--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı

na göre daha büyük olan yazıtlı İonik sütunun kaide, alt ve ara tamburları hamam içindedir.
Ancak bu sütuna uyan üst tambur ve başlık daha önce Apollon Kutsal Alanı içinde
bulunup müze bahçesine getirilen mimarî elemanlardır 11 (Resim: 5). Diğerlerine göre
daha büyük olan kaide, tamburlar ve başlık birleştirildiğinde yazıtlı tambura uyan
ikinci bir sütun oluşmaktadır (Resim: 10a). Bu uyum, yazıtlı sütuna ait İonik malzemelerin,
Apollon Kutsal Alanı’ndan getirilmiş olabileceğini düşündürmektedir 12. Ya da bir
yapının malzemelerinin bir bölümü Apollon Kutsal Alanı’na, bir bölümü de Roma hamamına
götürülmüş olabilir. Bunlar gelecekte yapılacak olan kazılar sonucunda kesinleşecektir.
‹on Bafll›klar›
Müze bahçesinde iki farklı başlık bulunmaktadır. Bunlar Apollon Kutsal Alanı’ndan
getirilenler (Ib1 ve Ib2) 13 ve Roma hamamı kazısında bulunmuş olan örneklerdir.
Roma Hamamı’nda devşirme malzeme olarak kullanılmış olan toplam 17 adet İon
başlığı ve parçaları tespit edilmiştir 14 (Resim: 1-3). Bunlardan birisi tam, diğer ikisi de
tama yakın olarak ele geçirilmiştir, geriye kalanlar ise parçalar halindedir. Bazı parçalar
birleştirildiğinde tam bir başlık olabilecek durumdadır. Var olan başlık ve başlık parçaları
İon başlıklarının ölçüleri ve üzerindeki süslemelerin özelliklerini görmek için yeterlidir.
C. Şimşek, Roma Hamamı kazısında bulduğu başlıkları, İtalyan Kazı heyetinin
Apollon Kutsal Alanı içinde bulduğu başlıklar (Ib1 ve Ib2) ile karşılaştırarak 15, bunların
Apollon Tapınağı’ndan getirildiğini ve Tiberius Dönemine ait olduklarını belirtmiştir 16. D.
B. Ferrero ise Apollon Kutsal Alanı içinde bulunan başlıkların Flaviuslar Dönemi imarına
ait olduğunu söylemiştir 17 (Resim: 5). Müze bahçesindeki Apollon Kutsal Alanı’ndan
getirilen ve Roma hamamı içinde bulunan başlıklar üzerinde yaptığımız incelemelere
göre, bunların hem ölçü hem de bezeme olarak iki farklı yapıya ait olabileceği anlaşılmaktadır.
mimarî elemanlar arasındaki uyum ve üzerindeki bezemelere göre, başlıkların
önerilenlerden farklı bir döneme ait oldukları görülmektedir.
Bafll›klar Üzerindeki Bezemeler
Hamamda bulunan başlıklar (Ib3 18, Ib4, Ib5) ve müze bahçesinde sergilenen ve
Apollon Kutsal Alanı içinde bulunmuş olan başlıklara (Ib1 ve Ib2) göre daha erken özellikler
içermektedir ve hamam başlıklarında Augustus Dönemi etkileri açık bir şekilde
görülmektedir. Benzer düzenlemeler, başlıklar arasında dönem farkının fazla olmadığını
ve ayrıca ikisi arasında bir etkileşimin de olduğunu göstermektedir.
Ib3, Ib4 ve Ib5 numaralı başlıklardaki akantusların dolgun yuvarlak yüzeyli damarları
ve damla şeklindeki gözlerin (Resim: 6-8) benzer örnekleri; Augustus Dönemine
tarihlenen Hierapolis’teki çeşme anıtına ait arşitrav-friz bezemesi 19 ile Efes Ago-
11 Hierapolis içinden gelmiş olan ve müze bahçesinde sergilenmekte olan mimarî elemanları çalışmamı uygun gören D.
B. Ferrero ve F. D’Andria’ya teşekkür ederim.
12 Bu, C. Şimşek tarafından da söylenmiştir. Bkz. Şimşek 1997, 4.
13 D. B. Ferrero bu başlıkları Flaviuslar Dönemine tarihlendirmiştir. Bkz. D. D. B. Ferrero, "Architettura di eta’Flavia A Hierapolis
di Phrigia", Anadolu (Anatolia) 23, 1997, 241-243, Fig.7-8. F. D’Andria bu başlıkların kentteki erken bir yapı
olan Apollon Tapınağı’nın başlıkları olduğunu söylemektedir. Bkz. D’Andria 2003, 136, Fig.120.
14 Müze bahçesinde bulunan ve Apollon Kutsal Alanı’ndan getirilmiş olan başlıklar Ib1 ve Ib2, hamam içindekiler ise; D5
numaralı sütun üzerinde bulunan başlık Ib3, B3 numaralı sütun üzerinde duran Ib4 ve hamam içinde yerde duran kırılmış
fakat parçaları tam olan başlık Ib5 olarak numaralandırılmıştır.
15 Ferrero 1997, 242-243, Fig.7-8.
16 Şimşek 1996, 224, Res.13-14; Şimşek 1997, 4, Res.8-10.
17 Ferrero 1997, 241-243, Fig.7-8; D.D.B. Ferrero, "Architettura e Decorazione di eta’Flavia A Hierapolis di Phrigia", Hierapolis
Scavi e Ricerche IV, 2002, 20-21, Fig.32-34.
18 Şimşek 1997, Çiz.3, Res.8.
19 Söğüt, B., "Phrygia Hierapolis’inde Yeni Bir Çeşme Anıtı", Archivum Anatolicum 5, 2002, 193 vd.
303