Cilt 1 Pdf - Batıya Yön Veren Metinler

BATI GELENEKLERİNİN KAYNAKLARImeydana getirdiği üstünde anlaşılamamaktadır; çoğu kere, bir demokrasideyurttaş olan (bir kimse) bir oligarşide yurttaş değildir. Önerilen bir tanımşöyle: “Mahkemeye gidebilen, dava açabilen ya da dava edilebilenler”. Fakatbu çok geniştir; bir ticaret sözleşmesine (taraf olarak) giren herkes için mahkemeyegitme yolu açıktır ya da yarı yarıya açıktır, çünkü bir ülkede oturanbir yabancı, kendisi adına hareket edecek birini atamak zorunda tutulabilir,böylelikle devlete katılması eksik olur 57 .Bence, yurttaşı bütün ötekilerden etkinlikle ayıran Yargı’ya ve Yetke’yekatılması, yani yasal, siyasal ve yönetsel görevler almasıdır. Bazı görevlersüreleri bakımından ayrılır, bazılarını aynı kimse her ne olursa olsun ikikere yapamaz, başkalarına aradan belirli bir süre geçmedikçe üst üste ikikere gelinmez. Bir yargıçlar kurulu ya da bir şehir meclisi üyeliği gibi dahabaşkalarında ise hiç böyle bir sınırlama yoktur. Bu gibi kimselerin gerçekten“yönetilmedikleri” ve dolayısıyla yetkeye katılmadıkları ileri sürülebilir. Fakaterkleri vardır ve yetkeye katıldıklarını yadsımak gülünç olur. Zaten bubir şey fark etmez; bütün sorun, jüri yargıcı (dikastes 58 ) ile yasama kuruluüyesi (ekklesiastes) için her ikisini de kapsayan ortak bir ad bulunmamasıdır.Tanımlamak amacıyla, “belirlenmemiş yetke” dememizi öneriyorum.Yurttaşları, işte buna katılanlar diye tanımlıyoruz. Böyle bir tanım, gerçekteyurttaş adı verilenlerin hemen tümüne uyar gibi görünüyor.Öte yandan, devletin altbölümleri başka başka türlerden meydana gelebilenve birisinin birincil, ötekinin ikincil vb. olabildiği bütün bunlarda onlarıne iseler o kılan, ortaklaşa hiçbir şey ya da hemen hiçbir şey bulunmayanşeylerden biri olduğunu unutmamalıyız. Bundan ötürü, çeşitli anayasa biçimlerininbirbirlerinden türce ayrıldıklarını, mazılarının mantıkça ötekilerdenönce geldiklerini görüyoruz, çünkü bozulmuş ya da yoldan çıkmışolanlar, yanlışsız olanlardan sonra olmak gerekir 59 . Onun içindir ki, yurttaşınanlamı da her örnekte söz konusu olan anayasaya göre değişecektir.Bu nedenle, bizim yurttaş tanımımız, en iyi, bir demokrasiye uyar; ötekianayasalara da uyabilir, ama zorunlu olarak uyması gerekmez. Örneğin, bazıanayasalarda demos’a karşılık bir Kurul, üyeliği belli bir Meclis yoktur, yalnızzaman zaman bir toplantı olur. Sonra, adaleti (bütün) yurttaşlar sırasıyla,57 Yeterli yaşta olmayan oğlan çocukları ile emekliye ayrılmış yaşlı kimselere bir anlamda yurttaşdenebilir, ama ancak bu sıfatın başına ya “küçük” (daha erginleşmemiş) ya da “kocamış” (yaşıgeçmiş) yahut kolayca anlaşılan bu gibi bir başka söz ekleyerek. Oysa biz böyle bir nitelenmesiolmayan mutlak yurttaşı arıyoruz. Sürgüne gönderilen ya da haklarından yoksun edilen kişilerleilgili sorular gerçekte herhangi bir güçlük çıkarmaz.58 Atina mahkemelerinde modern anlamda yargıç ile jürinin işlevini yerine getirirler ve yurttaşlarmeclisi üyeleridir.59 Yoldan çıkmış olmakla ne demek istediğimi daha sonra açıklayacağım.149