PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

dikleri bir ortamın diğer bakteri soyları tarafından istilâ edilmesinemâni olmak için mi?» yoksa; «üredikleri ortamdaki yaşama aktivasyonlarısonu teşekkül eden ekskresyon (excretion = Salgı) 1ar mı?» —olduğu henüz tesbit edilmiş değildir. Her ne olursa olsun bakterilerintoksin imâl edişlerindeki sebep henüz kat'î olarak açıklanmış değildir.Bakterilerin patogenite ve virulansları ile ilgili özelliklerini meydanagetiren toksinler; ya bakteriler tarafından üredikleri ortama verilirlerveya bakterilerin kendi iç bünyelerinde saklı kalırlar. Bu iki şekle göre;toksinler ayrı ayrı isimler alırlar: Toksinlerini üredikleri ortama verenbakterilere ait toksinlere, Ektotoksin = Ekzotoksin (Ectotoxin,Exotoxin) yani Dış toksin denir. Bunlara aynı zamanda Soluble toksinveya gerçek toksinler de denmektedir., Toksinini kendi bünyesi içinde tutanbakterilere ait toksinlere de Endotoksin (Endotoxin) yani İç toksindenir.Organizma için zararlı etkiye malik toksin hasıl eden bütün mikroorganizmalar,şartlar ne olursa olsun o canlı için mutlak patogen biretkiye sahip olmayabilirler. Bunun en iyi misâli kısan ve hayvanlarda tetanus'umeydana getiren Clostridium tetani'dir. Clostridium tetani'ninyıkanmış sporları bir hayvana oral olarak verilir veya sağlam bir dokuyaithal edilecek olursa, tetanus'u meydana getirmeyebilir. Fakatnekroze olmuş bir dokuya aynı yıkanmış sporlar verilecek olursa, sporlarburada açılarak vegetatif şekle geçer ve toksin imâl ederek hastalığımeydana getirirler.Ektotoksinler:Ektotoksinler ısıya karşı labil yani dayanıksızdırlar. Isıtıldıklarındaveya bekletildiklerinde toksisitelerini kaybederek denatüre olurlar,yani bozulurlar. Fakat, Kızıl (Scarlatina = Scarlet fever) i meydana getirenStreptococcus hemolyticus'un eksotoksini ısıya karşı dayanıklılıkbakımından endotoksinlere yaklaşan bir özellik arzeder ve yalnız buözelliğinden dolayı da ektotoksinlerden ayrılırlar. Çünkü bütün ektotoksinler60 C° de tahrip edildikleri halde, Streptococcus hemolyticus'un ektotoksinikaynama derecesinde 20 dakikada dahi tamamen tahrip olmaz.Bunun içindir ki gerçek ektotoksinlerin nihaî kritiğinin «münasipbir hayvana münasip bir teknik dahilinde enjeksiyonlarını müteakipancak kendisini nötralize edecek spesifik bir antitoksin imâl etme kabiliyetigöstermeleri şarttır.» şeklinde yapılması daha uygun bir tarifolarak kabul edilebilir.Ektotoksinler; suda erirler. Alkol, Ammonium sulphate, Chlorurde zinc ve Aluminium sulphate da ise çöktürülürler. Oksigen ve ısı, ek-6