EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3

Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflkileri 167Notlar*Kadir Has Üniversitesi, ‹ktisat Bölümü, Ö¤retim Görevlisi, ‹stanbul.1Etkinin temel farkl›l›¤› farkl› emek piyasas› koflullar›ndan kaynaklanmaktad›r.Sender John, Cramer Chris, Oya Carlos (2005). Türkiye’de, yak›n dönemdeki üretkenlikkazan›mlar› AB ile yap›lan gümrük birli¤i anlaflmas›ndan sonra ortaya ç›kan esnekemek piyasas›na ve düflük ücretlere dayanmaktad›r. Türkiye’de düflük becerilere sahipimalatç›lar için ücret belirlenmesi hammadde mallar›ndaki durumla oldukça benzerlikgöstermektedir. Afrika’da ise hammade ürünleri için ihracat fiyatlar›ndaki göreceli düflüfltalepteki fiyat esnekli¤inin daha düflük olmas› nedeniyle ortaya ç›kan düflük geliflmehacmiyle iliflkilidir (bu durumun tersi de geçerlidir. ‹hracat yönünden bak›ld›¤›nda,etki imalatla hammade ürünlerinin paylar›na gore farkl›l›k gösterirken, ithalat k›sm›nda,özellikle ülkelerin gelirini belirleyen petrole ve sanayi hammaddelerine ba¤›ml›l›kfark yaratmaktad›r. Bir tak›m ülke gruplar›n›n d›fl ticaret hadlerini gelifltiren ayn› unsurlar,özellikle de petrol, mineraller ve maden ürünlerinin yüksek fiyatlar› di¤er ülkelerind›fl ticaret hadlerinde kötüleflmeye neden olmufltur.22002 y›l›ndan bu yana, toplam ihracatlar› içinde petrol, mineral ve maden ürünlerinindaha yüksek pay› olan baz› Afrika ülkelerinin d›fl ticaret hacimleri iyileflmifltir.Mineral ve maden ürünlerinin ihracat› bask›n olan ülkeler aras›nda, en güçlü geliflmeuranyum (Nijer) ve bak›r (Zambiya) ihracatç›lar›nda olmufltur. Boksit ve aliminyum ihracatç›s›Mozambik 2000 ile 2004 y›llar› aras›nda d›fl ticaret hadlerinde bir miktar kötüleflmeyaflam›flt›r. Benin ve Burkina Faso gibi pamuk ihracatç›lar›, 2000-2004 dönemindegenelde düflme e¤ilimi gösteren genifl de¤iflimlere maruz kalm›fllard›r. Malavi’ded›fl ticaret hadleri tütün ve flekerin fiyatlar›ndaki azalma nedeniyle 200 y›l›ndanbu yana kötüleflmifltir. Kahve ihracatç›s› Burundi 2003 ve 2004’te d›fl ticaret hadlerindehafif iyleflme yaflam›fl, Fildifli Sahili’nde, dünyan›n lider kakao ihracatç›s› olarak,2000 ile 2004 aras›nda d›fl ticaret hacimleri %20 artm›flt›r. K›sacas›, 2000 y›l›ndan buyana belirli ana ürünlerine olan artan talep nedeniyle d›fl ticaret hadleri di¤er bölgeleregöre daha çok artm›flt›r.3Hürriyet gazetesinin en sayg›n ve duyarl› köfle yazar› olarak bilinen, hayvanlar›nrefah›yla ilgili s›kça gerçeklefltirdi¤i kampanyalarla tan›nan Bekir Coflkun 27 Aral›k2005’te flöyle yazm›flt›r: “Afrika kabilelerinde dahi ‘hukuk’ daha iyi ifllerken, böylebir ülkeye nas›l ‘hukuk devleti’ dersiniz?”.4Olay›n anlat›m› 1968 yap›m›, Rod Taylor’un liderli¤inde bir Belçika flirketineait elmaslar› Afirkal› bir ulusal kurtulufl harekat›n›n eline düflmekten kurtarmaya (!) gidenbir grup görevli askerin hikayesinin anlatan “The Dark of the Sun” filminden al›nm›flabenzemektedir. Hikaye “Wild Geese” isimli 1978 yap›m› ünlü filmin senaryosuylaneredeyse ayn›d›r. “Wild Geese”de çok uluslu bir ‹ngiliz flirketi Orta Afrika’daki kötübir diktatörü devirmek ister ve bir grup paral› asker kiralar. Bu beyler hapisteki çok