Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

BATI’YA YÖN VEREN METİNLERdeğerinden pahalıya satmak veya değerinden ucuza almak adil olmadığı gibiyasal da değildir. (...)1. İtiraza cevap: Yukarıda açıklandığı gibi (I-II, Soru 96, Cevap 2) dünyeviyasalar erdem açısından fakir olan insanlara verilmiştir, erdemlilere değil.Dünyevi yasalar erdemlerle çelişen her şeyi yasaklayamaz ve sadece insaniilişkilerde yıkıcı olan hususları yasaklar; onaylandıkları için değil cezalandırılmadıklarıiçin diğer hususlar yasal olarak kabul edilir. Buna göre satıcıhile yapmadan mallarını değerlerinden yüksek fiyata satarsa ya da alıcı değerlerininaltında satın alırsa, yasa bu durumu meşru görür ve aradaki farkçok fazla olmadığı sürece böylesi davranışları cezalandırmaz; ancak farkçoksa, örneğin bir insan bir şeyin adil fiyatının yarısından fazla zarar görürsedünyevi yasalar bile zararın tazmin edilmesini ister.Diğer yandan ilahi yasa erdemlerle çelişen hiçbir şeyi cezasız bırakmaz.Bu yüzden ilahi yasaya göre alışverişte adil bir eşitlik yoksa bu durum yasaldeğildir; hak ettiğinden fazlasını alan, ortada büyük bir zarar varsa zarar göreninkaybını telafi etmelidir. Ben şu koşulu ekliyorum, malların adil fiyatlarımatematiksel bir kesinlikle belirlenemediğinden tahmine dayanır, bu yüzdenufak bir artma veya azalma adaleti ve eşitliği bozmayacaktır. (...)Böylece dördüncü bahse geçelim:1. İtiraz: Bir şeyi, onu almak için verdiğimiz fiyattan daha fazlasına satmakticarette yasal görünmemektedir.Tersine, Augustine, Psalter IXX:15’e ilişkin yorumunda “Bilmiyordum ki”der “Açgözlü tüccar ettiği zarara sövüp sayar, mallarının değeri konusundayalan söyler ve yalan yere yemin eder. Ancak bunlar ahlaksız insanlardır,bu ahlaksızlıklar olmadan işlerini yürütebilecek zanaatkârlar değillerdir. Buyüzden ticaret yapmanın kendisi yasa dışı değildir.”Benim buna cevabım şudur: Tüccarın işi şeylerin değiş tokuşudur.Filozof’a göre (Politika, I: 3) şeylerin değiş tokuşu iki türlüdür; biri doğal vegerekli olan değiş tokuştur ve hayati ihtiyaçları doyurmak için yapılır; ya birmala karşılık diğeri verilir ya da mala karşılık para verilir. Doğru konuşmakgerekirse böylesi bir ticaret tüccarların değil evine gerekli şeyleri almak yada hayati gereksinimleri tedarik etmek zorunda olan uşakların ve memurlarınişidir. Diğer türü ise parayla paranın, malla paranın değiş tokuşudur vehayati gereksinimler için değil kâr amacıyla yapılır; Filozof’a göre (Politika,I: 3) bu tür bir değiş tokuş tüccarların işidir. İlk tür değiş tokuş övülmeyedeğerdir çünkü doğal ihtiyaçları karşılar; ikincisi ise adil biçimde söylemekgerekirse suçlanmayı hak eder, çünkü sınır tanımayan ve sonsuza kadarsürmeye eğilimli olan kazanç hırsını tatmin etmeye yöneliktir. Bu yüzden270