--KAPAK ARAÞTIRMA kopya - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Kadın büstleri halktan veya Roma imparatorluk ailesinden kişilere aittir. 4868 (T)
Envanter No.lu portrenin ikonografisi Octavia ve Livia ile yakın benzerlik gösterir. Saçların
işleniş üslûbu İ.S. 1. yüzyılın ikinci yarısı için karakteristiktir. İkinci kadın portresinin
saçları Iulia Domna ile yakın benzerliklere sahiptir (4875,T), bu bağlamda büstü Severuslar
Dönemine tarihlemek mümkündür. Üçüncü kadın büstünün başı kırık ve eksik
olduğundan kesin bir tarihleme yapılamamıştır (4879,T).
I.D.2.c. Herme Bafllar›
Heykeltıraşiye ait eserler içerisinde çift yüzlü erkek başı biçiminde betimlenmiş
Herme başları ayrı bir grup oluşturur. Bu grupta üç örnek mevcuttur: 4884 (T), 4870 (T),
4871 (T).
Bolu’da ele geçirilen çift yüzlü bir erkek başı, 4884 (T) envanter no.lu örnek ile
yakın benzerliklere sahiptir 30. Yüzlerde gözler, ağız ve burun detaylarının stilize işçiliği,
bunların aynı atölyede ve dönemde işlendiklerini, saçların işleniş üslûbu İ.S. 1. yüzyıl
ortasına ait olduğunu işaret eder. Çalışmaya konu diğer iki Herme’nin ikonografisi
farklıdır, ancak işçilik bunlarda da yerel özellik taşır.
I.D.2.d. Kabartma ve Kabartma Parçalar›
Bu grupta değerlendirilen eserler, figürlü orta ve yüksek kabartma betimlerin yer
aldığı friz ve stel parçalarıdır; frizlerden koptuğu düşünülen eserler iki adet erkek ve iki
adet kadın başı ile bir adet yüksek kabartma at başından oluşur. 4873 (T) envanter numaralı
eserlerin yüz fizyonomisi ve miğfer formu ile 4874 (T) envanter no.lu erkek başının
küt kesimli saç modeli Diocletian Dönemi etkilidir. Kadın başları (4896,T; 4872,T)
Geç Hellenistik özellikleri taşır ancak, uzun yüz hatları ve saçların işlenişi Severuslar
Dönemi heykel sanatında da bilinir. At başı (4886, T) ise henüz tarihlenmemiştir, mermeri
diğer kabartma parçalarından farklıdır.
İki adet stel parçası Nikomedeia’ya özgü Geç Hellenistik ikonografisine sahiptir
(4890, T; 4891, T). Bithynia bölgesinde ele geçirilen Geç Hellenistik Dönem stellerinin
çoğunun buluntu yerinin Nikomedeia ve Nikaia olduğu tespit edilmiştir 31. Üçüncü stel
örneği ise Geç Antik Dönem etkili kabartma betime sahiptir (4889, T).
I.D.2.e. Heykelcik ve Heykelcik Parçalar›
Antik yazında Nikomedeia’da çok sayıda kutsal alanın varlığından söz edilir. Ancak,
yerleri tespit edilememiştir. Kentte ele geçirilen heykeller ve heykelcikler pek çok
tanrı, tanrıça ve kahramanın Nikomedeialılar’ın dinsel yaşamında önemli yere sahip olduğunu
belgeler niteliktedir 32. SEKA-Fabrika alanında da bunların seçkin ve çeşitlilik
gösteren örnekleri bulunmuştur.
Çalışmaya konu eserler arasında heykelcik ve heykelcik parçaları ayrı bir grup
oluşturur. Bunlar, Pan (?) protomu (4885,T), Aphrodite (4887, T), Üçlü Nemesis (4911,
T) gibi tanrı ve tanrıça betimlerine ait parçalardır, ayrıca vücudun alt kısmı mevcut bir
kadın heykelciği parçası (4912, T) ile günümüzde nerede olduğu bilinemeyen bir Kybele
heykelciğidir.
30 Sert kalker malzemeden; Y: 16 cm. G. 21 cm. Bolu’da bir evin duvar örgüsünde devşirme kullanılmış halde bulunmuş,
1952’de Bolu Halk Evi’nde korumaya alınmıştır bkz. F. K. Dörner, Bericht über eine Reise in Bithynien. Ausgeführt im
Jahre 1948 im Auftrage der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Österreichische Akademie der Wissenschaften
Philosophisch-historische Klasse Denkschriften. Band 75, 1, Wien 1952, Lev. 26, Res. 174 a-b.
31 Cremer 1992, 3.
32 Bonacasa 1963, 456; W. Ruge, "Nikomedeia", Paulys Real-Encyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft,
XVII, 1, Stuttgart 1936, 485.
6