Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

ORTA ÇAĞ DÜŞÜNCE VE PRATİĞİdoğduklarını ve yok olduklarını görmüyor muyuz? O halde var olmaları veyavar olmamaları mümkündür. Bu tür şeylerin her zaman var olmaları olanaksızdır;çünkü var olmayabilen şey bazen yoktur. O halde her şey var olmayabiliyorsa,evrende hiçbir şeyin olmadığı bir an olmuştur; ama bu doğruysa,şu an hiçbir şey var olmayacaktı; çünkü olmayan şey var olmaya ancak varolan bir şey sayesinde başlayabilir. O halde, eğer hiçbir şey var olmadıysa,bir şeyin var olmaya başlaması imkânsızdı ve böylece şimdi hiçbir şey olmayacaktıki, bu, kuşkusuz yanlıştır. O halde varlıklar yalın olabilirlikler değildirler,evrene gerekli olan bir şeyin var olması zorunludur. Ancak zorunluolan her şeyin ya kendi dışında bir nedeni vardır ya da bu şey zaten yoktur;oysa tıpkı etkin nedenlerde olduğu gibi, zorunluluklarının bir nedenine sahipolan zorunlu varlıklar arasından sonsuza kadar gitmek olanaksızdır. Ohalde, kendi kendine zorunlu olan, zorunluluğunun nedeni kendi dışındaolmayan, diğerleri için zorunluluk nedeni olan bir varlığı ortaya koymakgereklidir: bu varlığı herkes Tanrı olarak adlandırmaktadır.Dördüncü yol, şeylerde bulduğumuz derecelerden alınmıştır. Şeyleriniçinde, az iyi veya çok iyi, az doğru veya çok doğru, az saygın veya çok saygın,vb. şeyler bulunur. Ancak “az” veya “çok” sözcükleri, bu niteliklere baskınolarak sahip olan bir şeye farklı biçimlerde yaklaşan, farklı şeyler hakkındakullanılıyor; örneğin, en sıcak olan şey egemen olarak sıcak olan şeyeen çok yaklaşan şeydir. O halde egemen olarak doğru olan, egemen olarakiyi olan, egemen olarak asil olan ve bunun sonucu egemen olarak var olanbir şey vardır. Metafizik’in (Aristo) ikinci kitabında söylendiği gibi, baskınolarak doğru olan şey, baskın bir varlığa sahiptir ve bir cinste baskın olarakböyle olduğu söylenen şey, bu cinse ait olan tüm şeylerin nedenidir: Böylecebaskın olarak sıcak olan ateş sıcak olan her şeyin nedenidir. O halde, tümvarlıklar için, varlıklarının, iyiliklerinin ve her mükemmelliğin nedeni olanbir varlık vardır ve bu varlığı Tanrı olarak adlandırıyoruz.Beşinci yol, şeylerin yönetimiyle ilgilidir. Aslında, doğadaki cisimler gibibilgi sahibi olmayan varlıklar, amaca yönelik davranırlar. Bu, her zamanveya çoğu zaman, bu cisimlerin en iyi olanı gerçekleştirecek şekilde davranmalarındanileri gelmektedir. Bundan, bu cisimlerin rastlantıyla değil,bir eğilim nedeniyle amaçlarına ulaştığı sonucu çıkmaktadır. Oysa bilgisiolmayan varlıklar, bir amaca ancak bilgili ve zeki bir varlık tarafından yönlendirilirseyönelirler, tıpkı okun okçu tarafından yönlendirilmesi gibi. Ohalde, tüm doğal şeylerin bir amaç doğrultusunda düzenlenmesini sağlayanakıllı bir varlık var ve biz bu varlığı Tanrı olarak adlandırıyoruz.* St. Thomas Aquinas, Summa Theologica, Benziger Brothers, Inc., Washburn Ltd. 1920.395