Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

BATI GELENEKLERİNİN KAYNAKLARITarihler*PolibiusRoma anayasasına gelince, her biri egemenlik sahibi üç unsurdan oluşuyordu:Bu üç gücün devlet bütünü içindeki payı eşitlik ve tarafsızlık itibariyletitizlikle düzenlenmişti; öyle ki, kimse, Roma’nın yerlisi bile, bu anayasanınaristokratik veya demokratik veya despotik olduğunu söyleyemez,söylese bile bundan emin olamazdı. Bu unsurların gücü tam olarak neydi veküçük değişikliklerle hâlâ ne durumdadır anlatacağım.Konsüller 65 lejyonların dışarıya sevki öncesi Roma’da kalırlar ve yönetiminen yüksek efendileridir. Tüm diğer üst düzey yöneticiler, halk tarafındanseçilen tribunlar 66 hariç, onların buyruğu altındadır ve onlardan emiralır. Yabancı elçileri senatoya onlar takdim eder; müzakere konularını onlarbelirler ve kararların uygulamaya konmasına onlar müzahir olur. Yine; şayethalkın onayını gerektiren başka hususlar varsa, bunlarla ilgilenmek, halkmeclislerini toplamak, önergeleri bu meclislerin değerlendirmesine sunmakve çoğunluk kararının uygulanmasını sağlamak da onların görevidir. Savaşahazırlık sırasında da mutlak güç onlardadır. Müttefiklere kendi uygun gördükleritekâlifi (vergi, salma, görev) dayatmak, askeri yargıçları tayin etmek,askeri sicil defterlerini tutmak ve aralarından uygun 67 olanları seçmek onlarınsorumluluğudur. Ayrıca, komutaları altındaki muvazzaf askerlere cezaverme ve kendi buyrukları altındaki hazine yöneticileriyle birlikte kamubütçesini uygun gördükleri biçimde kullanma yetkisini de haizdirler. Bütünbunlara bakınca, anayasayı despotik olarak nitelemek, bunun bir kraliyethükümeti olduğunu söylemek yanlış olmaz…Senato 68 , her şeyden önce hazineyi ve tüm gelirleri, ödemeleri ve harcamalarıdenetler. Çünkü hazine görevlileri 69 konsüllerin harcamaları dışında,senato kararı olmaksızın devletin hiçbir organına para çıkamazlar. Olabileceken büyük ve en önemli masraf da -kamu binalarının onarımı veya inşasıiçin her lustrum’da beş yılda bir kensor’lar 70 tarafından yapılan masraf- sena-65 Konsüller, üst düzey yönetici olarak, bir yıl süre için seçilirler, savaş dönemlerinde orduya velejyonlara (orduyu oluşturan büyük birlikler) komuta ederler.66 Halkın hükümetteki temsilcileridir.67 Roma’nın askeri gücü, lejyonlara ek olarak, müttefiklerin azımsanmayacak sayıdaki birliklerindenoluşurdu. Herhangi bir askeri sefer için gereken yardım, konsüllerin müttefiklerle yaptığıanlaşmalarla belliydi. Askeri yargıçlar, konsüllere bağlı subaylardı.68 Senato, bu dönemde devlete bağlı en önemli üç yüz aşiretin önderinden oluşmakta ve aristokrasiyitemsil etmekteydi.69 Hazine yöneticileri devlet memuruydu ve konsüllere hizmet ederlerdi.70 Kensorlar (censors) eski Roma’da nüfus, ahlak ve emlak işlerine bakan üst düzey görevlilerdir.Kensorlar, her beş yılda bir nüfus sayımı ve lustrum’u (nüfus sayımını takiben devlet için yapılan153