--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı

II. Arsinoe, Mısır kraliçesi olarak yedi sene saltanat sürdü. II. Arsinoe, kral kızı ve
daha önce de kral karısı olduğu için devlet yönetiminde tecrübe kazanmıştı. Özellikle
dış politika alanında çok etkiliydi. Mısır ile Suriye arasındaki sınır toprakları paylaşımında
Mısır lehine olan kazanımlarda büyük hisse sahibiydi. Birkaç yıl önce Suriye Kralı I.
Antiochus’un kaybettiği, Fenike ve Miletus’tan Kilikya’ya kadar Küçük Asya’nın tüm kıyı
şehirleri tekrar fethedildi. İç konularda ise bir gaspçıydı, tahta rakip olabilecek herhangi
birisini uzaklaştırmak için zamanın metotlarını izlerdi. Philadelphus’un üvey kardeşi
Argaeus ve bir başka ismi bilinmeyen üvey kardeşini hile ile meşru yoldan idam
ettirdi. Devlet yönetimi dışındaki diğer uğraşılarında II. Arsinoe, mantıksız ve acımasız
değildi. Ülkesinden sürülmüş soylu bir kadının üç küçük çocuğunun sağlık ve eğitimini
üstlenerek onları evlatlığa kabul etmişti 23.
KALIP ‹L‹fiK‹LER‹
Define sikkeleri içerisinde farklı kalıpların varlığı tespit edilebilmiştir. Bu farklı kalıpları
her grubun kendi içindeki incelemesi sonucunda bulduk.
Bu duruma göre 1. grupta yer alan iki örnek sikkenin ön ve arka yüz kalıpları
farklı, yani 1. grup içinde 2 ön ve 2 arka yüz farklı kalıplardan üretilmiştir.
2. Gruptaki iki sikkenin, ön ve arka yüz kalıpları aynıdır.
Definenin en büyük grubunu oluşturan 3. grupta (126 sikke), daha farklı ön ve
arka yüz kalıpları tespit edilmiştir. Ön yüzünde, Demeter’in türbanlı başı ve arka yüzünde,
yıldırım demeti üzerinde kartal tasvir edilen sikkelerden 5 farklı ön yüz ve 9 farklı
arka yüz kalıbı bulunmaktadır. Birçok sikkede aşınmadan veya basım esnasında kalıbın
sikke pulu üzerine iyice yerleşmemesinden dolayı kartalın ayakları altındaki yıldırım
demeti fark edilememektedir.
SONUÇ VE DE⁄ERLEND‹RMELER
130 adet küçük bronz sikkeden oluşan ve ilk kez burada görülen bu define sikkeleri,
Trakya Krallığı sikke darpları için son derece önemli bir buluntu ve belgedir. Bu
sikkelerin kime ait olduğunu söylemek yani, bu sikkelerin çok kısa (bir yıldan daha az
veya biraz fazla) bir süre Makedonya ve Trakya Krallığı yapmış olan Ptolemaios Keravnos’a
ait olduğunu belirtebilmek birinci önceliği teşkil etmektedir. Bu durumda define
sikkeleri, Ptolemaios Keravnos’a ait bilinen ilk sikke örnekleri olmaktadır.
Definenin, 1. grup haricindeki diğer sikkelerinin (128 adet) ön ve arka yüz betimlemeleri
ikonografik açıdan Mısır’ın Ptolemaios hanedanlığı sikkelerini bize hatırlatmakta
ve tasvirler tamamen oradan kopya edilmiş izlenimi (bereket boynuzu ve yıldırım
demeti üzerinde kartal tasvirleri gibi) uyandırmaktadır 24. Bu durum çok normal karşılanmalıdır.
Çünkü Mısır hanedanlığının gerçek mirasçısı ve hanedanlığın ikinci kralı
olmaya çok yakınken entrika ile tahtı kaybetmiş olan Keravnos içindeki bu özlemi, Makedonya
kralı olduğunda bastırmış olduğu bu bronz sikkelerle gidermeye çalışmış olmalıdır.
Keravnos’un kısa krallığını biz antik kaynaklardan biliyorduk. Fakat onun kral
olarak bastırmış olduğu hiçbir sikkeyi tanımıyor ve bilmiyorduk. Ama burada tanımakla
kalmıyor, aynı zamanda bu sikkelerin darp yerinin neresi olabileceği konusunda da
düşüncelerimizi açıklamak istiyoruz.
Definemiz içerisindeki 1. grup sikkelerin ön yüzünde Poseidon ve arka yüzünde
trident (yıba) olan iki örnekten hareketle bu tiplerin Byzantium darphanesinin sevilen
tipleri olduğunu söyleyebiliriz. Arka yüzünde, yıba (balık avlamaya yarayan tanrı Poseidon’un
simgesi üç uçlu zıpkın) ve ön yüzde inek olan gümüş oboller bu dönemde
23 Davis 1973, s. 157
24 Mørkholm 1991, no. 294-95 (bereket boynuzu için) ve 296 (Ptolemaik kartal için).
329