PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
Cormophytlerin morfolojik ve fizyolojik olarak adaptasyon yapt ıklar ı çevrefaktörleri; su, s ıcakl ık, ışık ve besin tuzlar ıdır. Ekolojik tercih türün hayatta kalmakabiliyetine, değişik türlerle rekabet edebilmesine, evrimine ve elenmesine göre ortayaç ıkar. Sonuçta her tür, belli ekolojik çevrede, bu çevredeki su, s ıcakl ık, ışık ve besintuzlan gibi faktörlere, fizyolojik ve morfolojik yap ılar ın ı uydururarak yaşarlar.A-Su ve atmosferik neme adaptasyon:1-Su bitkileri (Hidrofit): Bu bitkiler, ya tamamen su içine gömülü olarak(sabit), ya yapraklar ını suyun d ışına ç ıkararak, yada suyun içinde yüzerek ya şarlar.Yap ılar ı bu yaşam şartlar ına göre değişime uğrarnıştır (hidromorfi). Turbalara benzeyenarnfibi bitkilerin, gövdelerinin alt k ısmı ve kökleri suyun içindedir. Hidrofitler, CO2, 02ve mineral tuzlann ın tamamın ı doğrudan sudan alırlar. Yüzücü bitkilerin bir k ısmıhayatlar ı boyunca kök taşımazlar ( örn: Urticularia, Lemna triseculata, Ceratophyllum).2-Nemli habitat bitkileri (Higrofit): Nemli atmosfer içinde ve devaml ı ıslaktoprak üstünde ya şayan bitkiler (tim: sulak bölge bitkileri, tropik ya ğmur ormanıbitkileri). Bu bitkiler hızlı transprasyonla (terleme) su dengelerini sa ğlarlar.3- Kurak habitat bitkileri (Kserofıt): Zaman zaman çok kurak çevre şartlar ınatabi olan bitkilerdir. Su kayb ına karşı özel sitolojik, histolojik ve morfolojik yap ılaroluşturmuşlard ır. Çok büyük ve geli şmiş kökleri vard ır. Yapraklar ı, gövdeleriindirgenmiş ve hatta gövdeleri yass ılaşmışt ır (Ruscus aculeatus, Opuntia sp.). Gövde veyapraklar dikene dönü şür (Berberis vulgaris). Bir çok kseromorf gövde su kayb ınakarşı, gövdelerinde su depo dokusunu geli ştirmişler ve sukkulent gövdelerioluşturmuşlardır (Cactaceae, Euphorbia sp., Stapelia ve diğer Asclepiadaceae türlerigibi). Çöl ve step bölgelerinde yeti şen bitkiler bu gruba girer.B-Sicakliğa adaptasyon:S ıcaklığm etkisi genellikle su temini ile yak ından ilgilidir. A şır ı s ıcak çölortamlar ı bitki yeti şmesine tamamen engel olurken, 0 °C nin alt ındaki s ıcakliklar dadonma sureti ile suyu hareketsizle ştirdiğinden yine yüksek bitkilerin ya şamasın ıengeller.40
1-S ıcak bölge bitkileri (Termofil): Genel olarak bitkiler 55 °C nin üstündekis ıcaklıklarda yaşayamazlar. Termofil Cyanophyceae ve baz ı bakteriler 80 °Cs ıcakl ıktaki su kaynaklar ın ın içinde yaşayabilmektedirler. Yüksek bitkiler ise, yükseks ıcakl ıklara dayanabilmek için küçük yaprakl ı, s ıcağı yansıtan beyaz tüylü(Laucadendron), kal ın çeperli epidermisleri olan, parlak yüzeyli (Laurus nobilis, defne)yap ılar olu ştururlar.2- Mevsimleri olan iklime uyum sa ğlam ış olan bitkiler (Tropofil):Morfolojik yap ı ve fızyolojik olarak y ıll ık mevsim şartlarma uyum sa ğlamış bitkilerdir.a- Odunlu bitkiler: Il ıman ve tropik bölgelerde yeti şen, çok yıll ık ağaçşeklindeki bitkilerdir.b- Tek y ılhk otlar: Mevsimleri olan iklimler tek y ıll ık bitkiler için ideal ya şamşartlar ını sağlarlar.3- Hayat formlar ı : Cormophyta, Raunkiaer (1934) taraf ından, gövdeninyaşam süresine, elveri şsiz şartlarda (k ış veya kurak yaz) ya şamın devam ını sağlayanuykudaki tomurcuklarm gövde üzerindeki yerlerine göre, be ş hayat formuna ayr ılmışt ır.Vejetasyondaki hayat formlarmm temsil oranlar ı iklime ve yere bağl ıd ır.Fanerofitler (Ph- MM,M,N): Uykudaki tomurcuklar gövde üstünde yerden50 cm ve daha yüksektedir ( şekil 33-C). Her zaman ye şil ve yaprak döken bütün büyükodunlu bitkiler, çal ılar ve t ırmame ı bitkilerin büyük k ısmı bu gruptad ır. Aym zamandanemli tropiklerdeki büyük dik otlar ve epifitlerde bu gruba dahil edilirler.II- Kamofıtler (Ch): Uykudaki tomucuklar, toprak yüzeyinden 10 ila 50 cmyüksekte yer al ırlar ( şekil 33- A,B). Bu iklimde kar tabakas ı içinde kalan tomurcuklardondan korunurlar. Kuzey tundura ve alpin bölgelerde yeti şen bir çok yat ık ve sürünücüodun gövdeli bitkiler, okyanus k ıyılarmdaki Ericaceae'ler (örn: Calluna, Erica tetralix)ve yast ık bitkiler de kamofittir.Hemikriptofıtler (H): Uykudaki tomurcuklar ı toprak yüzeyinde veya çokyakmmdad ır (şekil 33-D-F). Ot şeklindeki bitkiler ( bir çok Grarnineae), biennial ve41
- Page 1 and 2: B İTK İ MORFOLOJİSİYazan:Prof.D
- Page 3: Kitabın hazırlanmasında beni dev
- Page 6 and 7: Alçak yapraklar (katafiller), 59Y
- Page 8 and 9: Agregat (birleşik meyva), 109iğit
- Page 11 and 12: tohumun d ışına taşarlar, bu ol
- Page 13 and 14: Plumuladan itibaren bölünme özel
- Page 15 and 16: korteks denir. Bu ni şasta tabakas
- Page 17 and 18: yap ısında bu tip demetler bulunu
- Page 19 and 20: yaprak bo şluklar ı arası fazla
- Page 21 and 22: anatomik yap ıs ı sistematIte gö
- Page 23 and 24: 2.tip Enine kesitte iletim demetler
- Page 25 and 26: gelişmiştir. Çöl bitkilerindeki
- Page 27 and 28: Kambiyal hücre tipleri: Kambiyum b
- Page 29 and 30: Mevsimsel kambiyal aktivite: Kambiy
- Page 31 and 32: ( şekil 19). Yanl ız burada korte
- Page 33 and 34: vard ır. Parankima hücreleri gene
- Page 35 and 36: Angiosperm odunu:Angiospermler, dik
- Page 37 and 38: yanyana iki hücre s ırasmdan olu
- Page 39 and 40: iklim bölgelerinde çok kullan ı
- Page 41 and 42: Baz ı bitkilerde halka kambiyumu n
- Page 43 and 44: demetlerde gövde boyunca devaml ı
- Page 45 and 46: Tomurcuk: Gövde üstünde bulunan,
- Page 47: Vejetatif organlar özellikle gövd
- Page 51 and 52: C- Işığa adaptasyon:I şığa ad
- Page 53 and 54: Bunlardan Rafflesia arnoldii nin ç
- Page 55 and 56: gövdeden farkl ı görünüm alara
- Page 57 and 58: YAPRAKYaprak ve gövde aras ında t
- Page 59 and 60: ölünmelerde görülür ve temel m
- Page 61 and 62: Kenar merist.Kenar altı meristlist
- Page 63 and 64: Sünger parankimas ı : Hücrelerin
- Page 65 and 66: Yapraklar alt ve üst yüzüne baka
- Page 67 and 68: oluşan bu bölgeden, rüzgar, ya
- Page 69 and 70: Angiosperm yapraklar ı daha detayl
- Page 71 and 72: Tablo II .Yaprak ayas ın ın, kena
- Page 73 and 74: Yaprak ayasmda bulunan damarlar ço
- Page 75 and 76: AnizofiliAyn ı noddan (düğümden
- Page 77 and 78: strobus tepesi; 8/21 ( 137° 8') Pi
- Page 79 and 80: Şekil 60. Böcek kapan bitkilerde
- Page 81 and 82: aynı gövde ucunda olduğu gibi k
- Page 83 and 84: sağlarlar, bu ölçülen emici tü
- Page 85 and 86: oluşturan hücreler kal ın çeper
- Page 87 and 88: liğnin birikimi ile kalu ılaşır
- Page 89 and 90: enAHa Hi RBŞekil 68. A- Endotropik
- Page 91 and 92: Koruyucu doku:Primer kökün en d
- Page 93 and 94: 2.Tip: Birinci tipten floem kollarm
- Page 95 and 96: Orijinlerini dikkate alarak kökler
- Page 97 and 98: oluşturur. Örnek: Philodendron (d
Cormophytlerin morfolojik ve fizyolojik olarak adaptasyon yapt ıklar ı çevrefaktörleri; su, s ıcakl ık, ışık ve besin tuzlar ıdır. Ekolojik tercih türün hayatta kalmakabiliyetine, değişik türlerle rekabet edebilmesine, evrimine ve elenmesine göre ortayaç ıkar. Sonuçta her tür, belli ekolojik çevrede, bu çevredeki su, s ıcakl ık, ışık ve besintuzlan gibi faktörlere, fizyolojik ve morfolojik yap ılar ın ı uydururarak yaşarlar.A-Su ve atmosferik neme adaptasyon:1-Su bitkileri (Hidrofit): Bu bitkiler, ya tamamen su içine gömülü olarak(sabit), ya yapraklar ını suyun d ışına ç ıkararak, yada suyun içinde yüzerek ya şarlar.Yap ılar ı bu yaşam şartlar ına göre değişime uğrarnıştır (hidromorfi). Turbalara benzeyenarnfibi bitkilerin, gövdelerinin alt k ısmı ve kökleri suyun içindedir. Hidrofitler, CO2, 02ve mineral tuzlann ın tamamın ı doğrudan sudan alırlar. Yüzücü bitkilerin bir k ısmıhayatlar ı boyunca kök taşımazlar ( örn: Urticularia, Lemna triseculata, Ceratophyllum).2-Nemli habitat bitkileri (Higrofit): Nemli atmosfer içinde ve devaml ı ıslaktoprak üstünde ya şayan bitkiler (tim: sulak bölge bitkileri, tropik ya ğmur ormanıbitkileri). Bu bitkiler hızlı transprasyonla (terleme) su dengelerini sa ğlarlar.3- Kurak habitat bitkileri (Kserofıt): Zaman zaman çok kurak çevre şartlar ınatabi olan bitkilerdir. Su kayb ına karşı özel sitolojik, histolojik ve morfolojik yap ılaroluşturmuşlard ır. Çok büyük ve geli şmiş kökleri vard ır. Yapraklar ı, gövdeleriindirgenmiş ve hatta gövdeleri yass ılaşmışt ır (Ruscus aculeatus, Opuntia sp.). Gövde veyapraklar dikene dönü şür (Berberis vulgaris). Bir çok kseromorf gövde su kayb ınakarşı, gövdelerinde su depo dokusunu geli ştirmişler ve sukkulent gövdelerioluşturmuşlardır (Cactaceae, Euphorbia sp., Stapelia ve diğer Asclepiadaceae türlerigibi). Çöl ve step bölgelerinde yeti şen bitkiler bu gruba girer.B-Sicakliğa adaptasyon:S ıcaklığm etkisi genellikle su temini ile yak ından ilgilidir. A şır ı s ıcak çölortamlar ı bitki yeti şmesine tamamen engel olurken, 0 °C nin alt ındaki s ıcakliklar dadonma sureti ile suyu hareketsizle ştirdiğinden yine yüksek bitkilerin ya şamasın ıengeller.40