PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
1-Tabakal ı kambiyum: Fusiform kambiyum hücreleri uçlar ı ayn ı hizayagelecek şekilde s ıralanm ışlard ır. Tamarix ve Rohinia 'da ideal şekli ile görülür.2-Tabakall olmayan kambiyum: Fusiform kambiyum hücreleri, ince uçlar ıbirbirine geçecek şekilde, tabakalanma göstermeden dizilmi şlerdir. Bu tip kambiyumdaha çok filogenetik olarak ilkel tiplerde görülür.Kambiyumda hücre bölünmesi : Floem ve ksilem, kambiyum hücrelerinintanjantal (periklinal) yönde bölünmesi ile olu şurlar. İletim dokusu kambiyumun ikitarafinda yer al ır. Ksilem elemanlar ı iç tarafta, floem elemanlar ı dış tarafta yer al ırlar.Kambiyum hücresinin bölünmesinde bir s ın ır yoktur. Bir kambiyum hücresi bir çokdefa bölünebilir. Fakat bir süre sonra bölünen hücre, meristematik kabiliyetini kaybederve ksilem veya floem hücresi haline geçer.fragmoplastfragmoplastŞekil 15. Radyal kesitte kambiyumda hücre bölünmesi.(Bailey,1920'den de ğ i ştirilerek)Bölünen kambiyum hücrelerinde, kromozomlar kutuplarda topland ıktan sonrate şekkül eden fragmoplastlar, hücrenin uzun ekseni boyunca hareket ederek yeni hücrezamlı teşekkül ettirirler ( şekil 15). Bu sebeple kambiyum hücrelerinin bölünme süreleriuzundur. Örneğin; Conifer'lerde kambiyum hücreleri her 4-6 günde bir bölündüklerihalde, apikal meristem hücrelerinin her 8-18 saatte bir bölündü ğü tespit edilmi ştir.20
Mevsimsel kambiyal aktivite: Kambiyum aktivitesinde belli periyodlarda,şiddet bak ımından farkl ılıklar görülür. Bu farkl ılıklar iç ve d ış faktörlerden ileri gelir.Bazı bitkiler hayatlar ı boyunca kesintisiz kambiyal aktivite gösterirler. Kambiyumhücreleri bu süre boyunca devaml ı bölünürler. Bu tip aktiviteyi tropik bölgelerdeyetişen bitkilerde görürüz. Fakat bütün tropik bitkiler bu tip aktiviteye sahip de ğildir.Örneğin; Hindistan' ın tropik yağmur ormanlar ındaki bitkilerin %75'i, Amazon'untropik yağmur ormanlar ındaki bitkilerin %43'ü ve Malezya ormanlar ındaki bitkilerin%15' i devaml ı büyüyen bitkilerdir.Ilınıan bölgelerdeki bitkilerde, kambiyum aktivitesi elveri şli olmayan şartlardadurur. Bu durum sonbaharda, ekseriyetle yaz ın sonunda ba şlar ve ilkbahara kadardevam eder. Ilkbaharda kambiyum tekrar aktif duruma geçer. Kambiyumun aktifduruma geçtiği şu şekilde anla şıl ır: 1. Kambiyum hücreleri enine şişerler. 2. Hücrelerdebölünmeler görülür. Bu s ırada kambiyum hücrelerinin radyal çeperleri oldukçaincelmiştir. Bu sebeple ilkbaharda, kabuk kambiyum bölgesinden koparak kolaycasıyr ılır. Bu s ıyrılma daha sonrada görülür, fakat s ıyrılma ksilem bölgesinden olur.Çünkü yeni te şekkül eden ks ılem hücrelerinin çeperleri daha kal ınlaşmamışt ır.Gövdede sekonder kahnla şma: Primer yap ıdaki gövde enine kahnlaşacağızaman önce demet içi kambiyumu faaliyete geçer. Sonra da demet aras ındaki parankimahücreleri üreme kabiliyeti kazanarak kambiyum hücrelerine dönü şür. Böylece gövdeyisaran halka haline geçen kambiyum üreyerek sekonder kahnla şmay ı sağlar. Bu halkakambiyum üreyerek d ışa floemi içe ksilemi verir. Halka kambiyum te şekkülü vesekonder kal ınlaşmanın başlamas ı üç tipte olur:1- Aristolochia (lohusaotu) tipi gövde kal ınlaşması : Bazı otsu bitkilerdekambiyum üremesi sadece demet içinde bulunan kambiyumda olur. Demet aras ıkambiyumu daha sonralar ı demet içi kambiyumundan başlayarak tamamlanır ( şekil16). Primer öz kollar ı merkeze kadar ula şırken, sekonder öz kollar ı merkeze kadarulaşmaz. Gövdenin sekonder yap ısı geni ş özışınları ile birbirinden ayr ılmış parçal ıolarak görülür. Örnek; Aristolochia (lohusa otu) ve Vitis (asma) gövdeleri.2-Helianthus-Ricinus (ayçiçeği-hintya ğı) tipi gövde kal ınlaşması: Öncedemet içi kambiyumu ürer. K ısa bir süre sonra demet aras ı kambiyumu teşekkül eder vekambiyum gövdede halka halini al ır. Eski demetler gittikçe geni şleyerek bir ço ğalmagösterirken, bunlar ın aras ında yer yer yeni demetler meydana gelir ( şekil 17).21
- Page 1 and 2: B İTK İ MORFOLOJİSİYazan:Prof.D
- Page 3: Kitabın hazırlanmasında beni dev
- Page 6 and 7: Alçak yapraklar (katafiller), 59Y
- Page 8 and 9: Agregat (birleşik meyva), 109iğit
- Page 11 and 12: tohumun d ışına taşarlar, bu ol
- Page 13 and 14: Plumuladan itibaren bölünme özel
- Page 15 and 16: korteks denir. Bu ni şasta tabakas
- Page 17 and 18: yap ısında bu tip demetler bulunu
- Page 19 and 20: yaprak bo şluklar ı arası fazla
- Page 21 and 22: anatomik yap ıs ı sistematIte gö
- Page 23 and 24: 2.tip Enine kesitte iletim demetler
- Page 25 and 26: gelişmiştir. Çöl bitkilerindeki
- Page 27: Kambiyal hücre tipleri: Kambiyum b
- Page 31 and 32: ( şekil 19). Yanl ız burada korte
- Page 33 and 34: vard ır. Parankima hücreleri gene
- Page 35 and 36: Angiosperm odunu:Angiospermler, dik
- Page 37 and 38: yanyana iki hücre s ırasmdan olu
- Page 39 and 40: iklim bölgelerinde çok kullan ı
- Page 41 and 42: Baz ı bitkilerde halka kambiyumu n
- Page 43 and 44: demetlerde gövde boyunca devaml ı
- Page 45 and 46: Tomurcuk: Gövde üstünde bulunan,
- Page 47 and 48: Vejetatif organlar özellikle gövd
- Page 49 and 50: 1-S ıcak bölge bitkileri (Termofi
- Page 51 and 52: C- Işığa adaptasyon:I şığa ad
- Page 53 and 54: Bunlardan Rafflesia arnoldii nin ç
- Page 55 and 56: gövdeden farkl ı görünüm alara
- Page 57 and 58: YAPRAKYaprak ve gövde aras ında t
- Page 59 and 60: ölünmelerde görülür ve temel m
- Page 61 and 62: Kenar merist.Kenar altı meristlist
- Page 63 and 64: Sünger parankimas ı : Hücrelerin
- Page 65 and 66: Yapraklar alt ve üst yüzüne baka
- Page 67 and 68: oluşan bu bölgeden, rüzgar, ya
- Page 69 and 70: Angiosperm yapraklar ı daha detayl
- Page 71 and 72: Tablo II .Yaprak ayas ın ın, kena
- Page 73 and 74: Yaprak ayasmda bulunan damarlar ço
- Page 75 and 76: AnizofiliAyn ı noddan (düğümden
- Page 77 and 78: strobus tepesi; 8/21 ( 137° 8') Pi
Mevsimsel kambiyal aktivite: Kambiyum aktivitesinde belli periyodlarda,şiddet bak ımından farkl ılıklar görülür. Bu farkl ılıklar iç ve d ış faktörlerden ileri gelir.Bazı bitkiler hayatlar ı boyunca kesintisiz kambiyal aktivite gösterirler. Kambiyumhücreleri bu süre boyunca devaml ı bölünürler. Bu tip aktiviteyi tropik bölgelerdeyetişen bitkilerde görürüz. Fakat bütün tropik bitkiler bu tip aktiviteye sahip de ğildir.Örneğin; Hindistan' ın tropik yağmur ormanlar ındaki bitkilerin %75'i, Amazon'untropik yağmur ormanlar ındaki bitkilerin %43'ü ve Malezya ormanlar ındaki bitkilerin%15' i devaml ı büyüyen bitkilerdir.Ilınıan bölgelerdeki bitkilerde, kambiyum aktivitesi elveri şli olmayan şartlardadurur. Bu durum sonbaharda, ekseriyetle yaz ın sonunda ba şlar ve ilkbahara kadardevam eder. Ilkbaharda kambiyum tekrar aktif duruma geçer. Kambiyumun aktifduruma geçtiği şu şekilde anla şıl ır: 1. Kambiyum hücreleri enine şişerler. 2. Hücrelerdebölünmeler görülür. Bu s ırada kambiyum hücrelerinin radyal çeperleri oldukçaincelmiştir. Bu sebeple ilkbaharda, kabuk kambiyum bölgesinden koparak kolaycasıyr ılır. Bu s ıyrılma daha sonrada görülür, fakat s ıyrılma ksilem bölgesinden olur.Çünkü yeni te şekkül eden ks ılem hücrelerinin çeperleri daha kal ınlaşmamışt ır.Gövdede sekonder kahnla şma: Primer yap ıdaki gövde enine kahnlaşacağızaman önce demet içi kambiyumu faaliyete geçer. Sonra da demet aras ındaki parankimahücreleri üreme kabiliyeti kazanarak kambiyum hücrelerine dönü şür. Böylece gövdeyisaran halka haline geçen kambiyum üreyerek sekonder kahnla şmay ı sağlar. Bu halkakambiyum üreyerek d ışa floemi içe ksilemi verir. Halka kambiyum te şekkülü vesekonder kal ınlaşmanın başlamas ı üç tipte olur:1- Aristolochia (lohusaotu) tipi gövde kal ınlaşması : Bazı otsu bitkilerdekambiyum üremesi sadece demet içinde bulunan kambiyumda olur. Demet aras ıkambiyumu daha sonralar ı demet içi kambiyumundan başlayarak tamamlanır ( şekil16). Primer öz kollar ı merkeze kadar ula şırken, sekonder öz kollar ı merkeze kadarulaşmaz. Gövdenin sekonder yap ısı geni ş özışınları ile birbirinden ayr ılmış parçal ıolarak görülür. Örnek; Aristolochia (lohusa otu) ve Vitis (asma) gövdeleri.2-Helianthus-Ricinus (ayçiçeği-hintya ğı) tipi gövde kal ınlaşması: Öncedemet içi kambiyumu ürer. K ısa bir süre sonra demet aras ı kambiyumu teşekkül eder vekambiyum gövdede halka halini al ır. Eski demetler gittikçe geni şleyerek bir ço ğalmagösterirken, bunlar ın aras ında yer yer yeni demetler meydana gelir ( şekil 17).21
Change language