--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Alt kat günümüzde dükkân olarak kullanıldığından yapılan değişikliklerle büyük
oranda orijinal özelliklerini kaybetmiş durumdadır. Günümüzde şehir merkezinde, ana
caddelerden birinin kenarında yer aldığı için bahçesi olmayan evin üst katına, arka taraftaki
(kuzey) kapıdan ulaşılmaktadır. Kapıdan bir giriş dehlizine girilir. Kapının hemen
sol tarafında tuvalete, sağ tarafta da üst kata götüren üçü taş, on ikisi ahşaptan bir merdivene
yer verilmiştir. Evin ortasındaki sofanın güney kenarı caddeye açılmaktadır. Sofanın
batısında, banyoya bitişik olarak yer alan oturma odası ahşaptan göbekli düz tavanla
örtülüdür. Sofanın doğusunda mutfak, mahallî olarak “maskan” denilen kiler ve
yatak odası mevcuttur. Duvarlarında dolap ve pencereler olan yatak odası da ahşaptan
göbekli düz tavanla kapatılmıştır (Çizim: 5).
8. Abdurrahman Da¤c› Evi: Adıyaman merkez, Siratut Mahallesi, Erdem Caddesi,
296. Sokak’ta yer almaktadır. Sahibinin ifadesine göre Cumhuriyet’in ilk yıllarında
yapılmış olan ev, iki katlıdır. Evin güneye bakan ana cephesinde köşelerde ve kapının
çevresinde düzgün kesme taş, diğer yerlerde kerpiç ve ahşap kullanılmıştır (Resim: 2).
Basık kemerli kapıdan giriş dehlizine girilir. Kapının hemen sağ tarafında tuvalet
vardır. Dehlizin sağ tarafında iki, sol yanında ise bir oda bulunmaktadır. Dehlizin sonundaki
büyük açıklıktan avluya ulaşılmaktadır. Avlunun güneybatı köşesinde ocak, onun
hemen önünde kuyu, kuzey ve doğu taraflarda da günümüzde yıkık durumdaki mekânlar
vardır.
Avlunun güneybatı köşesindeki on bir basamaklı taş merdivenle üst katın ortasındaki
sofaya çıkılmaktadır. Sofanın kuzeyi avluya tamamen, güneyi de önündeki sokağa
iki kemerle açıktır. Sofanın batı yönünde, kuzey ve batı duvarlarında nişler, doğu
ve güney duvarlarında ise toplam altı pencere ile kuzeydoğu köşesinde küçük bir yıkanma
yeri bulunan dikdörtgen şekilli yatak odası mevcuttur ve üzeri ahşap kirişli düz
damla örtülmüştür. Sofanın doğu tarafında, kuzeyden basit yapılı bir mutfağa bitişik,
doğu ve kuzey duvarlarında üç niş ile batı ve güney duvarlarında toplam sekiz penceresi
olan oturma odası yer almaktadır ve üzeri de bitkisel göbekli bir ahşap tavanla kapatılmıştır
(Çizim: 6, 7).
9. Hasan Erol Köy Odas›: Adıyaman merkeze bağlı Turuş (Kuyulu) Köyü’nde bulunmaktadır.
Köyün yaşlılarından alınan bilgilere göre, 80-90 yıl önce yapılmış olan oda
tek katlıdır ve günümüzde terk edilmiş durumdadır.
Güneye bakan ana cephesi oldukça hareketli ve süslemelidir. Cephenin sol tarafında
ortadaki kaş kemerli, yandakiler yuvarlak kemerli yüzeysel nişler, sağ tarafta ise
basık kemerli kapı açıklığı mevcuttur. Kapı kemerinin etrafında ay ve yıldız, üstünde ortada
gemi çapası, iki yanda yaprak-dal, daha üstte bir kabara ile onun iki tarafında geometrik
motiflere yer verilmiştir. Ayrıca cephenin üst bölümünde küçük kaş kemerlerden
oluşan bir dizi ile hareketlilik sağlanmıştır.
İçeride batı duvarda bir ocak, güney duvarda dikdörtgen şekilli üç pencere ile onların
üzerinde dolap nişleri ve doğu duvarda dikdörtgen şekilli iki niş yer almaktadır. Yapının
üzeri ahşap kirişli düz damla örtülüdür (Çizim: 8).
10. Boybeylerin Odas›: Adıyaman merkeze bağlı Turuş (Kuyulu) Köyü’nde bulunmaktadır.
Hüseyin Boybey’in üzerine tapulu olan oda, mal sahiplerinin verdiği bilgilere
göre, yaklaşık 100 yıl önce yaptırılmıştır. Üst örtüsü tamamen göçmüş olan odanın
güney duvarındaki mihrapta yer alan ibaresinden
1962 yılında tamir edildiği anlaşılmaktadır. Mihrabın sağ tarafında iki pencere,
sol yanında ise iki pencere ve bir kapı bulunmaktadır. Kuzey duvarda üç dolap nişi,
batı duvarda ortada ocak ile iki yanında birer niş mevcuttur. Ocağın üzerinde bir
mumluk ile bir öküz gözü pencere vardır (Çizim: 9).
11. Kaz›m Kaya Kona¤› ve Köy Odas›: Adıyaman merkeze 33-34 km. mesafedeki
Bebek Köyü’nde bulunmaktadır. Şimdiki sahibi Kazım Kaya’nın dedesi Mehmet ve
Molla Abuzer tarafından 1329 H./1911 M. senesinde yaptırılmıştır.
141