EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3
EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3 EN - FR - Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkey 3
118 Yükselen Afrika ve Türkiye / Rising Africa and Turkeykabul görmesi bir rastlant› de¤il. Vestfelya sistemi bir anlamda uluslararas›iliflkiler disiplinin de dine karfl› önyarg›l› olmas› ve belirleyici faktörler aras›ndade¤erlendirilmemesine yol açm›fl olabilir. Bireyi analiz düzlemi olarak elealan ve uzunca süredir kurgulanan seküler(lefltirici) etkiye mesafeli bir yaklafl›myeni dönemin dinamiklerini anlayabilecektir.11 Eylül ile gözlemlenen de¤iflim ve Vestfalya kurgusunun seküler niteli¤inisorgulayan etki dikkate al›nmak zorunda. Yeni bir sistem öngörüsü olanköktendincilik say›sal olarak s›n›rl› bir kitle taraf›ndan temsil edilse de, etkisioldukça fazla. Uluslararas› sistemin öngördü¤ü egemenlik ve seküler ilkelerköktendincilik d›fl›nda bir dizi meydan okuma ile de karfl› karfl›ya. Uluslararas›iliflkilerin do¤as›, aktörleri ve yap›s› de¤ifliyor. Uluslararas› iliflkiler disiplinive ö¤rencilerinin (en genifl anlam› ile kullan›yorum) de mevcut teorilerinOrtodoks önermeleri d›fl›na ç›kararak, söz konusu de¤iflimi yakalamalar› gerekiyor.11 Eylül sald›r›lar› bize, ayn› zamanda ne kadar k›r›lgan bir uluslar aras›sisteme sahip oldu¤umuzu gösterdi. ABD’nin teröre karfl› savafl› ve yeni Amerikanstratejisi; transatlantik gerilimlere ve Asya’da ittifaklar›n yön de¤ifltirmesineyol açt›. Jeopoliti¤in yön verdi¤i güç eksenli çat›flmalr› konuflmaktanbile vazgeçti¤imiz bir ortama do¤ru gitti¤imizi düflünürken, ABD’nin Afganistanve Irak sald›r›lar›, Avrasya’da geniflleme çabalar› bu beklentilere sonverdi. Ortado¤u ve Avrasya’daki ülkeler söz konusu oldu¤u genifl bir alanda,güvenlik sorunlar›, bölgesel hesaplaflmalar, yön de¤ifltiren ittifaklar gibi siyasalsöylemler mevcut literatüre hakim olmufltu So¤uk savafl›n sonu bu tart›flmalar›azaltm›flt› ve flimdi biz bu aç›dan yeniden bir déjà vu yafl›yoruzModern uluslararas› sistemin krizi ve sistem içinde “ötekiler” üreten fayhatlar› geçmiflte olmad›¤› kadar belirgin halde. 11 Eylül sonras› dönemde sistemaktör tan›mlamas›, güç hiyerarflisi, prensipleri ve tarihsel meflruiyeti ba¤lamlar›ndasorgulan›r hale geldi. ‹fade etti¤im gibi bir anlamda tarihin geri dönüflüneflahit olarak, mevcut sistemin ne ilk, ne de son olmad›¤› bilinci bu sistemile uzun süreli birliktelik ve aflinal›k duygular›ndan s›yr›lma sonucu ortayaç›kt›. Bu durumun uluslararas› iliflkilerde pratik sonucu diplomasi, güvenlikve d›fl politika gibi kurgular›n yeniden tan›mlanmas› oldu. Ulus-devletleraras› iliflkiler yerini uluslararas› ve ulus-ötesi aktörler ile devletlerin çok yönlüyürüttü¤ü bir yap›sal kurguya b›rakmaya bafllad›. S›n›r alg›lamas› ve co¤rafimuhayyile belirlenmifl s›n›rlar›n ötesine geçmekte, ulus-devlet modelininvatan tan›m› yetersiz bir ifadeye dönüflmekte. Kendi s›n›rlar› içerisinde güvenliulus-devlet modeli art›k tarihe mal oldu. S›n›r aflan güvenlik sorunlar› güngeçtikçe artmakta.
11 Eylül, Dünya Siyaseti ve Afrika 119Vestfalya sistemi tarihi ba¤lam›nda karfl›laflt›¤› meydan okumalara karfl›kendini muhafazada baflar›l› olabildi. Uluslararas› sistemin güç hiyerarflisininzirvesindeki aktörler yap›da sistemik sonuçlar do¤uran geliflmelere karfl› hassasdavran›rlar. 11 Eylül sonras› dönemde ABD’nin uluslararas› sistemi ve de-¤erlerini koruma yönünde gösterdi¤i kararl› tav›r bu duruma bir örnek. Ayr›cazihinsel düzeyde sorgulanmas›na karfl›l›k, 11 Eylül ile birlikte bafllayan terörekarfl› küresel mücadele politikalar› ulus-devlet yap›lar›n› en sorunlu bölgelerdegüçlendirir bir etki yaratt›. Tekrarlamak gerekirse 11 Eylül sonras› dünyauluslararas› sistem aç›s›ndan de¤iflim ve yerine oturman›n ayn› anda yafland›-¤› bir yer oldu.Uluslararas› güvenlikle ilgili bu yayg›n odaklanman›n ayn› zamanda içpolitika için de önemli imalar› vard›r. 11 Eylül sald›r›lar›, uluslararas› sistemde,dâhili anlamda ulusal güvenli¤i koruma ad›na di¤er ülkelerin ifllerine kar›flmamae¤ilimini güçlendirdi. Demokrasi, insan haklar› ve sivil toplum gibikavramlar tarihsel olarak insan varl›¤›n›n ortak üretimi olarak ortaya ç›km›flt›r.Bu normlar Bat›l› pratikler içinde yeniden üretildi. Bazen bu yeniden üretimmekanizmas› önceki ba¤lam›ndan ayr› düflebildi ve bütünüyle yeni anlamlarkazanabildi. Bu kavramlar küresel normlar olmalar› aç›s›ndan ÜçüncüDünya denilen ülkelerdeki otoriteryen statükocu seçkinleri endiflelendirmektedir.Bu ba¤lamda 11 Eylül sald›r›lar› otoriter liderlerin ellerini d›fl bask›lardank›smen ba¤›s›kl›k kazanmalar› sebebiyle kendi halklar›n› dünya gerçekliklerindenuzak tutma kararl›l›klar› aç›s›ndan güçlendirdi. Bununla beraber, deste-¤in ne kadar uzun süre hayatta kalaca¤› ve bu statükocu seçkinlerin ne kadarbaflar›l› olacaklar› konusunda soru iflaretleri vard›r. Teröre kaynakl›k etti¤i önesürülen co¤rafyalarda ciddi yap›sal de¤iflimler öngören formüllerin tart›fl›ld›¤›bir dönemde söz konusu ba¤›fl›kl›¤›n uzun sürmeyece¤i söylenebilir..ABD’nin BM sistemini ve uluslararas› hukuku zorlayarak dün uluslararas›sisteme a¤›rl›¤›n› koymas› ve ilgili bir çok geliflme dünyan›n geri kalan›-na karfl› uygulanan yayg›n çifte standart düflüncesiyle birleflti. ‹srail’in Lübnan’asald›r›lar›, Filistin sorunu ve Irak savafl› ‹slam dünyas›nda zaten var olanantiemperyalist ve anti Bat›c› düflünceleri besledi. Afrika k›tas›n›n kronikproblemleri sürekli bir meflrulaflt›r›c› arkaplan› canl› tutmaya hizmet etmekte.Tarihsel tahayyül (ve kollektif haf›za), dünyaya bak›fl aç›s› ve kimliklerin flekillenmesiaç›s›ndan önemlidir. Arap dünyas›nda birkaç kuflak Filistinliler veIrakl›lara karfl› ne kadar çifte standart uyguland›¤›na flahitlik ederek büyüdü.Afika’da yaflayan milyonlar›n modern dünya ve yaflad›klar› flartlar hakk›ndanas›l bir haf›za gelifltirdiklerini tamin etmek zor de¤il. Dünyan›n bir çok bölgesindeKantç› bar›fl projeleri tart›fl›l›rken; k›sa sürede ortam› k›yamet ve yoketme senaryolar›n›n belirledi¤i bir dünyan›n ortaya ç›kmas› gerçek bir kabustur.
- Page 1 and 2: 2. Oturum21. Yüzy›lda AfrikaOtur
- Page 3 and 4: Afrika’ya Genel Bir Bak›flH›f
- Page 5 and 6: Afrika’ya Genel Bir Bak›fl 113
- Page 7 and 8: 11 Eylül, Dünya Siyaseti ve Afrik
- Page 9: 11 Eylül, Dünya Siyaseti ve Afrik
- Page 13 and 14: 11 Eylül, Dünya Siyaseti ve Afrik
- Page 15 and 16: 11 Eylül, Dünya Siyaseti ve Afrik
- Page 17 and 18: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 19 and 20: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 21 and 22: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 23 and 24: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 25 and 26: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 27 and 28: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 29 and 30: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 31 and 32: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 33 and 34: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 35 and 36: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 37 and 38: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 39 and 40: Afrika Birli¤i ve Libya’n›n Af
- Page 41 and 42: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 43 and 44: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 45 and 46: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 47 and 48: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 49 and 50: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 51 and 52: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 53 and 54: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 55 and 56: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 57 and 58: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
- Page 59 and 60: Yeni Türk-Afrika Ekonomik ‹liflk
118 Yükselen <strong>Afrika</strong> <strong>ve</strong> Türkiye / <strong>Rising</strong> <strong>Africa</strong> <strong>and</strong> <strong>Turkey</strong>kabul görmesi bir rastlant› de¤il. Vestfelya sistemi bir anlamda uluslararas›iliflkiler disiplinin de dine karfl› önyarg›l› olmas› <strong>ve</strong> belirleyici faktörler aras›ndade¤erlendirilmemesine yol açm›fl olabilir. Bireyi analiz düzlemi olarak elealan <strong>ve</strong> uzunca süredir kurgulanan seküler(lefltirici) etkiye mesafeli bir yaklafl›myeni dönemin dinamiklerini anlayabilecektir.11 Eylül ile gözlemlenen de¤iflim <strong>ve</strong> Vestfalya kurgusunun seküler niteli¤inisorgulayan etki dikkate al›nmak zorunda. Yeni bir sistem öngörüsü olanköktendincilik say›sal olarak s›n›rl› bir kitle taraf›ndan temsil edilse de, etkisioldukça fazla. Uluslararas› sistemin öngördü¤ü egemenlik <strong>ve</strong> seküler ilkelerköktendincilik d›fl›nda bir dizi meydan okuma ile de karfl› karfl›ya. Uluslararas›iliflkilerin do¤as›, aktörleri <strong>ve</strong> yap›s› de¤ifliyor. Uluslararas› iliflkiler disiplini<strong>ve</strong> ö¤rencilerinin (en genifl anlam› ile kullan›yorum) de mevcut teorilerinOrtodoks önermeleri d›fl›na ç›kararak, söz konusu de¤iflimi yakalamalar› gerekiyor.11 Eylül sald›r›lar› bize, ayn› zam<strong>and</strong>a ne kadar k›r›lgan bir uluslar aras›sisteme sahip oldu¤umuzu gösterdi. ABD’nin teröre karfl› savafl› <strong>ve</strong> yeni Amerikanstratejisi; transatlantik gerilimlere <strong>ve</strong> Asya’da ittifaklar›n yön de¤ifltirmesineyol açt›. Jeopoliti¤in yön <strong>ve</strong>rdi¤i güç eksenli çat›flmalr› konuflmaktanbile vazgeçti¤imiz bir ortama do¤ru gitti¤imizi düflünürken, ABD’nin Afganistan<strong>ve</strong> Irak sald›r›lar›, Avrasya’da geniflleme çabalar› bu beklentilere son<strong>ve</strong>rdi. Ortado¤u <strong>ve</strong> Avrasya’daki ülkeler söz konusu oldu¤u genifl bir al<strong>and</strong>a,gü<strong>ve</strong>nlik sorunlar›, bölgesel hesaplaflmalar, yön de¤ifltiren ittifaklar gibi siyasalsöylemler mevcut literatüre hakim olmufltu So¤uk savafl›n sonu bu tart›flmalar›azaltm›flt› <strong>ve</strong> flimdi biz bu aç›dan yeniden bir déjà vu yafl›yoruzModern uluslararas› sistemin krizi <strong>ve</strong> sistem içinde “ötekiler” üreten fayhatlar› geçmiflte olmad›¤› kadar belirgin halde. 11 Eylül sonras› dönemde sistemaktör tan›mlamas›, güç hiyerarflisi, prensipleri <strong>ve</strong> tarihsel meflruiyeti ba¤lamlar›ndasorgulan›r hale geldi. ‹fade etti¤im gibi bir anlamda tarihin geri dönüflüneflahit olarak, mevcut sistemin ne ilk, ne de son olmad›¤› bilinci bu sistemile uzun süreli birliktelik <strong>ve</strong> aflinal›k duygular›ndan s›yr›lma sonucu ortayaç›kt›. Bu durumun uluslararas› iliflkilerde pratik sonucu diplomasi, gü<strong>ve</strong>nlik<strong>ve</strong> d›fl politika gibi kurgular›n yeniden tan›mlanmas› oldu. Ulus-devletleraras› iliflkiler yerini uluslararas› <strong>ve</strong> ulus-ötesi aktörler ile devletlerin çok yönlüyürüttü¤ü bir yap›sal kurguya b›rakmaya bafllad›. S›n›r alg›lamas› <strong>ve</strong> co¤rafimuhayyile belirlenmifl s›n›rlar›n ötesine geçmekte, ulus-devlet modelininvatan tan›m› yetersiz bir ifadeye dönüflmekte. Kendi s›n›rlar› içerisinde gü<strong>ve</strong>nliulus-devlet modeli art›k tarihe mal oldu. S›n›r aflan gü<strong>ve</strong>nlik sorunlar› güngeçtikçe artmakta.
Change language