13.07.2015 Views

EPİTERMAL YATAKLAR

EPİTERMAL YATAKLAR

EPİTERMAL YATAKLAR

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>IOluşumları plütonik ve yarı derinlik kayaçlarının sokulumu ile ilişkili olan, çoğunlukla yüzeyselkökenli çözeltiler tarafından oluşturulan maden yataklardır.Bu tür oluşuklarda cevher yerleşimi ya damar şeklinde veya belirli zayıf zonlar boyunca görülenornatıma bağlı olarak gelişmiş yığınlar şeklindedir. Fakat en önemli olanlar damar tipi oluşuklardır.Rezervleri çok değişken olabilir, ancak genellikle düşüktür. Bir bölgede birbirine yakın konumda çoksayıda damar tip maden yatağı gelişebilir. Volfram, kalay, altın, uranyum, kobalt ve gümüşgünümüzde damar tip yataklardan işletilen metallerdir. Bunların yanı sıra bakır, kurşun ve çinko dadamar tip yataklarda çok bol olarak bulunmakta olup, sadece yerel madenciler tarafındanişletilmektedir.Damar Tip Maden Yatakların OluĢumu Ġçin•Kayaç içinde hidrotermal akışkanların geçebileceği boşluk veyolların bulunması,•Cevher minerallerinin bünyesinde bulunan elementlerikaynaklarından çözüp alabilecek ve taşıyabilecek birçözeltinin varlığı,•Çözeltinin cevher minerallerini çökeltecek uygun ortamlarınbulunması,•Çözeltiden mineral çökeliminin sağlanabilmesi için, çözeltininkimyasal özelliklerinde bazı değişikliklerin gerçekleşmesi.


HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>IDamar Tip Maden Yataklarının Mineralojik BileĢimiDamarların mineralojik bileĢimi, iliĢkilioldukları mağmatik kütleden olanuzaklıklarına bağlıdır. Mağmatikkaynaktan uzaklaĢıldıkça, daha düĢüksıcaklık mineralleri oluĢur. Buna karĢın,mağmatik kaynağa yaklaĢıldıkça, dahayüksek sıcaklık mineralleri oluĢur. Bunagöre, topoğrafik olarak sığ kesimlerdeSb-Hg-As bileĢikleri, topoğrafik olarakderin kesimlerde ise Sn-W bileĢiklerioluĢur


HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>ISırganlık (Zigana) Cu-Zn-Pb damarı


HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>IHidrotermal Yatakların (damarların) Sınıflandırılması(a) Ġçerilen metallere göre sınıflandırma – Burnham & Ohmoto (1980)’den•Mağmatik sokulumlarla ilişkili olan Cu-Pb-Zn-Au-Ag damarlar•Granitik kayaçların etrafında oluşan W-Sn içeren damar ve ağsal cevherli zonlar•Granitik kayaçlarla ilişkili olan Fe, As, Cu, W, F ± B içeren damarlar•Mafik ve ultramafik kayaçlarla ilişkili olan Au içeren damarlar•Granit, gnays ve şistlerle ilişkili olan U damarları•Co-Ag-Ni damarları(a) Genel özelliklerine göre sınıflandırma – Lindgren (1933)’den•Hipotermal maden yatakları (damarlar)•Mezotermal damarlar•Epitermal damarlar


HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>I(a) Hipotermal maden yataklarıOluĢum derinliği >3000m, fakat 350 o CGenel olarak asit plütonik kayaçların içerisinde veya yakınlarında, tersfaylar içerisindeÇoğunlukla düzensiz şekilli yığınlar halinde ornatıma bağlı kütleler veaz oranda kırık dolgusu şeklinde. Cevher-yan kayaç dokanağıgenellikle keskin ve yan kayaçta saçınımlar son derece sınırlı.Au, Sn, W, Mo, Cu, Pb, Zn ve AsManyetit, spekülarit, pirotin, kasiterit, arsenopirit, molibdenit, bornit,kalkopirit, Ag’ce fakir altın, volframit, şeelit, pirit, galen, Fe’ce zenginsfaleritGarnet, topaz, turmalin, epidot, kuvars, klorit, karbonatlarAlbitleşme, turmalinleşme, rutil oluşumu, kloritleşme. Yan kayaççoğunlukla parlak görünümlüCevher mineralleri çoğunlukla iri taneli; bantlı yapı yoğun.


HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>I(b) Mezotermal maden yataklarıOluĢum derinliğiOluĢum sıcaklığıOluĢum ortamıCevherli zonlarĠĢletilen metallerCevhermineralleriGang mineralleriYan kayaçalterasyonuDokusalözellikler1200-4500 m250-350 o C, genellikle 300-350 o C arasındaGenel olarak sokulum kayaçlarının içinde veya çevresinde; normalve ters faylar içindeOrnatım kütleleri veya kırık zonu dolguları şeklindedirler. Cevherlizonların kenar kesimleri masif cevherden saçınımlı cevhere geçişgösterirler. Damar, ağsal, bacalar şeklinde bir cevher yerleşimi.Au, Ag, Cu, As, Pb, Zn, Ni, Co, W, Mo, U, BiAltın, kalkopirit, bornit, pirit, sfalerit, galen, enarjit, kalkozin, burnonit,arjantit, kobaltit, sülfotuzlarAlbit, kuvars, serisit, klorit, karbonatlar, siderit, epidot, montmorillonitKloritleşme, karbonatlaşma, serisitleşme. Yan kayaç çoğunlukla matgörünümlüHipotermal göre daha ince taneli cevher mineralleri. Piritbulunduğunda ince taneli. Damarlar genellikle bantlı. Ornatımdokuları çok yoğun.


HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>I(c) Epitermal maden yataklarıOluĢum derinliği Yüzeye yakın zonlar.


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>Tanım:Düşük sıcaklıklı çözeltilerden, yüzeye yakın veya sığ ortamlarda oluşmuş, genellikledamar, damarcık ve saçınımlar şeklinde yerleşim yapmış ve taraklı yapı, kolloformbantlaşma, yollu yapılar gibi boşluk dolgusu türü dokusal özelliklerin çok sıkgözlendiği maden yataklarıdır.BulunuĢ:HİDROTERMAL MADEN <strong>YATAKLAR</strong>IHer türlü ortamsal koşulda ve her türlü kayaç içerisinde gelişebilirler. Genleşmerejiminin etkisinde kalmış bölgelerden, sıkışma rejiminin etkisinde kalmış bölgelere;karbonatlı kayaçlardan, volkanik ve metamorfik kayaçlara kadar çok değişik ortamve kayaç gurubu içerisinde bulunurlar.BulunuĢ ortamı ve yan kayaç türüne göre sınıflandırma(1) Sedimanter (karbonatlı) birimler içindeki epitermal altın yatakları,(2) Volkanitler içindeki epitermal altın yatakları,(3) Orojenik kuşaklardaki Sb-Hg-As-Au-W içeren damarlar. Her iki tür oluşukta dagenel özellikler birbirine çok yakındır.(4) Ultramafik kayaçlar içindeki epitermal altın yatakları,


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(1) Karbonatlı kayaçlarla iliĢkili Au yataklarıKarlin tipi yataklar veya karbonat ornatım türü yataklarBulunuĢ:Yaklaşan plaka sınırlarında, özellikle volkanik yaylardaOluĢum:Baskın olarak yüzeysel kökenli, düşüksıcaklıklı çözeltilerin etkileşiminedeniyle, karbonatlı kayaçlarınbünyesindeki kalsitin çözülerek, onunyerine Au, As, Tl, Sb ve Hg içeren piritve kuvarsın çökeltilmesiyle oluşurlar.Karlin tip yatakların gelişebileceği enuygun kayaçlar, ince tabakalı karbonatlısilt taşı ve karbonatlı şeyllerdir.Karlin tipi altın yatakları granodiyoritikstoklar veya granodiyoritik- granitikdayklarla yakından ilişkilidir. Bu nedenle,skarn tip yatakların daha uzak kesimlerdegelişmiş olan (distal) eşlenikleri olarakkabul edilirler.F els ik veya orta ç s okulum


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(1) Karbonatlı kayaçlarla iliĢkili Au yataklarıGeometri veyaMorfolojiTabakalanmadüzlemlerine paraleldüzgün geometrilikütleler ilekatmanlanmayı kesenbaca ve damar şekillikütlelerF els ik veya ortaç s okulum


Cevher ve gang mineralojisi• Pirit baskın; altın genellikle piritin bünyesinde.• Markazit ve arsenopirit daha az.<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>• Realgar, asıl altın cevherleşmesinden sonra oluşan bir mineral olup, dahaaz oranda orpiment, zinober ve antimonit ona eşlik eder. Bu aşamadabarit damarları gelişebilir. Bazı yataklarda barit ve baz metaller altınfazından önce gelişmiş olabilir.• Altın, As, Sb, Hg ve Tl ile ilişkilidir ve daha çok kırık dolguları şeklinde,piritin yüzeyinde ve daha az oranda da organik karbonla birlikte bulunur.


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>Hidrotermal AlterasyonAlterasyon merkezinden dışa doğru sırasıyla(1) Kuvars + dikit / kaolinit,(2) Kuvars + dikit / kaolinit K- mika / illit,(3) Kuvars + dolomit + illit / K- mika,(4) Kuvars + dolomit + illit + kalsit,(5) Kuvars + kalsit + dolomit + illit + K- feldispat,(6) Taze kayaç.Au içeren cevher en fazla silisleĢme olan kısımlarda değil 3. zondayer alır.Cevher kütlelerinin üst kesimleri aşırı oksitlenmiş olup, bu zonlarda incetaneli kuvars ve illit baskın; kaolen, serizit ile eser oranda montmorillonitdemir oksit bulunur. Bu zonda altın genellikle


(1) Karbonatlı kayaçlarla iliĢkili Au yatakları: Carlin Tip AuYatakları


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarBulunuĢ:Daha çok yaklaşan plaka sınırlarında görülürler ve kalkalkali, andezitikveya felsik volkanizmaya bağlı olarak gelişirler. Yapısal kontrollüdürler yanibüyük ölçekli kırık zonları boyunca oluşurlar.a- Adularya-serizit (az sülfürlü) tip epitermal yataklarKalkalkalen bazalt, andezit ve dasit-riyolit bileşimli volkanik kayaçlarlailişkilidirler.Ortaç arjillik ve propilitik alterasyonlar. Ancak, maden, oluşumundansonra fazla erozyona uğrayarak aşınmadıysa (paleotopoğrafyanın enfazla birkaç on metre altına kadar), yatakların üzerinde ileri arjillikalterasyonun ürünleri de görülebilir.Adularya-serisit tipi yatakların çoğu yüzeyde bir silis zonunun (silislisinter) varlığıyla karakteristiktirler.


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklara- Adularya-serizit (az sülfürlü) tip epitermal yataklarAdularya ve prizmatik kalsit kristalleri karakteristiktir. Bu tür zonlar,hidrotermal çözeltinin kaynamaya maruz kaldığı zonlara karşılık gelir vedolayısıyla zengin cevher içeren zonların (BONANZA) bulunduğu yerigösterir.Bu tür yatakların oluşumunda meteorik çözeltiler asıl rolu oynar.Mağmatik çözeltiler de bazı durumlarda meteorik çözeltilere bir miktarkarışmış olabilir. Okyanus adası ortamlarında oluşan adularya-serizit tipyataklarda okyanus suyu baskın çözelti olabilir.Karbon ve kükürt mağmatik kaynaklıdır


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklara- Adularya-serizit (az sülfürlü) tip epitermal yataklarHidrotermalpatlama breşiSilisli zon (Sb, A s, A u, A g, Hg, katmanlarda)Silisleþmiþkayaç, boþluklu,silisfiye kayaç, nabit S, zinoberSilisleþmenin tabanýBreş daykıA ðsal damarcýklar(A u, A g, A s, Tl ve Sb kuvars ve kalseduan içerisinde)A sitle bozuþma (kaolinit, alunit, kuvars, jarosit)Hidrotermal breþleþme(A u, A g, A s (C u, Pb, Z n) sülfürler adularya)K uvars- sülfürlü mineral damarlarý(C u, Pb, Z n (A u, Ag) sülfürler + klorit)


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklara- Adularya-serizit (az sülfürlü) tip epitermal yataklar EFEMÇUKURU Au YATAĞITürkiye’denÖrneklerArapdağ (İzmir),Ovacık(Bergama),Küçükdere(Havran,Çanakkale),Efemçukuru veKışladağ (Uşak);KaradenizBölgesindeOlucak ve Mastra(Gümüşhane),Cerattepe(Kafkasör, Artvin),Akoluk ve Sayaca(Ordu) altınyataklarıbunlardan sadecebazılarıdır.


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarlailiĢkili epitermal yataklara- Adularya-serizit (az sülfürlü) tipepitermal yataklarEFEMÇUKURUAu YATAĞI


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklara- Adularya-serizit (az sülfürlü) tip epitermal yataklarEFEMÇUKURU Au YATAĞI


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklara- Adularya-serizit (az sülfürlü) tip epitermal yataklarEFEMÇUKURU Au YATAĞI


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarCerattepe Au YATAĞIOlucak Au Yatağı


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarMastra Au YATAĞI


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


MASTRA (GÜMÜŞHANE)


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarb- Asit-Sülfat (yüksek sülfürlü=alünit-kaolinit) tip epitermal yataklarÇoğunlukla mağmatik sokulumlarla ve özellikle porfiri tip maden yataklarıylailişkilidirler ve onlarla mekansal bir birliktelik sunarlarCevher, volkanik kayaç içinde dike yakın baca şekilli kütleler içinde gelişenboşluklu bir silisleşme zonunda yer alır.Sistemin merkezinde kuvarslı bir zon bulunur. Bu zonun kalınlığı onlarcametreye erişebilir. Onun etrafında çok yoğun bir kuvars-kaolinit ve az orandaalünit içeren bir zon yer bulunur.Cevher çoğunlukla saçınımlı ve düşük tenörlüdür. Ancak bonanza zonudenilen ve altın tenörünün onlarca g/t olabileceği kuvars-altın damarları damevcuttur. Bunlar geliştiğinde, enarjit-pirit içeren damarları keserler.Alünit-sülfat tip yataklar, adülarya-serizit tip yataklara göre daha fazlamağmatik çözelti içerir. Çözelti yine de çoğunlukla meteorik kökenlidir. İlkcevher fazından son fazlara doğru gidildikçe mağmatik katkı iyice azalır.Kükürt mağmatik kaynaklıdır.


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarb- Asit-Sülfat (yüksek sülfürlü=alünit-kaolinit) tip yataklarHidrotermal patlama breþleriAsitle bozuþturmanýn vesilisleþmenin tabanýC evher kütlesiEnarjit, luzonit, tetraedrit,tenantit,kovellin, bizmutinit, altýn, tellürürlerArjillik alterasyonKuvars, kaolinit, montmorillonit,karýþýk tabakalýkiller, piritÝeri arjillik alterasyonKuvars, alünit, profillit,diyaspor, kaolinit, piritPropilitik alterasyonPropilitik alterasyonK uvars-pirit damarlarý+kuvars-serizit-pirit zonu(serizitik alterasyon)K uvars-sülfit damarlarý+K -feldspat alterasyonu +Fe-Cu-Mo sülfitler


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarb- Asit-Sülfat (yüksek sülfürlü=alünit-kaolinit) tip yataklar


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarb- Asit-Sülfat (yüksek sülfürlü=alünit-kaolinit) tip epitermal yataklarÖzellikler Adularya - serisit tip Alünit- kaolinit tipYapısaldurumuzunluk:geniĢlikGenellikle kalderalardaGenellikle 3:1, bazıları çok büyükAna kayaç Felsik- ortaç veya alkali volkanikler. RiyodasitMineralojisiÜretimAlterasyonArjantit, tetrahedrit, tenantit, nabit altınve gümüş, baz metal sülfürler, Klorit bol,Mn gangı mevcutAu ve Ag’ce zengin yataklar + bazmetallerPropilitik- arjillik. Adularya çok bol, azkaolinit ve yüzeysel alünitSıcaklık 100-300 o C 200-300 o CKalderaların kenar kesimlerindeNispeten daha küçük ve eş boyutluEnarjit, pirit, nabit altın elektrum ve bazmetal sülfürler.Klorit az, Mn az..Au ve Ag’ce zengin yataklar + Cuİleri arjillik- arjillik serisitik.Hipojen alunit çok bol. Hipojen kaolinitçok bol. Adularya yok.Sıvı Yüzeysel kökenli sıvılar baskın Yüzeysel kökenli sıvılar baskın


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklar GENEL MODEL


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(2) Volkanik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklar HĠDROTERMAL ALTERASYON


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(3) Metamorfik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklar☻Orojenik kuşaklarda gelişen yüksek dereceli metamorfik kayaçlarda oluşan sıkışma veyaaçılmaya bağlı fay-kırıklar ile şistozite kontrollü olan yataklardır.☻yüksek sıcaklıklı mineral parajenezinden (mezotermal-hipotermal) epitermale kadar değişenmineral birliktelikleri içerebilirler. Bunlar, başlıca Sb-W-Hg-As-Au içeren yataklardır.☻İlk cevher oluşum aşaması arsenopirit-pirit oluşumu ile başlar, daha sonra şeelit oluşumu gelir.Antimonit ve Sb içeren diğer mineraller, altın, zinober bu mineralleri takip eder. Kuvars en yaygıngang mineralidir.☻Hidrotermal alterasyon sınırlıdır ve sadece cevherli zonların çevresinde gözlenir. Silisleşme enyoğun alterasyon türüdür. Serizitleşme-killeşme ona eşlik eder.• Cevher tabaka uyumludur (strata-bound). Genellikle şist-grafitik şist dokankalarında veya farklı ikişist dokanağında bulunur. Grafitik şistler özellikle önemlidir.Türkiye’den ÖrneklerBatı Anadolu (Menderes) masifi içindeki Emirli (Ödemiş, İzmir) Sb-Au ve Halıköy (Ödemiş, İzmir)Hg yatakları, Niğde masifindeki Gümüşler yöresi W-Sb-Hg-Au-Ba yatakları, Konya yöresindekiSızma ve Ladik Hg yatakları


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(3) Metamorfik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarEmirli (ÖdemiĢ, Ġzmir) Sb-Au yatağıMadsan (Çamardı, Niğde) Sb yatağı


<strong>EPİTERMAL</strong> <strong>YATAKLAR</strong>(4) Ultrabazik kayaçlarla iliĢkili epitermal yataklarListvenit tip altın yatakları olarak da bilinirler. Ultrabazik kayaçların genç mağmatik kayaçlar tarafındankesildiği yerlerde veya genç jeotermal sistemler tarafından etkilendiği yerlerde oluşurlar. Bu türbölgelerde, ultramafik kayaç önemli derece hidrotermal alterasyona uğrayarak silisleşir (listvenitleşir).Altın, bu gibi aşırı silisleşmiş kesimlerde zenginleşebilir. Diğer epitermal yataklara nazaran daha azyayılımlıdırlar. Kaymaz (Eskisehir) listvenitlerle ilişkili bir epitermal altın yatağıdır.Kaymaz (EskiĢehir) listvenitleriListvenit kesiti


KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn <strong>YATAKLAR</strong>IKatman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları☻ Cevher, çok kalın karbonatlı istifler içerisinde bulunur. Katman, mercek, damar,karstik boşluk dolgusu şekillidir.☻ Dolomitler, kireçtaşlarına göre, bu tür yataklar için daha uygun kayaçlardır.☻ Cevher içeren karbonatlı kayaçlar deniz suyu sıcaklığının nispeten sıcak olduğusığ denizel ortamlarda oluşmuşlardır. Yani: resifal ortam koşulları.☻ Bu tür yataklar Pb, Zn, florit ve barit için işletilirler. Cu ise çok az yerde ekonomikönem taşır☻ Pb-Zn içeriği %3-10 arasında değişir. Yer yer %50. Rezervler bir kaç bin tondan20 milyon tona kadar değişir.☻ Galen, sfalerit, flörit, barit asıl minerallerdir. Bu minerallerin bolluk dereceleribölgeden bölgeye değişim gösterir. Pirit ve özellikle markasit genellikle mevcut;kalkopirit ise önemsizdir. Kalsit, dolomit, diğer karbonatlar ve kuvars gangmineralleridir.☻ Kolloform yapı, cevherin en önemli dokusal özelliğidir. Bu yatakların en önemliözelliklerinden bir diğeri ise Ni içeriğinin yüksek olmasıdır.


KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn <strong>YATAKLAR</strong>IKatman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları: OLUġUM ORTAMLARIYüzeyUyumsuzlukÇözelti etkisiyleOluĢan Çöküntü breĢleriYer altı drenajıetkisiyle çöküntüFasiyes değiĢimiResifKamalanan kumtaĢıĠçeren kıvrımlarYamaçdöküntüsüÇamurtaĢlarıFaylara bağlıaçılma zonlarıUyumsuzluk


KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn <strong>YATAKLAR</strong>IKatman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları: SINIFLAMASınıfOluĢumKontrolMississipi Vadisi Tipi (MVT) Pb-Zn yataklarıEpijenetikDiyajenez sonrası yapısal zonlar içindeAlp Tipi Pb-Zn YataklarıSenjenetik ve epijenetikStratiform ve yapısal kontrolEpijenetik hidrotermal çözeltilerPb derin kökenli + yüzeysel çözeltilerle taĢınmıĢS, evaporitik kökenli + denizel sülfat + mağmatik kökenliTaĢınma genellikle klor komplekleri ĢeklindeÇözeltiler çok tuzlu (>%20 NaCl)OluĢum sıcaklığı >100 o C


KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn <strong>YATAKLAR</strong>IKatman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları: TÜRKĠYE’DEN ÖRNEKLERToroslarda bulunan Pb-Zn yatakları. Bolkardağı Pb-Zn yatakları ve Ortakonuş (Anamur) Pb-Znyatağı bunlardan en önemlileridir. Bu örneklerde, cevher genellikle masif kireçtaşı - dolomitdokanağını takip eder. Kireçtaşı içindeki kırık zonlarında veya yarı düzensiz mercekler şeklindedir.Galen, sfalerit, pirit, markasit ve hematit asıl minerallerdir. Serüsit, anglezit, smitsonit gibi karbonatlarda mevcuttur. Kuvars, dolomit, kalsit ve barit gang mineralleridir. Ortakonuş yatağından yaklaşık %30Pb, %34 Zn ve 453 gr/ton Ag işletilir. Yatak içerisinde piritleşmiş mikroorganizmaların varlığı vekolloidal dokunun görülmesi yatak için sedimanter bir oluşumu göstermektedir. Bu durumda kristalenmasif metal kaynağını oluşturur.Üst Triyas-LiyasBitümlüKireçtaşıDolomitCevherMasifKireçtaşıKBÜstPermiyenKireçtaşıOrta,Alt PaleozoikKuvarsit, mikaşist,amfibol şist, fillat, mermer

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!