PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

yap ısında bu tip demetler bulunur. Floemin d ışta, ks ılemın içte olduğu demet tipinekapal ı kollateral iletim demeti denir ( şekil 6-a). Bu demet tipi monokotiledongrubunda görülür. Floemle ksılem arasmda, demet içinde kambiyum bulunursa, bu tipdemete aç ık kollateral iletim demeti denir ( şekil 6-b). Tek y ıllık otsu dikotiledonlarda,ve çok y ıll ık dikotiledonlarm primer yap ıs ında görülür. Cucurbitaceae familyasu ıdakibitkilerde (Cucurbita pepo, Bryonia sp.) ve Zakkumun (Nerium sp.) primer yap ıs ındagörülen özel tipteki iletim demetinde aç ık kollateral demetin ks ıleminin alt ında ikincibir floem daha vard ır. Bu tipe de aç ık bikollateral iletim demeti denir ( şekil 6-c).İletim sistemi filogenetik problemlerin çözümünde önemli rol oynar. Dolay ıs ıile ister fosil olsun ister ya şayan olsun bütün bitkilerde detayl ı olarak incelenmiştir. VanTieghem ve Douliot (1886) tarafindan bitki gövdesinin yap ısın ın izah' için "stellarteori" ileri sürülmü ştür. Bu teori bir çok ara ştırıc ı ve özellikle Tracheophyta'nmanatomisi üzerinde çal ışan araşurıc ılar tarafından çok daha geliştirilmiştir. Bu teoriyegöre, temel anatomik yap ı bak ımından kök ve gövde birbirlerine çok benzerler. Herikisinde de merkezde bulunan ve stele ad ı verilen yap ı, korteks ad ı verilen yap ıtarafından çevrilir. Stelenin en d ışında yani korteksle arasmda periskl hücre tabakas ıbulunur. Bunun içinde iletim demetleri ve en ortada öz bölgesi bulunur. İster tipik veisterse anormal olsun, bir çok bitkide gövdenin yap ısında, merkezi silindirde veyakortekste yer alan iletim demeti vard ır. Merkezi silindirde iletim demeti bulunanfamilyalar daha çoktur. Dikotiledon familyalar ın ın çoğunda merkezi silindirde iletimdemetleri görülür (öm: Amaranthaceae, Chenopodiaceae, Orobanchaceae,Berberidaceae, Cucurbitaceae, vb.). Korteksteki iletim demetlerine daha az rastlan ır(öm: Melastomaceae, Proteaceae, Araliaceae ve Calycanthaceae).Bitkilerdeki iletim demeti veya demetleri ve bunlarla ili şkili dokularınoluşturduğu sisteme, k ısaca merkezi silindire stele denir.Stele tipleri: Primer iletim demetlerinin dizili şi ve düzenleri, türler hatta ayn ıtürün fertleri arasmda farkhl ıklar gösterebilir. Bu yap ı evolusyon s ıras ında kazandmışbir karakterdir. Her bitki türünde kök ve tepe ucunun alt ında, farkl ılaşma bölgesindeoluşan demetler, türün fenotipine göre dizilirler. Tohumlu bitkilerde steleyi iki esas tipeayırılır (Smith, 1950; Foster and Gifford, 1959: ve di ğerleri).1- Prostele: Ksılemden yap ılmış kat ı bir merkez ve onu çeviren floemdenoluşmuştur.9