Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

BATI’YA YÖN VEREN METİNLERden ibaretti. Vergi tanrının adına toplanır, dolaylı ya da dolaysız olarak tapınaklarınhazinelerine girerdi. Halkın gözünde kral olması için rahiplerinkendisine iktidarı teslim etmeleri, “Bel’in elini vermeleri” ve Marduk’un suretinisokaklarda resmi geçit yaparak dolaştırmaları gerekirdi. Bu törenlerdemonark, rahip kıyafeti giyinir, böylece “kilise ve devletin” birliğini ve belkide krallığın ruhban temelini simgelerdi. Taht, doğaüstülüğün tüm albenisiile sarmalanmıştı; bu durum, isyanı, sadece boynun değil, ruhun da vurulmasıriskini taşıyan vahim bir küfür yapıyordu. Kudretli Hammurabi bilekanunnamesini tanrıdan almıştı… Babil, fiilen teokratik bir devletti..İsa’dan önce Dokuzuncu yüzyılda yapılan resmi bir sayıma göre, tanrısayısı 65.000 civarındaydı. Her beldenin, semtin, köyün kendi hami-tanrısıvardı; En Yüce Tanrı’yı tanımakla birlikte, insanlar günlük tapınmalarındakendi tanrılarına dönerlerdi: Larsa, Şamaş’a; Uruk, İştar’a; Ur, Nannar’a. Sümerpanteonu, Sümer devletinden daha uzun yaşadı.Tanrılar insanlara uzak durmazlardı. Çoğu yeryüzünde, tapınaklarda yaşadı;midelerine düşkündüler; gece ziyaretlerine gittikleri dini bütün kadınlarabeklenmedik çocuklar verdiler. (...)En eski tanrılar astronomik olanlarıydı: Anu, yerinden oynatılamayangökyüzü; Şamaş, güneş; Nannar, ay, Bel veya Baal, Babillilerin öldüklerindesinesine döndükleri toprak. Her ailenin kendisine dua ettikleri, sabahakşamişret ettikleri hane-tanrıları; her bireyin kendisini zarardan ve keyiftenkoruyan ilahı (“koruyucu meleği” demek daha doğru olabilir) ve tarlalarıgözeten bereket cini vardı. Yahudiler kendi meleklerini muhtemelen bu ruhlarkalabalığının arasından seçtiklerinden oluşturdular.İknaton ve İkinci İşaya’da işaretleri görünen tektanrıcılığa Babil’de rastlanmaz.***Yazarın bahsettiği İknaton (ya da “Aten’in etkin ruhu”) Mısır’ı on yedi yılyöneten IV. Amenhotep’in (On Sekizinci Hanedanlık) tahta çıkmadan öncekiadıdır. İÖ 1336-34 yıllarında ölen İknaton, çoktanrılığı terk ederek BeşinciHanedanlık’tan (İÖ 2494–2345) kalma Güneş Tanrısı Ra’nın bir çeşitlemesiolan Aten’de karar kılar. “Aten’e Büyük İlahi” başlıklı bir şiir yazan İknaton,Aten’e yaratıcı, hayat veren olarak sena ederken, yıldızlardan üstün tutar; sıradantanrılardan üstün bir statü verir. Mısır’da tektanrıcılık İknaton’un ölümüylesarsılır, geleneksel inançlara geri dönülür.İncil’de Eski Antlaşma’da yer alan Mezmur 104’ün (Psalm, 104) Aten’inFiravun IV. Amenhotep tarafından kaleme alınan ilahisine şaşırtıcı biçimdebenzediği ileri sürülür:60