Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

ORTA ÇAĞ HIRİSTİYANLIĞININ DÜNYA GÖRÜŞÜhepsi zamanın bir anlamı olduğu konusunda hemfikirdi. Yaratılan diğer her şey gibiinsan tarihinin de belirli bir amacı veya hedefi vardı.Öte yandan, hiç kimse cennetin ve Golgotha’nın (İsa’nın çarmıha gerildiği yer)mutlak kesinliğini sorgulamadı. Âdem cennette tüm insan soyunu azap çekmeyemahkûm eden ilk günahı 13 işledi. Hz. İsa’nın çarmıhta insanoğlunun günahlarınınkefaretini ödemesi ve sonrasında Kilise’nin kurulması Tanrı’nın merhametinin kazanılmasınıve insanoğluna ikinci bir şans verilmesini sağladı.İnsanın doğasına ilişkin Orta Çağ doktrini açıktır, ancak ne Âdem ne de Hz. İsainsanın kaderini tam anlamıyla belirlememiştir. Aksine, protestolara rağmen 529yılında toplanan yetkili Orange Konsili, Agustinci bir tutum değil yarı Pelagiusçu birtutum benimsemiştir. Âdem’in günahıyla insanoğlunun özgür iradesinin “azaldığı”ama tamamen yok olmadığı ilan edilmiştir. “Katolik inancına göre, vaftizin yardımıve işbirliği sayesinde bize sunulan lütuf ile Hz. İsa’nın yolunda vaftiz olanların inançlıbiçimde gayret gösterdikleri takdirde ruhlarını kurtarmak için gerekeni yapmış olacağınainanıyoruz.” Diğer bir deyişle, tarihsel kurtuluş dramında insanların seçimleride dikkate alınıyordu. Özetlemek gerekirse, Orta Çağ tarih felsefesi Takdir-i İlahi’yeve insanoğlunun nihai amaca (telos) doğru yaptığı hacca odaklanıyordu ve “ikincilnedenlere” veya benzeri seküler olaylara çok az ilgi gösteriyordu. Tarih dünyevimutluluğun gelişiminin değil, insanoğlunun şeytanı yenmek ve Tanrı’ya ulaşmak içinverdiği, kaçınılmaz olarak acı içeren mücadelesinin kaydını tutuyordu.Ancak Orta Çağ dinî düşüncesinin sadece korku ve kasvetle uğraştığı da düşünülmemelidir.Korkunun varlığını sorgulamak bile gereksiz: Bunu görmek için sadecekatedrallerdeki ürkütücü Mahşer ve Kıyamet Günü tasvirlerine bakmak bile yeter.Ama özellikle Hıristiyan dualarında ve teolojisinde bolca “Hıristiyan iyimserliği” demevcuttur. Erken Orta Çağ dualarında pişmanlıktan doğan korkunun önemi o kadarbelirgindir ki bu durum Clairvauxlu Bernard’ın ve Assisili Aziz Francis’in dualarındaneşeli bir şükran ve mistik bir Tanrı sevgisini gösteren bir ruh haline yol açar. Ayrıcailahiyat, Manişeizmin dünyayı Karanlıklar Kralı’nın bir eseri ve tarihi de karanlığınve ışığın güçleri arasındaki çatışma olarak gösteren karamsar öğretisini reddetmektedir.Hıristiyan teolojisindeki Tanrı dünyayı iyi bir yer olarak yaratmakla kalmamış,Aristo’nun bu dünyaya ve özellikle insanoğluna ne olacağını umursamayan tanrısınınaksine, umursadığı bu dünyayı yönetmiştir de.* Franklin Le Van Baumer, “Main Currents of Western Thought”, Alfred A. Knopf publishers, 1964,New York.13 Hıristiyan inancına göre Âdem’in cennette yasak meyveyi yiyerek işlediği, Havva’yla birlikte cennettenkovularak dünyaya atılmalarına neden olan ve bütün insanlığa intikal eden ilk günah.(y.n.)213