EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3
EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3
EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
D›fl Yard›m <strong>ve</strong> <strong>Afrika</strong>’n›n Kalk›nmas› 225Bu vak›f, “Latin Amerika’da Ekonomik Kalk›nma için Amerikan Cemiyeti”nikuran vak›ft›r. Ford Vakf›, Ford ‹mparatorlu¤unun Michigan’daki kârlar›ndanbir parça olarak 1936’da kurulmufltur <strong>ve</strong> 1940’lar›n sonuna kadar yerel düzeydefaaliyetlerini sürdürmüfltür. 1950’lerde Amerikan hükümeti ‘komünist tehdit’ile savafl›rken Ford Vakf› ulusal <strong>ve</strong> uluslararas› bir vakfa dönüfltürülmüfltür.‹kinci Dünya Savafl› sonras› sömürgecilik <strong>ve</strong> emperyalizm muhaliflerininaray›fllar›na cevap <strong>ve</strong>recek olan, ABD’de <strong>ve</strong> Avrupa’da tekel flirketlerin <strong>ve</strong> hükümetlerinfonlar›yla daha bir sürü benzeri örgüt kurulacakt› <strong>ve</strong> ‘hay›r’ kurulufllar›olarak sömürgecili¤in yol açt›¤› yoksulluk <strong>ve</strong> hastal›klara karfl› yard›m<strong>ve</strong> rehabilitasyon faaliyetleri içerisinde yer alacakt›. Emperyalist devletler aç›-s›ndan bu vak›flar›n çal›flmalar› vazgeçilemezdi. Bu suretle, sömürge ülkelerdeiki türlü gönüllülük hizmeti <strong>ve</strong>ren cemiyetler bulunmaktayd›; dini olanlar<strong>ve</strong> seküler olanlar. Geleneksel tarzlar› dikkate al›nd›¤›nda birbirlerinden ay›rtedilmeleri son derece zordu, iki türde de devlete ya da bireyler, tekeller <strong>ve</strong> ortakl›klargibi özel kaynaklara ba¤›ml›yd›lar. Fonlar› sa¤layan taraflar›n bu cemiyetlerinrollerini geniflletmesi, emperyalizmin yeni yüzü olmaya bafllayan<strong>ve</strong> yeni- sömürgecili¤in koflullar›n› oluflturan çokuluslu <strong>ve</strong> uluslarüstü sermayeninsömürge ülkelerde do¤rudan d›fl yat›r›m yapt›¤› döneme rastlar. Ayn› koflullar1944 y›l›nda Amerikan denetiminde Bretton Woods Anlaflmas›yla IMFDünya Bankas› gibi uluslarüstü finansal kurumlar›n, kalk›nma kurumlar›n›n,ticari kurumlar›n <strong>ve</strong> 1947 y›l›nda Gümrük Tarifeleri <strong>ve</strong> Ticaret Genel Anlaflmas›’n›n(GATT) oluflmas›n› gerekli k›lm›flt›r.Uluslararas› siyasi güç çat›flmalar› (So¤uk Savafl dönemi dâhil) ba¤lam›ndabir süreç olan denizafl›r› yard›mlar üçüncü dünya ülkelerini ‹kinci DünyaSavafl› sonras› ideolojik taraflara çekmek aç›s›ndan önemli bir iktisadi araçolmufltur. Bu yard›mlar, destekçi ülkelerin iç siyasetinin genifllemesi sonucuolarak bir d›fl politika arac› haline gelmifltir. Bu yard›mlar ilk kez, savafl dönemininBat› <strong>ve</strong> Do¤u Avrupa’da ekonomiye <strong>ve</strong>rmifl oldu¤u tahribat› iyilefltirmeprogram› olarak sunulmufltur. Bu 1948–1952 y›llar› aras›nda sa¤lanan MarshallPlan›’n›n bir tutumuydu. Bu Marshall Plan›’n› sonradan 1950’lerin bafllar›ndaikinci aflamaya geniflletilmifltir. Uluslararas› yard›m rejimi teknik, askeri<strong>ve</strong> ekonomik paketler halinde bu defa Yunanistan, Türkiye <strong>ve</strong> daha sonraKore gibi yoksul bölgeleri de içersine alarak <strong>ve</strong> bu ülkelerin ekonomik st<strong>and</strong>artlar›n›yükselterek komünizm tehdidine karfl› ç›kmay› amaçlam›flt›r. Uluslararas›yard›mlar daha sonra, komünist olmayan, demokratik piyasa ekonomilerininüstünlü¤ünü kan›tlama peflinde olmufltur.Bu durum, ‹kinci Dünya Savafl› sonras› daha fazla telaffuz edilmeye bafllananBat›l› ülkelere <strong>ve</strong> 1960’larda ba¤›ms›zl›¤›n› kazanacak olan birçok sö-
Change language