Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

YAHUDİ-HIRİSTİYAN GELENEĞİ İLE YUNAN-ROMA GELENEĞİNİN ÇATIŞMASIEflâtun, hocası Sokrat’ın herkesce bilinen bir huyuna, bilgisini ve düşüncesinikendine saklama huyuna hayrandı ve buna öykünürdü. Sokrat’ın sözcüolarak yer aldığı çalışmalarında, önemli konularda bile kendi görüşlerininne olduğunu tam olarak tespit etmek zordur. Bununla beraber, yazılarındaileri sürdüğü -kendisine veya başkalarına ait olmakla birlikte hoşuna gidengörüşlerininbirkaçı burada hatırlanıp anılmalıdır inancındayım. Eflâtun,yazılarında yer yer bizlerin inandığı ve savunduğu sahici dinden yanadır,ama bazen de -mesela, monoteizm ile politeizmin ölümden sonra gelen saf,sonsuz mutluluk itibariyle göreli değeri- karşıymış gibi görünür; Eflâtun’unen iyi müritleri hakkında, yani saygınlığıyla diğer tüm pagan filozoflarınötesinde/üstünde olan bir hocanın öğretilerini en yakından izleyip en iyianlayanlar için diyebiliriz ki, hiç değilse Tanrı’ya dair gerçekleri, O’nun tümvarlığın, tüm düşüncenin nedeni ve yaşayan her şeye hükmedeni olduğunukavramışlardır. Bu doğruların birincisi doğaya, ikincisi akla, üçüncüsü ahlakfelsefesine dairdir…Augustin, On Bir ila On Dördüncü kitaplarında “iki şehrin” orijinini (özünü)ele almıştır: Tanrı’dan kopuk insanların Dünyevi Şehir ile insanlık tarihininherhangi bir çağında doğru/sahici Tanrı’ya inanan insanların SemaviŞehri. Bu tartışmayı şöyle sonlandırır:(…) Her şeye kadir Yüce Tanrı, tüm mahlûkatın Yaratıcısı ve Hükümdarı,tüm iyi niyetleri kutsayan ve merhamet bahşeden ve tüm kötü niyetleri hakettikleri mahvoluşa terk eden Tanrı, Tanrı’nın Şehri’ni belirli sayıda azizlemeskûn kılacak müspet bir plandan yoksun değildi. Şehrin insan soyunundüşkünleri arasından seçilenlerle doldurulması gerekiyordu, O’nun ilahiaklı böyle buyurmaktaydı. Tabii, bir zamanlar insanlığın büyük bir kısmı, tabiryerindeyse, kökten bozulmuştu; dolayısıyla O’nun öngördüğü şehre layıkolanlar şüphesiz vardı. Bu insanlar, diğerlerinden, ancak O’nun mağfiretiylebelirlenip ayrılabilirdi. (Bu insanlar) O’nun mağfiretinin ne kadar büyük olduğunasadece kendi kurtuluşlarıyla değil, lanetten kurtarılmayanlara verilenölüm cezasıyla tanık oldular. Çünkü kimse, kendi ayrıcalıklı masuniyetiile cezalandırılan halkın haklı olarak paylaşmış olduğu kaderi arasındakifarkı açıkça görüp O’nun, kendisini kurtaran mağfiretinin ne denli büyükolduğunu inkâr edemez.Şimdi, Tanrı’nın, günah işleyeceğini önceden bildiği insanları neden yarattığısorusuna cevap verelim. Yarattı, çünkü işlenen suç karşılığında nasılbir cezayı hak ettiklerini ve O’nun mağfiretiyle nasıl bağışlanacaklarını, onlarnedeniyle ve onlar vasıtasıyla göstermek istedi. Zira O’nun yarattığı ve195