Şekil 16. Aristolochia tipi gövde kalmlaşmasi.Primer yap ıda parçal ı görülen gövde, tam geli şmiş sekonder yap ıda devaml ı bir silindirşeklindedir. Örnek; Helianthus (ayçiçeği), Ricinus (hintyağı), Sambucus (mürver), Salix(söğüt), Prunus (kayıs ı).cŞekil 17. Helianthus-Ricinus tipi gövde kal ınla şmas ı3-Tilia (ıhlamur) tipi gövde kalinla şmas ı : Keten ve özellikle a ğaçlar gibi çoky ıllık bitkilerde görülür. Gövde daha genç devrede iken kambiyum gövdeyi halkaşeklinde sarar. İnterfasikular bölgeler çok daralm ışt ır, bu sebeple sekonder kalmla şmabaşlarken, tüm gövdede ksilem ve floem geli şmesi olur ( şekil 18). Primer öz ışınlar ımerkeze ulaşt ığı halde sonradan meydana gelen sekonder öz ışınları merkeze ula şmaz.Örnek; Tilia (ıhlamur), Nicotiana (tütün), Veronica, Syringa (leylak), Linum (keten).adŞekil 18. Tilia tipi gövde kal ınlaşmas ı . (Strasburger,1971)Gövdenin sekonder yap ısı :Sekonder yap ı gösteren gövdeden enine kesit al ınırsa, primer yap ıda olduğugibi, koruyucu doku (mantar), korteks (kabuk) ve merkezi silindir k ıs ımları görülür22
( şekil 19). Yanl ız burada kortekse sekonder floem dahildir. Merkezi silindir isekambiyumdan daha içte olan k ısımd ır.Şekil 19. Gövdenin sekonder yap ısı şematik. e, epidermis art ığı, p, periderin, kd, koruyucu doku, k,korteks, en, endodermis, pe, periskl, sk, sekonder korteks, kb, kambiyum, sks, sekonder ksilem, pks,primer ksilem, Ö, öz, ms, merkezi silindir. (Yakar-Tan ve Bilge, 1976)Koruyucu doku (Periderma):Kambiyum d ışındaki primer dokular (primer korteks), kambiyum faaliyetisonucu meydana gelen dokular tarafından dışa doğru itilir ve bu geni şleme sonucuepidermis parçalan ır. Sekonder yap ıda epidermisin yerini mantarla şmış çeperlihücrelerin olu şturduğu doku yani periderma al ır.Korteks (Kabuk):Primer yap ıdaki korteksle sekonder yap ıdaki korteks birbirinden farkl ıdır.Sekonder yap ıda korteks kambiyumla, periderm aras ında kalan k ısımdır ve ikiye ayr ıl ır:1-Primer korteks: Primer dokular ın tümüdür. Bunlar d ıştan içeri doğru, primerkorteks, primer floem, endodermis ve periskld ır. Gövdenin kahnla şmas ı s ırasında, herseferde daha iç tabakalarda olu şan peridermden dolayi ya şlı gövdelerde primer kortekstamamen yok olur ve görülmez.2- Sekonder korteks : Kambiyumun d ışar ı doğru verdiği sekonder floemdir.Sekonder yap ıda, primer yap ıdaki endodermis ve periskl kopmu ş parçalar halindedir.Parçalanm ış bu k ısımların aras ında kalan hücreler bölünerek, baz ı bitkilerdesklerankima hücrelerine döner ve böylece gövdeyi çeviren sklerenkima halkas ı oluşur.23
- Page 1 and 2: B İTK İ MORFOLOJİSİYazan:Prof.D
- Page 3: Kitabın hazırlanmasında beni dev
- Page 6 and 7: Alçak yapraklar (katafiller), 59Y
- Page 8 and 9: Agregat (birleşik meyva), 109iğit
- Page 11 and 12: tohumun d ışına taşarlar, bu ol
- Page 13 and 14: Plumuladan itibaren bölünme özel
- Page 15 and 16: korteks denir. Bu ni şasta tabakas
- Page 17 and 18: yap ısında bu tip demetler bulunu
- Page 19 and 20: yaprak bo şluklar ı arası fazla
- Page 21 and 22: anatomik yap ıs ı sistematIte gö
- Page 23 and 24: 2.tip Enine kesitte iletim demetler
- Page 25 and 26: gelişmiştir. Çöl bitkilerindeki
- Page 27 and 28: Kambiyal hücre tipleri: Kambiyum b
- Page 29: Mevsimsel kambiyal aktivite: Kambiy
- Page 33 and 34: vard ır. Parankima hücreleri gene
- Page 35 and 36: Angiosperm odunu:Angiospermler, dik
- Page 37 and 38: yanyana iki hücre s ırasmdan olu
- Page 39 and 40: iklim bölgelerinde çok kullan ı
- Page 41 and 42: Baz ı bitkilerde halka kambiyumu n
- Page 43 and 44: demetlerde gövde boyunca devaml ı
- Page 45 and 46: Tomurcuk: Gövde üstünde bulunan,
- Page 47 and 48: Vejetatif organlar özellikle gövd
- Page 49 and 50: 1-S ıcak bölge bitkileri (Termofi
- Page 51 and 52: C- Işığa adaptasyon:I şığa ad
- Page 53 and 54: Bunlardan Rafflesia arnoldii nin ç
- Page 55 and 56: gövdeden farkl ı görünüm alara
- Page 57 and 58: YAPRAKYaprak ve gövde aras ında t
- Page 59 and 60: ölünmelerde görülür ve temel m
- Page 61 and 62: Kenar merist.Kenar altı meristlist
- Page 63 and 64: Sünger parankimas ı : Hücrelerin
- Page 65 and 66: Yapraklar alt ve üst yüzüne baka
- Page 67 and 68: oluşan bu bölgeden, rüzgar, ya
- Page 69 and 70: Angiosperm yapraklar ı daha detayl
- Page 71 and 72: Tablo II .Yaprak ayas ın ın, kena
- Page 73 and 74: Yaprak ayasmda bulunan damarlar ço
- Page 75 and 76: AnizofiliAyn ı noddan (düğümden
- Page 77 and 78: strobus tepesi; 8/21 ( 137° 8') Pi
- Page 79 and 80: Şekil 60. Böcek kapan bitkilerde
- Page 81 and 82:
aynı gövde ucunda olduğu gibi k
- Page 83 and 84:
sağlarlar, bu ölçülen emici tü
- Page 85 and 86:
oluşturan hücreler kal ın çeper
- Page 87 and 88:
liğnin birikimi ile kalu ılaşır
- Page 89 and 90:
enAHa Hi RBŞekil 68. A- Endotropik
- Page 91 and 92:
Koruyucu doku:Primer kökün en d
- Page 93 and 94:
2.Tip: Birinci tipten floem kollarm
- Page 95 and 96:
Orijinlerini dikkate alarak kökler
- Page 97 and 98:
oluşturur. Örnek: Philodendron (d
- Page 99 and 100:
aşka bireylerin üstünde yer al
- Page 101 and 102:
yapraklar ı sepal-petal diye ayr
- Page 103 and 104:
ye şil sepaller iç yap ı bakım
- Page 105 and 106:
hücre tabakas ı bulunur. Bu tabak
- Page 107 and 108:
tectateintectateı.n Ce—enPoB34 6
- Page 109 and 110:
Epigin (alt durumlu) çiçek: Resep
- Page 111 and 112:
3- Spadiks (çomak,koçan): Ana eks
- Page 113 and 114:
MEYVEMeyve genellikle ginekeum'dan
- Page 115 and 116:
II.Cipsela: Tek tohumlu meyve alt d
- Page 117 and 118:
hücrelerden yap ılmıştır. Peri
- Page 119 and 120:
hücrelerinden, endokarp, genellikl
- Page 121 and 122:
TOHUMA- Tohumun anatomisi:Tohum ovu
- Page 123 and 124:
Açılmayan kuru meyvelerde, testam
- Page 125 and 126:
Angiospermler kotiledon say ısına
- Page 127 and 128:
Faydalan ılan kaynaklar:Akman, Y.
- Page 129 and 130:
Raunkiaer, C. (1934) Life Forms of
- Page 131 and 132:
esi dokular, 113Besi dokulu tohumla
- Page 133 and 134:
Folukül, 105, 110Fragaria, 48, 105
- Page 135 and 136:
lianler,33, 43libriform lifler, 28l
- Page 137 and 138:
Pseudotsuga, 26Psilopsida, 1pterido
- Page 139:
üçlü tüysü yaprak, 62Oniselcs