PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kitaplar.ankara.edu.tr
from kitaplar.ankara.edu.tr More from this publisher
13.07.2015 Views

tarafından oluşturulur. Bu meristem tepede yaprak primordiyalar ının alt ında bulunur,periklinal bölünmelerle, antiklinal hücre gruplar ı oluşturur. Bu meristemin do ğurduğuhücreler, değişerek prokambiyal yap ılar aras ındaki parankima hücrelerini olu ştururlar.Gövdede önce geni şleme, sonrada intemodal uzama olur.tuŞekil 26. Monokotiledonlarda kal ınlaşmay ı sağlayan tepe bölgesinin şematik şekli. tu, tepe ucu, yt,yapraklar ın taban ı, pk, prokambiyum, pm, primer kal ınlaşmayı sağlayan meristem.(Eckardt,1941)Otsu ve odunsu Liliflorae (Aloe, Sansevieria, Yucca, Agave, Dracaena) vediğer monokotiledon gruplar ı aras ında görülen anormal sekonder geli şme, primermeristemin devam ı olan ve yine kambiyum diye adland ır ılan meristemle sağlanır. Bukambiyumun özelliği, gövde gelişmesini tamamlad ıktan sonra faaliyetine sonvermesidir. Kambiyum, primer iletim demetlerinin d ışındaki parankima dokusunda(kortekste veya bazen perisklda) olu şur. Faaliyete geçti ğinde, genellikle içe do ğru çok,dışa doğru az hücre üretir. İçe do ğru üretilen hücreler, parankima ve iletim demetleriniverecek hücreler şeklinde de ğişime uğrarken, d ış hücreler parankima hücreleri şeklindedeğişime uğrarlar. İlk oluşan demetler, yani primer demetler da ğmık dizilişte iken,kambiyumun faaliyeti ile sonradan olu şan demetler, parankima dokusu içinde yer al ırlarve azçok radyal dizili ş gösterirler. Yine de primer ve sekonder k ıs ımlardaki temel yap ıaynıdır, parankima ve iletim demetlerinden olu şmuştur. Sekonder olarak ortaya ç ıkan34

demetlerde gövde boyunca devaml ı l ık gösterir ve yapraklara ayr ılır. Bu devaml ıl ıkmonokotiledonlar ve dikotiledonlar aras ındaki en büyük benzerliktir.Gövdenin dış yap ıs ı ( Morfolojisi):Gövde genellikle toprak üstünde bulunan, ço ğunlukla dallanma gösteren,yaprak ve üreme organlarm ı taşıyan, bitki organıd ır. Sadece toprak alt ı, su içi gövdeleriolduğu gibi, baz ı toprak alt ı, toprak üstü, su içi ve su d ışı gövdeleri ayn ı bitkide birarada bulunabilir. Gövdenin en basit şeklini kara yosunlar ında görürüz. Bu gövdebirbirine benzeyen farkl ılaşmamış hücrelerden oluşur ve tal (thalle) ad ını al ır. Bubitkiler Thallophyta, iletim demetlerine sahip gerçek gövdeleri olan bitkiler iseCormophyta grubunda toplan ır. İletim demetlerine sahip ilk gövde, yani gerçek gövdeeğreltilerde (Pteridophyta) görülür. Daha geli şmiş gerçek gövdeyi ise tohumlubitkilerde (Spermatophyta) görürüz. Gerçek gövdeleri iç ve d ış yap ılarını bir arada gözönüne alarak şöyle sm ıfland ırırız:1-Odunlu bitki gövdeleri (baz ı pteridofıt, gimnospermler, dikotil ağaçlar,ağaçs ı bazı monokotiller).2-Otsu bitki gövdeleria- Otsu gövdeli dikotiledonlar (Solanum v.b.)b- Otsu gövdeli monokotiledonlar (Triticum v.b.)3- Gövde ınetamorfozlan ( Genel gövde özelliği göstermeyen gövdeler)Pek çok gövdede ortak yap ı, düğümler (nod) ve dü ğümler aras ı (internod)bölgelerdir. Gövde tepe denen uç k ısmından oluşur. Tepenin en ucundaki meristematikbölgede bir biri ard ına gelecek şekilde yaprak ba şlang ıçlan (yaprak primordiyalan)ve yan dal başlang ıçlan (yan dal primordiyalan) oluşturulur. Bu yap ılar, ufac ıkdiskler, yumrular şeklindedir ve her biri bir veya birkaç yaprak ve yan dal olu şturabilir.Primordiya topluluklarm ın bulunduğu bu bölgelere düğüm (nod) denir. Tepeilerledikce geride kalan, her primordiya toplulu ğunun aras ındaki kısa gövde k ısmıgelişerek, bu topluluklar ı birbirinden ay ırır. İki düğüm arasmda kalan bu gövdekısımlarma ise düğümler aras ı bölge (internod) denir. İnternodlarm uzamas ı interkalarmeristem faaliyetinin sonucudur. Çevre şartlar ına veya gövde tipine bağlı olarak,interkalar meristem faaliyet süresi çok veya az olur, bunun sonucunda da uzun ve k ısa35

demetlerde gövde boyunca devaml ı l ık gösterir ve yapraklara ayr ılır. Bu devaml ıl ıkmonokotiledonlar ve dikotiledonlar aras ındaki en büyük benzerliktir.Gövdenin dış yap ıs ı ( Morfolojisi):Gövde genellikle toprak üstünde bulunan, ço ğunlukla dallanma gösteren,yaprak ve üreme organlarm ı taşıyan, bitki organıd ır. Sadece toprak alt ı, su içi gövdeleriolduğu gibi, baz ı toprak alt ı, toprak üstü, su içi ve su d ışı gövdeleri ayn ı bitkide birarada bulunabilir. Gövdenin en basit şeklini kara yosunlar ında görürüz. Bu gövdebirbirine benzeyen farkl ılaşmamış hücrelerden oluşur ve tal (thalle) ad ını al ır. Bubitkiler Thallophyta, iletim demetlerine sahip gerçek gövdeleri olan bitkiler iseCormophyta grubunda toplan ır. İletim demetlerine sahip ilk gövde, yani gerçek gövdeeğreltilerde (Pteridophyta) görülür. Daha geli şmiş gerçek gövdeyi ise tohumlubitkilerde (Spermatophyta) görürüz. Gerçek gövdeleri iç ve d ış yap ılarını bir arada gözönüne alarak şöyle sm ıfland ırırız:1-Odunlu bitki gövdeleri (baz ı pteridofıt, gimnospermler, dikotil ağaçlar,ağaçs ı bazı monokotiller).2-Otsu bitki gövdeleria- Otsu gövdeli dikotiledonlar (Solanum v.b.)b- Otsu gövdeli monokotiledonlar (Triticum v.b.)3- Gövde ınetamorfozlan ( Genel gövde özelliği göstermeyen gövdeler)Pek çok gövdede ortak yap ı, düğümler (nod) ve dü ğümler aras ı (internod)bölgelerdir. Gövde tepe denen uç k ısmından oluşur. Tepenin en ucundaki meristematikbölgede bir biri ard ına gelecek şekilde yaprak ba şlang ıçlan (yaprak primordiyalan)ve yan dal başlang ıçlan (yan dal primordiyalan) oluşturulur. Bu yap ılar, ufac ıkdiskler, yumrular şeklindedir ve her biri bir veya birkaç yaprak ve yan dal olu şturabilir.Primordiya topluluklarm ın bulunduğu bu bölgelere düğüm (nod) denir. Tepeilerledikce geride kalan, her primordiya toplulu ğunun aras ındaki kısa gövde k ısmıgelişerek, bu topluluklar ı birbirinden ay ırır. İki düğüm arasmda kalan bu gövdekısımlarma ise düğümler aras ı bölge (internod) denir. İnternodlarm uzamas ı interkalarmeristem faaliyetinin sonucudur. Çevre şartlar ına veya gövde tipine bağlı olarak,interkalar meristem faaliyet süresi çok veya az olur, bunun sonucunda da uzun ve k ısa35

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!