--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı

ARTVİN İLİ-ÇORUH VADİSİ’NDEKİ TARİHÎ YOLLAR
VE KÜLTÜR VARLIKLARI YÜZEY ARAŞTIRMASI, 2003
Osman AYTEK‹N*
Bu yıl üçüncüsünü gerçekleştirdiğimiz yüzey araştırmamızın konusu 1; Çoruh Irmağı
havzasında yapımına başlanan hidro-elektrik amaçlı baraj sahaları içerisinde yer
alan kültür varlıkları ile tarihî yolların tespit ve incelemelerinden oluşmaktadır.
Söz konusu araştırma T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler
Genel Müdürlüğü’nün izinleri çerçevesinde, TÜBİTAK, Kültür ve Turizm Bakanlığı
Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü, YYÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı
ve Artvin Valiliği’nin katkılarıyla, Bakanlık Temsilcisi Marmaris Müze Müdürlüğü
arkeoloğu A. Sinan Özbey’in temsilciliğinde, 8-30 Ağustos 2003 tarihleri arasında, 11
kişiden oluşan uzman grubuyla gerçekleştirilmiştir 2.
2003 yılı araştırma sezonunda; önceki yıllarda araştırılmasına başlanan Muratlı
ve Deriner baraj sahaları kısmen olmak üzere, ağırlıklı olarak Artvin ve Yusufeli baraj
alanlarında çalışılmış ve ekseriyeti ilk kez tarafımızca belgelenen 10 kale, 7 cami, 3 kilise,
2 ev, 1 medrese, 1 hamam, 1 köprü ve 1 mağara tespit edilmiş olup toplam 26
eserden bir bölümü plân bazında incelenmiştir. Ayrıca, Çoruh Vadisi’nin Artvin-Merkez
ve Yusufeli ilçeleri arasındaki patika-kervan yolu ağı, vadi tabanı ve üst yerleşmelerde
izlenmeye çalışılmıştır. Bunların yanı sıra, etnografik nitelik taşıyan çeşitli objeler üzerinde
durulmuş ve az da olsa mezar taşları ile seramik buluntularına rastlanmıştır.
* Yrd. Doç. Dr. Osman AYTEKİN, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi
65080 Van-TÜRKİYE
1 Artvin ve ilçelerindeki kültür varlıklarına yönelik yüzey araştırmasına 1997 yılında başlanmış ve hiç ara verilmeden
sürdürülmüştür. 2001 yılı itibariyle de Çoruh Irmağı havzasındaki kültür varlıklarının tespit ve incelemelerine Muratlı
baraj sahasından başlayarak mansaptan menbaya doğru devam edilmektedir. Bkz. O. Aytekin, "Artvin-Türk Dönemi
Yüzey Araştırmasının İlk Beş Yılı (1997-2001) Üzerine Bir Değerlendirme", 6. Ortaça¤ ve Türk Dönemi Kaz› Sonuçlar›
ve Sanat Tarihî Araflt›rmalar› fiöleni, Kayseri, 2003, s. 111-121; Aytekin, "Artvin İli-Çoruh Vadisi’ndeki TarihîYollar
ve Kültür Varlıkları Yüzey Araştırması, 2001", 24. Uluslararas› Kaz›, Araflt›rma ve Arkeometri Sempozyumu, 27-31
Mayıs 2002, Ankara, 20. Araflt›rma Sonuçlar› Toplant›s›, C. I, Ankara, 2003, s. 1-16; Aytekin, "Artvin İli-Çoruh Vadisindeki
Tarihî Yollar ve Kültür Varlıkları Yüzey Araştırması, 2001", 25. Uluslararas› Kaz›, Araflt›rma ve Arkeometri
Sempozyumu, 26-31 Mayıs 2003, Ankara, 21. Araflt›rma Sonuçlar› Toplant›s›, C. I, Ankara, 2004 (Baskıda).
2 Araştırmamızın gerçekleştirilmesinde ilgi ve desteklerini gördüğümüz T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri ile Kültür
Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne, DÖSİMM’e, TÜBİTAK Ar-Ge Eşgüdüm Daire Başkanlığı’na, TÜBA-
TÜKSEK İstanbul Ofisi mensuplarına, YYÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı’na, Artvin Valiliği’ne, Artvin İl Kültür
ve Turizm Müdürlüğü’ne, Artvin DSİ Bölge Müdürlüğü’ne, Yusufeli Kaymakamlığı’na, Yusufeli Belediye Başkanlığı’na,
Yusufeli Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Turgut Koçoğlu’na; Kalburlu Köyü Muhtarı Nizamettin Öztürk’e,
Kalburlu Köyü’nden Emine Özel’e, Zeytinlik Köyü Muhtarı Yusuf Demirel’e, Zeytinlik Köyü’nden Yüksel Tiryakoğlu’na;
Borçka İçesi’nden Muratlı Köyü Muhtarı Kadir Kahraman’a, Çavuşlu Köyü’nden Murat Bozkurt’a, Çavuşlu Köyü Dikiciler
Mahallesi’nden Selim Yıldız’a; Yusufeli İlçesi’nden Demirkent Köyü’nden Ömer Özder’e, Havuzlu Köyü Muhtarı
Mustafa Kara’ya, Havuzlu Köyü’nden Abdullah Çınar’a, Erenköy Köyü Muhtarı Hüseyin Kiraz’a, Cevizlik Köyü’nden
Gökhan Yazıcı’ya, Tekkale Köyü’nden Bilgehan Demirkıran’a, Çevreli Köyü Muhtarı Nurettin Kılıç’a, Taşkıran Köyü’nden
(Sarıgöl) Köksal Alkan’a, Bıçakçılar Köyü’nden Şerif Yazıcı’ya, Pamukçular Köyü Muhtarı İlhami Türk’e, Pamukçular
Köyü’nden Recep Bağcıvan’a, Darıca Köyü’nden Osman Özer’e, adını anamadığım kültüre duyarlı Artvinli hemşehrilerime,
araştırmamızın özverili elemanlarına ve özellikle Bakanlık Temsilcisi A. Sinan Özbey’e, Sanat Tarihçisi
Erkan Koç’a, Arkeolog Abdurrahman Aktaş’a, Kameraman Y. Emre Aytekin ile şoförlerimiz Muammer Yılmaz ve Yalçın
Kahraman’a en samimi duygularımla teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca, Osmanlıca yazıtların okunmasını sağlayan
Uzm. Dr. Burhanettin Güneş’e de şükran borçluyum.
227