Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

BATI’YA YÖN VEREN METİNLERSumma Theologica*Aziz Thomas AquinasTanrı’nın varlığı beş yoldan kanıtlanabilir. Bunlardan ilk ve en belirginolanı hareketten kaynaklanan yoldur.Duyuların doğruladığı üzere dünyada hareket vardır. Oysa hareket halindeolan her şey, başka bir şey tarafından hareket ettirilmiştir: Aslında birşey ancak yöneldiği şeyin gücü içinde hareket halindedir; buna karşın birşey eylemde olduğu sürece hareketi sağlar. Hareketlendirmek, aslında birşeyi güçten eyleme geçirmekten başka bir şey değildir. Ama bir şey güçteneyleme ancak hareket halinde olan bir varlık tarafından geçirilebilir. Oysaaynı şeyin, aynı anda ve aynı ilişki içinde hem eylem hem de güç olmasıolanaksızdır; bu ancak farklı ilişkiler içinde olanaklıdır; eylemde sıcak olanşey aynı anda güç olarak sıcak olamaz, ama güç olarak soğuk olabilir. Ohalde, aynı ilişki içinde ve aynı şekilde, bir şeyin hem devindiren hem dedevindirilen olması, kendi kendini hareketlendirmesi olanaksızdır. O halde,hareket halindeki her şeyin başka bir şey tarafından hareketlendirilmesigerekir. Ama burada sonsuza kadar gitmek olanaksızdır; çünkü böylece ilkdevindirici güç olmayacaktır ve bundan dolayı başka şeyler de olmayacaktır,çünkü tıpkı bir çubuğun ancak elle hareket ettirildiği zaman hareket etmesigibi, ikinci devindirici güçler ancak birinci devindirici güç tarafından hareketlendirilirsehareket hasıl edeceklerdir. O halde başka hiçbir güç tarafındanhareketlendirilmemiş birinci devindirici güce varmak zorunludur ve builk devindirici güç, herkesin anladığı gibi Tanrı’dır.İkinci yol etkin neden 141 kavramından kaynaklanmaktadır. Aslında, biziçevreleyen duyarlı varlıkların arasında etkin nedenlerin bir düzeni olduğunugörüyoruz; bununla birlikte bir şeyin kendiliğinden etkin neden olduğugörülmemektedir ve bu olanaksızdır. Etkin nedenlerde sonsuza kadargitmek olanaksızdır; çünkü tüm etkin nedenlerin art arda gelişi içinde, ilkterim aradaki terimin nedenidir ve aradaki terim sondakinin nedenidir. Bu,aradakiler çok da olsa, tek de olsa doğrudur. Oysa nedeni yok edersek, sonucuda yok ederiz: O halde, etkin nedenler silsilesi içinde birinci neden olmasaydı,ne sonuncu terim, ne de aracı terim olmayacaktı. Ancak bu silsileiçinde sonsuza kadar gidilirse, ilk etkin neden olmayacaktır ve böylece hemnihai sonuç, hem de aracı etkin nedenler de olmayacaktır. O halde ilk etkinnedeni koymak zorunludur, bu neden herkesin Tanrı olarak adlandırdığıdır.Üçüncüsü, olabilirlikten ve zorunluluktan alınmıştır. Gerçekte var olmalarıveya var olmamaları mümkün olan bazı şeyler görüyoruz: Bazı şeylerin141 Bkz. Aquinas’ın önceki metinlerindeki Aristo referansı.394