PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
Buraya kadar gördü ğümüz kök çe şitleri yayg ın olarak görülen, su alma, iletme,depo ve bitkiyi topra ğa bağlama ödevlerini bir arada yapan genel köklerdir. Baz ı köklerise özel tek bir görev için morfolojik olarak şekillerini de ğiştirmişlerdir. Örneğin bir çokkök, normal ve anormal sekonder geli şme ile etli depo organına dönü şmüştür. Baz ıkökler mangrov bitkilerinde olduğu gibi büyük yap ıda, otlarda olduğu gibi küçükyap ıda destek kölderine dönü şmüştür. Baz ı kökler havaland ırma organ ı veya dikenşeklinde özelle şmişlerdir. Baz ı sarma şıklarda gövdeden olu şan ek kökler, t ırmanmayüzeyine tutunmay ı sağlayacak şekilde özelle şmişlerdir. Mikorrhiza ve nodüllü kökler,daha kısa olup iç yap ı bak ımından da özelle şmişlerdir. Çevre şartlar ıda kök sisteminietkiler. Kurak topraklarda geli şmiş kök sistemi oluşur. Kumlu topraklarda geli şenbirçok bitkide (Örn. Tamarix ve Retama) yüzeye yakın ve paralel uzanan, da ğınıkmetrelerce uzunlukta kökler olu şur.Kök metamorfozlan ( şekil 74):1- Yumru kök: Besin maddesi depo etmek için şi şkinleşmiş köklerdir. Brassica(turp), Daucus (havuç),Orchis (salep) kökleri yumru köktür.2-Kontraktil kök (Çekme kökü): Önce fazla miktarda yedek besin depo edenbu kökler sonra, fazla besini harcayarak, yüzeylerinde pililer meydana getirirler veboyları k ısal ır. Bu tip birbirini takip eden k ısalmalarla kök daha iyi toprağa tutumr vederine gider. Örnek: Lilium margotum (k ırmız ı zambak), Crocus (safran) ve Arum( dana ayağı).3-Diken kök: Savunma ödevi görmek üzere diken halini alm ış köklerdir.Monokotiledonlardan baz ı palmiyelerde görülür. Örnek: Phoenix (hurma)4- Haustorium (emeç ve sömürme kökleri): Parazit bitkilerin konukçu bitkidokusu içine soktuklar ı kökledir. Örnek: Viscum (ökse otu) ve Cuscuta (küsküt,cinsaç ı).5- üretken kök: Baz ı kökler, özellikle dikotiledon kökleri, gövde vericitomurcuklar ta şırlar. Bu tomurcuktan meydana gelen yavru bitki, ana bitkiden ayr ılarakyeni bir fert meydana getirir. Böylece bitki ço ğalır. Coranilla varia (renkli burçak) veConvolvulus arvensis'de (tarla sarma şığı) rastlan ır. Ayr ıca birçok od ıınlu dikotiledon,kök çeliği ile üretilir.6- Hava köleleri: Hava içinde yani topra ğm dışında geli şen köklerdir. Değişiködevler görürler. Hedera helix'de (duvar sarma şığı) gövdeden meydana gelen adventifköleler tutunmay ı ve t ırmanmay ı sağlar. Baz ı tropik bitkilerde hava kökleri sülük kökleri88
oluşturur. Örnek: Philodendron (devetaban ı). Orchidaceae, Araceae, Bromeliaceaefamilyalarmdan tropiklerde ya şayan baz ı türler, diğer bitkilerin üzerinde ya şarlar.Epifıtik denen bu bitkiler gövdelerinden ç ık ıp havada sallanan hava köklerinesahiptirler. Bu kökler su buhar ı ile doymuş havanın nemini emerek bitkinin su ihtiyac ınıgiderirler. Örnek: Oncidium.Baz ı hava kökleri de bitkinin e ğilmesini önlemek için destek kök halinegeçerler. Örnek: Zea mays (mıs ır).7-Su kökleri: Su bitkilerinde suda geli şen kökler, genellikle kök görünüm veyapısında iselerde, emici tüyler ihtiva etmezler Kortekslerinde geni ş hücre aras ıbo şlukları vard ır. Kökün su içinde yüzmesini sağlarlar. Baz ı su ve batakhklarda ya şayanbitkilerde bu su kökleri suyun d ışına ç ıkar, bitkinin oksijen ihtiyac ını sağlarlar. Bunlaranefes kökleri denir. Örnek: Jussieua.Şekil 74. Kök metamorfozlar ı; A- Lapinus (ac ıbakla) kökünde nodüller, B- Brassica (turp), C-Daucus(havuç), D- Orchis (salep) bitkilerinde yumru kök E- Arum (danaayağı) da kontraktil kök, F- Phoenix(hurma) de diken kökler, G-G- Viscum (ökse otu) ve H- Cuscuta (çinsaç ı) da haustorium, İ- Coranillavalla (renkliburçak) da üretken kökler, J- Hedera (duvarsarmas ıg ı) da tutumlu kökleri, K- Philodendron(devetaban ı) da sülük kök, L- Oncidium da hava kökü, M- Zea mays (m ı s ır) da destek kök, N- Jussieuanefes kökü, h- haustorium, yt-yeni tuber, et- eski tuber, ak- adventif kök, k- konak bitki, ç- çiçek, g-gövde (Yakar-Tan ve Bilge, 1976)89
- Page 45 and 46: Tomurcuk: Gövde üstünde bulunan,
- Page 47 and 48: Vejetatif organlar özellikle gövd
- Page 49 and 50: 1-S ıcak bölge bitkileri (Termofi
- Page 51 and 52: C- Işığa adaptasyon:I şığa ad
- Page 53 and 54: Bunlardan Rafflesia arnoldii nin ç
- Page 55 and 56: gövdeden farkl ı görünüm alara
- Page 57 and 58: YAPRAKYaprak ve gövde aras ında t
- Page 59 and 60: ölünmelerde görülür ve temel m
- Page 61 and 62: Kenar merist.Kenar altı meristlist
- Page 63 and 64: Sünger parankimas ı : Hücrelerin
- Page 65 and 66: Yapraklar alt ve üst yüzüne baka
- Page 67 and 68: oluşan bu bölgeden, rüzgar, ya
- Page 69 and 70: Angiosperm yapraklar ı daha detayl
- Page 71 and 72: Tablo II .Yaprak ayas ın ın, kena
- Page 73 and 74: Yaprak ayasmda bulunan damarlar ço
- Page 75 and 76: AnizofiliAyn ı noddan (düğümden
- Page 77 and 78: strobus tepesi; 8/21 ( 137° 8') Pi
- Page 79 and 80: Şekil 60. Böcek kapan bitkilerde
- Page 81 and 82: aynı gövde ucunda olduğu gibi k
- Page 83 and 84: sağlarlar, bu ölçülen emici tü
- Page 85 and 86: oluşturan hücreler kal ın çeper
- Page 87 and 88: liğnin birikimi ile kalu ılaşır
- Page 89 and 90: enAHa Hi RBŞekil 68. A- Endotropik
- Page 91 and 92: Koruyucu doku:Primer kökün en d
- Page 93 and 94: 2.Tip: Birinci tipten floem kollarm
- Page 95: Orijinlerini dikkate alarak kökler
- Page 99 and 100: aşka bireylerin üstünde yer al
- Page 101 and 102: yapraklar ı sepal-petal diye ayr
- Page 103 and 104: ye şil sepaller iç yap ı bakım
- Page 105 and 106: hücre tabakas ı bulunur. Bu tabak
- Page 107 and 108: tectateintectateı.n Ce—enPoB34 6
- Page 109 and 110: Epigin (alt durumlu) çiçek: Resep
- Page 111 and 112: 3- Spadiks (çomak,koçan): Ana eks
- Page 113 and 114: MEYVEMeyve genellikle ginekeum'dan
- Page 115 and 116: II.Cipsela: Tek tohumlu meyve alt d
- Page 117 and 118: hücrelerden yap ılmıştır. Peri
- Page 119 and 120: hücrelerinden, endokarp, genellikl
- Page 121 and 122: TOHUMA- Tohumun anatomisi:Tohum ovu
- Page 123 and 124: Açılmayan kuru meyvelerde, testam
- Page 125 and 126: Angiospermler kotiledon say ısına
- Page 127 and 128: Faydalan ılan kaynaklar:Akman, Y.
- Page 129 and 130: Raunkiaer, C. (1934) Life Forms of
- Page 131 and 132: esi dokular, 113Besi dokulu tohumla
- Page 133 and 134: Folukül, 105, 110Fragaria, 48, 105
- Page 135 and 136: lianler,33, 43libriform lifler, 28l
- Page 137 and 138: Pseudotsuga, 26Psilopsida, 1pterido
- Page 139: üçlü tüysü yaprak, 62Oniselcs
Buraya kadar gördü ğümüz kök çe şitleri yayg ın olarak görülen, su alma, iletme,depo ve bitkiyi topra ğa bağlama ödevlerini bir arada yapan genel köklerdir. Baz ı köklerise özel tek bir görev için morfolojik olarak şekillerini de ğiştirmişlerdir. Örneğin bir çokkök, normal ve anormal sekonder geli şme ile etli depo organına dönü şmüştür. Baz ıkökler mangrov bitkilerinde olduğu gibi büyük yap ıda, otlarda olduğu gibi küçükyap ıda destek kölderine dönü şmüştür. Baz ı kökler havaland ırma organ ı veya dikenşeklinde özelle şmişlerdir. Baz ı sarma şıklarda gövdeden olu şan ek kökler, t ırmanmayüzeyine tutunmay ı sağlayacak şekilde özelle şmişlerdir. Mikorrhiza ve nodüllü kökler,daha kısa olup iç yap ı bak ımından da özelle şmişlerdir. Çevre şartlar ıda kök sisteminietkiler. Kurak topraklarda geli şmiş kök sistemi oluşur. Kumlu topraklarda geli şenbirçok bitkide (Örn. Tamarix ve Retama) yüzeye yakın ve paralel uzanan, da ğınıkmetrelerce uzunlukta kökler olu şur.Kök metamorfozlan ( şekil 74):1- Yumru kök: Besin maddesi depo etmek için şi şkinleşmiş köklerdir. Brassica(turp), Daucus (havuç),Orchis (salep) kökleri yumru köktür.2-Kontraktil kök (Çekme kökü): Önce fazla miktarda yedek besin depo edenbu kökler sonra, fazla besini harcayarak, yüzeylerinde pililer meydana getirirler veboyları k ısal ır. Bu tip birbirini takip eden k ısalmalarla kök daha iyi toprağa tutumr vederine gider. Örnek: Lilium margotum (k ırmız ı zambak), Crocus (safran) ve Arum( dana ayağı).3-Diken kök: Savunma ödevi görmek üzere diken halini alm ış köklerdir.Monokotiledonlardan baz ı palmiyelerde görülür. Örnek: Phoenix (hurma)4- Haustorium (emeç ve sömürme kökleri): Parazit bitkilerin konukçu bitkidokusu içine soktuklar ı kökledir. Örnek: Viscum (ökse otu) ve Cuscuta (küsküt,cinsaç ı).5- üretken kök: Baz ı kökler, özellikle dikotiledon kökleri, gövde vericitomurcuklar ta şırlar. Bu tomurcuktan meydana gelen yavru bitki, ana bitkiden ayr ılarakyeni bir fert meydana getirir. Böylece bitki ço ğalır. Coranilla varia (renkli burçak) veConvolvulus arvensis'de (tarla sarma şığı) rastlan ır. Ayr ıca birçok od ıınlu dikotiledon,kök çeliği ile üretilir.6- Hava köleleri: Hava içinde yani topra ğm dışında geli şen köklerdir. Değişiködevler görürler. Hedera helix'de (duvar sarma şığı) gövdeden meydana gelen adventifköleler tutunmay ı ve t ırmanmay ı sağlar. Baz ı tropik bitkilerde hava kökleri sülük kökleri88
Change language