinin 

payı epey küçük olduğu için 

TPP’nin Türkiye ekonomisi üzerinde 

doğrudan etkilerinin olumsuz ancak göz 

ardı edilebilecek düzeyde olacağı düşünülebilir. 

Ancak makine, elektronik 

ekipman, ulaştırma ekipmanı ve motorlu 

araç imalatı ile kimya ve petrokimya 

endüstrisi gibi ölçeğe göre artan getiri 

sağlayan sektörlerde olumsuz etkiler 

derinden hissedilecek çünkü TPP ülkeleri 

bu sektörlerde önemli verimlilik 

kazanımları elde ederek küresel rekabet 

güçlerini arttıracaklar. 

TTIP Anlaşması nihai hale getirildiğinde 

ve Türkiye Cumhuriyeti anlaşma 

dışında kaldığında, anlaşmanın Türk 

ekonomisinin tamamında ciddi olumsuz 

etkileri olacak. Bu sebeple Türkiye, 

TTIP’ye katılmak için elinden geleni 

yapmalıdır. AB ile Gümrük Birliği ve 

TTIP dahil olmak üzere tüm uluslararası 

ticaret anlaşmalarında yalnızca gümrük 

vergileri değil, gümrük dışı engeller 

konusuna da büyük önem vermelidir. 

Bu ortaklığa katılması söz konusu olursa, 

gümrük dışı engeller gümrük vergilerinden 

çok daha büyük bir engel teşkil 

edecektir. 

TÜRKIYE, TTIP’YE 

KATILMAK IÇIN 

ELINDEN GELENI 

YAPMALI. 

TURKEY MUST PUT 

MAXIMUM EFFORT TO 

JOIN TTIP. 

Other countries are also searching for 

alternative trade arrangements. For 

example, Russia has established the 

Eurasian Economic Union with some of 

the former Soviet countries. 

As the share of TPP countries in 

Turkey’s foreign trade is very small, 

one can reasonably expect that direct 

effects of the TPP on Turkish economy 

will be negligible, yet negative. 

However, negative effects will be notable 

in industries such as manufacture 

of motor vehicles and transport equipment, 

machinery, electronic equipment 

as well as chemical and petrochemical 

industries that exhibit increasing 

returns to scale as the TPP countries 

will gain significant efficiency gains in 

these industries and thus increase their 

global competitiveness. 

Negative effects will increase significantly 

and become notable for the whole 

Turkish economy when TTIP agreement 

is concluded and the Republic of 

Turkey is left outside of this trade bloc. 

Therefore, Turkey must put maximum 

effort to join TTIP. Turkey must emphasize 

non-tariff barriers rather than mere 

tariffs in any international trade deals, 

including Customs Union with the EU 

and TTIP, if and when invited to join 

this partnership, as non-tariff barriers 

impede trade much stronger than any 

tariff rate. 


RÖPORTAJ / INTERVIEW 

VOLKSWAGEN CO 2 

EMİSYON SKANDALI / VOLKSWAGEN CO 2 

EMISSION SCANDAL 

AVRUPA’DA YILDA 10 MİLYONUN 

ÜZERİNDE DİZEL MOTOR ÜRETİLİYOR 

VE BU YAKIN ZAMANDA DEĞİŞECEK 

GİBİ DURMUYOR 

Volkswagen’in karbondioksit emisyon skandalının faturasının dizel motor 

teknolojisine kesileceği düşünülüyor. Dizel araçların yerini elektrikli veya 

hibrit araçların alması ihtimali üzerinde duruluyor. LMC Automotive Global 

Powertrain Direktörü Al Bedwell, Volkswagen’in emisyon skandalının 

ardından dizel motorların geleceği hakkındaki sorularımızı yanıtladı. 

MORE THAN 10 MILLION 

DIESEL ENGINES ARE 

PRODUCED IN EUROPE 

ANNUALLY AND THIS WILL 

NOT CHANGE QUICKLY 

After the Volkswagen CO 2 emission 

scandal, people think that diesel engine 

technology will pay the bill. Diesel cars 

would be replaced by EV and hybrid 

cars. LMC Automotive Global Powertrain 

Director Al Bedwell answered our questions 

about the future of the diesel engines after 

the Volkswagen CO2 emission scandal. 

OSMAN KURT 

20 



Emisyon skandalının dizel motorların 

geleceği üzerinde ne tür etkileri 

olabilir? 

ABD’de elbette kısa vadede olumsuz etkileri 

görülecek, uzun vadede de bu tür 

etkilerle karşılaşılabilir. Dizel kamyonet 

sektörü bu skandala karşı daha dayanıklı 

olacak ancak binek araç sektörü üzerinde 

uzun vadede olumsuz etkiler gözlemleyeceğimizi 

tahmin ediyoruz. ABD’de dizel 

hafif taşıt sektörü daha çok kamyonete 

(spor arazi aracı, kapalı kamyonet ve 

açık kamyonet) kayacak. Ancak dizel 

kamyonet sektöründe planlanan yatırım 

da riske girebilir. Chrysler hafif hizmet 

kamyonet sektöründe dizel alanında 

büyük başarı kaydetti, GM/Ford ise bu 

pazara daha iddialı bir şekilde girmeyi 

planlıyordu. Bu planlar elbette değişebilir 

ancak bir değişim görülmeme ihtimali de 

oldukça yüksektir. 

Çin’de dizel binek araç satışları son derece 

düşük olduğu için bu ülkede ciddi 

bir risk görmüyoruz. Volkswagen’in 

Kore’de yapılan testlere de müdahale 

etmiş olduğu ortaya çıkarsa Kore de bu 

durumda etkilenecek. Avrupa dışındaki 

tek büyük dizel binek araç pazarı olan 

Hindistan’da emisyon standartları Avrupa 

ve ABD’nin çok gerisinde olduğu 

için dizelin imajının burada bozulacağını 

düşünmüyoruz. Hindistan’da hava 

kalitesini iyileştirmeye yönelik adımlar 

atılsa da dizelin payı, çevresel endişeler 

yerine ürün sunuşları ve yakıt fiyatlarından 

daha çok etkileniyor. 

Dizel motorlar için gerçek oran nedir 

ve gelecek için tahminleriniz neler? 

Şimdiye dek veri topladığımız ülkelere 

bakıldığında, Eylül ayında İngiltere’de 

dizelin payı azalırken, diğer Batı Avrupa 

pazarlarında nispeten aynı kaldığı gözlemleniyor. 

Dizel skandalı ay sonuna doğru 

ortaya çıkmış olduğu için elbette Eylül 

rakamlarından bir çıkarım yapmak zor. 

Bu koşullar altında en kötü senaryonun 

ihtimaller dahilinde olduğunu pek 

düşünmüyorum. Dizele karşı bir nebze 

tepki görülebilir ancak yakıt verimliliği 

hedeflerini tutturmak için bu çok önemli 

bir araç. Dizel motor üretimine multi 

milyar euroluk yatırım yapılıyor, yakın 

zamanda temiz dizel motor kapasitesine 

yapılan yatırımlar dahil. Avrupa’da yılda 

10 milyonun üzerinde dizel motor üretiliyor 

ve bu rakam yakın zamanda değişecek 

gibi durmuyor. 

NEDİR BU SKANDAL? 

21 Eylül’de Volkswagen tarafından yapılan 

açıklamaya göre, şirket tarafından üretilen 11 

milyon adet dizel araçta, emisyon testlerinde 

hileli sonuç veren bir yazılım kullanıldı. 

Bu yazılım, aracın emisyon testlerinde daha 

düşük oranlara sahip olmasını sağlıyordu. Ancak 

aracın torkunu iyileştirmek, yakıt tasarrufu sağlamak 

veya daha kısa sürede hızlanmasını sağlamak gibi 

bir amaçla normal sürüş esnasında emisyonu yasal 

limitlerin üzerine çıkarıyordu. 

VOLKSWAGEN’İN 

EMİSYON SKANDALI 

VOLKSWAGEN’S 


ETKİLENEN ARAÇ SAYISI TOTAL CARS AFFECTED 

] 

] 

AMERİKA’DA 

482,000 

IN THE USA 

ŞİRKETİN ZARARI COST FOR THE COMPANY 

$18 %30 

milyar billion 

SADECE ABD’DE 

IN THE USA ALONE 

ŞİRKET HİSSELERİNDEKİ YAKLAŞIK DÜŞÜŞ 

VW STOCK DROPPED ABOUT 

Kaynak: Volkswagen AG, Environment Protection Agency 

Source: Volkswagen AG, Environment Protection Agency 

WHAT’S THE SCANDAL ALL ABOUT? 

Volkswagen said on Sept. 21 that 11 

million of its diesel cars were equipped 

with software that was used to cheat on 

emissions tests. 

The software activated equipment that 

reduced emissions while the car was 

being tested. But then the equipment 

turned off making emissions above egal 

limits, possibly to save fuel or to improve 

the car’s torque and accelartion. 

22 

MİLYON ARAÇ 

(DÜNYA GENELİ) 

MILLION CARS 

(WORLDWIDE) 


21

VOLKSWAGEN CO 2 

EMİSYON SKANDALI / VOLKSWAGEN CO 2 


TDI Penetrasyonu TDI Penetration 

KRİZDEN SONRA DİZEL ARAÇ 

SATIŞINA İLİŞKİN TAHMİNLER 

DIESEL CARS SALE 

SCENARIOS 

AFTER THE CRISIS 

VOLKSWAGEN GRUBU ABD SATIŞLARINDA DİZELİN PAYI 

VOLKSWAGEN GROUP US SALES - DIESEL SHARE 

20% 

15% 

10% 

5% 

0% 

2012 2013 2014 2015 2016 2017 

İyimser 

Optimistic 

Baz 

Baseline 

AVRUPA: DİZEL - EN KÖTÜ SENARYO 

EUROPE: DIESEL - WORST CASE SCENARIO 

60 

55 

50 

45 

40 

35 

30 

En Kötü Dizel Senaryosu - Batı Avrupa’daki Araçlar 

Worst Case Diesel Forecast – W. Europe Cars 

Kötümser 

Pessimistic 

Yeni En Kötü Senaryo 

New Worst Scenario 

6 milyon dizel 

araç daha ‘kayıp’ 

a further 6mn ‘lost’ 

diesel cars 

2002 2006 2010 2014 2018 2022 

• Kriz Öncesi En Kötü Senaryo 

• Dizel araç imajı zedelendi 

• Bazı alıcılar dizel araç almaktan vazgeçti 

Pre Crisis Worst Scenario 

• Diesel image slightly damaged 

• Some buyers avoid diesel 

Kriz Öncesi En Kötü Senaryo 

Pre Crisis Worst Scenario 

Yeni En Kötü Senaryo 

• Şirkete yönelik yaptırım kararları alındı 

• Dizel imajı ciddi oranda zedelendi 

• Birçok alıcı dizel araç almaktan vazgeçti 

New Worst Scenario 

• Regulators impose sanctions 

• Diesel image very damaged 

• Many buyers avoid diesel 

Kaynak: LMC Automotive European LV Diesel Forecast Diesel Share Includes Diesel Hybrid 

Source: LMC Automotive European LV Diesel Forecast Diesel Share Includes Diesel Hybrid 

How do you think the effect of this 

scandal would be for the future of the 

diesel engines? 

Definitely there will be a short-term 

negative impact in the US, and probably 

a long-term one as well. We particularly 

expect to see a long-term negative impact 

on the diesel share of passenger cars although 

the diesel light truck sector will be 

more robust. So the diesel LV mix in the 

US will shift more to the light truck (SUV, 

Van and pickup) sector. However, planned 

investment in the diesel light truck sector 

could also be at risk. Chrysler has had 

good success with diesel in the light duty 

pickup sector and GM/Ford was planning 

to enter this market in a bigger way. Those 

plans could change, but probably will not. 

Passenger car diesel sales in China are 

very small so we don’t see a big risk there. 

Korea could be affected if Volkswagen 

cheated on tests there. The only other 

large diesel passenger car market outside 

of Europe is India but emissions standards 

there are behind Europe and the 

US and we don’t expect the image of diesel 

to suffer there. Diesel share in India is 

influenced by product offerings and by 

fuel price more than by environmental 

concerns, despite intentions to improve 

air quality. 

What is the actual proportion for the 

diesel engines and what are your predictions 

for the future? 

See our latest diesel share data for Western 

Europe markets (we don’t have full 

September data yet) and scenarios for 

the outlook. Data for the countries that 

we have so far indicate that there may 

have been a fall in diesel share in the UK 

in September but other Western Europe 

markets for which we have data seem 

relatively unaffected. Of course, the diesel 

scandal story came near month-end so it 

is hard to draw conclusions from September 

numbers. 

Regarding the outlook, I don’t believe the 

worst case scenario is likely. There will 

be some backlash against diesel, but as 

I mention below, it is a vital tool for the 

industry to meet fuel efficiency targets 

and the investment in diesel engine production 

is €multi-billion including much 

recent investment in clean diesel engine 

capacity. More than 10mn diesel engines 

are produced in Europe annually - this 

will not change quickly. 



Sizce bu durum elektrikli ve hibrit 

araçlar için bir fırsat olabilir mi? 

Avrupa’da dizel büyük kan kaybederse, 

karbondioksit hedeflerinin tutturulması 

için bu boşluğu dolduracak başka bir 

şeye ihtiyaç olacak. Benzinli motorlar 

bunu tek başına karşılayamayacağı için 

elektrikli motorlar gündeme gelebilir. 

Ancak sektörün dizel araçlardan elektrikli 

araçlara hemen geçiş yapması mümkün 

değil. Her ne kadar bu düşüşün öngördüğümüzden 

daha kötü olma ihtimali bulunsa 

da, dizelin Avrupa’da uzun bir süre 

varlığını koruyacağını düşünüyorum. 

Skandalın dizel üzerindeki etkilerini değerlendirebilmek 

için Volkswagen skandalından 

sonraki verileri elde ettiğimizde 

baz dizel tahminimizi revize edeceğiz. 

Tüm olasılıklar göz önüne alındığında, 

bu olayın elektrikli ve hibrit araçlar üzerinde 

olumlu etkiye sahip olacağını düşünüyoruz. 

Belki bu alanda bir “patlama” 

yaratmayabilir ancak yine de teknolojinin 

desteklenmesi adına paydaşlar için güzel 

bir fırsat olacaktır. İlerleyen zamanlarda 

yılda iki kez yayınladığımız Küresel 

Hibrit ve Elektrikli Araç Tahminimizi 

güncelleyeceğiz. 

SKANDAL, 

ELEKTRIKLI VE 

HIBRIT ARAÇLAR 

ÜZERINDE OLUMLU 

ETKIYE SAHIP 

OLACAK. 

THIS SCANDAL 

EPISODE HAS TO BE 

POSITIVE FOR 

HYBRIDS AND EVs. 

Do you believe that this could be 

an opportunity for the electric 

and hybrid cars? 

If diesel falls significantly in Europe, 

then something will have to fill the 

vacuum in order for CO2 targets to 

be met. Gasoline engines won’t be 

able to do this alone so that would 

imply more electrification. However, 

it will not be possible for the industry 

to switch quickly from diesel 

to electric vehicles. Hence I think 

that diesel will survive in Europe 

for a significant time, although the 

decline that we predict will probably 

be a bit steeper. 

We will revise our base case diesel 

forecast when we have post-VW 

scandal diesel sales data from which 

we can judge the impact on diesel 

confidence. On balance, this whole 

episode has to be positive for hybrids 

and EVs. Even if it isn’t the start of 

a ‘boom’ it is a good opportunity for 

stakeholders to promote the technology. 

Later in the year we will update 

our twice annual Global Hybrid & 

EV Forecast. 


23

GÖRÜŞ / OPINION 

TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ / TURKEY-RUSSIA RELATIONS 

01 

RUS UÇAKLARINDAN 

TEHLİKELİ HAREKETLER 

Türkiye ile sınır komşusu olmayan Rusya destek verdiği Suriye’nin 

toprakları üzerinde Türk egemenliğini ihlal eden çok ciddi ve tehlikeli bir 

şekilde Türkiye ve NATO’yu test etmek için girişimlerde bulunuyor. 

DANGEROUS MOVES 

BY RUSSIAN AIRCRAFT 

Russia takes steps to test Turkey and NATO in a very serious and 

dangerous way in pro-Russian Syria by violating the sovereignty of 

Turkey which it does not share a common border. 

PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN 

HASEN DIŞ POLITIKA VE GÜVENLIK 

ARAŞTIRMALARI MERKEZI UZMANI 

SENIOR FELLOW, HASEN CENTER ON 

FOREIGN POLICY AND SECURITY 

Rus savaş uçaklarının Suriye sınırında 

Türk hava sahasını ihlal etmesi, 

iki ülke ilişkilerinde gerginliğe neden 

olurken, angajman kurallarının 

yeniden ihlali halinde sorumluluğun Rus 

makamlarına ait olacağı, Moskova’ya verilen 

diplomatik nota ile tebliğ edildi. Rusya 

Federasyonu Hava Kuvvetleri Komutan 

Yardımcısı Tümgeneral Sergey Dronov, 

temasları esnasında ihlallere gerekçe olarak 

“kötü hava şartları” ve “tecrübesizliği” asli 

neden olarak öne sürdü. 

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise 

NATO’nun Türkiye’nin yanında olduğunu 

ve yapılan ihlalin yanlışlıkla olmuş gibi gö- 

Violation of Turkey’s airspace by Russian 

warplanes caused tension in bilateral 

relations of Turkey and Russia; 

and a diplomatic note was sent 

to Moscow, stating that Russian authorities 

will be held accountable if the rules of 

engagement are violated again. Deputy 

Commander of Russian Aerospace Forces 

Lit. Gen. Sergei Dronov stated that “unfavorable 

weather conditions” and “lack of 

experience” caused those violations. 

NATO Secretary General Jens Stoltenberg 

underlined NATO’s support for Turkey 

and expressed that this violation does not 

seem like an accident. As can be seen, those 



rünmediğini açıkladı. Görüldüğü üzere, son 

“ihlal ve taciz” olayları yeni ve farklı ölçeklerdeki 

bir NATO-Rusya krizine dönüştü. 

Esasen, NATO-Rusya arasında Ukrayna 

krizi ile gelişen ciddi gerginlik, Baltıklar, 

Atlantik, Karadeniz hava sahasından sonra, 

Suriye sınırında NATO üyesi Türkiye ile 

yeni bir sürece girdi. Brüksel’de gerçekleştirilen 

ve Suriye Krizi’nin ele alındığı 

NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nda 

Türkiye’ye askeri destek sözü geldi. NATO 

Genel Sekreteri Stoltenberg “Yüksek Hazırlık 

Düzeyinde Müşterek Görev Gücü, 

48 saat içinde tehdit alan NATO ülkelerine 

konuşlandırılacak bir yapıda. Suriye’de 

Rusya’nın askeri hareketliliğinin artması 

bizi endişelendiriyor. Hava saldırıları gördük, 

denizden uzun menzilli füze saldırıları 

gördük, Türk hava sahasının ihlalini 

gördük. Türk hükümeti ile çok yakın iletişim 

halindeyiz. Türkiye çok güçlü bir müttefik; 

NATO’nun en büyük ikinci ordusuna 

sahip. NATO, Türkiye’yi güneyden gelebilecek 

herhangi bir tehdide karşı savunmak 

için askeri birlikleri göndermeye hazırdır. 

Rusya’ya karşı caydırıcılık için NATO 

güçlerinin Türkiye’ye hemen sevk edilmesine 

gerek yok. Önemli olan NATO’nun 

düşmanlarının, gerektiğinde bunu yapabilecek 

olmamızı bilmeleridir. NATO’nun 

güvenlik garantisi tüm müttefikler içindir. 

Dolayısıyla Türkiye için de %100’dür” açıklamasında 

bulundu. 

Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan 

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry 

ise Türkiye’nin hava ihlallerinin tehlikeli 

“IHLAL VE TACIZ” 

OLAYLARI YENI VE 

FARKLI 

ÖLÇEKLERDEKI BIR 

NATO-RUSYA KRIZINE 

DÖNÜŞTÜ. 

“VIOLATION AND 

HARASSMENT” 

INCIDENTS HAVE 

TURNED INTO NEW 

NATO-RUSSIA 

CRISES AT 

DIFFERENT SCALES. 

01 

IŞİD’i bombalayan Rus hava 

araçları. 

Russian aircraft dropping 

bombs during an airstrike 

against Islamic State (IS). 

02 

Beşar Esad ile Vladimir 

Putin’in fotoğrafının 

bulunduğu gazeteyi okuyan bir 

Suriyeli. 

A Syrian man holds a 

newspaper displaying a 

picture of Bashar al-Assad 

with Vladimir Putin. 

“violation and harassment” incidents 

have turned into new NATO-Russia 

crises at different scales. In fact, the tension 

between NATO and Russia –which 

escalated with the Ukrainian crisis– has 

entered into a new phase with NATO 

member Turkey at the Syrian border, 

following the Baltics, Atlantic and Black 

Sea airspace. Defense ministers of NATO 

member states discussed the Syria crisis 

at a meeting held in Brussels, and promised 

giving military support to Turkey. 

NATO Secretary General Stoltenberg 

said: “The ‘Spearhead Force’ or the ‘Very 

High Readiness Force’ will be able to start 

deploying in as little as 48 hours. We see 

an escalation of Russian military activity 

in Syria. And the ministers agreed that 

Russia’s military escalation in Syria raises 

serious concerns. We observed airstrikes, 

long-range missile attacks from the sea, 

and violation of Turkish airspace. We 

have close relations with the Turkish 

government. Turkey is a strong Ally and 

Turkey has the second largest army in the 

Alliance. NATO is ready to send troops 

to defend Turkey against any threat from 

the south. We don’t have to deploy NATO 

forces in Turkey immediately in order to 

deliver deterrence against Russia. What’s 

important here is that NATO’s enemies 

are aware of our power to do so. NATO’s 

security guarantees are for all Allies, and 

they are a hundred per cent rock solid 

also for Turkey. 

As noted by US Secretary of State John 


25


02 

olduğu ve Rus uçaklarının düşürülmesine 

neden olabileceği uyarısı; gerginliğin, “Türkiye-NATO-Rusya” 

sorunu olarak yorumlanmasına 

sebebiyet vermiştir. Cumhuriyetçi 

Senatör John McCain, Amerika’nın 

Suriye’de IŞİD’le mücadelede taviz verdiğini 

öne sürmüştür. McCain, Amerika’nın eğitip 

silahlandırarak savaşmak için Suriye’ye 

yolladığı kişiler olarak tanımladığı Suriyeli 

muhalifleri korumamasını son derece etik 

dışı bir tutum olarak nitelendirmiştir. Senatör, 

“Ruslar üslerini inşa ettiler ve artık 

bölgede etkin bir oyuncu oldular. 1973’ten 

beri Ortadoğu’da üstlendikleri en önemli 

rol bu. Üstelik tüm amaçlarını da gerçekleştiriyorlar. 

Herkes biliyor ki Rusya kazanıyor” 

görüşünü belirtmiştir. 

SURİYE’DE SON GELİŞMELERİN GELECEĞE 

YÖNELİK OLASI ETKİLERİ 

Son gelişmelerin siyasi bakımdan Suriye 

meselesinde Türkiye ile Rusya’nın pozisyonları 

arasındaki farklılık boyutlarını 

derinleştirdiğini söylemek mümkün. Bu 

noktada Suriye’nin toprak bütünlüğünü her 

iki ülke savunurken, Ankara’nın “Esad’sız 

çözüm” tezine, Moskova son hamlesiyle karşı 

durduğunu ortaya koydu. Suriye krizinde 

Batı ve ABD’nin çekimser tavrı ve mülteci 

krizinin çözümüne odaklı siyasi tavrı, 

Kremlin yönetiminin Arap İsrail savaşlarından 

beri ilk kez, bölgede inisiyatif üstünlüğünü 

elde ederek, Esad’ın askeri ve siyasal 

gücünü sahada yeniden canlandırdığı gözlemleniyor. 

Türk ve Rus diplomatik makamları 

ve yetkililerinin beyanlarına göre 

iki ülke arasında krizin aşılmasında yeni 

bir sınavdan geçildiği söylenebilir. Türkiye, 

NATO’nun desteğini almakla birlikte bölgeye 

asker sevkine sıcak bakmadı. Rusya’nın 

başlattığı hava destekli kara harekâtlarının 

hedefi sadece IŞİD değil, “ılımlı muhalefet” 

olarak da tanımlanan, Moskova’nın Esad 

rejiminin iddia ettiği “terörist” olarak nitelendirdiği 

ve Türkiye’nin desteklediği Özgür 

Suriye Ordusu kesişim noktasını teşkil 

ediyor. Rusya’nın yaklaşımlarında, Kuzey 

Suriye’de PYD/YPG Esad rejimine karşı 

tehdit olarak algılanmadığı gibi, Barzani’nin 

ve Güney Irak İbadi yönetimin de desteğini 

aldığı söylenebilir. 

Ankara, ABD’nin de desteklediği PYD’nin 

PKK ile ortak olduğu ana teması ile hareket 

edince, sınırlarının çok yakınındaki yeni 

oluşumlara endişe ile yaklaşıyor. Öte yandan, 

Rusya, aynı zamanda İran Ordusu ile 

de sahada ve askeri alanda işbirliği ile mevcut 

denklemleri zorluyor. Rus Ordusu’nun 

ANKARA’NIN 

“ESAD’SIZ ÇÖZÜM” 

TEZINE, MOSKOVA 

SON HAMLESIYLE 

KARŞI 

DURDUĞUNU 

ORTAYA KOYDU. 

MOSCOW’S LAST 

MOVE SHOWED 

RUSSIA’S REACTION 

TO ANKARA’S 

“ASSAD-FREE 

SOLUTION”. 

Kerry, statements indicating that violations 

of Turkish airspace are dangerous and they 

may lead to shooting down Russian warcraft 

have pictured the tension as a “Turkey- 

NATO-Russia” problem. Republican Senator 

John McCain claimed that the US made 

concessions in the fight against ISIS in 

Syria. McCain particularly underlined that 

it is very unethical not to protect Syrian 

opponents who –as he defines– are trained, 

armed and sent to Syria to fight. Senator 

said, “Russia has established itself and 

become the dominant player in the region. 

They have for the first time since 1973 played 

a major role in the Middle East, and they’re 

achieving all of their objectives. Everybody 

knows that Russia is winning.” 

POSSIBLE IMPACTS OF LATEST 

DEVELOPMENTS IN SYRIA 

It can be said that latest developments have 

deepened the difference between Turkey’s 

and Russia’s positions in political terms in 

the Syrian crisis. At this point, Moscow’s 

last move showed Russia’s reaction to Ankara’s 

“Assad-free solution” offer while both 

countries support the territorial integrity of 

Syria. In addition to the West’s and US’s abstaining 

attitude in the Syria crisis and political 

attitude to solve the refugee problem; 

it is observed that Kremlin has the upper 

hand in the region since Arab-Israel wars 

and revived Assad’s military and political 

power. With Turkish and Russian diplomatic 

authorities’ statements, it can be said that 

relations between the two countries now 

undergo a new test while trying to overcome 

the crisis. Turkey received NATO’s support 

but did not prefer sending troops to the 

region. ISIS is not the only target of Russia’s 

ground offensive and airstrikes. Free Syrian 

Army (FSA) is the junction point, which 

is supported by Turkey but regarded as a 

“terrorist organization” by the Assad regime 

and Moscow and defined as “moderate opposition”. 

In Russia’s perspective, PYD/YPG 

in North Syria is not regarded as a threat 

against the Assad regime; and it can be said 

that Barzani and Ibadi governments support 

this organization. 

Ankara’s perspective is based on the conception 

that PYD –which is also supported 

by the US– shares a common ground with 

PKK, and thus it has concerns about new 

formations right next to its borders. On the 

other hand, Russia has military cooperation 

with the Iranian Army, and they together 

push the current dynamics. Russian Army’s 

26 



02 

NATO Genel Sekreteri 

Jens Stoltenberg 6 Ekim 

2015 tarihinde Brüksel’de 

NATO genel merkezinde 

gerçekleştirilen basın 

toplantısında konuşma yapıyor. 

NATO Secretary General Jens 

Stoltenberg addresses a 

press conference at the NATO 

headquarters in Brussels, on 

October 6, 2015. 

Özgür Suriye Ordusu hedeflerine karşı 

operasyonunun, ABD’nin ve Fransa’nın da 

denklemlerine ters düşme olasılığı mevcut. 

Özetle Türkiye-Rusya askeri uzmanları 

arasındaki müzakereler, daha ileri safhalarda 

yeni hava ihlalleri olasılığının önlenmesi 

bakımından önemli bir adım olarak tanımlanabilir. 

Ancak, Rus Ordusu’nun Ermenistan 

sınırından sonra Suriye’de yeni deniz ve 

hava üsleri ile askeri kuvvet bulundurmasının, 

Ankara’nın askeri güvenlik ve savunma 

stratejilerinde bazı değişiklikler yapmasına 

neden olabileceği varsayılıyor. Bir 

başka ifade ile bu denli yoğun bir askeri güç 

baskısı, Ankara’nın Soğuk Savaş sonrasında 

yeni ve farklı bir tehdit olarak alınması, 

yeni silahlanma politikalarına yol açabilir. 

Türkiye’nin jeostratejik konumunu etkileyebilecek 

bir tehdit olarak algılanabilir. 

Kısa vadede, Moskova, Kırım hamlesinde 

elde ettiği kritik avantajın hemen ardından 

bu defa Suriye satrancı ile Doğu Akdeniz- 

Ortadoğu ekseninde ileride tartışmalara yol 

açabilecek kritik kazanımlar elde etti. Rusya 

açısından durumun kontrol altında olması 

geçici bir başarı etkisi yaratabilir. 

Türkiye açısından bakıldığında ise 2008 

Rusya-Gürcistan savaşında Türkiye, 1936 

Montreux Boğazlar Sözleşmesi hükümleoperations 

to FSA positions may also 

contrast with the US and France’s perspectives. 

To sum up, negotiations between 

Turkish and Russian military authorities 

can be described as a vital step to prevent 

new violations of airspace at greater extents. 

However, it is assumed that Ankara 

may be forced to alter its military security 

and defense strategies as a result of Russia’s 

military presence, naval and airbases 

in Syria in addition to its military presence 

at Armenian borders. In other words, such 

intensive pressure of military power, Ankara’s 

conception as a new and different 

threat after the Cold War, may lead to new 

armament policies. This may be regarded 

as a threat that can affect Turkey’s geostrategic 

position. Right after the critical 

advantage it gained in Crimea, Moscow has 

achieved critical gains in the Eastern Mediterranean-Middle 

East axis in the short run 

with the Syria move, which will be highly 

controversial in the future. Russia’s keeping 

the situation under control may create a 

temporary feeling of success. 

From Turkey’s perspective, in 2008 

Russia-Georgia War, Turkey prevented a 

possible war in the Black Sea by applying 

the articles of 1936 Montreux Convention 

02 


27


06 

03 

rini ABD ve NATO müttefiklerine karşı 

uygulayarak Karadeniz’de olası bir savaşı 

önlemişti. Bush yönetiminin Kremlin 

idaresini cezalandırmak üzere yolladığı 

ABD savaş gemilerini Karadeniz’e sokmayan 

Türkiye, müttefikleri tarafından 

sert eleştirilere maruz kalmasına rağmen, 

hukukun gereğini uygulamıştı. 

Ortadoğu’da değişen dengeler içinde öne 

çıkan yeni reel politika dinamikleri açısından 

bakıldığında, sürpriz bir şekilde 

ortaya çıkan “Rus askeri varlığının” orta 

ve kısa vadede kalıcı olduğu, bu nedenle 

de Türk dış ve güvenlik politikalarını 

olumsuz yönde zorlayacak belirsizlik 

boyutlarına sahip olduğu düşünülüyor. 

Ancak, Rusya, Türkiye’den Suriye politikası 

ile farklı noktalarda bir değişim 

talebinde bulunabilir ve doğrudan açık 

bulunan diyalog yollarını kullanarak bu 

seçeneğini pazarlık masasına yatırma 

şansına sahip. Fakat uluslararası hukukun 

verdiği egemenlik hakkının tezahürü 

olarak Türk Ordusu’nun koruduğu ve 

Türk milleti için mukaddes olan sınırların 

ihlal edilmesi, gelecekte iki ülke ticari 

ve ekonomik ilişkilerini olumsuz yönde 

etkileyebilir. Son tahlilde, Rusya-Türkiye 

ilişkileri bağlamında 2016 yılının zor ve 

gergin geçeceği şimdiden söylenebilir. 

03 

ABD Dışişleri Bakanı John 

Kerry 23 Ekim 2015’te 

Viyana’da Türkiye, Rusya ve 

Suudi Arabistan Dışişleri 

Bakanları ile Suriye krizini 

konuştu. 

US Secretary of State John 

Kerry discussed the Syrian 

confict with Foreign Ministers 

from Turkey, Russia and Saudi 

Arabia in Vienna on October 

23, 2015. 

against US and NATO Allies. Turkey did 

not allow the entrance of US warships 

to the Black Sea, which were sent by the 

Bush government to punish Kremlin. 

Turkey implemented the legal requirements 

set out in the Convention although 

it was harshly criticized by the Allies. 

Considering the new real policy dynamics 

emerging in the changing balances of the 

Middle East, it is believed that the sudden 

“Russian military presence” in the Middle 

East will be permanent in the medium 

and long term, and thus the uncertainty 

stemming from this situation will have a 

negative impact on Turkey’s foreign and 

security policies. However, Russia may 

request a change in its Russian policy in 

various aspects and it has the chance to 

negotiate this alternative directly via the 

open dialogue opportunities. Nevertheless, 

violation of sacred borders for the 

Turkish nation –which are protected by 

the Turkish Army on the grounds of the 

sovereignty right bestowed upon it by the 

international law– may have a negative 

impact on trade and economic relations of 

the two countries in the future. In conclusion, 

the year 2016 will probably seem like 

a tough and challenging year for Turkish- 

Russian relations. 

28 


KAPAK / COVER 

G20 / G20 

KÜRESEL AKIL 

G20’DE BULUŞUYOR 

Türkiye G20 toplantısına ev sahipliği yaparak tarihi bir dönemden 

geçiyor. Dönem başkanlığını yürüttüğü G20 toplantısını bu kadar 

önemli kılan ise Türkiye’nin bulunduğu coğrafyada cereyan eden 

olayların tüm dünyayı etkileyecek olması. 

DERLEYEN: FİGEN AYPEK AYVACI 

G20 

G20 GATHERS 

THE BRAINS OF THE GLOBE 

Turkey’s G20 presidency is a precious term in Turkish history. 

The importance of the G20 meeting under Turkey’s presidency lies 

behind the fact that recent events in the geography surrounding 

Turkey may affect the whole world. 



Enerjide merkez olma yolunda ilerleyen 

ve dünyanın önde gelen ekonomilerinden 

biri olmayı hedefleyen Türkiye öte 

yandan da mülteci krizinden öncelikli 

olarak etkilenen bir ülke oldu ve bu kriz diğer 

ülkeleri de tehdit etmeye başladı. İnsani 

boyutunu üzülerek bir kenara bıraktığımızda 

ülkelerin ekonomik dengesini bozacak 

çok önemli bir faktör olarak ortaya çıkan 

mülteci krizinin sadece Almanya’ya maliyeti 

yılda 45 milyar euroyu bulacak. Dünya 

Ekonomi Enstitüsü’nden (IFW) Matthias 

Lücke’ye göre bu durum vergilere artış 

olarak yansıyacak. Dünyanın önde gelen 

20 ülkesinin bir araya gelerek karşı karşıya 

kalınan zorluklara ortak akıl yürütecekleri 

G20 toplantısı bu yüzden ayrıca bir önem 

taşıyor. Mülteci krizinin yanı sıra dünyanın 

içine düştüğü işsizlik, yavaş büyüme gibi 

konular da G20 toplantısının diğer ülkelerin 

dönem başkanlığında olduğu gibi öncelikli 

konuları arasında yer alıyor. Liderlerin küresel 

büyümeyi artırmaya odaklanacakları 

ve çözümler arayacakları bu platformda 15 

bin katılımcı da onlarla birlikte zirveyi takip 

edecek. 

TÜRKİYE’NİN HEDEFİ KAPSAYICI BÜYÜME 

Türkiye, zirveyi üç ana başlık altında ele 

alıyor: kapsayıcılık, yatırım ve uygulama. 

Burada kapsayıcılık başlığı özellikle 

kapsayıcı büyüme için kullanılıyor. G20 

ülkelerinin ana hedefi olan sürdürülebilir, 

güçlü ve dengeli büyümeye ilaveten bu büyümenin 

her kesimi kapsaması fikri de ilk 

olarak Türkiye’nin dönem başkanlığında 

Turkey, making efforts to become 

an energy hub and a leading economy 

in the world, has become one 

of the most affected countries in 

the refugee crisis. Now, this crisis began 

to threaten other countries as well. In 

addition to the humanitarian tragedy, 

the refugee crisis is also a detrimental 

factor for the economic balance of countries. 

The crisis will cost 45 billion euros 

per year only for Germany. According 

to Matthias Lücke from the Kiel Institute 

for World Economy (IFW), it will 

eventually increase the taxes within the 

country. The G20 meeting, bringing together 

20 leading countries in the world 

to collectively discuss current problems, 

has a key role in this regard. Apart from 

the refugee crisis, the world is struggling 

with unemployment and slow 

growth. These issues are an important 

agenda item for the G20 meeting during 

Turkey’s presidency as in all previous 

meetings. 15 thousand participants 

will follow the summit where leaders 

will focus on feasible solutions to boost 

global growth. 

TURKEY’S GOAL: INCLUSIVE GROWTH 

Turkey has determined three I’s for the 

summit: Inclusiveness, Implementation 

and Investment. The inclusiveness 

pillar particularly refers to inclusive 

growth. Turkey coined the idea of 

inclusive growth for all parties in addition 

to ‘sustainable, strong and bal- 

G20 NEDIR? 

Devletlerarası ekonomik işbirliğinin en 

önemli forumlarından olan G20, Asya 

finansal krizinin hemen sonrasında yedi 

gelişmiş ülkenin finans bakanlarının 

kararıyla 26 Eylül 1999 tarihinde kuruldu. 

İlk toplantısı 19 ülke ve ilaveten AB 

ülkelerinin finans bakanları ve merkez 

bankası başkanlarının katılımıyla, 15-16 

Aralık 1999 tarihlerinde Berlin’de gerçekleşti. 

2000’lerin başında katılımların 

bakanlık seviyesinde tutulduğu G20 toplantıları, 

2008 sonrasında Washington, 

D.C.’de liderlerin katılımıyla gerçekleştirildi. 

2008’den bu yana, yıl içinde 

düzenlenen çalışma grubu ve bakanlar 

seviyesinde gerçekleştirilen toplantıların 

yanı sıra, G20 toplantıları ülke liderleri 

seviyesinde yapılmaktadır. 

WHAT IS G20? 

G20 is a leading forum for interstate 

economic cooperation. It was established 

by the Finance Ministers of seven 

developed countries on September 26, 

1999 in the aftermath of the Asia financial 

crisis. First G20 meeting was held 

in Berlin on December 15-16, 1999 with 

the participation of finance ministers 

and presidents of the central banks of 19 

countries and also EU member states. 

Participation to G20 meetings was at 

ministerial level in early 2000s. Leaders 

attended the meetings for the first time 

in 2008 in Washington, D.C. Since 2008, 

G20 meetings are held with the participation 

of the heads of states, in addition 

to workshops and meetings at ministerial 

level. 


31

G20 / G20 

G20’NIN GÜNDEMINDE SURIYE VE MÜLTECILER MUTLAKA OLMALI 

SYRIA AND REFUGEES MUST BE ON G20 AGENDA 

DOÇ. DR. AHMET YÜKLEYEN 

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 

SIYASET BILIMI VE ULUSLARARASI 

İLIŞKİLER PROGRAMI 

ASSOCIATE PROFESSOR 

POLITICAL SCIENCE AND 

INTERNATIONAL RELATIONS 

DEPARTMENT 

ISTANBUL COMMERCE UNIVERSITY 

Türkiye’nin G20 dönem başkanlığında 

“güçlü uygulama, 

bütünsel kalkınma ve nitelikli 

büyüme” başlıklarıyla ön plana 

çıkarılan gündemi, G20’nin sonuç 

odaklı olabilme ve problem çözücü 

işlevselliğine de atıflarda bulunuyor. 

Yükselen pazarlar ile gelişmiş 

ekonomiler arasında bir yere sahip 

olan Türkiye’nin, dönem başkanlığı 

sürecinde bu başlıkları ön plana 

alması söz konusu konumuyla da 

doğrudan örtüşüyor. 

İş dünyasına etkileri açısından G20 

Zirvesi, Türk iş dünyasının küresel 

ticaretin etkin bir aktörü olabilme 

düzeyine ulaşması bakımından 

önemli. KOBİ’lerin önemli bir kısmını 

oluşturduğu Türkiye ekonomisinin, 

KOBİ’den büyük şirkete giden 

süreçte G20 know-how transferi ile 

küresel şirketlerin büyüme stratejilerinin 

örneklem edilmesi hususunda, 

özellikle B20 (Business-20) inisiyatifi 

önemli rol oynuyor. İlk kez, Türkiye’nin 

G20 dönem başkanlığında Antalya 

G20 Zirvesi’nde düzenlenen Dünya 

KOBİ Forumu (World SME Forum), 

Türkiye’nin G20 literatürüne ve kendi 

ekonomik kaynaklarına sunmak istediği 

bu katkıyı da gözler önüne seriyor. 

Siyasal açıdan bakıldığında zirvede 

şu konuların öne çıkacağını tahmin 

edebiliriz. Örneğin, Türkiye siyaset ve 

ortaya atıldı. Çünkü artan gelir eşitsizliğinin 

büyüme üzerindeki negatif etkisi dünyanın 

önemli bir problemle karşı karşıya kalacağının 

sinyalini veriyor. Öyle ki Ekonomik 

İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) geçtiğimiz 

aylarda yayınladığı raporunda üye 

ülkeler arasındaki gelir adaletsizliğinin son 

30 yılın en yüksek seviyesinde olduğunu belirtti. 

OECD ülkelerinde, nüfusun en zengin 

yüzde 10’u nüfusun en fakir yüzde 10’undan 

9,6 kat daha fazla kazanıyorken Türkiye’nin 

de kapsayıcı büyümeyi gündeme getirmesi 

Turkish G20 presidency has 

been a term where G20 has 

focused its efforts on ensuring 

“inclusive and robust growth through 

collective action”, with a particular 

emphasis on contributing to 

G20’s result-oriented and problemsolving 

approach. Located between 

emerging markets and developed 

economies, Turkey’s determination 

to focus on these issues during its 

presidency has a direct link to this 

location. 

Considering its impacts on the business 

world, the G20 Summit is important 

for Turkish business world’s 

becoming an effective actor in global 

trade. SMEs have a major role in Turkish 

economy. The B20 (Business-20) 

potential is highly important for SMEs 

to become large companies as this 

initiative ensures know-how transfer 

and valuable experiences from global 

companies. For the first time, during 

Turkey’s G20 presidency, the “World 

SME Forum” was held in Antalya, 

which is a great indicator of the contribution 

Turkey desires to make to the 

G20 literature and its own economic 

resources. 

From political perspective, we can 

make some predictions about possible 

agenda items of the summit. 

For instance, the agenda may include 

the insecurity environment creaanced 

growth’ which is the main goal of 

all G20 states. Increasing inequality of 

income has a negative impact on growth, 

and it indicates a significant problem 

for the world. In the latest report of the 

Organization for Economic Cooperation 

and Development (OECD), it is noted 

that inequality of income among member 

states is at the highest level of the last 

three decades. Turkey’s decision to discuss 

inclusive growth is quite felicitous 

as in OECD countries, 10% wealthiest 



ekonomisinin en önemli başlıklarından olan mültecilerin 

oluşturduğu ekonomik yük ve terör kaynaklı 

güvensizlik ortamı gündem olacaktır. G20’ye ev sahipliği 

yapan Türkiye’nin her iki konuda da küresel 

gündem oluşturarak destek istemesi ve yine bu iki 

konuda küresel işbirliği için çağrıda bulunmasını 

bekleyebiliriz. Suriye’deki iç savaşın 5. yılına girdiği 

bir dönemde Türkiye misafir ettiği 2,1 milyon Suriyeli 

mülteci ile en çok Suriyeliyi ağırlayan ülke. Ancak 

gerek Suriye gerekse Suriyeli mülteciler krizleri 

küresel ortak sorunlardır. Özellikle Avrupa’ya 

ulaşmaya çalışan mültecilerin dramı dünya kamuoyunda 

yer buldukça G20 ülkelerinin liderlerini de 

bu konuda harekete geçirmek mümkün olabilir. Bu 

bağlamda uluslararası bir fon oluşturarak mülteci 

krizinin ağır faturasını ödemek zorunda kalan ülkelerin 

yükü biraz daha hafifletilebilir. Ayrıca ekonomisi 

gelişmiş ülkelerin daha fazla mülteci kabul 

etmeleri konusunda bir kamuoyu oluşturulabilir. 

İkinci önemli konu olarak bütün dünyayı sarsan 

terör tehdidine karşı ortak hareket edilmesinin 

gerekliliği üzerinde durulabilir. Bu amaca yönelik 

olarak terör örgütleri arasında fark gözetmeksizin 

bir dayanışma olması gerektiğinin altı çizilebilir. Bu 

konuyla ilgili somut öneriler şu maddeleri içerebilir: 

Terör örgütlerinin tarihi eser ve insan kaçakçılığı, fidye, 

uyuşturucu ve enerji gibi gelir kaynaklarına engel 

olmak için küresel koordinasyon sağlanabilir. Terörü 

ve şiddeti teşvik edici bilgilerin internette paylaşımını 

engellemek için ortak kararlar alınabilir. Terör örgütlerine 

katılım amacıyla yola çıkanlarla ilgili bilgi paylaşımı 

için nasıl bir koordinasyon sağlanacağına dair 

çalışmalar yapılabilir. 

ted by terror, and the economic burden stemming 

from refugees –one of the most important agenda 

topics in Turkish politics and economy. We can 

expect G20 host country Turkey to request support 

by setting a global agenda for both issues, 

and to call for global cooperation in these issues. 

Civil war continues for 5 years in Syria, and Turkey 

becomes the top refugee-receiving country 

by hosting 2.1 million Syrian refugees. However, 

both the Syria crisis and the Syrian refugee crisis 

are global problems. Leaders of G20 states may 

be prompted to take a step in this regard as the 

tragedy of refugees trying to reach Europe has 

a wider coverage in the world media. Within this 

context, an international fund may be created to 

relieve the burden of those countries which have 

to pay for this grave crisis. Besides, developed 

economies may be pushed to admit more refugees 

by creating a public opinon. 

As a second vital issue, the need for collective 

action against appalling terrorism threat throughout 

the world can be discussed. In this context, 

the necessity for solidarity may be underlined 

against all terrorist organizations without exception. 

Concrete recommendations for these problems 

may include: Ensuring global coordination 

to cut off the income sources of terrorist organizations, 

such as illegal trafficking of historical 

artifacts and people, ransom, selling drugs and 

energy theft; taking joint action to prevent online 

sharing of information which encourage terror 

and violence; and determining steps to establish 

coordination for sharing information about those 

who want to be a member of a terrorist organization. 

elbette çok isabetli bir karar. OECD Genel 

Sekreteri Angel Gurria ise bu durumun 

ülkelerin ekonomik büyüme potansiyeline 

zarar verdiğini söylüyor ve hükümetlerin 

bu sorunla mücadeleden kaçarak kendi 

geleceklerini olumsuz yönde etkilediklerine 

dikkat çekiyor. Türkiye tarafında ise kapsayıcılığın 

alanı sadece ülke içi ile sınırlı kalmıyor. 

Düşük gelirli gelişmekte olan ülkeler 

de gelir adaletinin sağlanması açısından bu 

başlık altında değerlendiriliyor ve bugün 

ülkenin gayri safi milli hasılasının (GSMH) 

population earns 9.6 times more than 10% 

of the poorest population. OECD Secretary 

General Angel Gurria expresses that 

this is very detrimental for the economic 

growth potential of countries, and governments 

endanger their future by avoiding 

the struggle against this problem. On 

Turkey’s side, inclusiveness is not limited 

to the domestic dynamics of the country. 

Low-income and developing countries are 

included in this pillar in terms of ensuring 

income equality. Today, 0.4% of Turkey’s 


33

01 

G20 / G20 

G20’NIN EKONOMI GÜNDEMI YINE BÜYÜME 

GROWTH IS STILL HIGH ON G-20’S ECONOMY AGENDA 

DOÇ. DR. FATIH MACIT 

HASEN ENERJI VE EKONOMI 

ARAŞTIRMALARI MERKEZI UZMANI 

ASSOCIATE PROFESSOR 

EXPERT, HASEN CENTER ON ENERGY 

AND ECONOMY 

Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı G20 

toplantılarında bu yıl üç ana tema 

ön plana çıktı. Global ekonomik 

büyümenin güçlendirilmesi, esnekliğin 

sağlanması ve sürdürülebilirliğin desteklenmesi 

ekonomi gündemi anlamında 

G20’nin öne çıkan başlıkları oldu. 

2009 yılında yaşanan küresel krizden 

sonra gerçekleşen bütün G20 toplantılarında 

olduğu gibi bu yılki G20 toplantılarının 

da ana gündemi küresel ekonomik 

büyümeyi canlandırmanın yollarını 

aramak oldu. Küresel krizden sonra 

uygulanan aşırı genişleyici para politikaları 

büyümeyi ilk etapta hızlandırmış 

olsa da son birkaç yıldır sadece gelişmiş 

ülkelerin değil başta Çin olmak üzere 

gelişmekte olan ülkelerin de büyüme 

oranlarında önemli miktarda yavaşlama 

görülüyor. Sadece ABD’nin belki dünyanın 

genelinden ayrışarak yerel manada 

güçlü bir büyüme yakalamasına karşılık 

başta Avrupa Birliği ekonomileri olmak 

üzere diğer gelişmiş ülke ekonomileri 

büyüme oranlarını artırmak ve işsizliği 

azaltmak için ciddi çaba harcamak durumunda 

kalıyor. Ekonomik büyüme, 

istihdam ve yatırımların ön plana çıktığı 

bir ortamda Türkiye, G20 toplantılarında 

küresel ekonomik toparlanmanın 

güçlendirilmesi ve bunun sürdürülebilirliğinin 

sağlanmasını önemli başlıklar 

olarak gündeme getirdi. 

Ekonomik toparlanmanın desteklenmesi 

ve istihdam artışı sağlanması 

anlamında Türkiye’nin ön plana çıkardığı 

konulardan bir tanesi de KOBİ’lerin 

küresel ekonomiye verdiği destek oldu. 

Bugün hem gelişmiş hem de gelişmek- 

Three themes stood out in 

this year’s G-20 meetings 

under Turkey’s presidency. 

Strengthening global economic 

growth, ensuring flexibility and supporting 

sustainability were the most 

important topics in the economy 

agenda of G-20. 

Like all G-20 meetings held after 

the 2009 global crisis, this year’s G-20 

meetings attached greater importance 

to finding ways to boost global 

economic growth. Over-expansionist 

monetary policies which were implemented 

after the global crisis accelerated 

the growth at the first stage; 

but in the last few years, there is significant 

deceleration in the growth 

rates of developed countries as well 

as developing countries, particularly 

China. The US recorded considerable 

growth locally maybe in stark contrast 

with the rest of the world. However, 

European Union economies and all 

other developing state economies 

have to put great effort to increase 

their growth rates and reduce unemp 

sloyment. In an environment where 

economic growth, employment and 

investments are the most important 

aspects; main agenda topics of G-20 

meetings under Turkey’s presidency 

include strengthening economic recovery 

and ensuring sustainability in 

economic growth. 

The contribution of SMEs to global 

economy has been particularly emphasized 

by Turkey within the context 

of supporting economic recovery and 

yüzde 0,4’ü resmi yardımlarla bu ülkelere 

aktarılıyor. 

GÜÇLÜ BÜYÜME İÇİN GÜÇLÜ ALTYAPI 

YATIRIMLARI 

G20’nin dünya ekonomisinin yüzde 85’ini, 

dünya ticaretinin yüzde 75’ini ve dünya 

gross domestic product (GDP) is transferred 

to these countries as official aid. 

STRONG INFRASTRUCTURE INVESTMENTS 

FOR STRONG GROWTH 

Considering the fact that G20 constitutes 

85% of world economy, 75% of world trade 



te olan ülkelerde toplam istihdamın %60 ilâ %70 arasında 

bir kısmının KOBİ’ler tarafından oluşturulduğu 

biliniyor. Dolayısıyla istihdama bu kadar önemli ölçüde 

destek veren KOBİ’lerin küresel ekonomiye entegrasyonlarının 

sağlanması ve bu yolda karşılaştıkları 

bazı zorlukların ortadan kaldırılmasına yönelik adımlar 

atılması ekonomi anlamında Türkiye’nin G20 toplantılarında 

gündeme taşıdığı başlıklardan biri oldu. 

G20 toplantılarında ekonomik büyümenin güçlendirilmesi 

ve daha dengeli bir büyüme sağlanması 

anlamında öne çıkan başlıklardan biri de 

düşük gelirli gelişmekte olan ülkelerin kalkınması 

oldu. Hem dünyada her geçen yıl daha da artan gelir 

ve servet adaletsizliğine bir çözüm bulmak hem 

de düşen talebi canlandırmak adına düşük gelirli 

gelişmekte olan ülkelere yönelik yatırımların artırılması 

G20 toplantılarının ajandasında yer alan 

önemli bir konu olarak karşımıza çıktı. Bu anlamda 

G20 tarihinde ilk defa yapılan G20 Enerji Bakanları 

Toplantısı, Türkiye’nin dönem başkanlığında gündeme 

oturan konulardan biri oldu. Büyük çoğunluğu 

Sahra Altı Afrika bölgesinde olmak üzere 1,1 

milyar insanın elektriğe ulaşımının olmadığı bir 

ortamda bölgeye yönelik enerji yatırımlarının artırılması 

hem sürdürülebilir büyümenin sağlanması 

hem de sağlık ve çevresel problemlerin önlenmesi 

bakımından büyük önem arz ediyor. Bunun yanında 

G20 ülkelerinin genel olarak daha büyük ilerleme 

gösterdiği yenilenebilir enerji yatırımları ve enerji 

verimliliği konuları da ekonomi ajanda anlamında 

G20 toplantılarının öne çıkan başlıkları oldu. 

Genel olarak bakıldığında Türkiye’nin dönem başkanlığında 

yapılan G20 toplantısı önceki toplantılarda 

olduğu gibi küresel ekonomik büyümeyi ön plana 

çıkarırken Türkiye’nin sürdürülebilir büyüme için 

gündeme getirdiği KOBİ’ler, düşük gelirli gelişmekte 

olan ülkelerin kalkınması ve enerji yatırımları gibi 

başlıklar yeni bir bakış açısı getirmesi anlamında 

büyük önem arz ediyor. 

ensuring a rise in employment. It is a well-known 

fact that today SMEs constitute 60-70 percent of 

the total employment both in developing and developed 

countries. Therefore, during G-20 meetings 

Turkey paid special attention to taking certain 

steps to ensure the integration of SMEs to global 

economy and eliminating some obstacles that they 

face in this regard, being fully aware of the valuable 

contribution of SMEs to employment. 

Another important agenda topic for G-20 meetings 

in the scope of strengthening economic 

growth and ensuring more stable growth is the 

development of low-income and developing countries. 

As a crucial discussion topic, G-20 meetings 

also focus on increasing the amount of investments 

in low-income and developing countries in 

order to find a solution to ever-growing inequality 

of income and wealth in the world and boost the 

declining demand. In this regard, the G-20 Energy 

Ministers Meeting which was held for the first time 

in G-20 history was a hit during Turkey’s presidency. 

Increasing energy investments in an environment 

where 1.1 billion people do not have access 

to electricity is highly important for ensuring sustainable 

growth and preventing health and environment-related 

problems. Most of these people live 

in Sub-Saharan Africa. In addition, economy agenda 

of G-20 meetings particularly focused on renewable 

energy investments and energy efficiency. In 

general terms, G-20 states have achieved greater 

progress in these issues. 

To sum up, G-20 meeting held during Turkey’s 

presidency focused on global economic growth as 

in all previous meetings while Turkey drew attention 

to new subjects which brought a new perspective 

to these meetings, such as the importance of 

SMEs for sustainable growth, development of lowincome 

and developing countries, and energy investments. 

nüfusunun üçte birini oluşturduğunu 

göz önünde bulundurduğumuzda altyapı 

yatırımlarının da bu orandan nasibini 

aldığı açıkça ortaya çıkıyor. Ancak güçlü 

büyümenin motorlarından biri olan altyapı 

yatırımlarına duyulan ihtiyaç gün geçtikçe 

artıyor. 2030’a kadar dünyanın altyapı yaand 

one-third of world population; the 

significant volume of infrastructure investments 

explains itself. However, the need for 

infrastructure investments –a driving force 

for strong growth– is increasing day by day. 

It is estimated that infrastructure investment 

gap throughout the world will be as 


35

G20 / G20 

“ÜÇÜNCÜ DÜNYA SAVAŞI” EŞIĞINDE G-20 TOPLANTISI 

G-20 SUMMIT ON THE BRINK OF “THIRD WORLD WAR” 

DOÇ. DR. FATİH ÖZBAY 

HASEN DIŞ POLİTİKA VE GÜVENLİK 

ARAŞTIRMALARI MERKEZİ UZMANI 

ASSOC. PROF. 

SENIOR FELLOW, HASEN CENTER ON 

FOREIGN POLICY AND SECURITY 

Dünya, Soğuk Savaş sona erdiğinde 

jeopolitik gerginliklerin 

de biteceğini düşünerek adeta 

derin bir nefes almıştı. Ancak, geçen 

yirmi yıldan fazla süre içerisinde bu 

gerginlikler bitmedi; üstelik daha 

da ağırlaştı ve derinleşti. Afrika’dan 

Asya’ya, Avrupa’dan Ortadoğu’ya 

krizler ardı ardına yaşanıyor. Küresel 

ve bölgesel güçler arasındaki jeopolitik 

mücadele ciddi ekonomik, sosyal 

ve insani sorunları da peşinden 

sürüklüyor. Uluslararası terörizm, 

adaletsiz gelir dağılımı ve mülteci 

problemi ise bu sorunlar arasında en 

öne çıkanlar. 

Dünyamızın küresel çaptaki sorunlarının 

ele alındığı ve görüşüldüğü birtakım 

üst düzey platformlar bulunmakta. 

Bunların arasında akla ilk gelen ve 

en ciddisi tabii ki BM Genel Kurulu ve 

Güvenlik Konseyi. Bir diğer üst düzey 

platform ise G-8 ülkelerinin bir araya 

geldiği zirveler. Bunların yanı sıra dünya 

kamuoyunun dikkatini yoğunlaştırdığı 

bir başka önemli platform olarak G-20 

ülkeleri zirvesi öne çıkıyor. En büyük 

ekonomiye sahip 20 ülkeyi bir araya getiren 

ülkeler arası elit bir kulüp olarak 

kabul edilebilecek G-20 zirveleri dünya 

kamuoyunun gündeminde artık daha 

fazla yer almaya başladı. 

The world took a deep breath 

when the Cold War ended, 

expecting that geopolitical 

tensions would cease. But these 

tensions have not come to an end 

within two decades; in contrast, they 

have got further deepened and deteriorated. 

Crises erupt from Africa 

to Asia, from Europe to the Middle 

East one after another. Geopolitical 

struggle among global and regional 

powers leads to serious economic, 

social and humanitarian problems. 

Among these problems, international 

terrorism, inequality in income 

distribution and the refugee 

problem come to the fore. 

There are various high-level platforms 

to discuss and address global 

problems. Naturally, the first and 

most important platform is the UN 

General Assembly and the Security 

Council. The summits gathering G-8 

countries constitute another highlevel 

platform. Then, the next important 

platform attracting the world 

public opinion is G-20 which can be 

regarded as an elite club of 20 countries 

that hold the largest economies 

in the world. Today, G-20 summits are 

of greater significance for the world 

public opinion. 

tırım açığının 70 trilyon doları bulacağı konuşuluyor. 

Özellikle enerji alanında yatırımların 

önemi katlanarak artıyor. Uluslararası 

Enerji Ajansı 2035 yılına kadar enerji yatırım 

ihtiyacını 48 trilyon dolar olarak hesaplıyor. 

Bu bakımdan dünyanın en büyük enerji 

üreticileri ve tüketicilerini bir araya getiren 

G20 Zirvesi gelecek yatırımların da yönünü 

belirleyecek. Türkiye de ev sahibi sıfatıyla 

enerji konusunda işbirliği içinde olduğu 

Azerbaycan’ı G20 toplantısına davet etti. Öte 

yandan G20 çerçevesinde gerçekleştirilen 

high as $70 trillion by 2030. The importance 

of investment particularly in the energy 

sector is increasing incrementally. According 

to the International Energy Agency’s 

predictions, energy investment need will be 

$48 trillion by 2035. In this context, the G20 

Summit, gathering major energy producers 

and consumers of the world, will determine 

the direction for future investments. As 

the host country, Turkey invited its energy 

partner Azerbaijan to the G20 meeting. 

On the other hand, the Energy Ministers 

36 KASIM 2015 SAYI 36 - NOVEMBER 2015 ISSUE 36


Öte yandan dünyanın şu anda içinde olduğu küresel 

sorunlar son derece karmaşık, çok taraflı ve 

derin hale gelmeye başladı. Küresel kelimesi çatısı 

altında bu sorunlar ardı ardına sıralandıkça konunun 

ciddiyeti daha açık ve anlaşılır hale geliyor: 

Küresel ısınma, küresel gelir adaletsizliği, küresel 

terör, küresel insan kaçakçılığı, küresel göç, küresel 

kıtlık, küresel susuzluk, küresel ayrımcılık, 

küresel cinsiyet ayrımı, küresel hoşgörüsüzlük... 

Aslında dünyanın başı ciddi sorunlarla dertte. BM 

Güvenlik Konseyi, G-8 ve G-20 zirveleri tek başına 

çözümler üretmekte veya öne sürülen çözümleri 

uygulatmakta yetersiz kalabiliyorlar. 

BM Güvenlik Konseyi kritik zamanlardaki “veto” 

kararları, G-8 zirveleri ise elit üstü olması yönüyle 

eleştirilebiliyor. G-20’yi bu üst düzey platformlardan 

ayıran tarafı; yapısı gereği daha geniş ve çeşitli 

katılımın olması. Diğerlerinden farklı olarak, 

İslam dünyasının üç önemli ülkesi Türkiye, Suudi 

Arabistan ve Endonezya G-20 üyeleri. Bu durum 

bu ülkelere başta Ortadoğu olmak üzere, İslam 

dünyasının yaşadığı depremleri ve bunun tsunami 

dalgaları gibi dünyaya yayılan olumsuz etkilerini 

anlatabilme fırsatları sunuyor. Şu anda acil çözüm 

bulunması gereken sorun olarak G-20 Zirvesi’nin 

ajandasına terör ve mülteci sorunlarını dahil etmek 

gerekiyor. Dünya, Soğuk Savaş döneminde 

kıyısından döndüğü bir Üçüncü Dünya Savaşı’nın 

şu anda adeta eşiğinde bulunuyor. Bu anlamda, 

Antalya’daki G-20 Zirvesi bu eşiğe gelmeden önceki 

son çıkış olabilir. 

On the other hand, global problems are becoming 

deeper, more complicated and multi-actor. 

Severity of these problems gets more clear and 

apparent when we gather these problems under 

the concept ‘global’: Global warming, global inequality 

of income, global terror, global human 

trafficking, global migration, global poverty, 

global drought, global discrimination, global 

gender inequality, global intolerance… Obviously, 

the world is facing highly serious problems. UN 

Security Council, G-8 and G-20 summits may not 

be sufficiently addressing these issues or implementing 

the solutions offered. 

UN Security Council is sometimes criticized for 

its “vetoes” in critical times, and G-8 summits for 

elitism. G-20 distinguishes from these high-level 

platforms as it has broader participation with a 

more inclusive approach. In contrast with other 

platforms; Turkey, Saudi Arabia and Indonesia – 

key states of the Islamic world– are members of 

G-20. As such, those countries have the chance 

to reflect the earthquakes of the Islamic world 

and the spillover effects of these crises like tsunami 

waves. Currently, the most urgent problem 

is terrorism and refugees, and this issue must be 

included in the agenda of the G-20 summit. So to 

say, the world is on the brink of the Third World 

War, which was circumvented during the Cold 

War. In this context, the G-20 summit in Antalya 

may be the final exit before reaching this brink. 

Enerji Bakanları Toplantısı Türkiye dönem 

başkanlığının başlattığı bir ilk. 

G20 KADINLARA KULAK VERECEK 

Yine başka bir ilk de kadınlar hakkında 

oldu. İlk kez açılan Kadın 20 (W20) başlığında 

amaç kadınların ekonomik açıdan 

güçlendirilmesi. Bütün dünyada kadınlar 

iş dünyasında fırsat eşitliğini hala yakalayamamış 

durumda. Bu durum ücret eşitsizliğine 

kadar varıyor. Hatta Hollywood 

yıldızları arasında bile ücret konusunda 

Meeting was held for the first time under 

Turkey’s G20 presidency. 

G20 WILL LISTEN TO WOMEN’S VOICES 

During its G20 presidency, Turkey proposed 

establishing the Women 20 (W20). 

This group focuses on enhancing the 

economic potential of women. Throughout 

the world, women do not have equal 

opportunities in business. They even face 

inequality in wages. It is waggishly stated 

in media that Hollywood stars are suffering 


37

G20 / G20 

ENERJI GÜVENLIĞI G20’NIN ANA BAŞLIKLARINDAN BIRI OLMALI 

ENERGY SECURITY SHOULD BE ONE OF THE KEY TOPICS OF G20 

DR. EFGAN NİFTİYEV 

HASEN STRATEJI VE POLITIKA 

KOORDINATÖRÜ 

HASEN STRATEGY AND POLICY 

COORDINATOR 

Güvenli, sürdürülebilir ve uygun maliyetli 

enerji, ekonomik gelişmeyi ve ulusal 

güvenliği garanti altına almada gerekli 

faktörlerden biri. Jeopolitik rekabet, 

istikrarsızlık ve diğer siyasi gelişmeler 

küresel enerji erişimini olumsuz 

olarak etkileyebilir. Son zamanlarda 

Ukrayna’da yaşanan kriz, Kuzey Afrika 

ve Orta Doğu’daki siyasi karışıklıklar 

hem tedarikçi ülkelerin hem de enerji 

ithal eden ülkelerin önemli zorluklar 

yaşadığı bazı örnekler. Temel soru şu: 

G20 ülkeleri küresel engelleri en aza 

indirmek ve enerjiye güvenli bir şekilde 

erişim sağlamaya yönelik tehditlerin 

üstesinden gelmek için daha iyi koordinasyon 

sağlanması ve işbirliği yapılması 

mümkün mü? 

Bu konudaki yönetim açığı nedir? 

Dünyada güvenli şekilde enerji tedarik 

etmede zorluklarla karşılaşan 

ülkeler hem tedarik güzergahlarını 

hem de kaynakları çeşitlendirmek 

için öncelikli politikalar geliştirmişler, 

fakat belirlenen hedefler çok taraflı 

ve bütüncül bir yaklaşım olmadan 

kişisel çabalarla karşılanabilecek 

gibi görünmüyor. 

Küresel etkileri nelerdir? 

Küresel ekonominin çarkı enerji ile 

dönmektedir ve enerjiye sürdürülebilir 

erişim sağlanmadan barış ve 

ekonomik refahı sağlamak zor. Diğer 

Secure, sustainable and affordable energy 

is one of the essential factors in 

ensuring economic development and 

national security. Geopolitical rivalry, 

instability and other political developments 

can negatively affect the global 

access to the energy. Recent crisis 

in Ukraine, political turmoil in North 

Africa and Middle East are some of 

the examples where both supplier and 

receiving countries experienced important 

challenges. The central policy 

question is how G20 countries can better 

coordinate and cooperate in order 

to minimize global hurdles to overcome 

threats to the access and secure supply 

of energy. 

What is the governance gap regarding 

the issue? 

Facing challenges in reaching secure 

supply of energy countries across the 

globe devised policy priorities to diversify 

both supply routes and sources 

however the targets are far from to be 

met by individual efforts without multilateral 

and holistic approach. 

What are the global implications? 

Engines of global economy run on energy 

and without sustainable access to 

the energy peace and economic prosperity 

are hard to achieve. On the other 

hand, not only economic development, 

global stability is also hinged upon se- 

cinsiyet eşitsizliği yaşandığı esprili bir şekilde 

basına yansıdı. İlk 10 yıl içindeki hedef 

ise kadınlar ve erkekler arasındaki iş gücüne 

katılım farkının yüzde 25’e indirilmesi. 

Görüldüğü gibi eşitliği yakalamak kadınlar 

açısından o kadar kolay olmayacak. Çünkü 

kadının küresel iş gücü piyasasındaki katılım 

oranı 2012’de yüzde 51,1 iken erkeklerde 

iş gücüne katılım oranı yüzde 77,1. IMF 

raporlarında ise kadınların iş gücüne eksik 

katılımları nedeni ile yaşanan kişi başına 

from gender inequality in wages. For the 

first decade, the group aims to decrease the 

difference in the labor force participation 

rate between men and women to 25%. As 

can be observed, ensuring equality will not 

be an easy task for women because global 

labor force participation rate was 51.1% for 

women while it was 77.1% for men in 2012. 

IMF reports indicate that inadequate participation 

to labor force by women causes 

27% loss in GDP per capita. 



taraftan, yalnızca ekonomik gelişme değil küresel 

istikrar da enerjinin güvenli olarak tedarik edilmesine 

bağlı. 

Bu mesele neden üst düzey dikkat gerektirir? 

Enerji güvenliği konusu üst düzey siyasi irade ve 

ekonomik kaynaklarla planlanması ve uygulanması 

gereken siyasi mevzuları kapsar. Enerji güvenliği 

açısından da önemli etkilere sahip olan iklim 

değişikliği konusunda olduğu gibi, önemli küresel 

platformlar ve politika mekanizmaları tarafından 

enerji güvenliği alanında koordinasyon politikaları 

ele alınmalı. 

G20 etkili bir şekilde konuyu ele alabilir mi? 

G20 çatısı altında bir araya gelen taraflar arasında 

Rusya, Suudi Arabistan ve ABD gibi en büyük enerji 

üreticileri ile Çin ve Japonya gibi en fazla enerji tüketen 

ülkeler bulunuyor. Bu ülkeler ve G20’nin diğer 

üyeleri küresel enerji konuları üzerinde önemli söz 

hakkına sahip ve G20 bu sorunu ele alacak en uygun 

platformlardan biri. 

Güney Gaz Koridoru: Avrupa Enerji Güvenliği İçin 

Önemli Bir Proje 

Güney Gaz Koridoru projesi, Avrupa’nın enerji güvenlik 

stratejisi için yeni kaynaklardan enerji tedarik 

eden ve mevcut arz yapısı için alternatif güzergah 

oluşturacak kilit bir proje. Bu proje ayrıca 

doğal gaz tedarik kaynaklarına doğrudan erişimi 

olmayan Batı Balkanlardaki ülkelere de doğal gaz 

getirecek. Proje, hem hükümetler hem de şirketler 

arasındaki ortaklık ve işbirliğinin değerli bir örneğidir. 

6 ülke ve 13 şirket, 45 milyar dolarlık bu 

değer zinciri oluşumunun bir parçası. Güney Gaz 

Koridoru, dünyadaki diğer bölgelerin sürdürülebilir 

enerjiye güvenli bir şekilde erişim sağlayabilmesi 

açısından büyük önem taşıyan bir proje. 

cure supply of energy. 

Why does issue require high level attention? 

The question of energy security embodies policy issues 

that needs to be devised and executed with high level 

political will and economic resources. As in the case of 

climate change (which has significant implications for 

energy security as well) the policy coordination in the 

area of energy security has to be handled by the highest 

global platforms and policy mechanisms. 

Can the G20 effectively address the issue? 

Parties that convene under the G20 umbrella include 

largest producers of energy such as Russia, 

Saudi Arabia and USA and also countries that are 

big energy consumers such as China and Japan. 

These countries and other G20 members have significant 

say over the energy matters of the globe 

and G20 would be one of the most appropriate platforms 

to tackle the question. 

Southern Gas Corridor: A Case for the European 

Energy Security 

Southern Gas Corridor project is key to the energy 

security strategy of Europe bringing new volumes 

of energy from new sources and alternative route 

to the existing supply structure. It will also bring 

natural gas to the countries in the West Balkans 

that lack direct access to natural gas supplies. 

The project is a valuable example of partnership 

and collaboration among both governments and 

private companies. 6 countries and 13 companies 

are involved in creation of this 45 billion USD 

worth value chain. SGC project can constitute a 

highly effective case for energy partnership in securing 

Access to the sustainable energy for other 

regions of the globe as well. 

GSYİH kaybı yüzde 27’yi buluyor. 

Sonuç olarak gerek kadınların iş gücüne 

yeterince katılamaması gerekse altyapı yatırımlarının 

yetersizliği arzulanan küresel 

büyümeyi getirmiyor. Öte yandan mülteci 

krizi ile birlikte de yeni işsizler ve altyapı 

yatırımı ihtiyacının ortaya çıkacağı belli. 

İşte birçok önemli konunun ele alınacağı 

G20 Zirvesi’nde Türkiye’nin yeni açtığı bu 

başlıklarla birlikte dünyanın geleceğine 

yön vermenin yolları aranacak. 

To sum up, the failure to reach desired rates 

of growth is stemming from the inadequate 

participation to labor force by women and insufficient 

infrastructure investments. On the 

other hand, the refugee crisis will obviously 

increase the unemployment rate and the 

need for infrastructure investments. In this 

atmosphere, the G20 Summit under Turkey’s 

presidency will focus on a number of key issues 

and new significant agenda topics, and 

try to shape the future of the world. 


39


TANAP PROJESİ / TANAP PROJECT 

TRANS ANADOLU DOĞAL GAZ BORU HATTI 

TÜRKİYE İÇİN NE VADEDİYOR? 

TANAP projesi Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacına cevap verirken 

Türkiye’nin doğal gazda enerji güvenliğini de teminat altına alacak. 

Ayrıca Türkiye’ye daha ucuza doğal gaz taşıyacak. 

WHAT DOES TRANS ANATOLIAN NATURAL GAS 

PIPELINE HOLD FOR TURKEY? 

The TANAP project will meet Turkey’s natural gas needs. Besides, it will not only 

ensure natural gas supply security for Turkey, but also bring cheaper natural gas 

to the country. 

Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı 

(TANAP) projesinin Türkiye’nin 

menfaatlerine aykırı olduğu, 

BOTAŞ’ın bu anlaşma kapsamında 

ciddi zarara uğratıldığı konusu ne 

kadar doğru? Azerbaycan’ın Şah Deniz 

sahasından çıkarılacak olan gazı Türkiye 

üzerinden Avrupa’ya taşıyacak 

TANAP’ta Türkiye’ye gaz sevkiyatının 

2018 sonunda, Avrupa’ya sevkiyatın 

ise 2019 sonunda başlaması bekleniyor. 

Ancak o sürece kadar spekülasyonlar da 

It is claimed that the Trans Anatolian 

Natural Gas Pipeline (TANAP) is 

against Turkey’s interests and this 

agreement causes great damage to 

BOTAS, but is this true? It is planned that 

TANAP, designed to transport Azerbaijani 

natural gas from Shah Deniz to Europe 

through Turkey, will start delivering gas 

to Turkey in late 2018, and to Europe in 

late 2019. However, speculations does not 

seem to stop until that time. The initial gas 

transport capacity of TANAP is expected 



duracağa benzemiyor. İlk aşamada TA- 

NAP vasıtası ile yılda 16 milyar metreküp 

gaz taşınması planlanırken boru hattının 

taşıma kapasitesi 2023 yılında 23 milyar 

metreküp, 2026 yılında ise 31 milyar metreküp 

seviyesine çıkarılacak. İlk aşamada 

taşınacak olan 16 milyar metreküp gazın 

10 milyar metreküplük kısmı Avrupa’ya 

satılırken 6 milyar metreküpü ise Türkiye 

tarafından kullanılacak. Böylesi muazzam 

bir devletlerarası alışveriş gerçekleşecekken 

bu zarar söylentileri neden 

kaynaklanıyor? 

MEVCUT HATTIN TAŞIMA KAPASİTESİ 

SINIRLI 

TANAP’ın Türkiye için önemi ortadayken 

“BOTAŞ doğal gazı daha ucuza taşıyabileceği 

halde gaz TANAP vasıtasıyla 

daha pahalıya taşınacak ve dolayısıyla 

BOTAŞ zarar edecek” savı gerçek dışı. 

Yine de en çok dile getirilen iddiaya bakacak 

olursak; BOTAŞ, Azerbaycan’dan 

satın alacağı gazı kendi altyapısını kullanarak 

daha ucuza taşıyabilecekken 

TANAP hattıyla fahiş fiyatlarla taşımak 

zorunda kalacak ve bu yüzden de zarar 

edecek deniyor. İddiaya göre, BOTAŞ 

hattında bin metreküp gazın taşınma maliyeti 

11-13 ABD doları iken, Türkiye Eskişehir 

çıkışlı gaz alırsa taşıma için 79 dolar, 

Edirne çıkışında ise 102 dolar ödeyecek. 

Bu da, BOTAŞ’a 462 milyon dolar ekstra 

yük getireceği anlamına geliyor. Fakat 

gerçek ise çok farklı. BOTAŞ’ın halihazırdaki 

altyapısı gelecekte doğacak ihtiyacı 

karşılayacak durumda değil. Ek yatırımlarla 

BOTAŞ’ın mevcut iletim kapasitesi 

artırılsa bile, 2018 yılında ilave olarak 7 

milyar metreküp, 2026 yılından sonra ise 

ilave 21 milyar metreküp taşıma kapasitesine 

ihtiyaç duyulacak. Avrupa’ya taşınacak 

10 milyar metreküp gaz dışarıda tutulduğunda, 

BOTAŞ’ın mevcut altyapısı, 

ek yatırımlardan sonra bile Türkiye’nin 

Azerbaycan’dan satın alabileceği 21 milyar 

metreküplük gazı taşımaya yetmeyecek. 

Dolayısıyla, Türkiye’nin kendi ihtiyacını 

karşılamak için bile ilave bir boru 

hattının yapılması kaçınılmaz. Mevcut 

hattın yaklaşık olarak 15 yıldır işletmede 

olması, bu hattın ekonomik ömrünün 

yarıdan fazlasını tamamladığı anlamına 

geliyor. Bu da, yeni bir boru hattına olan 

ihtiyacı bir kez daha ortaya koyuyor. Ayrıca, 

TANAP Türkiye üzerinden Avrupa’ya 

doğal gaz arzını temin ederek Türkiye’nin 

stratejik önemini de pekiştiriyor. 

TANAP, TÜRKIYE 

ÜZERINDEN 

AVRUPA’YA DOĞAL 

GAZ ARZINI TEMIN 

EDEREK TÜRKIYE’NIN 

STRATEJIK ÖNEMINI 

PEKIŞTIRIYOR. 

TANAP WILL SUPPLY 

NATURAL GAS TO 

EUROPE THROUGH 

TURKEY AND 

CONSOLIDATE 

TURKEY’S STRATEGIC 

IMPORTANCE. 

to be 16 billion cubic meters (bcm), and it 

will be increased to 23 bcm in 2023, then to 

31 bcm in 2026. At the first phase, 10 bcm 

out of 16 bcm gas will be sold to Europe 

while the remaining 6 bcm will be used 

in Turkey. What does those rumors mean 

while there is such enormous deal between 

states? 

THE LINE HAS LIMITED TRANSPORT 

CAPACITY 

TANAP’s importance for Turkey is obvious, 

but people claim that “BOTAS will 

make a loss due to high transport costs of 

TANAP while it can transport natural gas 

with lower prices via its own infrastructure.” 

Those claims are definitely unrealistic. 

According to the most frequently 

articulated claim, BOTAS can transport 

Azerbaijani natural gas via its own infrastructure 

for a lower cost, but it will have 

to transport gas via TANAP for excessive 

prices and thus it will make a loss. Those 

claims indicate that transport cost in 

BOTAS’s line is $11-13 per thousand cubic 

meters of gas while it will be $79 at the 

Eskişehir exit and $102 at the Edirne exit. 

This is claimed to bring $462 million additional 

cost for BOTAS. But this is not the 

case. The current infrastructure of BOTAS 

is far from meeting future needs. Even if 

the current transport capacity of BOTAS 

is increased, there will be a need for additional 

7 bcm capacity in 2018 and 21 bcm 

capacity after 2026. Current infrastructure 

of BOTAS will not be sufficient to transport 

21 bcm gas from Azerbaijan despite 

future additional investments even if the 

10 bcm gas to be delivered to Europe is not 

included in this calculation. Therefore, 

Turkey will need an additional pipeline 

only to meet its own need. The current line 

is operational for about 15 years and this 

means half of its service life has passed. 

Clearly there is a need for a new pipeline. 

Besides, TANAP will supply natural gas 

to Europe through Turkey and consolidate 

Turkey’s strategic importance. 

OPERATING COST IS DIFFERENT FROM 

INVESTMENT COST 

There is a clear misunderstanding in the 

comparison of transport cost of TANAP 

and BOTAS. Gas transport cost via 

TANAP will be $79 per thousand bcm at 

the Eskişehir exit and $102 at the Edirne 

exit. If BOTAS uses its current infrastructure 

to transport gas, the cost will be $11- 


41

TANAP PROJESİ / TANAP PROJECT 

RAKAMLARLA 

TANAP PROJESİ 

TANAP PROJECT 

BY NUMBERS 

31m 3 

milyar billion 

23 m 3 

milyar billion 2026 

16m 3 

milyar billion 2023 

2018 

TANAP’IN YILLIK TAŞIMA KAPASİTESİ 

ANNUAL TRANSPORT CAPACITY OF TANAP 

BIN METREKÜP GAZIN TAŞINMA MALIYETI 

TRANSPORT COST FOR A THOUSAND CUBIC 

METERS OF GAS 

$11-13 $9.6 

YILDA 

PER YEAR 

$1.6-3.3 

MILYAR BILLION 

İTHAL EDİLEN DOĞAL GAZIN MALİYET DÜŞÜŞÜ 

COST DECREASE OF IMPORTED NATURAL GAS 

TÜRKİYE’NİN TANAP İLE KAZANACAĞI YILLIK GELİR 

ANNUAL INCOME TO BE GENERATED BY TANAP FOR TURKEY 

$632-783 

MİLYON MILLION 

$9.5 

MILYAR BILLION 

TÜRKİYE’NİN TANAP İLE KAZANACAĞI TOPLAM GELİR 

TOTAL INCOME TO BE GENERATED BY TANAP FOR TURKEY 

İŞLETME MALİYETİ BAŞKA, YATIRIM 

MALİYETİ BAŞKA 

TANAP ve BOTAŞ’ın taşıma maliyetinde 

yapılan karşılaştırmada bir yanlış anlaşılma 

olduğu ortada. TANAP ile taşınacak 

gaza Eskişehir çıkışında bin metreküp 

için 79 dolar, Edirne çıkışında ise 102 dolar 

iletim bedeli ödenecek. BOTAŞ, kendi 

mevcut altyapısını kullanarak gazı taşırsa, 

maliyeti 11-13 dolar olacağı için aradaki fark 

BOTAŞ’a ek maliyet getiriyor. Ancak bu 

hesabın bir de başka yüzü var. BOTAŞ’ın 

bu gazı taşıyabilecek kapasitesi zaten bulunmazken 

TANAP’ın yatırım maliyeti de 

bu hesabın içinde yer alıyor. Eğer yatırım 

maliyetini hesaba katmazsak TANAP 

ile taşınan doğal gazın maliyeti 9,6 dolar 

oluyor. Görüldüğü gibi, Türkiye, doğal 

gazı TANAP vasıtası ile maliyetinin çok 

daha altında taşıma fırsatı yakaladı. Yani, 

BOTAŞ, TANAP dolayısıyla zarara maruz 

kalmayacak, iddia edilenin aksine, taşıma 

maliyetlerinden tasarruf etmiş olacak. 

Öte yandan belirtmek gerekir ki TANAP 

düşünüldüğü gibi pahalı bir proje değil. 

TANAP’ın yatırım maliyetlerini, 1990’lı 

ve 2000’li yılların başındaki boru hatlarının 

yapım maliyetleri ile kıyaslamak 

yine yanlış bir sonuca götürüyor. Dünya 

emtia ve enerji fiyatlarındaki değişiklikler, 

yıllara göre projelerin maliyetini de değiştiren 

önemli faktörler. Zira BP tarafından 

daha 2011 yılında yapılan bir hesaba göre, 

Nabucco’nun toplam maliyetinin, tahminlerin 

çok üzerinde, yaklaşık olarak 20 

DÜNYA EMTIA VE 

ENERJI 

FIYATLARINDAKI 

DEĞIŞIKLIKLER, 

YILLARA GÖRE 

PROJELERIN 

MALIYETINI DE 

DEĞIŞTIRİYOR. 

CHANGES IN WORLD 

COMMODITY AND 

ENERGY PRICES 

CHANGE PROJECT 

COSTS BY YEARS. 

13, and the difference means additional 

cost for BOTAS. But there is more to this 

calculation than that. BOTAS does not 

have sufficient capacity to transport this 

volume of gas, and TANAP’s investment 

cost is also included in this calculation. If 

we rule out the investment cost, TANAP’s 

transport cost will be $9.6 per thousand 

bcm of gas. As seen, Turkey has seized 

the chance to transport natural gas 

with much lower costs via TANAP. This 

means BOTAS will not face any loss with 

TANAP, rather it will save on transport 

costs. 

On the other hand, it should be emphasized 

that TANAP is not as costly as 

thought. Comparing TANAP’s investment 

costs with other pipeline construction 

costs of 1990s and 2000s is misleading. 

Changes in world commodity and energy 

prices are important factors that change 

project costs by years. According to an 

estimation by BP in 2011, total cost of 

Nabucco would be much higher than initial 

expectations, around $20 billion. If 

construction of a 3200-km pipeline costs 

$20 billion, then a 1850-km pipeline would 

cost $11.6 billion. When the inflation difference 

in the period after 2011 is taken 

into consideration, it becomes obvious 

that the construction cost of the TANAP 

project is not as high as claimed. On the 

contrary, it turns out to be cheaper than 

many other projects. 

When the TANAP project’s investment 



milyar dolara çıkabileceği ortaya konmuştu. 

3200 kilometrelik boru hattının yapım 

maliyetinin 20 milyar dolar olması, 1850 

kilometrelik boru hattının yapım maliyetinin 

yaklaşık olarak 11,6 milyar dolar 

olması anlamına gelir. Dolayısıyla, 2011 

yılından sonraki dönemdeki enflasyon 

farkı da dikkate alındığı zaman, TANAP 

projesinin yapım maliyetinin, iddia edildiği 

gibi pahalı değil, bunun tam aksine, 

diğer projelerle kıyaslandığı zaman daha 

ucuz olduğu ortaya çıkıyor. 

TANAP projesinin yatırım maliyeti karşılandıktan 

sonra yılda 2,1-2,6 milyar ABD 

doları kâr getireceği bekleniyor. Türkiye, 

BOTAŞ vasıtası ile bu projede yüzde 

30 paya sahip olduğu için Türkiye’nin 

TANAP’tan yıllık geliri 632-783 milyon 

dolar olacak. Boru hatlarının ekonomik 

işletme ömürlerinin 25 yıl, yatırımların geri 

ödenme süresinin ise 10 yıl olduğu varsayıldığında, 

Türkiye’nin bu projeden toplam 

geliri en az 9,5 milyar dolar olacak. 

AZERBAYCAN GAZI, TÜRKİYE İÇİN EN 

UCUZ GAZ KAYNAĞI 

TANAP projesinin bir başka avantajı 

ise en ucuz gazı Türkiye’ye ulaştırması. 

Azerbaycan’dan ithal edilen doğal gazın 

bin metreküp için fiyatı 330-340 dolar 

civarındadır ki, bu da Türkiye’nin ortalama 

ithalat maliyetinin çok altında. Başka 

bir ifade ile Azerbaycan gazı, Türkiye’nin 

ortalama ithalat maliyetinin yüzde 25 daha 

altında. Sonuç olarak Türkiye, zengin 

doğal gaz kaynaklarına sahip ülkelere 

daha yakın olmasına karşın, birçok Avrupa 

ülkesinden daha pahalı ithalat yapıyor. 

Örneğin, 2014 yılında Almanya’nın ortalama 

ithalat fiyatı 326 dolar iken Türkiye’nin 

ortalama ithalat fiyatı 444 dolardı. Bunun 

temel nedeni, ithalatta rekabetin yeterince 

gelişmemiş olması. TANAP, Türkiye’nin 

ithalat kapasitesini genişleterek enerji arz 

güvenliğini teminat altına almanın yanı 

sıra, doğal gaz piyasasında rekabetin de 

artmasına yol açacak. Yapılan hesaplara 

göre, TANAP projesi Türkiye’nin ortalama 

ithalat maliyetlerinin bin metreküp 

için 38-57 dolar düşmesini sağlayacak. Bu 

da, Türkiye’nin toplam doğal gaz ithalat 

maliyetlerinin yılda 1,6-3,3 milyar dolar 

düşmesi anlamına gelir. Yani Türkiye, 

TANAP projesi vasıtasıyla, minimum 

yatırım maliyeti ile hem kendi arz güvenliğini 

teminat altına alacak hem de Avrupa 

enerji pazarlarında önemli bir oyuncu 

konumuna gelecek. 

AZERBAYCAN GAZI, 

TÜRKIYE’NIN 

ORTALAMA ITHALAT 

MALIYETININ %25 

DAHA ALTINDA. 

AZERBAIJANI GAS 

COSTS 25% LESS 

THAN TURKEY’S 

AVERAGE IMPORT 

COST. 

cost is met, it is expected to return $2.1-2.6 

billion profit annually. Turkey has 30% 

share in this project via BOTAS, thus 

Turkey’s annual income from TANAP will 

be $632-783 million per year. Considering 

the fact that economic service life of pipelines 

is 25 year and investments pay off in 

10 years, Turkey’s total income from this 

project will be at least $9.5 billion. 

AZERBAIJANI GAS IS THE CHEAPEST 

SOURCE OF GAS FOR TURKEY 

In addition to other advantages offered 

by the TANAP Project, it also brings the 

cheapest gas to Turkey. The price for natural 

gas imported from Azerbaijan is around 

$330-340 per thousand bcm, which is quite 

lower than the average price Turkey pays 

for imported natural gas. In other words, 

Azerbaijani gas is 25% less than Turkey’s 

average import cost. Turkey pays much 

higher prices for imported gas than many 

other European countries although it is 

closer to countries holding rich natural gas 

resources. For instance, average import 

price was $326 for Germany while it was 

$444 for Turkey in 2014. The main reason is 

inadequate competition in imports. TANAP 

will not only secure energy supplies by 

enhancing Turkey’s import capacity, but 

also increase competition in the natural 

gas market. According to estimations, the 

TANAP project will decrease Turkey’s average 

import costs by $38-57 per thousand 

bcm. This means Turkey’s total natural gas 

import costs will decline by $1.6-3.3 billion 

per year. Thanks to the TANAP project, 

Turkey will ensure its supply security with 

minimum investment cost, and become a 

key actor in the European energy markets. 


43

BLOG / BLOG 

ENERJİ GÜVENLİĞİ / ENERGY SECURITY 

ENERJI GÜVENLIĞI YENIDEN TÜRKIYE’NIN GÜNDEMINDE 

Türkiye-Rusya ilişkilerinin gerilmesi üzerine Türkiye’nin enerji güvenliği 

gündemde yeniden geniş yer almaya başladı. 

ENERGY SECURITY ON TURKEY’S AGENDA AGAIN 

Turkey’s energy security has once again took an important place on the 

agenda when Turkey-Russia relations strained. 

DR. RÜÇHAN KAYA 

HASEN ENERJI VE ULUSLARARASI 

İLIŞKILER UZMANI 

HASEN ENERGY AND INTERNATIONAL 

RELATIONS EXPERT 

Türkiye doğal gaz tedarik ettiği ülkelerle 

uzun vadeli ve uluslararası 

bağlayıcılığı olan anlaşmalara imza 

atsa da gaz tedarik etme konusunda 

problemler yaşayabileceği ihtimalini de göz 

önünde bulundurarak uzun vadeli önlemler 

için adımlar atmalı. Zira uluslararası boru 

hatlarında gaz kesintisine sebep olabilecek 

herhangi bir olay ülkeyi zor durumda bırakabilir. 

Geçmişe bakacak olursak, Rusya’nın 

Ukrayna’yla yaşadığı gaz krizlerinden sadece 

AB ülkeleri değil, Türkiye de negatif anlamda 

etkilenmişti. Bu anlaşmazlıklar uzun vadede 

Rusya’nın transit ülkeleri tamamen baypas 

etme planına ağırlık vermesine yol açtı. 

Belarus ve Polonya üzerinden taşımacılık 

yapmak yerine 2011 yılında hayata geçirilen 

55 milyar metreküp kapasiteli Kuzey Akım 

bu stratejinin ilk meyvesi oldu. 2007’de ortaya 

atılan ve 2014 sonunda Türk Akımı adını 

alan Güney Akım projesi ise Ukrayna’nın 

transit ülke rolünü bitirmeye yönelikti. 

2019 yılında Ukrayna üzerinden Avrupa’ya 

gaz tedarikini sonlandırmayı amaç edinen 

Rusya’nın bu amacına ulaşması son dönemde 

Türkiye ile arasının açılmasıyla birlikte daha 

zor bir hal aldı. Ancak bu gerginliğin sonucunda 

iki ülke gaz ticaretine yan etkilerinin 

olması ve Türkiye’nin enerji arzında sıkıntılar 

yaşama ihtimalini de değerlendirmek ve 

buna dair önlemler almak gerekiyor. 

UZUN VADELI HEDEFLER HAYATA GEÇIRILMELI 

Kısa vadede, yani önümüzdeki kış ve hatta 

bir sonraki sene için Türkiye’nin gaz alımında 

%55 oranında bağlı olduğu Rusya’ya 

ciddi bir alternatif üretebilmesi mümkün 

görünmüyor. Ancak uzun vadeli hedefleri 

bir an önce gündeme taşımak ve bunların 

takibini yapmak gerekiyor. Örneğin, 

Hazar gazını Türkiye ve Güney Avrupa’ya 

taşıyacak olan Trans Anadolu Doğal Gaz 

Boru Hattı (TANAP) Türkiye’nin enerji arz 

güvenliği için ciddi önem taşıyor. İnşaatı bu 

yıl başlayan hattın ilk gazı 2019’da Türkiye 

Turkey should take long term steps 

bearing in mind that the country may 

face gas supply problems although 

it has long term and internationallybinding 

agreements with supplier countries. 

Anything that may cause an interruption 

in the gas flow of international pipelines 

may culminate in distress for the country. 

In retrospect, we observe that gas crises 

between Russia and Ukraine have negative 

consequences for not only EU countries 

but also Turkey. Such disagreements made 

Russia focus on the plan to by-pass transit 

countries in the long run. The Nord Stream, 

which was put into service in 2011 with a 

transport capacity of 55 billion cubic meters 

as an alternative to transportation through 

Belarus and Poland, was the first outcome 

of this strategy. Whereas the South Stream 

project, which was first suggested in 2007 

and re-named ‘Turkish Stream’ in 2014, 

was designed to end Ukraine’s transit position. 

Russia intends to stop supplying gas 

to Europe through Ukraine by 2019; but 

reaching this aim is now more difficult as 

Russia’s relations with Turkey have deteriorated. 

This tension may have side effects 

on gas trade of both countries, and Turkey 

may have problems in the energy supply. 

In this context, those possibilities should 

be taken into consideration and related 

measures should be taken. 

LONG TERM GOALS SHOULD BE REALIZED 

In the short run –for the next winter or 

the upcoming year– it does not seem probable 

for Turkey to find a real alternative to 

Russia which it depends on by 55% for gas 

supplies. However, long term goals should 

be immediately put forward and followed 

up. For instance, the Trans Anatolian 

Natural Gas Pipeline (TANAP), which 

will transport Caspian gas to Turkey and 

Southern Europe, is a significant project for 

ensuring Turkey’s energy supply security. 

44 



ve Avrupa’ya göndermeye başlaması bekleniyor. 

Hat ilk aşamada Türkiye’ye 6 milyar, 

Avrupa’ya 10 milyar metreküp gaz taşıyacak. 

Ancak bunun da ötesinde Türkiye bölgedeki 

diğer gaz tedarikçilerini de projeye 

dahil edip hem kendi pazarını güvence altına 

almayı hem de gaz ticaret merkezi olma 

potansiyelini artırmayı hedeflemeli. 

Doğal gaz ticaret merkezi olmanın en önemli 

ön koşulu ise ülkedeki doğal gaz ticaretinin 

liberalleşmesi. Halihazırda kanuni altyapısı 

kurulmuş olan liberalleşme sürecini tamamlamak, 

gaz ithalatında %20 civarında olan 

özel sektör payını %80 seviyesine çekmek ve 

BOTAŞ’ın sadece iletim hattını kontrol 

etmesini sağlamak liberalleşme yönünde 

atılması gereken adımlardan birkaçı. Her 

ne kadar liberalleşme sürecinin tamamlanmasının 

tüketiciye kısa vadeli etkileri 

olacak olsa da, uzun vadede ülkenin doğal 

gaz faturası düşecek ve Türkiye’nin doğal 

gaz ticaret merkezi olabilmesine yol açacak 

kontratlara sahip olmasına ve al ya da öde 

sorunları yaşamamasına zemin hazırlayacak. 

Liberalleşme sonucunda Türkiye’nin halihazırda 

sahip olduğu sıvılaştırılmış doğal 

gaz ithalat terminallerinin sayısı da artabilir 

ve özel sektördeki oyuncular yeni terminallerin 

açılması için rol oynayabilir. Şu anda 

yıllık 12 (6 + 6) milyar metreküp olan LNG 

ithalat kapasitesi de büyüyerek doğal gaz 

tedarikçisi ülkelerden kaynaklanabilecek 

sorunlar LNG ikamesi ile çözülebilir. 

Son olarak, Türkiye bu önlemlerin de ötesinde 

enerjiyi en verimsiz değerlendiren 

ülkelerden biri olma gibi bir lüksü kalmadığını 

fark etmeli ve ona yönelik adımlar 

atmalı. Enerji verimliliği dendiğinde her ne 

kadar tüketicinin tasarrufu ve sanayinin 

enerjiyi etkin ve üretken bir şekilde kullanması 

akla gelse de verimsizliğin büyük bir 

kısmının da altyapı yetersizliğinden kaynaklandığını 

unutmamak gerekir. Altyapı 

yatırımlarında enerji altyapılarının geliştirilmesi 

ve yenilerinin inşa edilmesine öncelik 

verilmeli. Bunu başarabilmek için atılacak 

adımların ilk aşamada maliyeti yüksek olsa 

da uzun vadeli kazanımlar bu maliyetleri 

anlamlı kılıyor. Tabii enerji verimliliğini 

artıracak altyapı yatırımlarının maliyetinin 

karşılanabilmesi için de devletin finansman 

kolaylıkları sağlaması gerekiyor. Ancak 

son günlerde yeniden gündemimize giren 

enerji güvenliğine dair kaygılar düşünüldüğünde 

Türkiye’nin hem enerji verimliliğine 

dair hem de piyasa liberalleşmesine yönelik 

yapısal değişiklikleri gerçekleştirmesi 

büyük önem arz ediyor. 

TANAP ILK 

AŞAMADA 

TÜRKIYE’YE 

6 MILYAR, 

AVRUPA’YA 

10 MILYAR 

METREKÜP GAZ 

TAŞIYACAK. 

IN THE FIRST 

PHASE, TANAP WILL 

TRANSPORT 

6 BCM GAS 

TO TURKEY AND 

10 BCM GAS 

TO EUROPE. 

Construction works of this project have 

started this year, and the first gas flow will 

to Turkey and Europe is expected in 2019. 

In the first phase, the line will transport 6 

bcm gas to Turkey and 10 bcm to Europe. 

But further to that, Turkey should set sight 

on securing its energy market and increasing 

its potential to become a natural gas 

hub by including other gas suppliers in the 

region to this project. 

Key precondition to become a natural gas 

hub is to liberalize the natural gas trade 

within the country. For this purpose, the 

liberalization process -the legal infrastructure 

of which is ready- should be 

completed; the private sector’s share in gas 

imports should be increased from 20% to 

80%; and BOTAS should have a command 

only on the transmission line. Although 

completion of the liberalization process will 

have short term impacts on consumers; it 

will also lead to lower natural gas bill for 

the country, pave the way for contracts that 

will facilitate Turkey’s quest to become a 

natural gas hub, and eliminate take-or-pay 

problems in the long run. When the liberalization 

process is completed, the number 

of LNG import terminals may increase, 

and private sector actors may play a role 

in opening new terminals. Currently, LNG 

may substitute problems that may arise 

due to natural gas supplier countries by 

increasing the LNG import capacity of 12 

(6+6) bcm per year. 

In conclusion, Turkey should be aware of 

the fact that Turkey can no longer have one 

of the most inefficient energy uses, and 

should take necessary steps to change this 

situation. Energy saving by consumers and 

efficient and productive use of energy in the 

industry may be the first things that come 

to mind when we say energy efficiency; 

but it should be noted that insufficient 

infrastructure is a key factor in inefficiency. 

Developing energy infrastructures and 

building new infrastructures should be 

given priority in infrastructure investments. 

Cost of these steps may be high in 

the first stage, but long term gains make 

those costs meaningful. The government is 

required to provide financing conveniences 

to be able to meet the costs of infrastructure 

investments that will increase energy efficiency. 

Considering Turkey’s concerns 

about energy security which has re-gained 

importance lately; it is highly significant for 

Turkey to realize structural reforms about 

energy efficiency and market liberalization. 


45

LIFESTYLE / LIFESTYLE 

KIRGIZİSTAN SİNEMASI / KYRGYZ CINEMA 

BELGESEL TADINDA KIRGIZİSTAN SİNEMASI 

Sovyet dönemi Orta Asya sinemasında belgesel filmciliğin yeşerdiği ve geliştiği 

en önemli ülkelerinden biri Kırgızistan’dı. Burada kurulan belgesel filmler 

stüdyosu bu gelişmelere öncülük etti. 

DOCUMENTARY-LIKE KYRGYZ CINEMA 

Documentary film industry in Central Asia cinema emerged and developed the 

most in Kyrgyzstan and a few other countries in the Soviet era. Documentary film 

studios established there pioneered those developments. 

RUFAT AGHAYEV 

Yazı dizimizin bu sayısında Orta 

Asya’da yer alan Kırgızistan’a uzanıp 

cumhuriyette sinema sanatının 

doğuşundan gelişmesine kadar olan 

birinci dönemine ışık tutmaya çalışacağız. 

Lumiere Kardeşler’in sinemaya girişi ile 

tüm dünyada olduğu gibi Kırgızistan’da 

da sinema sanatı gelişmeye başladı. Ekim 

Devrimi’ne kadar Kırgızistan’da yalnızca 

Bişkek kentinde bir tane film gösterim 

makinesi vardı. Kırgızistan’da sinema sanatının 

doğuşu ve gelişmesi ülkenin kültür ve 

sanat alanında yeni bir aşama oldu. Sinema 

sanatı ile ülkenin ekonomik ve sosyal yaşamı 

hem maddi hem de manevi olarak yeni 

değerler kazandı. Sinema yaygınlaşmaya 

başladığı yıllarda, yeni hayat için mücadele 

eden halk kahramanlarını ve çağdaş hayatın 

güzelliklerini yansıtmaya çalışıyordu. 

Kırgızistan’da bu dönemde film gösterimlerinin 

yanı sıra film (özellikle belgesel türünde) 

çekimlerine de başlandı. 

In this article, we will travel back to the 

first years of Kyrgyz cinema industry 

in Central Asia, and we will try to 

elaborate the first development period 

of cinema in Kyrgyzstan. 

The art of cinema started to develop in 

Kyrgyzstan as in the other parts of the 

world when Lumiere Brothers took the 

first step in cinema industry. There was 

only one film projector in Kyrgyzstan, 

Bishkek until the October Revolution. 

The emergence and development of the 

art of cinema in Kyrgyzstan commenced a 

new era in culture and art of the country. 

Cinema brought new moral and material 

values to economic and social life in 

Kyrgyzstan. First cinema films focused 

on popular heroes and the beauties of the 

modern life. In this period, films were 

displayed in Kyrgyzstan and also new 

films (particularly documentaries) were 

being filmed. 



SİNEMA SANATININ TARİHİNE YOLCULUK 

Kırgızistan sinema sanatının tarihi üç 

dönemde incelenebilir: 

Birinci Dönem: V. Şneyderov’un etnografik-bilimsel 

türde yaptığı belgesel filmden 

başlayarak (1930) ilk uzun metrajlı kurmaca 

filmin çekimine kadar olan süreyi kapsar 

(1955). 

İkinci Dönem: “Saltanat” isimli ilk uzun 

metrajlı kurmaca filmin üretiminden (1955) 

Sovyetler Birliği’nin çöküşüne kadar olan 

süreyi kapsar (1991). 

Üçüncü Dönem: Bağımsız Kırgızistan 

Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıldan (1991) 

günümüze kadar olan dönemi içine alır. Bağımsızlıktan 

sonraki dönem, Kırgız sinema 

tarihinde milli sinemanın başlangıç dönemi 

olarak nitelendirilir. 

Kırgızistan kendi sinema sanatını 1930’lu 

yıllardan sonra kurmaya başladı. 1928-1931 

yılları arasında sinema seyyahı olan U. 

Şveyderov Kırgızistan Cumhuriyeti konulu 

iki adet etnografik-bilimsel film çekti. Bunlar 

“Ölüm Tabanı” ve “4500 Metre Yükseklikte” 

isimli filmlerdir. Bu yapıtlar Kırgız belgesel 

filmciliğinin başlangıcı olarak kabul edilir. 

1917 Ekim Devrimi her alanda olduğu gibi 

sinema alanında da yeni yaratıcık arayışları 

için geniş imkanlar açtı. “Sovyet devleti kendi 

sinemasına belgesel filmlerden başlamalıdır” 

önerisinde bulunan Lenin, sinemanın 

gelişmesi için her türlü yardımı sağladı. Ve 

böylelikle Sovyet sinemasında belgesel filmcilik 

doğmaya ve gelişmeye başladı. 

02 

01 

01 

V. Şneyderov. 

V. Shneyderov. 

02 

4500 Metre Yükseklikte. 

4500-Meter High. 

09-10 

“Abay’ın Şarkısı” (1945) 

09-10 

“Song of Abai” (1945) 

A JOURNEY TO THE HISTORY OF CINEMA 

History of cinema in Kyrgyzstan can be 

divided into three periods: 

First Period: Consists of the period from 

the first ethnographic-scientific documentary 

film made by V. Shneyderov (1930) until 

the first full-length fiction film (1955). 

Second Period: Consists of the period 

from the first full-length fiction film 

“Saltanat” (1955) until the collapse of the 

Soviet Union (1991). 

Third Period: Consists of the period from 

the establishment of independent Republic 

of Kyrgyzstan (1991) until today. The period 

after independence is regarded as the beginning 

of the history of Kyrgyz cinema. 

The art of cinema started to develop in 

Kyrgyzstan after 1930s. V. Shneyderov –a 

cinema traveler from 1928 to 1931– made 

two ethnographic-scientific films about the 

Republic of Kyrgyzstan. These films are 

“Death Ground” and “4500-Meter High”. 

These works are regarded as the first productions 

of the Kyrgyz documentary film 

industry. 

1917 October Revolution brought forward 

new opportunities and new ideas for the 

cinema industry as in all other industries. 

Lenin said, “The Soviet state should build 

its art of cinema upon documentaries.” He 

cleared the way for developing cinema, and 

then the documentary film industry started 

to emerge and grow in the Soviet cinema. 

In the first years of the revolution, developing 

national cinemas in republic states was 

highly important. In those years, national 

cinemas came forward in Central Asian 


47

KIRGIZİSTAN SİNEMASI / KYRGYZ CINEMA 

Devrimin ilk yıllarında cumhuriyet devletlerinin 

milli sinemalarının yaratılması önemli 

konulardan biriydi. Bu yıllarda Orta Asya 

ülkelerinde ve Kırgızistan’da da ulusal sinema 

ortaya çıktı. 1938 yılında Bişkek şehrinde 

“Taşkent Aktüalite Film Birliği” kuruldu. 

Bu birliğin kurulması Kırgız milli filmcilik 

sanatının gelişim sürecinde büyük rol oynadı. 

Kurulmuş olan bu birliğin en önemli görevi 

“Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin 

çekimlerini ve yayınını düzenli hale getirmekti. 

Film dergisi ayda bir veya iki defa beyaz 

perdeye çıkıyordu. Bu çalışmaların hepsi 

Kırgız milli sinema sanatının ortaya çıkması 

ve ilerlemesi için birer yapı taşı oldu. Taşkent 

Aktüalite Film Birliği, İkinci Dünya Savaşı’nın 

ilk yıllarına kadar (1941) faaliyet gösterdi ve 

“Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin 

40’a yakın bölümünü beyaz perdeye taşıdı. 

SAVAŞLA SAVAŞAN BELGESEL FİLMCİLİK 

İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile birlikte 

“Taşkent Aktüalite Film Birliği” kapatıldı ve 

yerine “Kırgız Belgesel Filmleri Stüdyosu” 

kuruldu. Stüdyoda üretilen filmlerin temelini 

yeni sosyalist ruh hali, Sovyet insanının 

manevi ve siyasi dayanıklılığı konuları oluşturmaktaydı. 

İkinci Dünya Savaşı yıllarında 

Kırgız halkının dayanıklılığı, gündelik hayatta 

çalışkanlıkları ve ikili insani ilişkileri de 

filmlerin başlıca konularından oldu. 

İkinci Dünya Savaşı yıllarında tüm Sovyetler 

Birliği ülkelerinde olduğu gibi Kırgızistan’da 

da belgesel film ve belgesel filmcilik önemli 

bir rol oynadı. Kuruluşu savaş yıllarına denk 

gelen “Kırgız Belgesel Filmleri Stüdyosu”nun 

ağır olan şartları savaş ile beraber daha da 

ağırlaştı. Genç ve yetenekli sanatçıların savaşa 

gitmesi sebebi ile stüdyoda hep kadın ve 

çırak oyuncular kalmıştı. Fakat tüm bu eksikliklere 

rağmen var olan kadro kendi işlevini 

sürdürmeye devam etti. Çekilen filmler 

banyo ve montaj için Taşkent ve Alma-ata 

stüdyolarına gönderiliyordu. Bu yıllarda 

yapılan filmlerin ana sloganı “Her Şey Cephe 

İçin, Her Şey Vatan İçin” idi. 

Savaşın bitimine kadar yapılan filmlerin yanı 

sıra “Sovyet Kırgızistan’ı” isimli film dergisinin 

100’den fazla sayısı beyaz perdeye taşındı. 

Bunun yanı sıra, Kırgız halkının cepheye 

her türlü yardımda bulunduğunu yansıtan 

filmler de çekildi. Bunlar 1943 yapımı “Kırgızistan 

Savaş Günlerinde” ve 1944 yapımı 

“Büyük Ödül” filmleridir. 

Savaş sonrasında, 1946’da “Sovyet 

Kırgızistan’ı” isimli ilk uzun metrajlı belgesel 

filminin çekimleri için Moskova’dan 

yönetmen ve teknik ekip davet edildi. 1947’de 

03 

İKINCI DÜNYA SAVAŞI 

YILLARINDA 

KIRGIZISTAN’DA 

BELGESEL FILM VE 

BELGESEL FILMCILIK 

ÖNEMLI BIR ROL 

OYNADI. 

IN THE SECOND 

WORLD WAR YEARS, 

DOCUMENTARIES 

AND DOCUMENTARY 

FILM INDUSTRY 

PLAYED A CRUCIAL 

ROLE IN 

KYRGYZSTAN. 

countries and Kyrgyzstan. In 1938, the 

“Tashkent Actuality Film Union” was established 

in Bishkek. This union played a 

key role in the development of the Kyrgyz 

national film industry. The most important 

role of this union was to regulate the 

shootings and screening of the “Soviet 

Kyrgyzstan” film magazine. The film magazine 

was screened once or twice a month. 

All those works became a building block 

for the emergence and development of the 

Kyrgyz national cinema industry. Tashkent 

Actuality Film Union was active until the 

first years of the Second World War (1941) 

and made almost 40 episodes of the “Soviet 

Kazakhstan” film magazine. 

DOCUMENTARY FILMS WAGING WAR 

AGAINST WAR 

When the Second World War broke out, 

the Tashkent Actuality Film Union was 

closed and then the “Kyrgyz Documentary 

Film Studios” was established. The studio 

films was based on the new socialist spirit, 

the moral and political strength of Soviet 

people. Endurance of Kyrgyz people during 

the Second World War, their diligence and 

human relations in daily lives were among 

the subjects of films. 

In the Second World War years, documentaries 

and documentary film industry 

played a crucial role in Kyrgyzstan like in 

all other Soviet countries. Tough conditions 

of the “Kyrgyz Documentary Film Studios” 



04 

beyaz perdeye çıkan bu belgesel filmde Kırgızistan 

Cumhuriyeti’nin 20 yıl içerisinde 

yaşadığı olumlu gelişmelere yer verildi. 

1950’li yıllardan itibaren Kırgız Belgesel 

Filmleri Stüdyosu’nun milli sanatçıları artık 

yavaş yavaş kendi belgesel filmlerini yapmaya 

başladılar. O sıralarda Kırgızistan’da 

Orta Tokoy Ambarı ve Büyük Çuy Kanalı’nın 

inşaatı sürüyordu. 

1950’li yılların ortalarında Kırgız sinemacıları 

için belgesel filmcilikte yeni bir dönem başladı. 

Moskova’da özel sinema eğitimi almış 

birkaç nitelikli genç stüdyoya gelmişti. Bu 

gençlerden biri olan Fatma Mamuraliyeva 

1953’ten itibaren stüdyoda filmlerin dublajı 

ile uğraşmaya başladı ve kendi alanında çok 

başarılı oldu. Bu yıllarda stüdyoda yapılan 

filmlere örnek olarak 1953 yapımı “Arkadaşlık 

Zümresi” ve 1954 yapımı olan “Susamır 

Vadisinde” filmlerini gösterebiliriz. 

1955 yılında Orta Tokoy Ambarı’nı konu alan 

“Dağlarda Baraj” isimli belgesel filmi yapıldı. 

1956’da ise “Büyük Çuy Kanalının İnşaatında” 

isimli belgesel filmi gösterime girdi. Bu 

eserlerin ortaya çıkması Kırgız belgesel film 

sanatının gelişimini göstermekteydi. 

Kırgızistan sineması ile ilgili ilk yazı dizimizi 

burada sonlandırıyoruz. Bu sayıdaki yazımızda 

Kırgızistan sinemasının 1955’e kadar 

olan birinci dönemini anlatmaya çalıştık. 

Önümüzdeki sayıda Kırgızistan sinemasının 

ikinci dönemine, yani 1955’ten bağımsızlığın 

ilan edildiği 1991’e kadar olan kısmına ışık tutacağız. 

Bir sonraki sayıda görüşmek üzere… 

03 

Ölüm Tabanı. 

Death Ground. 

04 

Sovyet Kırgızistanı. 

Soviet Kyrgyzstan. 

which was established in war years 

became even tougher due to harsh war 

conditions. As young and skilled artists 

went to war, there were only women and 

apprentice actors/actresses in the studio. 

But the remaining staff continued to work 

despite all problems. The films were being 

sent to Tashkent and Almaty studios for 

developing and editing. Those films were 

embracing the motto “All for the Front, All 

for the Nation”. 

In addition to the films made until the 

end of the war, more than 100 issues of 

the “Soviet Kyrgyzstan” film magazine 

was filmed. Moreover, many films were 

made about great contributions and sacrifice 

of Kyrgyz people for the front. These 

are “War Days in Kyrgyzstan” (1943) and 

“Grand Prize” (1944) films. 

After the war, a director and technical team 

was invited from Moscow to shoot the first 

full-length documentary film named “Soviet 

Kyrgyzstan” in 1946. This documentary 

was released in 1947, representing positive 

developments that the Kyrgyz Republic 

witnessed in the last two decades. 

From 1950s, national artists of the Kyrgyz 

Documentary Film Studio started to make 

their own documentaries. In that period, 

the Orto-Tokoy Reservoir and the Great 

Chuy Canal were being constructed in 

Kyrgyzstan. 

In mid-1950s, a new era began for Kyrgyz 

cinema artists in the documentary film 

industry. A few young cinema artists who 

studied cinema in Moscow came to the 

studio. Fatma Mamuraliyeva, one of those 

young artists, started to dub the films in 1953 

and became highly successful in her field. 

Among those films made in the studio, “A 

Group of Friends” (1953) and “In Suusamyr 

Valley” (1954) films come to the fore. 

The documentary “A Dam in the 

Mountains” about the Orto-Tokoy 

Reservoir was made in 1955. Later in 1956, 

the documentary “Construction of the 

Great Chuy Canal” was released. Those 

films are the greatest indicator of the development 

in Kyrgyz documentary film 

industry. 

The first period in Kyrgyz cinema history 

ends here. With this article, we intended 

to elucidate the development of the Kyrgyz 

cinema until 1955. In the next issue, we 

will focus on the second period of Kyrgyz 

cinema, from 1955 to 1991, the year when 

Kyrgyzstan declared independence. Hope 

to see you in the next issue… 


49

KÜLTÜR & SANAT / CULTURE & ART 

FİLM / FILM 

YÖNETMEN: SYLVAIN ESTIBAL 

DIRECTOR: SYLVAIN ESTIBAL 

DOMUZLAR 

KANATLANDIĞINDA 

Oyuncular: Ulrich Tukur, Sasson 

Gabai, Baya Belal, Gassan Abbas 

Gazze’de balıkçılık yaparak hayatını 

sürdüren Filistinli Cafer 

(Sasson Gabay) bir gün teknesiyle 

balığa çıktığında ağlara bir 

domuzun takıldığını görür. 

Ancak domuz sadece İslam’da 

değil, Musevilikte de haramdır ve 

tüm çabalarına rağmen domuzu 

alacak birini bulamaz. Yine de 

domuzu öldürmeye içi elvermeyen 

Cafer’in başına bu domuz 

yüzünden hiç tahmin edemediği 

işler gelecektir. 

WHEN PIGS HAVE 

WINGS 

Cast: Ulrich Tukur, Sasson 

Gabai, Baya Belal, Gassan Abbas 

One day Palestinian Jafaar 

(Sasson Gabay), earning his 

living by fishery in Gaza, goes 

fishing on his boat and sees a 

pig caught in the fishing net. 

But pigs are forbidden not only 

by Islam but also Judaism, 

thus he cannot find anyone to 

take the pig from him. He had 

to keep the pig as he could not 

kill it, and then he will face 

unexpected consequences 

because of the pig. 

SERGİ / EXHIBITION 

TARİH: 28 KASIM 2015’E KADAR YER: AKBANK SANAT 

DATE: UNTIL 28 NOVEMBER VENUE: AKBANK SANAT 

LOUISE BOURGEOIS: 

DÜNYADAN BÜYÜK 

20. yüzyılın en önemli kadın sanatçılarından olan 

ve sadece kendisinden sonraki sanat oluşumunu 

derinlemesine etkilemekle kalmayıp kendisinden 

önceki sanat tarihinin de yeni bir gözle ele alınmasını 

sağlamış Louise Bourgeois’nın yapıtlarının yanı 

sıra Akbank Sanat Kütüphanesi’nde özel bir Louise 

Bourgeois köşesi oluşturulacak ve sanatçı hakkında 

filmler gösterilecek. 

LOUISE BOURGEOIS: 

LARGER THAN LIFE 

The exhibition includes the works of art of 

Louise Bourgeois, and a special corner will be 

created in the library of Akbank Sanat where 

documentaries about her will be shown as 

well. Louise Bourgeois was one of the most 

important artists of the 20th century, who had 

a deep impact on next generation artworks 

and also offered a new perspective for the 

previous generation. 

50 



KİTAP / BOOK 

YAZAR: LAYİK ALTINMAKAS YAYINEVİ: BİLGE KÜLTÜR SANAT 

AUTHOR: LAYIK ALTINMAKAS PUBLISHER: BILGE KULTUR SANAT 

HANLIK DEVRİNDEN GÜNÜMÜZE ÖRNEKLERLE 

KAZAK EDEBİYATI 

Edebiyat kültürel ilişkilerin temelini 

oluşturur ve kuşaktan kuşağa aktarılan 

bir mirastır. Bu eser de Kazak dilinin 

Batı ile boy ölçüşecek mikyastaki 

edebiyatını başlangıcından günümüze 

kadar ana hatlarıyla ortaya koyan 

“titiz” bir çalışma. Diğer bir deyişle bu 

kitap Kazak Hanlığı’nın kurulduğu 

15. yüzyıl ile 21. yüzyıl arasında Kazak 

edebiyatının sözlü ve yazılı türlerinden 

örnekler veriyor. Örnek metinler 

Kazakça olmakla birlikte, edebî türler 

Türkçe olarak izah edilmiş. 

HANLIK DEVRINDEN GÜNÜMÜZE ÖRNEKLERLE 

KAZAK EDEBIYATI 

Literature constitutes the basis of 

cultural relations and it is inherited from 

generation to generation. This book is a 

“meticulous” work revealing the Kazakh 

literature from its birth to the present, 

which competes with the West. In 

other words, this book exemplifies oral 

and written traditions of the Kazakh 

literature from 15 th to 12 th century 

-from the establishment of the Kazakh 

Khanate to the present. Sample texts are 

in Kazakh language, and literary genres 

are explained in Turkish. 

TİYATRO / THEATER 

TARİH: 12 KASIM 2015 YER: AFİFE JALE SAHNESİ, İSTANBUL 

DATE: 12 NOVEMBER 2015 VENUE: AFIFE JALE STAGE, ISTANBUL 

MÜZİK / MUSIC 

TARİH: 14 KASIM 2015 YER: SALON İKSV 

DATE: 14 NOVEMBER 2015 VENUE: SALON IKSV 

ARTURO UI’NİN 

ÖNLENEBİLİR 

TIRMANIŞI 

THE RESISTIBLE 

RISE OF 

ARTURO UI 

Sekiz oyuncunun yaklaşık 

otuz altı farklı kişiyi dönüşümlü 

bir şekilde oynadığı, 

müziklerin yine oyuncular 

tarafından, akapella (insan 

sesi) ile yapıldığı, epik tiyatronun 

özüne uygun, çağdaş bir 

yorumla sahneye koyulan bu 

oyunla, seyirciye baş döndürücü 

bir tempo ve coşkuyla, 

eğlenceli bir biçimle, alışılagelmişin 

dışında bir tiyatro lezzeti 

sunulması amaçlanıyor. 

In this play, eight actors 

and actresses stage 36 different 

characters by turns; 

it is accompanied by acapella 

(human voice) made 

by actors. The play is based 

on the principles of Epic 

Theater and staged with a 

contemporary interpretation. 

It offers a stunning 

pace and emotion to the 

audience in an entertaining 

and unique manner. 

CHRISTIAN 

SCOTT 

Saksafoncu dayısı Donald 

Harrison sayesinde 13 

yaşında sahneyle tanışan 

ABD’li caz trompetçisi 

Christian Scott, Berklee’den 

burs kazandı ve burada 

kolej grubunun bir 

üyesi oldu. Film müziği 

orkestralama diploması 

aldı. Bugüne kadar sekiz 

stüdyo albümü yayımlayan 

sanatçı; Donald Harrison, 

Davis Sanchez, Mike Clark 

gibi dev isimlerle çalıştı. 

Marcus Miller, “Tutu 

Revisited” albümünde 

trompeti ona emanet etti. 

CHRISTIAN 

SCOTT 

Christian Scott got familiar 

with the stage at the age of 

13 thanks to his saxophonist 

uncle Donald Harrison. 

He earned a scholarship 

from Berklee and became 

a part of the college band. 

He graduated from the 

department of film scoring. 

He released eight studio 

albums so far, and worked 

with masters such as 

Donald Harrison, Davis 

Sanchez and Mike Clark. 

Marcus Miller gave his 

trumpet to Scoot for the 

“Tutu Revisited” album. 


51

КРАТКОЕ ROTA / ROUTE ИЗЛОЖЕНИЕSTABESI PUBLIS IS? NOS SUL / UASTABESI PUBLIS IS? NOS SUL 

КРАТКОЕ 

ИЗЛОЖЕНИЕ 

52 НОЯБРЬ 2015 ВЫПУСК 36


ХАЛДУН ЯВАШ 

Каспийский 

Стратегический Институт 

Генеральный Секретарь 

Экономика Турции за последние 15 лет 

прошла через значительные положительные 

преобразования. В частности, Турция, 

вступившая в период мощного роста после 2003 

года, обрела определенного уровня устойчивую 

силу, на которую глобальные колебания экономики 

оказали незначительное влияние. Экономика 

страны, подвергшаяся испытанию на выдержку 

и устойчивость в условиях мирового кризиса 

2008-2009 годов, смогла преодолеть таковой, 

выработав собственные пути решения. Насколько 

бы не был сложным и трудным для Турции 

2009 год, проведенные структурные реформы и 

меры по укреплению инфраструктуры сектора 

государственных финансов и банковского сектора, 

значительно ослабили влияние кризисных 

факторов. 

В этом месяце Турция принимает на своей 

территории в Анталии лидеров стран, обладающих 

крупнейшей экономикой в мире, в качестве 

председательствующего текущего периода 

деятельности Большой Двадцатки. Лидеры 

стран соберутся для совместного поиска 

решений глобальных вопросов. На встрече 

Большой Двадцатки, проходящей в период, 

характеризующийся смещением мирового 

центра тяжести в Азиатский регион, по 

приглашению Турции также будет присутствовать 

Азербайджан. Приглашением Азербайджана 

Турция, реализующая процессы интеграции в 

обширном Каспийском Регионе в направлениях 

энергетического, транспортного сектора и в 

области экспорта, продемонстрировала свое 

видение, с намерением перенести таковое на 

платформу Большой Двадцатки. 

Конечно, в свете проведения такой важной 

исторической встречи, нами был проведен обзор 

различных и крайне значительных моментов, 

обсуждению которых она будет посвящена, таких 

как экономический, энергетический кризис и 

кризис беженцев, также мы проанализировали 

ожидания от Саммита лидеров Большой Двадцатки, 

представив различные авторитетные мнения по этим 

вопросам в рамках темы выпуска. В согласовании 

с целью обретения Саммитом Большой Двадцатки 

статуса политического координационного центра, 

предоставлена аналитическая выкладка по вопросам 

кризиса беженцев, вышедшего далеко за пределы 

Сирии и достигшего поистине глобальных 

масштабов. С другой стороны, на фоне не 

прекращающихся осложнений и волнений в Сирии, 

более активную позицию в регионе заняла Россия. 

Обсуждение и анализ данного вопроса, в плоскости 

Россия-Турция и Сирия, проведен Проф. Дp. Месут 

Хаккы Джашинoм. 

До встречи в следующем выпуске. 


53


ПОЧЕМУ САРКИСЯН ВЫЖИДАЛ СТОЛЬКО ЛЕТ? 

26 сентября президент Армении Серж Саркисян выступил со знаменательной речью. 

Это была речь, которая не произносилась в течение 27 лет. Говоря об оккупированном 

Нагорном Карабахе он использовал фразу «неотъемлемая часть Армении». 

Проблема Нагорного Карабаха существует 

уже с 1988 года, но никогда 

до настоящего момента не 

использовалось такое выражение. Почему 

же именно сейчас Саркисян произнес 

фразу о неотъемлемости Нагорного 

Карабаха от Армении, в то время как 

на международной арене считается, что 

данная территория принадлежит Азербайджану? 

Вот ответы Мэтью Брайза, 

бывшего помощника советника по вопросам 

Южного Кавказа при Министерстве 

иностранных дел США, бывшего 

посла США в Азербайджане, директора 

Таллиннского Центра международных 

оборонных исследований: 

Почему Саркисян впервые выступил 

с таким заявлением? 

Президент Саркисян угрожает, говоря, 

что в случае продолжения военного 

конфликта и прекращения мирных переговоров 

Минской группы, Нагорный 

Карабах будет официально признан 

независимым политическим субъектом. 

Для Армении, которая до сегодняшнего 

времени избегала признания независимости 

и суверенитета Нагорного Карабаха, 

такой шаг означает резкий поворот 

в политике. Если Армения предпримет 

такую попытку, то может остаться в 

дипломатической изоляции, а посредническая 

деятельность Минской группы 

закончится. 

В связи с этим, я не думаю, что до момента 

завершения прекращения огня, 

установленного в 1994 году, и начала 

новых вооружённых столкновений, 

Армения сделает такой шаг. На самом 

деле, такого развития событий не хочет 

ни Армения, ни Азербайджан. Я верю, 

что президент Саркисян сделал такое 

заявление в связи с тем, что считает, 

что Минская группа не предпринимает 

каких-либо значительных шагов и 

поэтому ответственность за это несет 

Азербайджан. 

С другой стороны, Азербайджан обвиняет 

Армению, что та не настроена 

на позитивные действия в ходе пере- 

говоров с Минской группой. В отличие 

от других территорий Азербайджана 

вокруг Нагорного Карабаха, Нагорный 

Карабах легче защищать с военной 

точки зрения, по этой причине вооруженные 

силы Армении находятся 

в более выгодном положении, в связи 

с чем Азербайджан считает, Армения 

пытается выиграть время. 

Как будет себя вести Минская группа 

после такого заявления? 

Президент Саркисян, используя выражение 

«Республика Нагорный Карабах», 

официально говорит о новом 

независимом от Азербайджана, политическом 

субъекте. 

Данное высказывание абсолютно противоречит 

политике Минской группы и 

всех членов Минской группы, в особенности 

поддерживающих целостность 

Азербайджана, а также ее сопредседателей 

(США, Франция и Россия), настаивающих 

на том, что Нагорный Карабах 

и семь районов вокруг него являются 

территориями, законно принадлежащими 

Азербайджану. 

Я надеюсь, что в отношении правового 

статуса Нагорного Карабаха Минская 

группа выступит с заявлением, отрицающим 

любые шаги за пределы 

политических рамок, принятых Азербайджаном 

и Арменией. Кроме того, 

я считаю, что необходимо заново призвать 

к проведению переговоров в духе 

доброй воли, принципу, являющимся 

одним из основ мирного урегулирования 

конфликтов в соответствии с тремя 

основными положениями Хельсинкского 

заключительного акта. Основными 

положениями данного документа являются: 

территориальная целостность 

государства, право на самоопределение 

населения и неприменение силы. Я жду, 

что помимо соблюдения основных положений, 

Минская группа повторно обратится 

к сторонам с целью снижения 

напряженности по всей линии соприкосновения 

и возобновления переговоров 

для поиска политического решения 

вопроса. 



ЕЖЕГОДНО В ЕВРОПЕ ПРОИЗВОДИТСЯ БОЛЕЕ 10 МИЛЛИОНОВ ДИЗЕЛЬНЫХ 

ДВИГАТЕЛЕЙ И ДАННАЯ СИТУАЦИЯ ВРЯД ЛИ ИЗМЕНИТСЯ В БЛИЖАЙШЕМ БУДУЩЕМ 

Директор по вопросам ориентирования производства двигателей компании LMC 

Отомотив Глобал господин Эл Бэдвилл, ответил на наши вопросы о будущем 

дизельных двигателей на фоне произошедшего скандала вокруг компании 

Volkswagen по поводу выбросов в ОС. 

ОСМАН КУРТ 

Считается, что отвечать за скандал, разразившийся 

вокруг выброса двуокиси углерода 

компанией Volkswagen, придется технологиям 

дизельных двигателей. Внимание 

сосредоточено на возможности замены 

дизельных транспортных средств электрическими 

или гибридными автомобилями. 

Какого рода воздействие может оказать 

данный скандал на будущее дизельных 

двигателей? 

Конечно в США будут наблюдаться краткосрочные 

негативные реакции, которые 

также могут встретиться и в долгосрочной 

перспективе. Сектор дизельных грузовых 

транспортных средств проявит бо́льшую 

устойчивость по отношению к последствиям 

данного скандала, однако, влияние 

негативных факторов на сектор легковых 

автомобилей, как мы предполагаем, будет 

наблюдаться нами в течение длительного 

периода. Так, легкое машиностроение в 

США переориентирует свою деятельность 

в сторону производства грузовых авто 

(спортивные внедорожники, крытые грузовики 

и открытые грузовики). Но, инвестиции, 

планируемые к реализации в сектор 

дизельных грузовых автомобилей, могут 

оказаться под угрозой. Chrysler достиг 

значительных успехов в области производства 

дизельных легких сервисных грузовых 

автомобилей, что же касается корпораций 

GM/Ford, они планировали зайти на этот 

рынок более амбициозным способом. Конечно, 

эти планы могут измениться, но с 

большей долей вероятности они останутся 

прежними. 

В виду того, что продажи легковых автомобилей 

в Китае зафиксированы на крайне 

низком уровне, серьезных рисков в этой 

стране мы не видим. В случае, если тесты, 

проводимые на территории Кореи, подтвердят 

факт недостоверности заявленных 

компанией Volkswagen параметров, ситуация 

скажется не лучшим образом и на 

Корее тоже. 

Какова реальная цифра в отношении дизельных 

двигателей в сегодняшнем дне, 

и каковы Ваши прогнозы на будущее? 

При рассмотрении стран, данные по которым 

были собраны нами по состоянию на 

сегодняшний день, мы можем наблюдать 

на фоне снижения доли дизеля в Великобритании 

в сентябре месяце, сохранение 

показателей дизеля на прочих рынках Западной 

Европы приблизительно на том же 

уровне. Из-за того, что дизельный скандал 

разразился ближе к концу месяца, делать 

какие-то выводы на основании данных по 

сентябрю сложно. 

Я не думаю, что развитие событий при 

данных обстоятельствах по наихудшему 

сценарию, реально возможно. Не критичная 

реакция против дизелей, конечно, 

может наблюдаться, но именно дизель 

является ключевым инструментом для 

обеспечения целевых показателей эффективности 

топлива. В производство 

дизельных двигателей реализуются мультимллионные 

инвестиции, в том числе и 

инвестиции, совершаемые в мощности чистых 

дизельных двигателей, планируемых 

к выпуску в скорейшем времени. В Европе 

каждый год производится более 10 миллионов 

дизельных двигателей, и, вероятнее 

всего, данная цифра не будет меняться в 

ближайшем будущем. 

Как по-Вашему, является ли данная 

ситуация шансом проявить себя для 

электрических и гибридных транспортных 

средств? 

В случае если дизель «потеряет много 

крови» в Европе, для достижения тех целей, 

которые обеспечиваются сейчас посредством 

использования двуокиси углерода, 

для заполнения этой ниши возникнет 

острая потребность в чем-то другом. И, 

так как двигатели, работающие на бензине, 

не смогут справиться с этой проблемой 

в одиночку, на повестке дня встает вопрос 

с электрическими двигателями. 


55


ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ ДОЛЖНА СТАТЬ ОДНОЙ ИЗ 

ГЛАВНЫХ ТЕМ ОБСУЖДЕНИЯ НА ПОВЕСТКЕ ДНЯ ЗАСЕДАНИЯ 

БОЛЬШОЙ ДВАДЦАТКИ (G20) 

Безопасная, стабильная и доступная 

энергия – один из 

необходимых факторов, гарантирующих 

экономическое развитие и 

национальную безопасность государства. 

Геополитическая конкуренция, 

нестабильность и прочие политические 

проблемы могут оказать негативный 

эффект на глобальный доступ к источникам 

энергии. Яркими примерами 

возникших в последнее время серьезных 

трудностей в плане энергетического 

обеспечения, переживаемых как 

странами-поставщиками, так и странами, 

импортирующими энергетические 

ресурсы, стали кризисная ситуация на 

Украине и политическая нестабильность 

в Северное Африке и на Среднем 

Востоке. Основной вопрос таков: возможно 

ли более тесное взаимодействие 

и лучшая координация действий стран 

Большой Двадцатки, ориентированных 

на сведение к минимуму степени 

влияния препятствующих факторов и 

преодоление угроз безопасности энергетического 

обеспечения в глобальных 

масштабах? 

В чем состоят недостатки управления 

и контроля в рамках данного вопроса? 

Страны мира, которые столкнулись 

с проблемами безопасной поставки 

энергетических ресурсов, разработали 

планы приоритетной политики с целью 

диверсификации и маршрутов осуществляемых 

поставок, и источников 

сырья, однако, достижение намеченных 

целей без выработки многостороннего и 

единого подхода, а только лишь приложением 

единоличных усилий, не представляется 

возможным. 

Каковы глобальные последствия? 

Колесо мировой экономики крутится 

за счет энергетических ресурсов, и без 

обеспечения стабильного доступа к 

энергетическим ресурсам достичь мира 

и экономического благополучия крайне 

сложно. С другой стороны, от безопасного 

энергоснабжения зависит не только 

экономическое развитие, но и мировая 

стабильность. 

Почему данный вопрос требует внимания 

высших уровней власти? 

Вопрос энергетической безопасности 

охватывает вопросы политической воли 

высших эшелонов власти и вопросы 

политики в области планирования и использования 

энергетических ресурсов. 

Как и в вопросах изменений климата, в 

значительной степени влияющих на энергетическую 

безопасность, в рамках прочих 

многочисленных аспектов в области 

обеспечения безопасности энергоснабжения, 

требуется принятие координационной 

политики со стороны вышестоящих 

мировых платформ и политических механизмов. 

Способна ли Большая Двадцатка взять 

дело в свои руки и разрешить вопрос 

эффективным образом? 

Под крышей Большой Двадцатки среди 

стран-участниц наряду с крупными энергетическими 

поставщиками – Россией, 

Саудовской Аравией и США, числятся и 

страны, являющиеся самыми крупными 

потребителями энергетических ресурсов 

– Китай и Япония. И эти государства, 

и прочие страны-участницы Большой 

Двадцатки, обладают весомым словом 

в вопросах мировой энергетики, таким 

образом, Большая Двадцатка является 

одной из самых влиятельных платформ, 

способной взять решение проблемы в 

свои руки. 

Южный Газовый Коридор: Важный 

проект для энергетической безопасности 

Европы 

Проект Южного Газового Коридора 

является для стратегической политики 

Европы в области энергетики ключевым 

проектом, обеспечивающим энергоснабжение 

из новых источников и фор- 



мирующим альтернативный маршрут 

в существующей структуре поставки 

энергоресурсов. Кроме этого, реализация 

данного проекта обеспечит поставку природного 

газа в страны Западных Балкан, 

на сегодняшний день не имеющих прямого 

доступа к источникам снабжения 

газа. Данный проект является ценным 

примером сотрудничества и партнерских 

отношений как между правительствами 

стран, так и между частными компаниями. 

Звеньями этой драгоценной цепи, 

стоимостью в 45 миллиардов долларов, 

стали 6 стран и 13 частных фирм. Проект 

Южного Газового Коридора на сегодняшний 

день является самым важным 

проектом с точки зрения обеспечения 

стабильного и безопасного доступа к 

энергоресурсам для различных регионов 

всего мира. 

САММИТ СТРАН G20 И «ТРЕТЬЯ МИРОВАЯ ВОЙНА» 

Мир, свободно вздохнул после 

окончания «Холодной войны», 

думая, что закончится и геополитическая 

напряженность. Однако 

за прошедшие более, чем двадцать лет, 

напряженность не исчезла; кроме того, 

она только усилилась и усложнилась. 

Друг за другом следуют кризисы, начиная 

с Африки и до Азии, от Европы 

до Среднего Востока. Геополитическая 

борьба между местными и мировыми 

силами приводит к возникновению 

серьезных экономических, 

социальных и гуманитарных проблем. 

Международный терроризм, несправедливое 

распределение доходов и проблема 

беженцев выходят на первый план. 

Мир пытается решить эти вопросы мирового 

значения и существует несколько 

платформ высшего уровня, на основе 

которых он пытается это делать. Первое, 

что приходит в голову, и самое серьезное 

– это, конечно же, Генеральная 

Ассамблея и Совет Безопасности ООН. 

Другой международной платформой 

высшего уровня являются саммиты 

стран «Большой восьмёрки» (G-8). 

Другой важной платформой, к которой 

привлечено не меньшее внимание, являются 

саммиты стран «Большой двадцатки» 

(G-20). Считается, что «Большая 

двадцатка» - это своеобразный элитный 

клуб, объединяющий двадцать стран с 

наиболее развитой экономикой, отныне 

саммиты G-20 привлекают все большее 

внимание общественности. 

С другой стороны, мировые проблемы, 

существующие сейчас в мире, слишком 

запутаны, глубоки, в них завязано 

большое количество участников. Если 

перечислять вопросы, рассматриваемые 

в качестве проблем мирового значения, 

то получается следующее: глобальное 

потепление, глобальная несправедливость 

в распределении доходов, мировой 

терроризм, глобальное похищение 

людей, мировая миграция, глобальный 

дефицит, глобальная проблема отсутствия 

воды, глобальная дискриминация, 

глобальная дискриминация 

по половому признаку, глобальный 

нетерпимость… На самом деле в мире 

существуют очень серьезные проблемы. 

Совет Безопасности ООН, саммиты 

стран G-8 и G-20 не достаточны 

для решения проблем в одиночку или 

реализации принятых решений. 

Использование Советом Безопасности 

ООН права «вето» в критические 

моменты, саммиты стран G-8 критикуются 

за их «элитность». «Большая 

двадцатка» же отличается от этих 

двух платформ; прежде всего, в силу 

своей структуры, требующей более 

широкого и разнообразного участия. 

Другой отличительной особенностью 

является участие Турции, Саудовской 

Аравии и Индонезии, трех наиболее 

важных стран исламского мира. Такое 

положение дает этим странам возможность 

рассказать о «землетрясений», 

прежде всего на Среднем Востоке, 

иих негативных последствиях распространяющихся 

по всему миру, как 

цунами. На данный момент вопросами, 

которые необходимо включить 

в повестку дня саммита стран G-20, 

являются терроризм и проблема беженцев. 

Мир находится буквально 

на пороге Третьей Мировой войны, 

к которой был близок в период «холодной 

войны». В этом смысле, саммит 

стран G-20, который пройдет в 

Анталии, возможно последний выход 

и способ не допустить переступить 

этот «порог». 


57


НА ПОВЕСТКЕ ДНЯ «БОЛЬШОЙ ДВАДЦАТКИ» (G20) ОБЯЗАТЕЛЬНО 

ДОЛЖНЫ СТОЯТЬ ВОПРОСЫ СИРИЙСКОГО КРИЗИСА И КРИЗИСА 

БЕЖЕНЦЕВ 

Повестка дня “Большой Двадцатки” (G20) на период, 

проходящий под председательством Турции, 

в рамках которой на передний план выдвигаются 

такие определения как “мощные практики, целостное 

развитие и квалифицированный рост”, также ссылается на 

процессы ориентирования “Большой Двадцатки” G20 на 

результат, функциональность и эффективность решения 

проблем. Признание вышеуказанных вопросов в качестве 

главных тем повестки дня Саммита, проводимого под 

председательством Турции – страны с экономическим 

положением, характеризуемым как промежуточное положение 

между развивающейся и развитой экономикой, 

абсолютно оправдано и как нельзя лучше соответствует 

обстоятельствам. 

Саммит “Большой Двадцатки”, если рассматривать его 

с точки зрения влияния на деловой мир, имеет крайне 

важное значение для Турции в плане достижения деловой 

среды этой страны положения влиятельного актера на арене 

мировой торговли. В целом для Турецкой экономики, 

большая часть которой сформирована за счет предприятий 

малого и среднего бизнеса, и в частности в рамках процессов 

развития предприятий сектора малого и среднего 

бизнеса до предприятий более крупного масштаба, в 

аспектах, касающихся передачи ноу-хау Большой Двадцаткой 

G20, и представления в качестве примеров развития 

деятельности, стратегий роста крупных компаний мира, 

значительную и особую роль играет именно инициатива 

Б20 (Бизнесс-двадцатки - Лидеры группы двадцати). 

На “Международном Форуме МСБ” Саммита Большой 

Двадцатки в Анталии, проводимом впервые под председательством 

Турции в рамках заседаний Большой Двадцатки, 

Турцией были заявлены и описаны предложения, 

касающиеся ожидаемого вклада G20 в экономические 

ресурсы страны. 

Если рассматривать Саммит с политической точки зрения, 

можно предположить, что на передний план будут 

выдвинуты следующие вопросы: в частности, вопрос 

экономической нагрузки, возникшей в свете существующей 

проблемы беженцев, являющийся самым важным 

вопросом на повестке дня политики и экономики Турции, 

а также опасная обстановка, сложившаяся вследствие 

распространения в регионе терроризма. Совершенно обоснованы 

запросы Турции, являющейся встречающей стороной 

Саммита Большой Двадцатки, об оказании таковой 

поддержки по двум данным вопросам, и призыв Турции 

к глобальному сотрудничеству в целях разрешения 

указанных проблемных ситуаций, которые обозначены 

для Большой Двадцатки посредством формулирования 

глобальных вопросов повестки дня. Турция, принявшая 

на своей земле в течение периода гражданской войны 

И ОПЯТЬ ЖЕ ОСНОВНЫМИ ВОПРОСАМИ ПОВЕСТКИ ДНЯ БОЛЬШОЙ 

ДВАДЦАТКИ (G-20) В СФЕРЕ ЭКОНОМИКИ СТАЛИ ВОПРОСЫ РОСТА И 

РАЗВИТИЯ. 

На заседаниях Большой Двадцатки, прошедших 

под председательством Турции в этом году, на 

передний план были выдвинуты три основных 

вопроса. Заглавными темами повестки дня для обсуждения 

на Саммите Большой Двадцатки стали такие моменты 

как укрепление глобального экономического развития, 

обеспечение гибкости глобальной экономики и поддержка 

её стабильности. 

Как и на всех заседаниях Большой Двадцатки, прошедших 

с момента глобального кризиса в 2009 году, на собрании 

Большой Двадцатки этого года также вёлся поиск 

путей возрождения мировой экономики. Реализация 

чрезмерно экспансионистской денежно-кредитной политики, 

которой охарактеризовался период сразу после 

глобального мирового кризиса, хоть и ускорила процессы 

экономического роста на первых этапах, в течение 

последних нескольких лет демонстрирует серьезное 

замедление темпов развития, причем не только в развитых, 

но и в развивающихся странах, и прежде всего, 

в Китае. Может быть только за исключением США, 

которым удалось ухватить момент стабильного роста в 

локальном смысле, прежде всего в рамках экономики 

развивающихся стран, и прежде всего в экономике стран 

Европейского Союза, требуется приложение серьезных 

усилий для увеличения показателей темпов роста и 

уменьшения показателей безработицы. В среде, где на 

первый план вышли вопросы экономического роста, занятости 

и инвестиций, Турция, в качестве заглавных тем 

повестки дня заседания Большой Двадцатки, обозначила 

укрепление процессов восстановления мировой эконо- 



в Сирии, продолжающегося уже пятый год, 2.1 миллиона сирийских 

беженцев, стала страной, принявшей наибольшее число сирийцев. 

Однако, и Сирийский кризис, кризис сирийских беженцев, являются 

глобальными, мировыми проблемами. В частности, драма погибших 

беженцев, стремившихся добраться до Европы, всколыхнувшая мировую 

общественность, может стать стимулирующим фактором для лидеров 

стран Большой Двадцатки в качестве призыва к совершению реальных 

действий. В связи с этим, формирование международного фонда способно 

значительно облегчить экономическое бремя стран, оказавшихся 

в ситуации, в которой вынуждены рассчитываться по, далеко не малым, 

счетам кризиса беженцев. Кроме этого, существует возможность формирования 

общественного мнения, которое бы способствовало реализации 

процессов, направленных на принятие развитыми странами на своей 

территории большего числа беженцев. 

В качестве второго важного вопроса, может обсуждаться вопрос необходимости 

совместных действий, направленных против опасности, 

сотрясающей буквально весь мир - против терроризма. Для достижения 

данной цели, следует подчеркнуть важность солидарности всех сторон, 

проявлением которой станет отсутствие действий, дифференцирующих 

отношение к террористическим организациям. Конкретные предложения 

по этому вопросу могут быть подготовлены в рамках следующих 

аспектов: достижение глобальной координации для пресечения поступлений 

средств в названные организации, из таких источников дохода 

как торговля историческими ценностями и людьми, похищения с целью 

выкупа, торговля наркотиками и энергетическими ресурсами. Могут 

быть приняты совместные решения для предотвращения распространения 

и размещения в интернете сведений, пропагандирующих террор 

и насилие. Может быть проведена работа, направленная на решение 

вопросов обеспечения координации действий по обмену и предоставлению 

информации, касающейся лиц, ставших на путь присоединения к 

деятельности террористических организаций. 

мики и обеспечение их устойчивости и 

стабильности. 

В рамках поддержки восстановления 

экономики и обеспечения роста занятости, 

одним из вопросов, установленных 

Турцией для обсуждения на повестке 

дня, стал вопрос, касающейся поддержки 

малого и среднего бизнеса, которую таковой 

оказал мировой экономике в целом. 

Известно, что на сегодняшний день около 

60-70% общей занятости как развивающихся, 

так и развитых стран, обеспечены 

именно за счет предприятий сектора 

малого и среднего бизнеса. Поэтому, 

совершение шагов, ориентированных 

на обеспечение интеграции в мировую 

экономику сектора малого и среднего 

бизнеса, оказавшего такую значительную 

помощь в сфере обеспечения занятости, и 

устранение определенных трудностей, с 

которыми малые и средние предприятия 

сталкиваются на этом пути, в экономическом 

аспекте стали одной из заглавных 

тем, среди обсуждаемых на заседаниях 

Большой Двадцатки, заявленных к обсуждению 

Турцией. 

Также, одной из главных тем, затронутых 

на заседаниях Большой Двадцатки, касающихся 

укрепления экономического роста и 

обеспечения еще более сбалансированного 

развития экономики, стала тема развития 

экономики стран с низким уровнем дохода. 

На страницах дневников Саммита 

Большой Двадцатки зафиксирован важный 

момент, касающийся увеличения 

инвестиций, направленных в страны с 

низким уровнем дохода, как во имя разрешения 

ситуации неравенства доходов 

и богатств, усугубляющейся из года в год 

в мире, так и во имя стимулирования 

падающего спроса. Проводимое в рамках 

заседания Большой Двадцатки в подобном 

свете впервые Совещание Министров 

энергетики стран Большой Двадцатки, 

также стало ярким акцентом на фоне программы 

заседаний, проводимых под председательством 

Турции. Важное значение 

и с точки зрения обеспечения устойчивых 

показателей экономического развития, и с 

точки зрения профилактики медицинских 

и экологических проблем, имеют вопросы 

увеличения объемов инвестиций в 

регионы, на территории которых имеет 

место такой фактор как полное отсутствие 

доступа к электроснабжению почти 1,1 

миллиарда человек из числа населения 

стран, расположенных, в подавляющем 

большинстве в африканском регионе ниже 

пустыни Сахара. Наряду с этим, заголовками 

повестки дня экономических дневников 

заседаний Большой Двадцатки, стали 

и вопросы инвестиций в возобновляемые 

источники энергии, продемонстрировавшие 

значительный прогресс в общем 

и целом в странах Большой Двадцатки, 

обсуждались и вопросы энергоэффективности. 

При общем рассмотрении, на Заседании 

Большой двадцатки, проводимом под 

председательствованием Турции, на фоне 

вынесения на передний план темы экономического 

развития, как это было и на 

предыдущих заседаниях, большое внимание 

в плане формирования новых мнений 

и взглядов было уделено темам малого и 

среднего бизнеса, озвученным Турцией в 

качестве фактора, способного обеспечить 

стабильность экономического роста, вопросам 

развития стран с низким уровнем 

дохода, вопросам инвестиций в энергетические 

ресурсы. 


59


НА ПОРОГЕ НОВОГО МИРОВОГО ТОРГОВОГО ПОРЯДКА: 

ЧТО ОБЕЩАЕТ ТРАНС-ТИХООКЕАНСКОЕ ПАРТНЕРСТВО? 

5 Октября 2015 года двенадцать Тихоокеанских государств пришли к 

окончательному соглашению в вопросах формирования Транс-Тихоокеанского 

Партнерства, который стал самым крупным до сегодняшнего времени 

региональным торговым соглашением. 

ПРОФ. ДP. МЮБАРИЗ ХАСАНОВ 

Мир стоит на пороге нового 

торгового порядка. Совсем 

недавно было подписано 

Соглашение о Транс-Тихоокеанском 

Партнерстве, охватывающее двенадцать 

тихоокеанских стран во главе с 

США. Также США ведет переговоры 

с ЕС о создании Трансатлантического 

Партнерства в области торговли 

и инвестиций. В виду того, что при 

реализации этих двух соглашений, 

указанные блоки (объединения) представляют 

приблизительного 63% мирового 

ВВП, можно смело говорить о 

радикальных изменениях всемирного 

торгового порядка. Как и все соглашения 

о преференциальной торговле, 

Транс-Тихоокеанское Партнерство 

также окажет влияние на рынки, в 

частности, в качестве эффекта, создающего 

торговые взаимоотношения 

и эффекта, вызывающего отвлечение 

торговли. Эффект, создающий торговые 

отношения, благодаря тому, что 

он устранит таможенные пошлины и 

нетаможенные барьеры, в результате 

уменьшения себестоимости торговли, 

проявится в виде роста объема торговли 

между странами-участницами 

соглашения. 

Китай занимает крайне активную позицию 

в вопросах развития торговых 

и деловых отношений с остальным 

миром и, в частности, со странами, 

отличающимися богатством ресурсной 

базы. Развитие двусторонних торговых 

отношений с другими государствами 

мира, если и не компенсирует полностью 

ущерб стран, оставшихся за 

границами соглашения, то, по крайней 

мере, поможет значительного облегчить 

его последствия. Другие страны 

также находятся в поиске альтернативных 

торговых соглашений. Например, 

TPP 

TTIP 

Россия создала Евразийский Экономический 

Союз, в состав которого 

привлекла некоторые прежние соответствие 

государства. 

Из-за того, что доля стран ТПП во 

внешней торговле Турции была довольно 

малой, можно предполагать, что 

создание ТПП, окажет определенное 

негативное воздействие, которое будет 

при этом незначительным настолько, 

что его дозволено будет проигнорировать. 

Однако, упоминаемое негативное 

влияние будет наиболее остро ощущаться 

в секторах, обеспечивающих отдачу 

в зависимости от масштабов, таких 

как машиностроение, производство 

электронного оборудования, транспортного 

оборудования и техники, моторных 

транспортных средств, химическая и 

петрохимическая промышленность, 

это произойдет потому, что Страны 

ТТП, путем достижения значительного 

повешения эффективности в данных 

секторах, увеличат уровень глобальной 

конкурентоспособности. 

При окончательном заключении Соглашения 

ТАП и не включении в это 

соглашение Турецкой Республики, 

на экономику Турецкой Республики 

в целом, такое соглашение окажет 

значительный негативный эффект. 

Поэтому, Турции следует принять 

все меры для участия в ТАП. Во всех 

международных торговых соглашениях, 

включая ЕС, Таможенный 

Союз и ТАП, крайне важное значение 

придается не только таможенным пошлинам, 

но и вопросам нетаможенных 

барьеров. В случае, если речь будет 

идти о присоединении к данным партнерским 

взаимоотношениям, более 

серьезным препятствием окажутся не 

столько таможенные пошлины, сколько 

нетаможенные барьеры. 



ОПАСНЫЕ ПЕРЕДВИЖЕНИЯ РОССИЙСКИХ САМОЛЕТОВ 

Оказывающая поддержку Сирии и не являющаяся пограничным соседом Турции, 

Россия, осуществила с территории Сирии ряд опасных и нарушающих суверенитет 

Турции попыток, расцениваемых как попытки испытать Турцию и НАТО. 

ПРОФ. ДP. МЕСУТ ХАККЫ ДЖАШИН 

Нарушение границы турецкого воздушного 

пространства на границе с 

Сирией русскими военными самолетами, 

ставшее причиной напряжения в 

отношениях двух стран, послужило основанием 

для выставления дипломатической 

ноты Москве, с уведомлением о том, что в 

случае повторного нарушения правил взаимодействия, 

всю ответственность за это 

будут нести российские власти. Заместитель 

командующего ВВС России Генерал-лейтенант 

Сергей Дронов во время переговоров в 

качестве основной причины в обоснование 

данных нарушений назвал «плохие погодные 

условия» и «неопытность». 

Можно говорить о том, что последние события, 

если их рассматривать с политической 

точки зрения, вызвали усугубление разницы 

между Турцией и Россией во взглядах на 

ситуацию в Сирии. В этой точке, где каждая 

из двух стран стремится защитить территориальную 

целостность Сирии, Москва, последним 

своим действием четко обозначила 

свою позицию против тезиса Анкары, основанного 

на решении «без Асада». Сдержанное 

поведение Запада и США в вопросах 

кризиса в Сирии и политические отношения, 

ориентированные на разрешение кризиса 

беженцев, способствовали достижению 

Кремлевским руководством превосходства 

в регионе, впервые после арабско-израильской 

войны, в следствие чего наблюдается 

возрождение военной и политической власти 

Асада на территории. 

Анкара с большой обеспокоенностью подходит 

к проблеме новых формирований 

непосредственно на границе государства, 

основанных на партнерских отношениях 

между Демократическим Союзом (Сирия) и 

Рабочей партии Курдистана, созданных при 

поддержке США. С другой стороны, присутствие 

России и Иранской Армии в зоне 

действий и их сотрудничество в военных 

вопросах, еще более усложняет существующее 

уравнение. Считается, что присутствие 

военных сил Российской Армии в Сирии в 

виде новых воздушно-морских баз, после 

присутствия их же на Армянской границе, 

может стать причиной внесения Анкарой 

определенных изменений в стратегию военной 

безопасности и обороны страны. 

Другими словами, такое интенсивное военное 

давление, может привести к восприятию 

Анкарой ситуации как новой иной угрозы 

после Холодной Войны, и, как следствие, 

к новой политике вооружения. Ситуация 

воспринимается как угроза влияния на 

геостратегическое положение Турции. В 

течение короткого времени, Москва, сразу 

после приобретения критических преимуществ 

в ситуации с Крымом, в сирийской 

шахматной партии также овладевает рядом 

значительных преимуществ на территориальной 

оси Восточного Средиземноморья и 

Ближнего Востока, которые могут вызвать 

серьезные споры. При этом нахождение ситуации 

под контролем России может иметь 

временный успех. 

Если рассматривать положение дел с точки 

зрения динамики новой реальной политики, 

выходящей на передний план в условиях 

меняющегося баланса сил на Ближнем Востоке, 

можно заключить, что «Военное присутствие 

России», достаточно неожиданно 

возникшее в регионе, будет постоянным 

в средне и короткосрочной перспективе, 

и поэтому имеет место неопределенность 

формата и объема негативного влияния 

на внешнюю политику и политику безопасности 

Турции. Однако, Россия может 

затребовать от Турции корректировки некоторых 

позиций в рамках политики таковой 

в отношении Сирии, и имеет реальную 

возможность «торговаться», вместо ведения 

открытого диалога с предложением вариантов. 

При этом, нарушение священных 

для турецкой нации границ государства, 

охраняемых Турецкой Армией, являющихся 

символом суверенитетного права страны, 

предоставленного международным правом, 

может крайне отрицательно сказаться на 

торговых и экономических отношениях двух 

стран в будущем. В заключение отметим: 

уже сейчас можно говорить о том, что 2016 

год станет весьма сложным и напряженным 

годом для отношений России и Турции. 


61


СОВРЕМЕННЫЙ «ШЕЛКОВЫЙ ПУТЬ» 

СНОВА ОЖИВАЕТ 

На «Шелковом пути», который снова оживает в связи с ростом торговли между 

Китаем и Европой, на долю Турции выпадает миссия по оценке возможностей. 

ОСМАН КУРТ 

Одной из причин периода распада 

и заката Османской империи 

стало отклонение исторического 

«Шелкового пути» в сторону океана. Империя 

постепенно стала распадаться по 

мере хода истории по «Шелковому пути». 

Сейчас же исторический «Шелковый 

путь» оживает на территории Турции. 

Для Турции и стран Каспийского региона 

оживление этого пути станет серьезным 

источником дохода. Генеральный 

директор турецкого филиала ГНКАР 

– Государственной Нефтяной Компании 

Азербайджанской Республики (SOCAR) 

Кенан Явуз высказывается, что вместе с 

оживлением «Шелкового пути» а Турции 

происходит серьезный переворот в сфере 

инфраструктуры. Генеральный секретарь 

Каспийского Стратегического Института 

(HASEN) Халдун Яваш говорит: «Ожидается, 

что торговый оборот между ЕС 

и Азией, составляющий 811 миллиардов 

долларов в 2014 году, в 2020 году составит 

1.2 триллиона долларов. Одним 

из важнейших шагов, который позволит 

Турции стать центром международной 

торговли, является реализация проекта 

«Каспийского Транзитного Коридора». 

Турция должна использовать этот шанс. 

Для этого Турции потребуется исполнить 

необходимые обязательства. 

ОБЩАЯ ТАМОЖНЯ, ОБЩИЕ 

ТАРИФЫ 

Среди обязанностей главное место отведено 

процессу перехода к единым 

таможенным тарифам. В «Каспийском 

Транзитном Коридоре», в котором кстати 

находится и Турция, это касается многих 

стран. В каждой из них своя таможенная 

политика и система налогообложения. 

Такая ситуация наносит ущерб потенциалу 

пути. Акиф Мустафаев, национальный 

секретарь Азербайджана в 

Межправительственной комиссии ТРА- 

СЕКА (транспортный коридор Европа- 

Кавказ-Азия), отметил, что очень важным 

является приведение в соответствие 

таможенных правил и тарифов в странах, 

расположенных на пути «Каспийского 

Транзитного Коридора». 

Мустафаев также заявил, что необходимо 

наличие единых тарифов и процедур между 

соседними странами, кроме того, самым 

большим препятствием для развития 

торговли в регионе является оккупация 

Армении. Мустафаев считает, что «Если 

бы регион не оккупировала бы Армения, 

то можно было много чего сделать и 

инвестировать. Около 20% территории 

Азербайджана оккупировано Арменией. И 

мир не задумывается над этой проблемой. 

Над этим работают только Азербайджан 

и Турция. Продолжение оккупации Арменией 

территории Азербайджана является 

препятствием для развития региона. Мы 

надеемся, что в ближайшее время эта проблема 

будет решена». 

Кроме того, бывший помощник советника 

Министерства транспорта, морского 

сообщения и коммуникаций Суат Найри 

Ака говорит, что «Если у вас нет хорошего 

регулирования, четко установленных 

тарифов и процедур, то вы не имеете возможности 

в достаточной степени воспользоваться 

данной инфраструктурой». 

Другим важным вопросом, требующим 

решения, является железная дорога 

Баку-Тифлис-Карс, строительство которой 

продолжается до сих пор. Оставшийся 

на территории Турции участок дороги 

в 76 км продолжает строиться. Стратегическая 

база на современном «Шелковом 

пути», организованная Каспийским 

Стратегическим Институтом (HASEN) 

: на совещании в Измире бывший министр 

транспорта, морского сообщения 

и коммуникаций Бинали Йылдырым 

относительно данного вопроса выразил 

надежду, что в будущем году по железной 

дороге Баку-Тифлис-Карс начнется 

движение поездов. 



ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ СНОВА НА 

ПОВЕСТКЕ ДНЯ В ТУРЦИИ 

На фоне растущей напряжённости в русско-турецких отношениях энергетическая 

безопасность Турции снова вышла стала широко обсуждаться. 

ДP. РУЧХАН КАЯ 

Даже если Турция подпишет долгосрочные 

и юридически обязательные 

международные договора со 

странами, экспортирующими природный 

газ, следует учесть вероятность возможных 

проблем по вопросу поставок газа и 

предпринять необходимые шаги с целью 

принятия долгосрочных предупредительных 

мер. Поскольку какое-либо событие, 

ставшее причиной перебоев поставок газа 

по международным трубопроводам, может 

поставить страну в сложное положение. 

Если вспомнить некоторые события из 

прошлого, то в результате кризиса, возникшего 

между Россией и Украиной, пострадали 

не только страны ЕС, Турция 

также подверглась его негативному влиянию. 

Эти разногласия привели к тому, что 

в течение длительного времени внимание 

было обращено к плану полного обхода 

транзитных стран. «Северный поток», 

реализованный в 2011 году, стал первым 

результатов стратегии по отказу транзита 

через Белоруссию и Польшу. Проект 

«Южный поток», идея которого возникла 

в 2007 году и который в конце 2014 года 

был переименованв «Турецкий поток», 

был направлен на сведение к нулю роли 

Украины в качестве страны-транзитёра. 

В последнее время на фоне разногласий, 

возникающих между Россией и Турцией, 

достижение Россией цели по прекращению 

поставок газа через территорию Украины 

в 2019 году, видится довольно сложным. 

ДОЛЖНЫ БЫТЬ ДОСТИГНУТЫ 

ДОЛГОСРОЧНЫЕ ЦЕЛИ 

В течение короткого периода, то есть в 

течение будущей зимы и даже следующего 

года, возникновение более менее 

серьезной альтернативы зависимости от 

России, которая осуществляет 55% всех 

поставок газа в Турцию, не представляется 

возможной. Однако, как можно скорее 

необходимо поставить долгосрочные 

цели и следовать им. Например, Транс- 

Анатолийский газопровод (TANAP), по 

которому будет поставляться каспийский 

газ в Турцию и Южную Европу, имеет 

важное значение для энергетической безопасности 

Турции. Ожидается, что первый 

газ по этому трубопроводу, строительство 

которого уже начато в этом году, 

начнет поступать в 2019 году. На первом 

этапе по нему будет поставляться 6 миллиардов 

кубометров газа в Турцию и 10 

миллиардов кубометров в Европу. Однако, 

помимо этого, включение в проект других 

стран-поставщиков газа в турецком 

регионе должно ставить своей целью, как 

безопасность собственного рынка, так и 

увеличение потенциала в качестве центра 

по торговле газом (хаба). 

Важнейшим условием существования 

центра по торговле природным газом является 

либерализация торговли газом в самой 

стране. В результате либерализации в 

Турции может быть увеличено количество 

уже существующих терминалов по импорту 

сжиженного природного газа, а игроки 

частного сектора смогут играть роль в 

открытии новых терминалов. 

И наконец, помимо указанных мер, Турция 

должна понять, что не может больше себе 

позволить такую роскошь, как неэффективное 

использование электроэнергии, и 

должна предпринять соответствующие 

шаги. Не стоит забывать, что энергоэффективность 

это не только всевозможное 

бережливое потребление электроэнергии 

потребителями и ее эффективное использование 

в промышленности, но и то, что в 

основном неэффективное использование 

электроэнергии зависит от недостаточности 

инфраструктуры. Необходимо путем 

инвестирования в инфраструктуру, прежде 

всего, обратить внимание на развитие 

энергетической инфраструктуры и строительство 

ее новых элементов. Турция нуждается 

в важных структурных изменениях, 

касающихся, как энергоэффективности, 

так и либерализации рынка. 


63


КЫРГЫЗЫСТАНСКИЙ КИНЕМАТОГРАФ СО ВКУСОМ 

ДОКУМЕНТАЛИСТИКИ 

Одной из стран, обеспечивших процветание и развитие научно-публицистического 

и документального кинематографа Средней Азии Советского периода, является 

Кыргызыстан. И прежде всего, заслуга такого развития, принадлежит созданной в 

этой стране Студии документальных фильмов. 

РУФАТ АГАЕВ 

С 

изобретением братьями Люмьер 

кинематографа, этот вид искусства, 

как и во всем мире, стал 

развиваться и в Кыргызстане. До момента 

свершения Октябрьской Революции 

в Кыргызстане имелся единственный 

кинопроектор в городе Бишкек. 

Зарождение и развитие кинематографа 

в Кыргызстане стало новым этапом 

культурного и художественного развития 

страны. С развитием киноискусства 

экономическая и социальная жизнь 

страны обрела новые духовные и материальные 

ценности. В первые годы 

своего широкого распространения, 

искусство кино старалось рассказать 

истории народных героев в борьбе за 

новую жизнь и отразить красоту современной 

жизни. В Кыргызстане именно 

в тот период времени, одновременно 

с показом кинофильмов, также было 

начато и их производство (в частности 

в области документалистики). 

ЭКСКУРС В ПРОШЛОЕ ИСКУС- 

СТВА КИНЕМАТОГРАФА 

Собственный кинематограф, как вид 

искусства, в Кыргызстане возник начиная 

с 1930 годов. Октябрьская Революция 

1917 года открыла широкие 

возможности для творческих поисков в 

сфере кинематографа, как в общем-то 

и во многих других областях жизни и 

деятельности. Призыв Ленина «Советское 

Государство должно начать 

развитие своего кино именно с документалистики», 

стал руководством к 

действию, обеспечившим всяческого 

рода поддержку и помощь, способствующих 

развитию кинематографа. Так 

и началось зарождение и распространение 

документального кино в кинематографическом 

искусстве Советского 

Союза. 

ДОКУМЕНТАЛИСТИКА В ВОЙНЕ С 

ВОЙНОЙ 

Вместе с началом Второй Мировой Войны 

«Ташкентское Объединение хроникальнодокументального 

кино» было упразднено, 

вместо него была создана «Кыргызская 

Студия документального кино». Основа 

фильмов, производимых на студии в то 

время формировала новое социалистическое 

настроение, моральную и политическую 

волю советского народа. В годы 

второй мировой войны также основными 

темами снимаемых фильмов стали стойкость 

духа кыргызского народа, повседневное 

трудолюбие и жизненные устои, 

отношения между людьми. 

Одновременно с фильмами, снятыми на 

студии в период до окончания войны, на 

экраны вышло более 100 выпусков киножурнала 

«Советский Кыргызыстан». 

С 1950-х годов национальные деятели искусства 

постепенно начали производство 

собственных документальных фильмов 

на «Кыргызской Студии документального 

кино». В то же время в Киргизии развернулось 

строительство Орто-Токойского Водохранилища 

и Большого Чуйского Канала. 

В середине 1950-х годов для Кыргызских 

кинематографистов наступил новый этап в 

области документального кино. На студию 

для работы прибыли несколько молодых 

квалифицированных специалистов, прошедших 

обучение на кинематографическом 

отделении в Москве. 

На этом мы завершаем первую серию 

нашего повествования о Кыргызском 

кинематографе. В статье этого выпуска 

мы постарались осветить Первый Период 

становления Кыргызского Кино (в период 

до 1955 года). Статья следующего выпуска 

будет посвящена Второму Периоду Кыргызского 

Кино, который начался с 1955 

года и продлился до (1991) года. До встречи 

в следующем выпуске....

HAZAR WORLD - SAYI: 36 - KASIM 2015

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?