--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı
--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
m. eninde, 15 m. boyunda olup zemini toprak dolguludur. Mağara içerisinde kaçak kazı<br />
izleri ile karşılaşılmıştır. Yüzeyde obsidiyen parçacıklarına <strong>ve</strong> kemik kalıntılarına<br />
rastlanmıştır. Bunun 30 m. ilerisinde yer alan ikinci mağara kuzey-güney yönünde 27<br />
m., giriş açıklığı 6.50 cm.dir. Mağara moloz taş ile döşeli olup içersinde hem maden<br />
cevheri hem maden cürufu bulunmuştur. Mağara girişi önünde moloz bir duvar bulunmaktadır.<br />
Her iki mağarada da prehistorik bir bulgu tanımlanamamıştır. Yalnız özellikle<br />
birinci mağarada bulunan obsidiyen parçaları ilgi çekicidir. K. Kökten Gümüşhane <strong>ve</strong><br />
çevresinde 21 yapay, 1 doğal mağara tanımlamıştır 4. Fakat bunların isimlerini zikretmemektir.<br />
2003 yılı çalışmalarımızda Ankara Üni<strong>ve</strong>rsitesi DTCF Prehistorya Bölümü’nden<br />
Bora Cem Se<strong>ve</strong>ncan ile ortak bir çalışma düşünülmüşse de arkadaşımızın kazı çalışmalarından<br />
dolayı bu çalışma sonraki bir döneme ertelenmiştir. Bu arada Akçakale<br />
Köyü'nü Gümüşhane'ye bağlayan 125 m. uzunluğunda, 1-1.5 m. genişliğinde bir kısmı<br />
kayalar düzleştirilerek oluşturulmuş bir yol tanımlanmıştır.<br />
Kov Kalesi: Gümüşhane şehir merkezinin 22 m. güneydoğusunda, Gümüşhane-<br />
Erzincan karayolunun 6 km. kuzeyinde (Resim: 3) 130 m. yükseklikteki bir ana kaya<br />
üzerine kurulu kalenin en yüksek noktası 1760 m.dir. Kalenin kuzey cephesinin doğubatı<br />
uzantısı yaklaşık 70 m.dir. Sarp bir kayalık üzerindeki kaleye batı tarafındaki eğimli<br />
bir yolla ulaşılır. Doğu, kuzey <strong>ve</strong> güney yönlerinden kaleye ulaşmak olanaksızdır. Kale<br />
dikdörtgen plânlı <strong>ve</strong> burçlarla destekli bir yapıdadır. Moloz taş <strong>ve</strong> harçla inşa edilen<br />
yapı içersinde düzgün olmayan kare plânlı, iç kale görünümünde bir yapı yer almaktadır.<br />
Bu yapının doğusunda sarnıç, mutfak gibi mekânlar yer almaktadır. Bryer kalenin<br />
kuzeydoğu duvarının girinti kısmında, sonradan kapatılan bir poternin bulunduğunu ileri<br />
sürmektedir 5. Bütün mekânların üst örtüleri yıkılmış durumdadır. Kalenin dış surları<br />
1.5 m. kalınlığında, iç mekân bölümleri 0.90 cm. kalınlığındadır. Duvarların iç kısımlarına<br />
ahşap kirişler yerleştirilmiştir. Tüm kale birimleri ana kaya ile bütünleştirilmiştir. Girişin<br />
solunda bulunan burç içerisinde 5 mazgal açıklık bulunmaktadır. Bunların en geniş<br />
açıklığı 1 m.dir. Kaleden keramik parçaları toplanmıştır 6. Winfield-Bryer kalenin Ortaçağ’dan<br />
daha önceki bir döneme tarihlendirilmesi gerektiğini ifade etmektedirler 7. Yüzey<br />
çalışmamızın bir aşaması <strong>ve</strong> yoğun kısmı Torul İlçesi’nde gerçekleştirilmiştir.<br />
Kale Köyü Camii (Yukar› Cami): Merkeze bağlı Kale Köyü’nün hemen yanında<br />
bulunan Keçikale'nin eteğinde yer alan Kale Köyü Camii, 8.90x6.90 m. boyutlarındadır.<br />
Moloz taş örgülü duvarların köşelerinde <strong>ve</strong> pencere sö<strong>ve</strong>lerinde kesme taş kullanılmıştır.<br />
0.76 m. kalınlığındaki duvarlarda iki sıra ahşap hatıl kullanılmıştır. Aşağıdaki hatıl<br />
dıştan görülürken, üstteki hatıl duvar örgüsü içine saklanmıştır. Caminin içerisi sıva<br />
kaplıdır. İkisi güneyde, biri doğuda, ikisi de batıda olmak üzere mazgal türü beş pencere,<br />
yapının içerisini aydınlatmaktadır. Yer yer duvarların dışında da sıva izleri görülmektedir.<br />
Caminin üst örtüsü yıkıktır. Örtüyü taşıyan taşıyıcılar yoktur. Taşıyıcıların ahşap<br />
<strong>ve</strong> üst örtünün de ahşap kirişlerle taşınan toprak damlı olduğu anlaşılmaktadır. Giriş<br />
yuvarlak kemerlidir. Kemerin kilit taşı <strong>ve</strong> üzengi taşları beyaz renkli kesme taştır.<br />
Mihrabı alçı sıvalıdır. Üç sıra ince silme ile çevrilidir. Yapı üzerinde herhangi bir kitabe<br />
mevcut değildir. Caminin inşa tarzı, XIX. yüzyıl sonu-XX. yüzyıl başlarına ait olduğunu<br />
göstermektedir.<br />
TORUL<br />
Y›ld›z Köyü Kilise Camii (Güngör Üçüncüo¤lu Camii - 1994): 13.20x10.50 m. boyutlarındaki<br />
cami, kiliseden dönüştürülmüştür. Üç nefli bazilikal plândaki yapının apsisleri<br />
önüne çekilen duvarla bu kısım yapıdan ayrılmış, içerisi dikdörtgen mekânlı hale<br />
dönüştürülmüştür. Güney duvarının ortasına çini mihrap yerleştirilmiştir. İçte taşıyıcı<br />
4 K. Kökten, "Anadolu’da Prehistorik Yerleşme Yerlerinin Dağılışı Üzerine Bir Araştırma", DTCFD, X/3-4 (1952) 203 Lev. VII.<br />
5 A. Bryer-D. Winfeld, The Byzantine Monument and Topography of The Pontos, 310; G. Akgün Uslu, Gümüflhane <strong>ve</strong> Çevresi, 17.<br />
6 Keramik parçalarından yola çıkan Sinclair ilk iskân izlerinin kale dışında, batı yönündeki bayırda gerçekleştirildiğini<br />
ileri sürmektedir, Eastern Turkey, Vol.II, 147. Çalışmalarımızda bu keramikler arasında erken bir tarihe tarihlendirilebilecek<br />
bir gruba karşılaşmadık.<br />
7 A. Bryer-D. Winfeld, The Byzantine Monument and Topography of The Pontos, 311.<br />
286
Change language