PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kitaplar.ankara.edu.tr
from kitaplar.ankara.edu.tr More from this publisher
13.07.2015 Views

Cormophytlerin morfolojik ve fizyolojik olarak adaptasyon yapt ıklar ı çevrefaktörleri; su, s ıcakl ık, ışık ve besin tuzlar ıdır. Ekolojik tercih türün hayatta kalmakabiliyetine, değişik türlerle rekabet edebilmesine, evrimine ve elenmesine göre ortayaç ıkar. Sonuçta her tür, belli ekolojik çevrede, bu çevredeki su, s ıcakl ık, ışık ve besintuzlan gibi faktörlere, fizyolojik ve morfolojik yap ılar ın ı uydururarak yaşarlar.A-Su ve atmosferik neme adaptasyon:1-Su bitkileri (Hidrofit): Bu bitkiler, ya tamamen su içine gömülü olarak(sabit), ya yapraklar ını suyun d ışına ç ıkararak, yada suyun içinde yüzerek ya şarlar.Yap ılar ı bu yaşam şartlar ına göre değişime uğrarnıştır (hidromorfi). Turbalara benzeyenarnfibi bitkilerin, gövdelerinin alt k ısmı ve kökleri suyun içindedir. Hidrofitler, CO2, 02ve mineral tuzlann ın tamamın ı doğrudan sudan alırlar. Yüzücü bitkilerin bir k ısmıhayatlar ı boyunca kök taşımazlar ( örn: Urticularia, Lemna triseculata, Ceratophyllum).2-Nemli habitat bitkileri (Higrofit): Nemli atmosfer içinde ve devaml ı ıslaktoprak üstünde ya şayan bitkiler (tim: sulak bölge bitkileri, tropik ya ğmur ormanıbitkileri). Bu bitkiler hızlı transprasyonla (terleme) su dengelerini sa ğlarlar.3- Kurak habitat bitkileri (Kserofıt): Zaman zaman çok kurak çevre şartlar ınatabi olan bitkilerdir. Su kayb ına karşı özel sitolojik, histolojik ve morfolojik yap ılaroluşturmuşlard ır. Çok büyük ve geli şmiş kökleri vard ır. Yapraklar ı, gövdeleriindirgenmiş ve hatta gövdeleri yass ılaşmışt ır (Ruscus aculeatus, Opuntia sp.). Gövde veyapraklar dikene dönü şür (Berberis vulgaris). Bir çok kseromorf gövde su kayb ınakarşı, gövdelerinde su depo dokusunu geli ştirmişler ve sukkulent gövdelerioluşturmuşlardır (Cactaceae, Euphorbia sp., Stapelia ve diğer Asclepiadaceae türlerigibi). Çöl ve step bölgelerinde yeti şen bitkiler bu gruba girer.B-Sicakliğa adaptasyon:S ıcaklığm etkisi genellikle su temini ile yak ından ilgilidir. A şır ı s ıcak çölortamlar ı bitki yeti şmesine tamamen engel olurken, 0 °C nin alt ındaki s ıcakliklar dadonma sureti ile suyu hareketsizle ştirdiğinden yine yüksek bitkilerin ya şamasın ıengeller.40

1-S ıcak bölge bitkileri (Termofil): Genel olarak bitkiler 55 °C nin üstündekis ıcaklıklarda yaşayamazlar. Termofil Cyanophyceae ve baz ı bakteriler 80 °Cs ıcakl ıktaki su kaynaklar ın ın içinde yaşayabilmektedirler. Yüksek bitkiler ise, yükseks ıcakl ıklara dayanabilmek için küçük yaprakl ı, s ıcağı yansıtan beyaz tüylü(Laucadendron), kal ın çeperli epidermisleri olan, parlak yüzeyli (Laurus nobilis, defne)yap ılar olu ştururlar.2- Mevsimleri olan iklime uyum sa ğlam ış olan bitkiler (Tropofil):Morfolojik yap ı ve fızyolojik olarak y ıll ık mevsim şartlarma uyum sa ğlamış bitkilerdir.a- Odunlu bitkiler: Il ıman ve tropik bölgelerde yeti şen, çok yıll ık ağaçşeklindeki bitkilerdir.b- Tek y ılhk otlar: Mevsimleri olan iklimler tek y ıll ık bitkiler için ideal ya şamşartlar ını sağlarlar.3- Hayat formlar ı : Cormophyta, Raunkiaer (1934) taraf ından, gövdeninyaşam süresine, elveri şsiz şartlarda (k ış veya kurak yaz) ya şamın devam ını sağlayanuykudaki tomurcuklarm gövde üzerindeki yerlerine göre, be ş hayat formuna ayr ılmışt ır.Vejetasyondaki hayat formlarmm temsil oranlar ı iklime ve yere bağl ıd ır.Fanerofitler (Ph- MM,M,N): Uykudaki tomurcuklar gövde üstünde yerden50 cm ve daha yüksektedir ( şekil 33-C). Her zaman ye şil ve yaprak döken bütün büyükodunlu bitkiler, çal ılar ve t ırmame ı bitkilerin büyük k ısmı bu gruptad ır. Aym zamandanemli tropiklerdeki büyük dik otlar ve epifitlerde bu gruba dahil edilirler.II- Kamofıtler (Ch): Uykudaki tomucuklar, toprak yüzeyinden 10 ila 50 cmyüksekte yer al ırlar ( şekil 33- A,B). Bu iklimde kar tabakas ı içinde kalan tomurcuklardondan korunurlar. Kuzey tundura ve alpin bölgelerde yeti şen bir çok yat ık ve sürünücüodun gövdeli bitkiler, okyanus k ıyılarmdaki Ericaceae'ler (örn: Calluna, Erica tetralix)ve yast ık bitkiler de kamofittir.Hemikriptofıtler (H): Uykudaki tomurcuklar ı toprak yüzeyinde veya çokyakmmdad ır (şekil 33-D-F). Ot şeklindeki bitkiler ( bir çok Grarnineae), biennial ve41

Cormophytlerin morfolojik ve fizyolojik olarak adaptasyon yapt ıklar ı çevrefaktörleri; su, s ıcakl ık, ışık ve besin tuzlar ıdır. Ekolojik tercih türün hayatta kalmakabiliyetine, değişik türlerle rekabet edebilmesine, evrimine ve elenmesine göre ortayaç ıkar. Sonuçta her tür, belli ekolojik çevrede, bu çevredeki su, s ıcakl ık, ışık ve besintuzlan gibi faktörlere, fizyolojik ve morfolojik yap ılar ın ı uydururarak yaşarlar.A-Su ve atmosferik neme adaptasyon:1-Su bitkileri (Hidrofit): Bu bitkiler, ya tamamen su içine gömülü olarak(sabit), ya yapraklar ını suyun d ışına ç ıkararak, yada suyun içinde yüzerek ya şarlar.Yap ılar ı bu yaşam şartlar ına göre değişime uğrarnıştır (hidromorfi). Turbalara benzeyenarnfibi bitkilerin, gövdelerinin alt k ısmı ve kökleri suyun içindedir. Hidrofitler, CO2, 02ve mineral tuzlann ın tamamın ı doğrudan sudan alırlar. Yüzücü bitkilerin bir k ısmıhayatlar ı boyunca kök taşımazlar ( örn: Urticularia, Lemna triseculata, Ceratophyllum).2-Nemli habitat bitkileri (Higrofit): Nemli atmosfer içinde ve devaml ı ıslaktoprak üstünde ya şayan bitkiler (tim: sulak bölge bitkileri, tropik ya ğmur ormanıbitkileri). Bu bitkiler hızlı transprasyonla (terleme) su dengelerini sa ğlarlar.3- Kurak habitat bitkileri (Kserofıt): Zaman zaman çok kurak çevre şartlar ınatabi olan bitkilerdir. Su kayb ına karşı özel sitolojik, histolojik ve morfolojik yap ılaroluşturmuşlard ır. Çok büyük ve geli şmiş kökleri vard ır. Yapraklar ı, gövdeleriindirgenmiş ve hatta gövdeleri yass ılaşmışt ır (Ruscus aculeatus, Opuntia sp.). Gövde veyapraklar dikene dönü şür (Berberis vulgaris). Bir çok kseromorf gövde su kayb ınakarşı, gövdelerinde su depo dokusunu geli ştirmişler ve sukkulent gövdelerioluşturmuşlardır (Cactaceae, Euphorbia sp., Stapelia ve diğer Asclepiadaceae türlerigibi). Çöl ve step bölgelerinde yeti şen bitkiler bu gruba girer.B-Sicakliğa adaptasyon:S ıcaklığm etkisi genellikle su temini ile yak ından ilgilidir. A şır ı s ıcak çölortamlar ı bitki yeti şmesine tamamen engel olurken, 0 °C nin alt ındaki s ıcakliklar dadonma sureti ile suyu hareketsizle ştirdiğinden yine yüksek bitkilerin ya şamasın ıengeller.40

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!