--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı

İSTANBUL 2003 YILI ÇALIŞMALARI
Ferudun ÖZGÜMÜfi*
Ken DARK
İstanbul’un Fatih İlçesi, Topkapı, Ördek Kasap, Çapa, Aksaray, Yenikapı, Langa,
Kasap İlyas, Cerrahpaşa mahallelerinde Genel Müdürlüğün izni ile İstanbul Üniversitesi
adına yaptığım arkeolojik yüzey araştırmalarının 6. sezonu eylül ayı içerisinde gerçekleştirilmiş
olup Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nden Arkeolog Sn.
Neslihan Güder Bakanlık temsilcisi olarak görev yapmıştır.
Başkanlığım altında yapılan araştırmaya İstanbul Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr.
Ahmet Vefa Çobanoğlu, Ayşe Denknalbant, Melda Ermiş, Bekir Tosun, Uludağ Üniversitesi’nden
Hayri Fehmi Yılmaz ve öğrencilerimizden Özgen Kadıoğlu katılmışlardır.
Geçen senelere nazaran daha fazla buluntu veren 2003 araştırmaları sütun başlıkları,
kabartmalı levhalar ve mimarî buluntular diye sınıflanabilir. Bu sene bir de çok
sağlam durumda lâhit bulunmuştur.
SÜTUN BAfiLIKLARI
2003 yılı çalışmalarında 17 sütun başlığı, 3 sütun kaidesi ve 37 sütun gövdesi
bulunmuştur. Burada sütun başlıklarından en ilginç olanları zikredilecektir. Bunlardan
ilki Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nin kütüphane bahçesinde bulunmuştur. h: 0,40 m., r: 047
m., üst çap: 0,83 m., ölçülmüştür (Resim: 1). Mermerden yapılmış olup çok kaba biçimde
işlenmiş yumurta ve ok motiflerine sahiptir. Bunu takip eden gövdesinde stilize yaprak
motifleri görülür, benzerleriyle kıyaslandığında yaklaşık 5. ve 6. yüzyılları verir 1.
Bir diğer başlık Vatan Caddesi, Zübeyde Hanım Parkı’nda bulunmuştur. Üst tabanı
1x1 m. ölçülerindedir (Resim: 2). r: 0,58 m., h: 0,32 m., olarak ölçülmüştür. Tam
olarak bitirilemeyen bu başlık da tahminen Erken Bizans Döneminde yapılmıştır.
2003 yılında en ilgi çekici sütun başlığı, Çapa’da, Tıp Fakültesi Fizik Tedavi Bölümü’nün
caddeye bakan bahçesinde bulunmuştur (Resim: 3). Yaklaşık olarak 1 m. boyundaki
mermer bir sütunun üzerinde duran bu başlık, İonik volütlere sahiptir ve bunların arasında
tek bir yumurta ve iki yanda 2 yürek motifi vardır. Üst taban 0,45 m., alt genişlik 0,48
m., h: 0,20 m., olarak ölçülmüştür. Bunun da 5. yüzyıl sonuna tarihlenmesi lazımdır 2.
2003 yılının 9 adet Korinth sütun başlığından Topkapı Beyazıd Ağa Camii’nde
bulunanı çok fazla tahribata uğramıştır. Kare üst taban kenarları 0,35 m.dir, 4. yüzyıl
sonu-5. yüzyıl başına tarihlenebilen bu parçada r: 0,33, h: 0,50 olarak tespit edilmiştir 3.
* Dr. Ferudun ÖZGÜMÜŞ, İstanbul Üniversitesi, Güzel Sanatlar Bölümü, İstanbul/TÜRKİYE
Dr. Ken DARK, Reading Üniversitesi, İNGİLTERE
1 A. G. Guidobaldi, ‘Reimpiego di Marmi Byzantini a Torcello’ Milion 3 (1995) s.632.
2 R. Kautzsch, ‘Kapitelstudien Wien (1936) Lev.33/535. Buradaki bir impost olup İonik volütleri ile Çapa’dakiler arasında
bir analoji yapılabilir. Daha erken döneme ait benzer bir başlık için bkz. J. P. Sodini ‘Une Iconastase Byzantine a
Xhantos’Actes du Colloque sur la Lycie Antique Paris (1980) Lev. 36/b.
3 R. Kautzsch, a.g.e., Lev 16/209 ve lev 17/243.
153