PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Polen: Polen kesesi duvarlar ı gelişirken ayn ı zamanda polen kesesi içindekipolen ana hücreleri de mayoz bölünmelerle haploid say ıda kromozom ihtiva edensitoplazmalar ı bol, tek çekirdekli dörder hücre verir (mikrospor). Bu dört hücre birarada kal ırsa tümüne tetrad ad ı verilir. Mayoz bölünme ba şlamadan önce polen anahücresinin çeperi kalloz birikimi ile kahnla şır. Bu kal ın çeper bölünme ile oluşanmilcrosporlar ı bir arada tutarak tetrad olu şmas ın ı sağlar. Çe şitli tetrad tipleri vard ır ( şekil80). Mikrosporlar anterden at ılmadan önce mitoz bölünme ile tekrar ikiye bölünür. Biribüyük vejetatif hücreyi (polen tüpü hücresi), di ğeri küçük mercek şeklinde generatifhücreyi olu şturur. İşte tozla şmaya haz ır iki hücreden oluşan mikrospora polen adıverilir ( şekil 80). Büyük hücre polen tüpünü, küçük hücre ise tekrar ikiye bölünereksperm hücrelerini verir. Poleni eksin ve intin adı verilen iki çeper çevirir. Eksin denend ış çeperin ana maddesi bu çepere ola ğan üstü dayan ıkl ıhk veren sporopollenin 'dir. Bumadde karotenoid veya karotenoid esterlerinin oksidatif polimerizasyonu ileoluşmu ştur. Eksinin süsler gösteren d ış k ısm ına seksin, bunun alt ında bulunan ve intinidüzgün bir şekilde kaplayan iç k ısmma da neksin ad ı verilir. Seksindeki ışmsaldoğrultudaki geni ş başl ı çubuk şeklindeki ç ıkmt ılara bakula denir. Bakulalar de ğişikboyutlarda tek tek veya çizgisel gruplar şeklinde olabilir. Seksindeki süsler (delik, yar ıkve çatlaklar) önemlidir. Bu delik ve süslere göre adland ırmalar yap ılır ( şekil 81). Birçok türde bakulalarm görünü şleri, delik veya yar ık şeklindeki süsler o türe özeldir.Delik şeklindeki süslere de por denir. Pinus (çam) poleninde oldu ğu gibi, rüzgarladağılan polenlerdeki kanat veya balon şeklindeki yap ılar seksinin neksinden ayr ılmas ıile oluşur ( şekil 80).ABŞekil 80_ A- Tetrad tipleri (a- tetrahedral, b- isobilateral, c- dekusat, d- T şekli, e- linear) B- Olgun birçam (Pinus) poleni (j-jeneratif çekirdek; v- vejetatif çekirdek)(A, Maheshwari, 1950)98