PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

oluşur. Genellikle öz ışmın ın d ış hücreleri, çeperleri lignin birikimi ile kal ınlaşmış ışıntrakeidlerinden, ortas ı ise ışın parenkima hücrelerinden olu şmuştur ( şekil 21).ö ı1, , . ,„ i„ ,,.,.,. . .> ,..,z, -„, -.0., .: ..; F , ,,,., , 1-:! .;z5';4cj.----•:,;_«.• J•,,r,ır,-- -,------- ...4-"..-?' ,-_-,-'.!.& 4 .CZ „ rc2d..--4"=--4-11"- 7' . W4-.-■,- "--.- = Ç.•• - -6-;--,-,"-:2-—- , ,-,"-'-':,,...._., = '`.. ,, . .19r.,'--?7-711,."-- ı•----.A7; ılipBrkgCŞekil 21. Pinus (Çam) odununun enine (A), boyuna radyal (B) ve boyuna tanjantal (C) kesiti. itr, ilkbahartrakeidleri, str, sonbahar trakeidleri, ö ı, öz i şini, It, ışın trakeidi, ıp, ışın parenkimas ı, rk, reçine kanal ı, kg,kenarl ı geçitler, (Fahn,1974)Odunun dış k ısm ına canlı odun, canl ılık faaliyetinin görülmedi ği iç k ısmadaölü odun denir. Canl ı odundaki ışın parenkimas ı hücreleri canl ı olup, çekirdek veprotoplazmalar ı vardır. Ölü odtmdaki ışın parenkimas ı hücreleri ise, koyu renkli, reçinedepo etmi ş ölü hücrelerdir. Pek çok gimnosperm odununda reçine kanallar ı enine veboyuna seyreden sistemler şeklindedir. Kanallar ın kenar ında reçine salg ılayan bezepiteli hücreleri vard ır. Çe şitli konifer türlerinde bu bez epitel hücrelerinin çeperkalınlaşmalar ı farkl ıd ır. Kal ın çeperli epiteller genellikle bir mevsim salg ı yapt ıktansonra faaliyetlerini durdururlarken, ince çeperliler uzun süre faaliyetlerini devamettirirler. Abies (göknar) ve Cedrusla (sedir) kal ın çeperli, Pinus 'ta (çam) ince çeperliepitel hücreleri vard ır. Baz ı koniferlerin sekonder ks ılemlerindeki reçine kanallar ı,yaralanma, s ıkışma, don gibi incinmeler sonras ında reçine salg ılar. Pinus, Picea (ladin),Larix (melez) ve Pseudotsuga (Duglas göknar ı) gibi türlerde odunun olu şumu s ıras ındaortaya ç ıkarlar. Cupressus (selvi) gibi baz ı türlerde ise reçine kanal ı oluşumu görülmez.26