EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3
EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3 EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3
238 Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and TurkeyAnlafl›lan o ki NEPAD, Yap›sal Uyum Programlar›’n› (SAPs) suçlu olarakitham etmekten ziyade, sadece onlar› benimsemekten fazlaca tedirginlikduymaktayd›. E¤er NEPAD Kananaskis’te G–8 taraf›ndan onaylam›flsa, bununnedeni bu uluslar› Afrika halklar›na yap›lm›fl olan bütün tarihi adaletsizliklerinsorumlulu¤undan kurtarm›fl olmas›d›r. NEPAD’› oluflturanlar Afrika’n›nLPA’n›n (Lagos Plan for Action) haz›rlamas›yla küresel kalk›nma stratejilerininreddetti¤i faktörünü yok saym›flt›r. LPA’ya göre “Afrika en az geliflmiflk›ta konumundad›r. Afrika sömürgecilik, ›rkç›l›k ve apartheiddan do¤angöçmen sömürüsünün feci sonuçlar›na karfl› korunmas›z bir yap›dad›r. Gerçektende, sömürgecilik döneminde ve geçti¤imiz son 20 y›l içinde Afrikado¤rudan sömürülmüfltür; bu sömürü Afrika ülkelerinin iktisadi politikalar›nave yönetimlerine nüfuz etme aray›fl›nda olan yeni-sömürgeci d›fl güçler vas›-tas›yla gerçeklefltirilmifltir.” (Organization of African Unity 1980: 5)1981 tarihi Abuja Antlaflmas› da SAPs’›n yeni-liberal hikmetini reddetmifltir.Ayr›ca, 1989 tarihli SAPs’›n Afrika alternatifi çerçevesine, 1990 ArushaSözleflmesi’ni ve 1994 Kahire Gündemi’ni de ayn› flekilde reddetmifltir.NEPAD kendisinin halefi olan politikalar› ve ABD Kongresi taraf›ndanç›kart›lan Afrika Büyüme ve ‹mkanlar Akdini (AGOA) destekleyece¤i sözünüvermiflti. NEPAD Denizafl›r› Kalk›nma Yard›m›’n› tenkit eder bir konumda de-¤il, hatta onu temel alan bir anlay›fltayd›. Bu sayede, sözde Yoksullu¤u AzaltmaStratejisi Programlar›n› (PSPRs) sorgulamadan SAPs paradigmalar›n›nesaslar›n› kabullenmek durumunda kalm›flt›r.SonuçD›fl yard›mlar asl›nda Afrika’da neye yaram›flt›r? Bu sorunun cevab› GrahamHancock’un Yoksullu¤un Efendileri (1989) adl› çal›flmas›na göre, az geliflmiflülkelere yap›lan bütün yard›mlar birer felaket olmufltur. Hancock, BM,Dünya Bankas› ve di¤er insani yard›m kurulufllar›n›n sa¤lad›¤› uluslararas›yard›mlar›n suiistimallerine ve yetersizliklerine iliflkin çarp›c› örnekler sunmufltur.Hancock’a göre uluslararas› kurumlar arac›l›¤›yla sa¤lanan yard›mlar›nço¤u asl›nda ulaflmas› gereken yerlere ulaflmam›flt›r, bunun yerine belirlibürokratlar›n servetlerini ço¤altm›flt›r. Ço¤unlukla uluslararas› yard›mlar, kamuç›kar›n› fazla gözetmeyen hükümetlerin yerlerini sa¤lamlaflt›rmas›na katk›sa¤lam›flt›r. Yard›mlar ulaflt›r›lmas› gereken yerlere aktar›lmaktansa, ekonomikkalk›nmaya hiçbir katk›s› olmayan projelerle bofla harcanm›flt›r. Hancock’unçal›flmas›n›n bir bölümünde flu ifadeler yer almaktad›r:Yard›m sa¤layan örgütlerinin yap›s›n›n her seviyesine dolgun maafllarlaçare olmalar› beklenen azgeliflmiflli¤in gerçeklerinden bihaber yöneticiler yerlefltirilmifltir.Bu bürokratlar kendi ülkelerinde örne¤in ticaretten elde edebile-
D›fl Yard›m ve Afrika’n›n Kalk›nmas› 239cekleri kazanc›n kat kat fazlas›n›n bu mevkilerde elde etmifltir. Tam olarakprofesyonellik alanlar› “yard›mseverlik’ oldu¤undan, dolays›yla ‘sat›fl’, ‘üretim’veya ‘mühendislik’ gibi çerçevelerde de¤erlendirilememifllerdir. Yapm›flolduklar› iflin anlafl›lmas› güç jargonuyla bu yoksullu¤un efendileri modernça¤›n egemenleri konumundayd›lar. (A.g.e: 32-33)Buna ek olarak flu hat›rlatmada da bulunufltur: “Yoksulluk ve muhtaçl›kad›yla meflrulu¤u sa¤lanan uluslararas› yard›mlar›n geçti¤imiz yar›m yüzy›ldakifonksiyonu zengin ve ayr›cal›kl› insanlardan oluflan güçlü bir s›n›f yaratmas›olmufltur. Ayn› zamanda, karanl›k ça¤lardan bu yana yaflanm›fl en büyükinsan haklar› ihlallerine göz yummak ve baz› durumlarda da yol açmak olmufltur”.(A.g.e: 192-193)Klitgaar’›n Tropik Gangsterler (1991) adl› kitab› da ayn› flekilde IMF veDünya Bankas›’n›n geliflmekte olan ülkelerdeki rolünü, 3-5 y›l kadar ekonomikistikrar yaflam›fl olan Ekvator Ginesi örne¤ini kullanarak etüt etmektedir.Yazar daha önce bu kurulufllarda çal›flm›fl bir kiflidir ve kitapta anlatt›¤› da bukurulufllardaki bürokratik yetersizlikler ve tembel memuriyet düzenidir. Yazaragöre, birçok ülke lideri verilen kredileri lüks tüketimleri için potansiyel olarakgörmekteydi. Belirli politikalar›n de¤ifltirilmesi kofluluna ba¤lanan yap›saluyum kredilerini elde eden üçüncü dünya ülkeleri liderleri bu hususta kay›ts›zflarts›z yetkili oluyordu. “Bu kifliler için para hiç bu kadar kolay elde edilebilirolmam›flt›: yönetmeleri gereken karmafl›k bir proje veya tutmalar› gerekenzor bir muhasebe olmaks›z›n mutlu bir flekilde bankan›n yolunu tutuyorlard›.Onlar için yap›sal uyum, gerçekleflen bir rüya niteli¤indeydi.”Temmuz 2005’teki G–8 toplant›s› ve Bob Geldof’un Afrika’n›n borçlar›-n› silinmesi için dünya genelindeki Rock konserleri arac›l›¤›yla düzenledi¤ieylemler, zengin ülkelerin isterlerse yoksul ülkeleri içinde bulunduklar› durumdankurtarabilecekleri aldan›fl›n›n hala devam etti¤ini gösterdi. Bu bir aldan›flt›r,çünkü borçlar silinse bile bu geçici bir çözüm olacakt›r ve zaman içindeAfrika yeniden borçlanmak durumunda b›rak›lacakt›r. Nitekim, ABD ve ‹ngiltereafl›r› borçlanm›fl 18 ülkenin borçlar›n›n silinmesi konusunda anlaflt›lar.ABD Afrika’ya yard›m›n› iki kat›na ç›kar›rken, ‹ngiltere de yeni bir MarshallPlan› önerisini getirmifltir. Afrikal›lar özgüvenli ve ba¤›ms›z olarak yaflamayaal›flt›r›lmak yerine dilencili¤e al›flt›r›lm›flt›. Yard›mlar, Afrikal›lara en çok ihtiyac›olan fleyi vermez ve yeteneklerini zay›flat›r. Bu yard›mlar, ifl gücü piyasalar›n›da altüst etmifltir; yard›m örgütlerinde ve STK’larda, verdikleri yüksekmaafllardan dolay›, bio-kimya mühendisli¤i kalifiyesine sahip ama floförlükyapan birini görmek hiç de flafl›rt›c› de¤ildi. Bu kifli bölgeyi dolaflarak g›-da da¤›tan ve ayn› zamanda da yerel çiftçilerin piyasadan silinmesini sa¤layanbir yard›m kuruluflu çal›flan›n›n özel floförlü¤ünü yapm›fl oluyordu. Ayn› flekil-
- Page 79 and 80: The New Turkish-African Economic Re
- Page 81 and 82: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 83 and 84: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 85 and 86: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 87 and 88: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 89 and 90: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 91 and 92: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 93 and 94: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 95 and 96: Afrika’n›n Kalk›nmas›nda D
- Page 97 and 98: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 99 and 100: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 101 and 102: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 103 and 104: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 105 and 106: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 107 and 108: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 109 and 110: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 111 and 112: The Role and Effeciency of Foreign
- Page 113 and 114: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 115 and 116: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 117 and 118: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 119 and 120: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 121 and 122: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 123 and 124: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 125 and 126: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 127 and 128: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 129: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 133 and 134: D›fl Yard›m ve Afrika’n›n K
- Page 135 and 136: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 137 and 138: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 139 and 140: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 141 and 142: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 143 and 144: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 145 and 146: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 147 and 148: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 149 and 150: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 151 and 152: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 153 and 154: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 155 and 156: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 157 and 158: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 159 and 160: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 161 and 162: Foreign Aid and Africa’s Developm
- Page 163 and 164: Afrika’daki Güvenlik Sorunlar›
- Page 165 and 166: Afrika’daki Güvenlik Sorunlar›
- Page 167 and 168: Afrika’daki Güvenlik Sorunlar›
D›fl Yard›m <strong>ve</strong> <strong>Afrika</strong>’n›n Kalk›nmas› 239cekleri kazanc›n kat kat fazlas›n›n bu mevkilerde elde etmifltir. Tam olarakprofesyonellik alanlar› “yard›mse<strong>ve</strong>rlik’ oldu¤undan, dolays›yla ‘sat›fl’, ‘üretim’<strong>ve</strong>ya ‘mühendislik’ gibi çerçe<strong>ve</strong>lerde de¤erlendirilememifllerdir. Yapm›flolduklar› iflin anlafl›lmas› güç jargonuyla bu yoksullu¤un efendileri modernça¤›n egemenleri konumundayd›lar. (A.g.e: 32-33)Buna ek olarak flu hat›rlatmada da bulunufltur: “Yoksulluk <strong>ve</strong> muhtaçl›kad›yla meflrulu¤u sa¤lanan uluslararas› yard›mlar›n geçti¤imiz yar›m yüzy›ldakifonksiyonu zengin <strong>ve</strong> ayr›cal›kl› insanlardan oluflan güçlü bir s›n›f yaratmas›olmufltur. Ayn› zam<strong>and</strong>a, karanl›k ça¤lardan bu yana yaflanm›fl en büyükinsan haklar› ihlallerine göz yummak <strong>ve</strong> baz› durumlarda da yol açmak olmufltur”.(A.g.e: 192-193)Klitgaar’›n Tropik Gangsterler (1991) adl› kitab› da ayn› flekilde IMF <strong>ve</strong>Dünya Bankas›’n›n geliflmekte olan ülkelerdeki rolünü, 3-5 y›l kadar ekonomikistikrar yaflam›fl olan Ekvator Ginesi örne¤ini kullanarak etüt etmektedir.Yazar daha önce bu kurulufllarda çal›flm›fl bir kiflidir <strong>ve</strong> kitapta anlatt›¤› da bukurulufllardaki bürokratik yetersizlikler <strong>ve</strong> tembel memuriyet düzenidir. Yazaragöre, birçok ülke lideri <strong>ve</strong>rilen kredileri lüks tüketimleri için potansiyel olarakgörmekteydi. Belirli politikalar›n de¤ifltirilmesi kofluluna ba¤lanan yap›saluyum kredilerini elde eden üçüncü dünya ülkeleri liderleri bu hususta kay›ts›zflarts›z yetkili oluyordu. “Bu kifliler için para hiç bu kadar kolay elde edilebilirolmam›flt›: yönetmeleri gereken karmafl›k bir proje <strong>ve</strong>ya tutmalar› gerekenzor bir muhasebe olmaks›z›n mutlu bir flekilde bankan›n yolunu tutuyorlard›.Onlar için yap›sal uyum, gerçekleflen bir rüya niteli¤indeydi.”Temmuz 2005’teki G–8 toplant›s› <strong>ve</strong> Bob Geldof’un <strong>Afrika</strong>’n›n borçlar›-n› silinmesi için dünya genelindeki Rock konserleri arac›l›¤›yla düzenledi¤ieylemler, zengin ülkelerin isterlerse yoksul ülkeleri içinde bulunduklar› durumdankurtarabilecekleri aldan›fl›n›n hala devam etti¤ini gösterdi. Bu bir aldan›flt›r,çünkü borçlar silinse bile bu geçici bir çözüm olacakt›r <strong>ve</strong> zaman içinde<strong>Afrika</strong> yeniden borçlanmak durumunda b›rak›lacakt›r. Nitekim, ABD <strong>ve</strong> ‹ngiltereafl›r› borçlanm›fl 18 ülkenin borçlar›n›n silinmesi konusunda anlaflt›lar.ABD <strong>Afrika</strong>’ya yard›m›n› iki kat›na ç›kar›rken, ‹ngiltere de yeni bir MarshallPlan› önerisini getirmifltir. <strong>Afrika</strong>l›lar özgü<strong>ve</strong>nli <strong>ve</strong> ba¤›ms›z olarak yaflamayaal›flt›r›lmak yerine dilencili¤e al›flt›r›lm›flt›. Yard›mlar, <strong>Afrika</strong>l›lara en çok ihtiyac›olan fleyi <strong>ve</strong>rmez <strong>ve</strong> yeteneklerini zay›flat›r. Bu yard›mlar, ifl gücü piyasalar›n›da altüst etmifltir; yard›m örgütlerinde <strong>ve</strong> STK’larda, <strong>ve</strong>rdikleri yüksekmaafllardan dolay›, bio-kimya mühendisli¤i kalifiyesine sahip ama floförlükyapan birini görmek hiç de flafl›rt›c› de¤ildi. Bu kifli bölgeyi dolaflarak g›-da da¤›tan <strong>ve</strong> ayn› zam<strong>and</strong>a da yerel çiftçilerin piyasadan silinmesini sa¤layanbir yard›m kuruluflu çal›flan›n›n özel floförlü¤ünü yapm›fl oluyordu. Ayn› flekil-