PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
tarafından oluşturulur. Bu meristem tepede yaprak primordiyalar ının alt ında bulunur,periklinal bölünmelerle, antiklinal hücre gruplar ı oluşturur. Bu meristemin do ğurduğuhücreler, değişerek prokambiyal yap ılar aras ındaki parankima hücrelerini olu ştururlar.Gövdede önce geni şleme, sonrada intemodal uzama olur.tuŞekil 26. Monokotiledonlarda kal ınlaşmay ı sağlayan tepe bölgesinin şematik şekli. tu, tepe ucu, yt,yapraklar ın taban ı, pk, prokambiyum, pm, primer kal ınlaşmayı sağlayan meristem.(Eckardt,1941)Otsu ve odunsu Liliflorae (Aloe, Sansevieria, Yucca, Agave, Dracaena) vediğer monokotiledon gruplar ı aras ında görülen anormal sekonder geli şme, primermeristemin devam ı olan ve yine kambiyum diye adland ır ılan meristemle sağlanır. Bukambiyumun özelliği, gövde gelişmesini tamamlad ıktan sonra faaliyetine sonvermesidir. Kambiyum, primer iletim demetlerinin d ışındaki parankima dokusunda(kortekste veya bazen perisklda) olu şur. Faaliyete geçti ğinde, genellikle içe do ğru çok,dışa doğru az hücre üretir. İçe do ğru üretilen hücreler, parankima ve iletim demetleriniverecek hücreler şeklinde de ğişime uğrarken, d ış hücreler parankima hücreleri şeklindedeğişime uğrarlar. İlk oluşan demetler, yani primer demetler da ğmık dizilişte iken,kambiyumun faaliyeti ile sonradan olu şan demetler, parankima dokusu içinde yer al ırlarve azçok radyal dizili ş gösterirler. Yine de primer ve sekonder k ıs ımlardaki temel yap ıaynıdır, parankima ve iletim demetlerinden olu şmuştur. Sekonder olarak ortaya ç ıkan34
demetlerde gövde boyunca devaml ı l ık gösterir ve yapraklara ayr ılır. Bu devaml ıl ıkmonokotiledonlar ve dikotiledonlar aras ındaki en büyük benzerliktir.Gövdenin dış yap ıs ı ( Morfolojisi):Gövde genellikle toprak üstünde bulunan, ço ğunlukla dallanma gösteren,yaprak ve üreme organlarm ı taşıyan, bitki organıd ır. Sadece toprak alt ı, su içi gövdeleriolduğu gibi, baz ı toprak alt ı, toprak üstü, su içi ve su d ışı gövdeleri ayn ı bitkide birarada bulunabilir. Gövdenin en basit şeklini kara yosunlar ında görürüz. Bu gövdebirbirine benzeyen farkl ılaşmamış hücrelerden oluşur ve tal (thalle) ad ını al ır. Bubitkiler Thallophyta, iletim demetlerine sahip gerçek gövdeleri olan bitkiler iseCormophyta grubunda toplan ır. İletim demetlerine sahip ilk gövde, yani gerçek gövdeeğreltilerde (Pteridophyta) görülür. Daha geli şmiş gerçek gövdeyi ise tohumlubitkilerde (Spermatophyta) görürüz. Gerçek gövdeleri iç ve d ış yap ılarını bir arada gözönüne alarak şöyle sm ıfland ırırız:1-Odunlu bitki gövdeleri (baz ı pteridofıt, gimnospermler, dikotil ağaçlar,ağaçs ı bazı monokotiller).2-Otsu bitki gövdeleria- Otsu gövdeli dikotiledonlar (Solanum v.b.)b- Otsu gövdeli monokotiledonlar (Triticum v.b.)3- Gövde ınetamorfozlan ( Genel gövde özelliği göstermeyen gövdeler)Pek çok gövdede ortak yap ı, düğümler (nod) ve dü ğümler aras ı (internod)bölgelerdir. Gövde tepe denen uç k ısmından oluşur. Tepenin en ucundaki meristematikbölgede bir biri ard ına gelecek şekilde yaprak ba şlang ıçlan (yaprak primordiyalan)ve yan dal başlang ıçlan (yan dal primordiyalan) oluşturulur. Bu yap ılar, ufac ıkdiskler, yumrular şeklindedir ve her biri bir veya birkaç yaprak ve yan dal olu şturabilir.Primordiya topluluklarm ın bulunduğu bu bölgelere düğüm (nod) denir. Tepeilerledikce geride kalan, her primordiya toplulu ğunun aras ındaki kısa gövde k ısmıgelişerek, bu topluluklar ı birbirinden ay ırır. İki düğüm arasmda kalan bu gövdekısımlarma ise düğümler aras ı bölge (internod) denir. İnternodlarm uzamas ı interkalarmeristem faaliyetinin sonucudur. Çevre şartlar ına veya gövde tipine bağlı olarak,interkalar meristem faaliyet süresi çok veya az olur, bunun sonucunda da uzun ve k ısa35
- Page 1 and 2: B İTK İ MORFOLOJİSİYazan:Prof.D
- Page 3: Kitabın hazırlanmasında beni dev
- Page 6 and 7: Alçak yapraklar (katafiller), 59Y
- Page 8 and 9: Agregat (birleşik meyva), 109iğit
- Page 11 and 12: tohumun d ışına taşarlar, bu ol
- Page 13 and 14: Plumuladan itibaren bölünme özel
- Page 15 and 16: korteks denir. Bu ni şasta tabakas
- Page 17 and 18: yap ısında bu tip demetler bulunu
- Page 19 and 20: yaprak bo şluklar ı arası fazla
- Page 21 and 22: anatomik yap ıs ı sistematIte gö
- Page 23 and 24: 2.tip Enine kesitte iletim demetler
- Page 25 and 26: gelişmiştir. Çöl bitkilerindeki
- Page 27 and 28: Kambiyal hücre tipleri: Kambiyum b
- Page 29 and 30: Mevsimsel kambiyal aktivite: Kambiy
- Page 31 and 32: ( şekil 19). Yanl ız burada korte
- Page 33 and 34: vard ır. Parankima hücreleri gene
- Page 35 and 36: Angiosperm odunu:Angiospermler, dik
- Page 37 and 38: yanyana iki hücre s ırasmdan olu
- Page 39 and 40: iklim bölgelerinde çok kullan ı
- Page 41: Baz ı bitkilerde halka kambiyumu n
- Page 45 and 46: Tomurcuk: Gövde üstünde bulunan,
- Page 47 and 48: Vejetatif organlar özellikle gövd
- Page 49 and 50: 1-S ıcak bölge bitkileri (Termofi
- Page 51 and 52: C- Işığa adaptasyon:I şığa ad
- Page 53 and 54: Bunlardan Rafflesia arnoldii nin ç
- Page 55 and 56: gövdeden farkl ı görünüm alara
- Page 57 and 58: YAPRAKYaprak ve gövde aras ında t
- Page 59 and 60: ölünmelerde görülür ve temel m
- Page 61 and 62: Kenar merist.Kenar altı meristlist
- Page 63 and 64: Sünger parankimas ı : Hücrelerin
- Page 65 and 66: Yapraklar alt ve üst yüzüne baka
- Page 67 and 68: oluşan bu bölgeden, rüzgar, ya
- Page 69 and 70: Angiosperm yapraklar ı daha detayl
- Page 71 and 72: Tablo II .Yaprak ayas ın ın, kena
- Page 73 and 74: Yaprak ayasmda bulunan damarlar ço
- Page 75 and 76: AnizofiliAyn ı noddan (düğümden
- Page 77 and 78: strobus tepesi; 8/21 ( 137° 8') Pi
- Page 79 and 80: Şekil 60. Böcek kapan bitkilerde
- Page 81 and 82: aynı gövde ucunda olduğu gibi k
- Page 83 and 84: sağlarlar, bu ölçülen emici tü
- Page 85 and 86: oluşturan hücreler kal ın çeper
- Page 87 and 88: liğnin birikimi ile kalu ılaşır
- Page 89 and 90: enAHa Hi RBŞekil 68. A- Endotropik
- Page 91 and 92: Koruyucu doku:Primer kökün en d
demetlerde gövde boyunca devaml ı l ık gösterir ve yapraklara ayr ılır. Bu devaml ıl ıkmonokotiledonlar ve dikotiledonlar aras ındaki en büyük benzerliktir.Gövdenin dış yap ıs ı ( Morfolojisi):Gövde genellikle toprak üstünde bulunan, ço ğunlukla dallanma gösteren,yaprak ve üreme organlarm ı taşıyan, bitki organıd ır. Sadece toprak alt ı, su içi gövdeleriolduğu gibi, baz ı toprak alt ı, toprak üstü, su içi ve su d ışı gövdeleri ayn ı bitkide birarada bulunabilir. Gövdenin en basit şeklini kara yosunlar ında görürüz. Bu gövdebirbirine benzeyen farkl ılaşmamış hücrelerden oluşur ve tal (thalle) ad ını al ır. Bubitkiler Thallophyta, iletim demetlerine sahip gerçek gövdeleri olan bitkiler iseCormophyta grubunda toplan ır. İletim demetlerine sahip ilk gövde, yani gerçek gövdeeğreltilerde (Pteridophyta) görülür. Daha geli şmiş gerçek gövdeyi ise tohumlubitkilerde (Spermatophyta) görürüz. Gerçek gövdeleri iç ve d ış yap ılarını bir arada gözönüne alarak şöyle sm ıfland ırırız:1-Odunlu bitki gövdeleri (baz ı pteridofıt, gimnospermler, dikotil ağaçlar,ağaçs ı bazı monokotiller).2-Otsu bitki gövdeleria- Otsu gövdeli dikotiledonlar (Solanum v.b.)b- Otsu gövdeli monokotiledonlar (Triticum v.b.)3- Gövde ınetamorfozlan ( Genel gövde özelliği göstermeyen gövdeler)Pek çok gövdede ortak yap ı, düğümler (nod) ve dü ğümler aras ı (internod)bölgelerdir. Gövde tepe denen uç k ısmından oluşur. Tepenin en ucundaki meristematikbölgede bir biri ard ına gelecek şekilde yaprak ba şlang ıçlan (yaprak primordiyalan)ve yan dal başlang ıçlan (yan dal primordiyalan) oluşturulur. Bu yap ılar, ufac ıkdiskler, yumrular şeklindedir ve her biri bir veya birkaç yaprak ve yan dal olu şturabilir.Primordiya topluluklarm ın bulunduğu bu bölgelere düğüm (nod) denir. Tepeilerledikce geride kalan, her primordiya toplulu ğunun aras ındaki kısa gövde k ısmıgelişerek, bu topluluklar ı birbirinden ay ırır. İki düğüm arasmda kalan bu gövdekısımlarma ise düğümler aras ı bölge (internod) denir. İnternodlarm uzamas ı interkalarmeristem faaliyetinin sonucudur. Çevre şartlar ına veya gövde tipine bağlı olarak,interkalar meristem faaliyet süresi çok veya az olur, bunun sonucunda da uzun ve k ısa35